Monitor sieci w telefonach Nokia (1/7)

Monitor sieci w telefonach Nokia (1/7)

Chciałbym tu wyraźnie na początku napisać, że nie zajmuję się zawodowo telefonami ani sieciami

komórkowymi, a opis monitora sieci opracowałem głównie na podstawie różnych materiałów i korzystając z pomocy wielu ludzi (patrz Użyte materiały). Jest to raczej opis użytkownika. Mogłem w nim nie uwzględnić wszystkich możliwości, zapewne są tu błędy (mogły np. powstać w wyniku złego tłumaczenia albo wynikać z mojej niewiedzy) i naprawdę dziwne sformuowania. Nie znajdziesz odpowiedzi na wiele pytań. Co więcej, strona jest ciągle "under construction" (w trakcie budowy). Zachęcające, prawda ? Ale taka jest niestety prawda: firma Nokia oficjalnie nie udostępnia publicznie odpowiednich materiałów... I zapewniam Cię, że naprawdę dołożyłem wszelkich możliwych starań, żeby znalazł się tutaj możliwie najlepszy opis.

W tej chwili na mojej stronie dostępna jest również wersja angielska tego FAQ. W tworzeniu wersji polskiej czynny udział wzięli: mój brat Robert oraz Piotrek Zdunek.

Będę bardzo wdzięczny, jeżeli pomożesz mi w jego tworzeniu - proszę o przysyłanie wszelkich informacji (adresów stron, na których je znajdę), sugestii i uwag. Mój FAQ dotyczy obecnie Nokii 2120, 2160, 3110, 3210, 5110, 5130, 5190, 6110, 6130, 6150, 6160, 6185/6188, 7110, 8810 oraz 9110. Jeżeli masz włączony monitor sieci w innym modelu (np. 2110i, 8xxx, 9000), również proszę o kontakt ze mną (chciałbym opisać różnice, ewentualnie nowe testy).

Pamiętaj również, że ja ani osoby tu wymienione nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za szkody wynikłe z użycia zawartych tu wiadomości (wykorzystujesz je na własną odpowiedzialność) !

1. Co to jest ?

2. Czy jest mi potrzebny ?

3. Czy po włączeniu monitora telefon pobiera więcej energii ? 4. Jak go włączyć ?

5. Jaką wersję monitora mogę włączyć w telefonie ? 6. Czy włączenie monitora powoduje utratę gwarancji ?

7. W moim telefonie menu monitora ma numer inny niż 10. Czy to normalne ?

8. W moim telefonie menu monitora ma numer 11, natomiast poprzednia pozycja numer 9. Czy to normalne ?

9. Jak się nim posługiwać ?

10. Czy mogę zepsuć sobie telefon ? 11. Słowniczek

12. Znaczenie poszczególnych testów 13. Można też użyć programu...

14. Czy można korzystać z monitora sieci, gdy nie ma w telefonie karty SIM, nie został podany jej PIN lub jest nieaktywna ?

15. W jaki sposób mogę wyłączyć monitor sieci ?

16. Czy powinienem wyłączyć monitor sieci przed oddaniem telefonu do serwisu ? 17. Czy po wyłączeniu monitora sieci będę go mógł włączyć ponownie ?

18. Czy monitor sieci jest dostępny także w analogowych Nokiach ?

19. Czy monitor sieci pozwoli na używanie telefonu podobnie jak radiostacji ?

20. Dlaczego w moim telefonie jest znacznie mniej testów niż zostało tutaj opisane ? Czy mogę zwiększyć ich ilość ?

21. Czy mogę stwierdzić z pomocą monitora sieci, gdzie znajduje się mój rozmówca ? 22. Czy mogę stwierdzić z pomocą monitora sieci, gdzie się znajduję ?

23. Co to są kody monitora sieci ?

24. Czy jest prawdą, że monitor sieci w telefonie z dodatkowym urządzeniem zmieniającym jego pasmo działa niepoprawnie ?

25. Gdzie znajdę opis protokołu MBUS/FBUS i komendy związane z monitorem sieci ?

26. Na liście sieci zabronionych mam nieistniejące sieci...

27. Jak sprawdzić, w jakim pasmie częstotliwości (900 czy 1800 Mhz) działa telefon ? 28. Czy mogę użyć kabla DLR-2/DLR-3 do aktywacji monitora ?

29. Czy mogę użyć aktywować monitor sieci korzystając z Init File Editor (Nokia 9110) ?

30. Czy mogę zmusić telefon do używania konkretnego pasma częstotliwości (900 lub 1800 Mhz) ? 31. Jak zmieniać ustawienia w testach ?

32. Mój telefon ma bardzo krótki czas czuwania - czy można sprawdzić, co jest tego przyczyną ? 33. Czy monitor sieci dostępny jest tylko po angielsku ?

34. Użyte materiały

35. Dodatkowe informacje

1. Co to jest ?

Monitor sieci (ang. Net Monitor) to po prostu specjalny tryb, po włączeniu którego telefon podaje różne informacje o sieci oraz pracy i stanie własnych podzespołów, karty SIM, itp. Po jego włączeniu zazwyczaj w telefonie pokazuje się dodatkowe menu, w którym można zobaczyć różne tajemnicze literki i cyferki, które ciągle się zmieniają. Nie ma tutaj żadnych standardów - w każdym telefonie podawane są różne dane, różnie się włącza taki tryb (mój opis dotyczy monitorów sieci w Nokiach - jeżeli masz jakiś inny, musisz niestety szukać gdzie indziej). Można natomiast zaryzykować stwierdzenie, że jakąś jego formę można znaleźć w praktycznie każdej współczesnej "komórce" (producentom nie opłaca się tworzyć dwóch wersji oprogramowania dla swojego produktu - jednej z nim, drugiej bez niego). A poniżej podaję niektóre adresy zawierające sposoby włączania albo wręcz całe opisy dla innych telefonów:



po angielsku:

o

Alcatel One Touch Easy

o

Motorola

o

Siemens S1, S3, S3+, S3 Com i S4



po niemiecku:

o

AEG Telecar D 902

o

AEG Teleport TP 9070 DTFX

o

AEG Teleport TP 9082

o

Siemens S4

o

Siemens S15, S16, Bosch DualCom 738, World 718, GSM-COM 607 i 908



po polsku:

o

Alcatel DB

o

Alcatel One Touch Easy

o

Alcatel One Touch Easy

o

Alcatel One Touch Max

o

Audiovox 680, Dancall HP-2711, Motorola 6200, 7500, 8200 i 8400, Siemens S1/S3com/S4/Sony CM-DX 1000

o

Bosch com 608, Philips Genie, Siemens S4 Power

o

Bosch DualCom 738, Siemens S15E

o

Dancall HP-2711

o

Dancall HP-2711 oraz HP-2731, OKI GT1, Audiovox 650 & 680, Samsung SGH 100

o

Ericsson GF/GH 388

o

Ericsson GH 688, SH 888, S 868, T 18s

o

Motorola C170

o

Motorola C170

o

Motorola CD920

o

Motorola 3688

o

Motorole

o

Nortel 1822

o

Nortel 1822

o

Sagem MC912

o

Siemens S4 i S4 Power

Co do innych modeli: spróbuj poszukać wśród odnośników dostępnych pod adresem

www.mobilserver.com/Phone_info/ albo zapoznaj się z ofertą np. firmy Datex (www.datex.pl/) prowadzącej działalność m.in. w Krakowie i Warszawie.

Na początek

2. Czy jest mi potrzebny ?

"Normalni" użytkownicy na pewno nie potrzebują żadnego monitora sieci. Po prostu, większość znajdujących się tam danych jest przydatnych tylko specjalistom (dzięki nim mogą się dowiedzieć praktycznie wszystko o działaniu sieci). Ty dzięki niemu możesz natomiast:



poczuć się lepiej i móc się chwalić (moja słuchawka ma TYYYLLLLEEEEE opcji !)



obserwować te różne parametry (w moim opisie staram się wyjaśnić ich znaczenie) i dowiedzieć się, jak działa sieć komórkowa



wpłynąć na działanie swojego telefonu i czasami rzeczywiście ułatwić sobie życie (korzystając z nowych opcji) - gdzie mogłem, starałem się umieścić użyteczne zastosowania monitora

Jeżeli po tym krótkim wyjaśnieniu ciągle uważasz, że jest on Ci niepotrzebny, polecam ci pozostanie przy lekturze innych stron Fan Klubu Nokii (www.fkn.pl) Możesz też co najwyżej przeczytać:



krótkie wprowadzenie do monitora sieci (www.fkn.pl/netmonitor/index.html)



FAQ, w którym podane są pożyteczne zastosowania monitora dla "normalnych" użytkowników (www.fkn.pl/faqs/netmonitorfaq.html)

Na początek

3. Czy po włączeniu monitora telefon pobiera więcej energii ?

Powiedziałbym, że nie: telefon sprawdza parametry sieci nawet wtedy, gdy nie masz włączonego monitora.

Czy wobec tego wielu użytkowników nie ma racji mówiąc, że po jego włączeniu muszą częściej ładować baterie ? Dosyć łatwo można to wyjaśnić: jeżeli często przechodzą oni od testu do testu (niektórzy pewnie nie mogą przestać ;-) i robią to nałogowo), telefon po każdym naciśnięciu klawisza (standardowo) włącza

podświetlenie (co zużywa dużo prądu - patrz Menu 10-23). Pewnym antidotum może być tutaj użycie Menu 10-18. Dodatkowo, niektóre testy (np. Menu 10-17 czy Menu 10-19) pozwalają wprowadzić telefon w stan, w którym ciągle szuka sieci (co też bardzo obciąża akumulator).

Innymi słowy, samo włączenie monitora (uaktywnienie menu w telefonie) nie wypływa na zużycie prądu.

Zwiększa się ono dopiero wtedy, gdy użytkownik wykonuje pewne dosyć świadome działania...

Na początek

4. Jak go włączyć ?

Możesz tego dokonać na jeden z trzech sposobów:

1. podłączając telefon do komputera przy pomocy kabla (w modelu 3210 podłącza się go wewnątrz obudowy) i używając odpowiedniego oprogramowania (POLECAM !) działającego w systemie:

o

DOS:



PC-Locals w wersji 1.3 - wymaga kabelka FBUS lub MBUS.



gnokii (strona główna projektu: www.gnokii.org; najnowsze wersje oprogramowania:

ftp://ftp.linux.cz/pub/linux/people/pavel_janik/Gnokii/, które działa z kablem FBUS/MBUS albo IrDĄ)

o

Unix:



gnokii

o

Windows CE:



Light Sabre IDE (działający przez złącze IrDA) z projektu Light Sabre (www.binet.lv/personal/nokia/ppc.htm).

o

Windows 95/98 i NT:



Logo Express (http://memsu1.iam.ntu.edu.tw/~jrywu/ albo

http://logoexpress.bizland.com/) - działa z kablem FBUS albo złączem IrDA.



Logo Manager (http://www.logomanager.co.uk) - wymaga kabla FBUS/MBUS, DLR-3 albo złącza IrDA. Jest on jako jedyny dostępny w polskiej wersji językowej (po

zainstalowaniu odpowiedniego dodatku).



gnokii



program Andreasa Schmidta (www.aschmidt.de/) działający z kablem FBUS



PC-Locals w wersji 1.3



NetMonitor (wymaga kabelka MBUS)



Nokia Wrench (www.wildies.de/nokia/index.html) - wymaga kabelka MBUS



Nok Commander (http://netcity3.web.hinet.net/userdata/nokiacmd/eng/) - wymaga kabla albo złącza IrDA

Pierwsze cztery programy dla Windows 95/98 i NT są dostępne na serwerze FTP Fan Klubu Nokii.

2. Podane oprogramowanie działa w przypadku większości Nokii, które w swym oznaczeniu kodowym mają w środku literkę "S" - np. modeli 5110, 5130, 5190, 6110, 6130, 6150, 3210). Jeżeli bowiem chodzi o model 7110 (NSE-5), przez kabelek DAU-9P (działający z Nokiami 5xxx/6xxx) zadziałał jedynie Pc-Locals i Logo Manager... W przypadku Nokii 9110 (RAE-2) monitor potrafiły uaktywnić tylko programy wykorzystujące protokół MBUS: Logo Manager, Pc-Locals albo Nokia Wrench.

Oznaczenie kodowe swojej Nokii sprawdzisz np. tutaj albo na stronie www.fkn.pl/varia/typy.html 3. bezpośrednio przeprogramowywując pamięć EEPROM (Electrically Erasable and Programmable Read-

Only Memory). Przy czym z góry mówię, iż wymaga to otwierania słuchawki i raczej na pewno

pozostawi na niej widoczne wewnątrz ślady. Ja NIE POLECAM WIĘC UŻYWAĆ TEJ METODY ! Jeśli jednak chcesz:

o

www.eeprom.w.pl - opis dla Nokii 5110, 6110 i 6130

o

www.utg-bi.de/netmonitor.htm - opis dla Nokii 5110, 5130, 6110, 6130 i 6150.

o

www.cs.unibo.it/~lanconel/ - opis programatora pamięci EEPROM.

4. używając specjalnego menu pozwalącego programować NAM (dotyczy tylko niektórych telefonów analogowych - np. Nokii 2160, 2120, 6160, 6185 i 6188):

o

użyj kodu *3001#12345# (czasami dodatkowo trzeba nacisnąć klawisz Menu; niektóre źródła podają również, że zamiast 12345 należy wpisać kod zabezpieczający (security code) telefonu)

o

opcję "Field Test Mode" ustaw na "On"

o

wyłącz i włącz telefon Możesz też:



zdać się na ludzi z list dyskusyjnych związanych z GSM - np. pl.misc.telefonia.gsm albo pl.misc.telefonia.gsm.gielda (zrobią to za darmo lub np. za piwo)



czy też zlecić to jakiejś specjalizującej się w tym firmie (ja znalazłem w Internecie np. ofertę firmy Datex prowadzącej działalność m.in. w Krakowie i Warszawie)

Nie znam natomiast dokładnych szczegółów uaktywniania monitora w innych modelach (np. 1610, 2110, 3110, 8110i, 8810, 9000) - konkretnie, nie potrafię podać, jakie są przy tym używane programy (jeżeli chodzi o starsze modele: czytałem, że być może pozwala na to PC-Locals w wersji 0.6) albo jak przeprogramować EEPROM. Jedyne, co mogę zrobić, to znów odesłać do:



firmy Datex (www.datex.pl)



http://discserver.snap.com/Indices/16654.html



http://www.mobil.cz/triky/netmonstarsinok000322.html



http://www.mobil.cz/triky/nokia000511.html

(jeżeli masz wspomniane informacje, napisz do mnie w tej sprawie).

Słyszałem również, że niektóre egzemplarze Nokii 6110 i 5110 pozwalają na uruchamianie monitora przez skrót (wciskasz klawisz Menu i wpisujesz 10 - to powinno działać nawet, gdy menu monitora nie jest widoczne).

Jeżeli nie umiesz sam włączyć monitora, powierz to bardziej doświadczonej osobie (można uszkodzić telefon przy tej operacji) !

Chciałbym też zwrócić uwagę na jeden szczegół - w Nokiach monitor jest włączany, nie wgrywany (on się ciągle znajduje w Twoim telefonie - opisane wyżej działania z podanymi programy jedynie "wydobywają go"

na światło dzienne: uaktywniają w nim dodatkowe menu).

Jeżeli po tych wyjaśnieniach ciągle nie potrafisz uaktywnić sobie monitora, zajrzyj na stronę

www.fkn.pl/netmonitor/aktywacja.html (być może tamten opis będzie dla Ciebie bardziej zrozumiały).

Znajdziesz na niej np. opisy wyjaśniające krok po kroku korzystanie z niektórych z wymienionych wcześniej programów...

Na początek

5. Jaką wersję monitora mogę włączyć w telefonie ?

Opisane w poprzednim punkcie programy pozwalają uaktywnić jedną z dwóch wersji monitora sieci:

1. okrojoną, która zawiera testy od 1 do 19 (dotyczą one wyłącznie sieci komórkowej). W programach

zazwyczaj nazywa się ona np. "Field Test" albo "Operator field tests" (ewentualnie wpisujesz w nich

kod 242 w celu jej uaktywnienia)

2. pełną, w której dostępne są również testy dotyczące samego telefonu (i czasami karty SIM).

Nazywa się ona np. "Engineering" (albo "R&D field tests"), a kod do jej uaktywnienia to 243.

Proponuję włączać od razu pełną wersję monitora sieci - zawsze możesz przejść od niej do wersji okrojonej (w telefonie wybierasz test 242). W drugą stronę jest to niemożliwe (tzn. nie możesz tego zrobić z poziomu menu telefonu - nie akceptuje on testu 243, gdy włączona jest okrojona wersja monitora; ciągle oczywiście działają metody z poprzedniego punktu).

Na początek

6. Czy włączenie monitora powoduje utratę gwarancji ?

Sposób polegający na bezpośrednim przeprogramowaniu EEPROMU wymaga rozebrania słuchawki i ingerencji w jej wnętrzu (co faktycznie jest powodem utraty gwarancji i pozostawia na niej widoczne ślady - zarysowania, itp.).

Myślę natomiast, iż nie masz się czego obawiać, gdy użyłeś(aś) któregoś ze wspomnianych wyżej programów albo kodu (mogę się oczywiście mylić - na listach dyskusyjnych co jakiś czas można przeczytać, iż również ta metoda pozostawia na słuchawce swój ślad)...

Oczywiście, przed oddaniem telefonu do serwisu lepiej jest zdeaktywować monitor. Czasami, np. przy awarii zasilania, jest to niemożliwe - wtedy część serwisantów może uznać, że zostały naruszone warunki gwarancji (zależy to od konkretnego człowieka)...

Na początek

7. W moim telefonie menu monitora ma numer inny niż 10. Czy to normalne ?

Oczywiście. Numer menu monitora (oznaczonego jako "Net monitor" albo "Field test") jest różny (zależy od wersji oprogramowania i modelu) w różnych Nokiach. Może to być więc np. Menu 7 (Nokia 3110 i 9110), Menu 10 (Nokia 5xxx, 6110, 6130; tak też przyjąłem w tym FAQ), Menu 11 (Nokia 5190 albo 3210) albo Menu 12 (Nokie 8210 albo niektóre 6150). W Nokii 3210 zupełnie inna jest też ikonka tej pozycji menu.

Innymi słowy, menu monitora sieci wygląda odmiennie w różnych modelach I JEST TO ZUPEŁNIE NORMALNE.

Na początek

8. W moim telefonie menu monitora ma numer 11, natomiast poprzednia pozycja numer 9. Czy to normalne ?

TAK - jest to normalne. Taka sytuacja zachodzi np. w Nokii 3210. "Brakujące" Menu 10 zostało tam przewidziane dla usług karty SIM (SIM application toolkit) i pokaże się, gdy będziesz miał do nich dostęp.

Na początek

9. Jak się nim posługiwać ?

telefony GSM/DCS/PCS:

Po włączeniu monitora sieci masz dostęp do nowej pozycji (oznaczonej jako "Net monitor" albo "Field Test") w menu głównym telefonu.

Po wejściu do tego menu możesz wpisać numer testu, który ma być wyświetlony (od 1 w 19 w okrojonej wersji monitora, wyższe numery także w pełnej - Uwaga ! Wpisanie numeru 241 całkowicie wyłączy monitor sieci, 242 włączy okrojoną jego wersję - w celu ponownej aktywacji niezbędnę będzie użycie metod z punktu Jak go włączyć ? ! ). Przed numerem można dodać znak "+".

Po naciśnięciu OK pojawia się on bezpośrednio na wyświetlaczu (a jego numer na samej jego górze) zamiast nazwy/loga sieci komórkowej. Jeżeli wybrałeś(aś) niewłaściwy numer testu, pokaże się tekst NO TEST i telefon powróci do ostatniego poprawnie wyświetlanego testu. Jeżeli natomiast numer był większy od 256, 512 lub 768, zostanie od niego odjęta odpowiednia wielokrotność liczby 256 i dopiero test o tym numerze zostanie wyświetlony (np. numery 300 i 556 dadzą test 44). Jeżeli wyświetlisz w ten sposób część testów (tzn. wpiszesz tu numer i wejdziesz do razu do któregoś z nich), możesz zmienić w nich pewne ustawienia (szczegóły podaję dalej, nazywam to zaś bezpośrednim wejściem do testu - patrz np. Menu 10-18).

Możesz go teraz zmieniać strzałkami góra/dół (bez obawy - takie wejście przez przeglądanie nie zmienia ustawień w testach) - po ich użyciu zostanie pokazany poprzedni/następny dostępny test. W niektórych modelach (np. 5110) klawisze te służą do innych celów (np. wyświetlanie ostatnio wybieranych numerów, książki telefonicznej albo zmiana głośności) - jeżeli wyświetlany jest jakiś test, tracisz niestety wspomniane funkcje :-(. Natomiast ciekawostką jest fakt, że podczas połączenia można zmieniać głośność w Nokii 5xxx - wspomniane strzałki trzeba przytrzymać dłużej (około sekundy).

Nazwa/logo używanej sieci pojawi się ponownie na wyświetlaczu, gdy wpiszesz w tym menu 0.

Jeżeli wpiszesz jako numer testu 0, a później podasz numer nieistniejącego testu (np. 52), telefon będzie się zachowywał prawie tak samo, jakby monitor sieci był włączony (np. strzałki góra/dół będą zmieniać numer testu - możesz to sprawdzić w Menu 10). Niestety (z góry mówię), liczniki z Menu 10-82 wtedy nie działają. Po włączeniu telefonu pokazuje się wybrany w ten sposób test. Do czego to może się przydać ?



chwilowego "uszkodzenia" telefonu (jak nabrać kolegę ?)



zablokowania korzystania z książki telefonicznej (Nokia 5xxx i 6xxx)



uniemożliwienia uzyskania listy ostatnich numerów przy wyświetlanej nazwie/logo sieci (Nokia 5xxx)



utrudnienia przestawienia głośności podczas połączenia (Nokia 5xxx) - wpomniane strzałki trzeba nacisnąć i dłużej przytrzymać



uniemożliwienia przestawienia głośności (Nokia 3110)

Przy włączonym którymś z testów (nie dotyczy to Nokii 3110) telefon nie wyświetla niektórych komunikatów (np. "Dzwoni..."), nie masz też identyfikacji osoby dzwoniącej (jedyny chyba wyjątek przy wykonywaniu połączenia jest zrobiony w przypadku komunikatu: 'Note: you have active diverts' ('Uwaga: włączone

przekazy') pojawiającego się w przy włączonym przekazywaniu rozmów). Jeżeli wpisujesz numer telefonu, test może zniknąć (pojawi się ponownie, gdy uzyskasz połączenie albo wykasujesz go z wyświetlacza).

Informacja (opis) do oglądanego testu zostanie wyświetlona, gdy przez dłuższy czas przytrzymasz wciśnięty

klawisz * (jego ponowne przytrzymanie spowoduje powrót do wartości liczbowych). Ta ostatnia możliwość

jest dostępna tylko w niektórych egzemplarzach telefonów (moje wytłumaczenie tego faktu jest dostępne w

Znaczenie poszczególnych testów) - dlatego te krótkie opisy pomocy podaję wytłuszczonym drukiem w większości testów... Jeżeli są one wyświetlane, nie zmienisz ustawień przez bezpośrednie wejście do menu.

Przed zastosowaniem poniższych sztuczek (szczególnie tych zawieszających telefon) należy wyłączyć go i włączyć ponownie, jeżeli nie chcemy stracić informacji zapisanych w niektórych testach (np. informacji o ilości wysłanych/odebranych SMS z Menu 10-65)

Przy użyciu informacji (opisów pomocy) można natrafić na pewien błąd (jak na razie, udało mi się potwierdzić jego istnienie dla Nokii 5110 z różnymi wersjami oprogramowania). Jeżeli chcesz go zobaczyć:



Naciśnij i trzymaj *. W momencie, gdy * zniknie z ekranu (ale przed zmianą pomocy na wartości testu albo wartości na pomoc), puść klawisz *



Odtąd wszystko musi to być robione tak szybko, żeby * nie pojawiała się na ekranie ani żeby nie zmienił sie napis nad NaviKey: od razu naciśnij i po chwili puść klawisz *. Krok ten możesz powtórzyć - w zależności od ilości powtórzeń uzyskasz inne efekty. Dla przykładu: przy oprogramowaniu 5.07 (albo 5.11) i 0 powtórzeniach wchodzisz do 1 "ukrytego menu", przy 1 powtórzeniu telefon się zawiesza i wyłącza (proponuję zajrzeć do Menu 10-36 - wyniki mogą być zaskakujące), przy 2 powtórzeniach telefonach sam "zmienia" język ;-)), a przy 3 powtórzeniach mamy dostęp do 2

"ukrytego menu", a czasami (nie znalazłem reguły) pokazuje się "CONTACT SERVICE" (na szczęście po restarcie wszystko znów działa). Jeżeli chodzi o oprogramowanie 5.24: przy 0 powtórzeniach można wejść do 2 "ukrytego menu", przy 1 albo 2 powtórzeniach znika oznaczenie NaviKey, przy 3

oznaczenie NaviKey zmienia się na "Wyślij" ("Send").



odczekaj dluższą chwilkę



naciśnij na chwilę i puść jeden z klawiszy: *, 0 do 9 albo #

Możliwy jest także restart telefonu (na pewno Nokii 5110 ze starszym oprogramowaniem niż 5.24 (w tej wersji to nie działa) - np. 5.11 czy 5.07):



Naciśnij i trzymaj *. W momencie, gdy * zniknie z ekranu (ale przed zmianą pomocy na wartości testu albo wartości na pomoc), puść klawisz *



Odtąd wszystko musi to być robione tak szybko, żeby * nie pojawiała się na ekranie ani żeby nie

zmienił sie napis nad NaviKey: od razu naciśnij i po chwili puść klawisz *, od razu naciśnij klawisz * na co najmniej 2 sec. i puść, od razu naciśnij i po chwili puść klawisz *

Przyczyną jest przepełnienie stosu (patrz Menu 10-35 i Menu 10-57). Jeżeli u Ciebie to nie działa i masz Nokię 6110, możesz też spróbować takiej sztuczki resetującej telefon:

1. Wejdź do menu Calendar (Menu-8) 2. Utwórz notatkę albo przypomnienie 3. Wpisz jakiś tekst w polu edycji danych

4. Trzymaj klawisz "Clear" do momentu, aż tekst zostanie wykasowany 5. Naciśnij "Back"

6. Naciśnij "0"

7. Wpisz 4 cyfry (np. 1234)

8. Użyj dolnej strzałki i przesuń kursor do lewej strony numerów i wolnej przestrzeni (naciśnij strzałkę 2 razy).

9. Wpisz 6 cyfr i naciśnij zieloną słuchawkę telefony TDMA 800/TDMA 1900:

Po włączeniu monitora sieci masz dostęp do nowej pozycji (oznaczonej jako "Field Test") w menu głównym telefonu.

Po wejściu do tego menu możesz wpisać numer testu, który ma być wyświetlony (od 1 do 7 w Nokii 6160) albo

0, aby testy zostały "chwilowo" wyłączone.

Możesz go teraz zmieniać strzałkami góra/dół. W czasie rozmowy (w zależności od tego, w jaki sposób

wyświetliłeś(aś) testy), służą one do przełączania testów (nie możesz zmieniać głośności) albo właśnie zmiany głośności podczas rozmowy.

Jeżeli włączona jest blokada klawiatury i jakiś test jest wyświetlany, po naciśnięciu 0-9, * albo # zostanie on

"wyłączony". Naciśnięcie czerwonej albo zelonej słuchawki, ewentualnie strzałek, z powrotem go przywróci.

W Nokii 2120 albo 2160 pomoc do testów jest wyświetlana po naciśnięciu klawisza "ABC".

Na początek

10. Czy mogę zepsuć sobie telefon ?

Chyba tylko przy jego włączaniu (szczególnie w telefonach analogowych z menu służącym do programowania NAM). Nie spotkałem się z czymś takim (nie powiodły się również usilne :-) próby) przy jego użytkowaniu.

Należy być jednak ostrożnym - monitor jest wszak "nieoficjalną" częścią oprogramowania telefonu.

Jeżeli coś nie działa jak trzeba, wyłącz i włącz telefon - wszystkie (z wyjątkiem Menu 10-17) testy, które można ustawić, zostaną przywrócone do wartości domyślnych...

11. Słowniczek

Poniżej wyjaśniam niektóre pojęcia, które przewijają się w tym FAQ:

ACCH (Analog Control Channel)

AMPS (Advanced Mobile Phone Service)

System analogowej telefonii komórkowej działający w częstotliwości 800 Mhz. Używany m.in. w Ameryce Północnej.

ASIC (Application Specific Integrated Circuit)

Mianem tym określa się układ elektroniczny służący do konkretnych celów (w telefonie m.in. kontroluje komunikację między MCU i DSP). Układy takie projektują i produkują używające je firmy.

AVCH (Analog Voice Channel)

BCC (Base-station Color Code)

3 bitowy numer (zakres 0-7) używany do rozróżnienia sąsiadujących komórek tego samego operatora

nadających z użyciem BCCH w tym samym kanale FDMA. Takie rozróżnienie nie jest potrzebne w przypadku komórek różnych operatorów (używają różnych kanałów, więc ich BCCH są w różnych kanałach FDMA). Jest podawany w BSIC każdego BTSa (możesz go sprawdzić np. w Menu 10-2).

BSC (Base Station Controller)

Kontroler stacji bazowych. Może sterować i sprawować nadzór nad jednym lub kilkoma BTSami.

BSIC (Base Station Identity Code albo Base transceiver Station Identity Code)

Numer identyfikujący danego BTSa. Jeżeli jego wartość zapiszemy binarnie (dwójkowo), to trzy pierwsze

cyfry (oczywiście w zapisie dziesiątkowym) stanowić będą jego BCC, następne trzy NCC. Przyjmuje wartości

z zakresu 0 - 63. Wartości BSIC są podawane m.in. w Menu 10-2.

BTS (Base Transceiver Station)

Stacja nadawczo - odbiorcza. Za jej pośrednictwem telefony komunikują się z siecią (parametry takie jak kanał używany do komunikacji, odległość i jakość sygnału możesz znaleźć np. w Menu 10-1). Klasy mocy BTSów są następujące:

GSM 900 GSM 1800 320 W (55 dBm)

160 W (52 dBm) 80 W (49 dBm) 40 W (46 dBm)

- - - - 20 W (43 dBm) 10 W (40 dBm) 5 W (37 dBm) 2,5 W (34 dBm)

Jeżeli chodzi o spisy BTSów, musisz pamiętać, że czasami w sieci zmieniane są LAC i CID komórek (i dane, które znajdziesz pod podanymi adresami, mogą być nieaktualne !).



BTSom w Toruniu poświęcona jest strona www.phys.uni.torun.pl/~wind/bts.html i (bliźniacza) www.phys.uni.torun.pl/~microbe/bts.html



BTSy w Radomiu są opisane na stronie http://mbx.zptr.com.pl/gsm/



mapa BTSów dla sieci Idea 1800 MHz - www.ee.pw.edu.pl/~lwasilew/bts.htm



mapa BTSów z okolicy Warszawy (Era) - http://gsm-mapka.topnet.pl



mapa i spisy BTSów w Bydgoszczy i woj. Kujawsko-Pomorskim - www.republika.pl/btsy_w_bydgoszczy



mapy BTSów w Trójmieście - http://diamond.itnet.com.pl/~cybere/bts_map.htm



mapy i spis BTSów z województwa Kujawsko-Pomorskiego - www.byd.top.pl/~mzuraw/bts Odnośniki związane z BTSami (mapki, lokalizacje, zdjęcia, opisy) znajdziesz również:



na stronie Bartłomieja Zielińskiego - http://zeus.polsl.gliwice.pl/~bmw/



na stronie Dariusza Grzecy - http://priv4.onet.pl/by/dariog/



na stronie Dawida Lorenza - http://adl.pl/bts/



na stronie Jakuba Krama - http://195.116.20.230/qba/ albo www.gamma.com.pl/qba/



na stronie Jurka Bosowskiego - www.radio.opole.pl/~jbos/gsm.htm



na stronie Macieja Pawlaka - http://195.116.20.230/private/maciej/poznan.htm



na stronie Marcina Ludwiniaka - http://www.duntek.hg.pl



na stronie Marka Bartnickiego - http://gsm.mania.prv.pl/



na stronie Pawła Bojahra - www.rudykot.pl/~pawelb



na stronie Piotra Główki - www.gsm.alpha.pl/



na stronie poświęconej BTSom - www.bts.nsr.net/



na stronie Przemysława Rydla - http://gsm.mtl.pl/



na stronie Roberta Błaszczaka - http://www.lubuskie.prv.pl



w GSMKR - http://friko5.onet.pl/kr/gsmkr/

Na specjalne wyróżnienie (moim zdaniem) zasługują natomiast:



strona Wojciecha Markiewicza - www.pdi.net/~markos/ (bardzo dużo informacji o GSM; jeśli chodzi o BTSy, zawiera spisy i mapy, dokładne dane techniczne, informacje o szkodliwości i aspekty prawne związane z ich budową)



strony w Fan Klubie Nokii: jedna pod adresem www.fkn.pl/btsy/index.html (dużo informacji o BTSach) i druga www.fkn.pl/zdrowie/index.html (poświęcona (nie) szkodliwości telefonii komórkowej)



strona www.geckobeach.com/cellular/cellpixs/cellid.htm o BTSach i sieciach w Ameryce Północnej

Inne zagraniczne linki związane z tym tematem:



http://go.to/nokia.info - zdjęcia BTSów



www.club.cz/nokia.monitor/ - bazy BTSów sieci czeskich

Wszelkie uwagi dotyczące BTSów w sieci Era GSM (np. informacje o nieprawidłowym działaniu,

propozycje nowych lokalizacji, itp.) można natomiast zgłaszać do Jakuba Krama (602293483@eranet.pl) i Mirosława Kotlińskiego (602287746@eranet.pl).

C1 (path loss-criterium)

Parametr (zakres od -99 do 99 dBm) obliczany przez telefon, który na jego podstawie decyduje, z których komórek ma korzystać (robi to tylko wtedy, jeżeli C1 jest dodatni dla danej komórki). Pod uwagę są brane:



RX

Moc, z jaką odbierane są dane na kanale BCCH. Jeżeli jest ona równa bądź mniejsza niż RxLevAm, telefon szuka następnego kanału BCCH. Jest ona podawana w Menu 10-1 (dla aktualnie używanego kanału) i w Menu 10-3, Menu 10-4 i Menu 10-5 (dla sąsiednich kanałów). Ilość prób pomiarów jakości transmisji z kanałami BCCH w sąsiednich komórkach jest podawana w Menu 10-62



RxLevAm (Rx Level Access minimum)

Minimalny poziom odbieranego sygnału (zazwyczaj wynosi od -100 dBm do -110 dBm) wymagany do tego, aby telefon próbował korzystać z danej komórki.



MSTxPwr

Maksymalna moc, z jaką telefon może nadawać, aby uzyskać dostęp do kanału RACH (tzn.

maksymalna moc dopuszczalna przez aktualną komórkę). Generalnie, jest ona mniejsza w miastach (komórki są ustawione gęściej), większa poza nimi.



MSMaxTxPwr

Maksymalna dopuszczalna moc nadawania telefonu (określające ją klasy podaję przy opisie TX) w ogóle.

a wzór do jego obliczania wygląda następująco: C1 = (RX - RxLevAm - MAX ( ( MSTxPwr - MSMaxTxPwr ), 0) ) ), gdzie MAX(x,y) to oczywiście funkcja matematyczna zwracająca większą z podanych liczb. Telefon podaje wartości C1 w Menu 10-1 (dla używanego kanału) i w Menu 10-3, Menu 10-4 i Menu 10-5 (dla sąsiednich kanałów).

C2 (cell-reselection criterion)

Parametr (wartości z zakresu od -99 do 99 dBm) obliczany na podstawie wzoru C2 = C1 + Cell reselect offset - Temporary offset * H (Penalty time - T). Jeżeli jego wartość dla jakiejś komórki (C2 dla sąsiednich kanałów są w Menu 10-3, Menu 10-4 i Menu 10-5) jest wyższa niż wartość dla aktualnej komórki (telefon podaje ją w Menu 10-1 i Menu 10-3) dłużej niż 5 sekund, telefon ją zmienia. Są 2 wyjątki od tej reguły:



jeżeli nowa komórka leży na innym Location Area (wartość tego parametru dla aktualnej komórki możesz sprawdzić w Menu 10-11), C2 dla niej musi przez przynajmniej 5 sekund wartość większą niż C2+CELL_RESELECT_HYSTERESIS dla starej komórki (gdzie CELL_RESELECT_HYSTERESIS jest specjalnym parametrem wysyłanym w kanale BCCH).



jeżeli w przeciągu ostatnich 15 sekund telefon zmienił używaną komórkę,C2 dla nowej komórki musi być wyższa co najmniej o 5 dBm od C2 dla starej.

Jeżeli chodzi o funkcję H(x), to dla nieużywanych aktualnie komórek przyjmuje ona wartość 0 (jeżeli x<0) albo 1 (jeżeli x>=0). Dla aktualnie używanej komórki H(x) jest zawsze równa 0.

Jak widać, dzięki umiejętnemu operowaniu tym parametrem (przez CELL_RESELECT_HYSTERESIS) operator może kierowac połączenia do konkretnych komórek (odciążając w ten sposób sieć).

CDMA (Code Division Multiple Access; also known as IS-95)

One of the newer digital technologies in 800 or 1900 Mhz. Used in North America, Australia and some

southeastern Asian countries (e.g. Hong Kong and South Korea). It doesn't divide the radio frequency spectrum

into separate user channels by frequency slices or time slots, but separates users by assigning them digital codes within the same broad spectrum.

DCCH (Digital Control Channel)

DCS (Digital Cellular System)

System telefonii komórkowej działający w paśmie 1800 Mhz (stąd nazywany jest obecnie raczej GSM 1800) - zmieniona wersja systemu GSM (900 Mhz). Wprowadzone modyfikacje pozwoliły zwiększyć pojemność sieci (stąd instaluje się go głównie w okolicach aglomeracji miejskich, gdzie jest większa ilość abonentów) kosztem gęstszego rozstawiania stacji bazowych (BTSów) oraz wprowadzić roaming w obrębie jednego kraju. Ze szczegółow technicznych: inne są numery kanałów (patrz Menu 10-17), moce nadawcze telefonów (patrz opis RX) i BTSów pracujących w obu systemach, jak również maksymalna prędkość użytkownika, przy której może wykorzystywać swój telefon (w GSM jest to 250 km/h, w DCS 130 km/h).

DSP (Digital Signal Processor)

Procesor sygnałowy (układ scalony zajmujący się cyfrową obróbką sygnałów - kontroluje interfejs radiowy i kodowanie/dekodowanie mowy). Wersja oprogramowania jest podawana w Menu 10-88.

DTCH (Digital Traffic Channel)

DTX (Discontinous Transmission Exchange)

W trosce o nasze akumulatory ;-), część sieci i telefonów pozwala na tzw. przerywaną transmisję (właśnie DTX). Po prostu, wykorzystane zostało to, że nie mówimy cały czas, tylko również słuchamy (i wtedy telefon może wyłączać swój nadajnik). Aby nasz rozmówca nie usłyszał ciszy (pomyśli, że połączenie zostało

przerwane), jego telefon generuje pewien szum (nazywany potocznie komfortowym :-)) naśladujący odbierane w czasie mówienia szumy.

(GSM/DCS/PCS)

:

Na korzystanie z DTX musi pozwalać telefon (Nokia oczywiście może - patrz Menu 10-78) i BTS - sprawdzisz to (i ewentualnie ustawisz) w Menu 10-12 i Menu 10-13.

FDMA (Frequency Division Multiple Access)

Pojęcie to oznacza wielodostęp w dziedzinie częstotliwości: w tym samym czasie (równocześnie) jest

prowadzona transmisja na różnych częstotliwościach (jest to połączenie typu "pełen dupleks" - "full duplex"):

"w dół" (down-link) - od BTSa do telefonu i "w górę" (up-link) - od telefonu do BTS (określenia "w dół" i "w górę" wzięły się stąd, że anteny BTSów są zazwyczaj wyżej niż anteny telefonów i sygnał od BTSa do telefonu musi rzeczywiście wędrować w dół (albo w odwrotną stronę w górę)).

GSM (Global System for Mobile Communication)

System telefonii komórkowej działający w częstotliwości 900 Mhz. Później zaadoptowano go na częstotliwość 1800 Mhz (DCS) oraz 1900 Mhz (PCS).

HLR (Home Location Register)

Rejestr sieci przechowujący informacje związane z abonentami swojej sieci (np. do jakich usług mają dostęp, jaki mają abonament, w zasięgu jakiej sieci się ostatnio znajdowali, itp.).

IMEI (International Mobile Equipment Identification code)

Niepowtarzalny (15 cyfrowy) numer przyporządkowany każdemu telefonowi GSM na świecie. Można go sprawdzić kodem *#06# (nie tylko w Nokiach) albo w menu serwisowym (Nokia) - włączasz go kodem

*#WAR0ANTY# albo *#WARRANTY# (Nokia 6130). W Nokii 3110 w menu serwisowym

(*#WAR0ANTY#) musisz w tym celu podać natomiast kod 9268. Na podstawie samego IMEI można m.in.

określić producenta telefonu, miejsce jego wyprodukowania, numer seryjny (pod adresem www.tele-

servizi.com/janus/texts/imei.txt możesz np. zobaczyć taką listę dla Motoroli). Operatorzy mogą nie zezwalać na dostęp do swoich sieci niektórym telefonom - np. kradzionym (są identyfikowane właśnie na podstawie IMEI).

Mogą oni się również wymieniać ich listami.

IMSI (International Mobile Subscriber Identify)

Niepowtarzalny numer (maksymalnie 15 cyfr) nadawany telefonowi:



pierwsze trzy cyfry to jego MCC



następne trzy to MNC



reszta to niepowtarzalny numer IMSI attach

Czynność wykonywana po włączeniu telefonu. Polega ona na tym, że podaje on sieci informację, że jest już aktywny (można się z nim komunikować - wysłać zaległe SMSy, itp.) i dostaje numer IMSI. Licznik związany z IMSI attach jest w Menu 10-64, to, czy pozwala na to komórka, sprawdzisz w Menu 10-7.

IMSI detach

Przy wyłączeniu telefon informuje z kolei sieć, że nie będzie możliwa komunikacja z nim (i jego IMSI jest już nieaktualny). Licznik związany z IMSI detach jest w Menu 10-64, to, czy pozwala na to komórka, sprawdzisz w Menu 10-7.

Location Update

Telefon powinien informować sieć, gdzie go szukać. Jest to nazywane Location Update i wykonywane po zmianie Location Area (telefon robi to "inteligentnie" i np. w przypadku, gdy straci (a później odzyska sygnał sieci), wykonuje Location Update tylko wtedy, gdy używany aktualnie BTS ma inny LAC niż poprzedni - wykorzystywany przed stratą sygnału) lub PLMN (przeniesieniu się w zasięg drugiej sieci lub próbie zalogowania się do niej). Wtedy wiadomość o Location Update jest przekazywana do nowego MSC/VLR, które przekazuje z kolei informację o położeniu do HLR. Kiedy telefon działa już w nowym MSC/VLR, HLR użytkownika nie identyfikuje go już przez numer przekazywany przez stary MSC/VLR. Pewną odmianą Location Update są tzw. PLU, IMSI attach i IMSI detach (telefon je odróżnia w Menu 10-64). Aktualne Location Area możesz sprawdzić w Menu 10-11.

MCU (Master Control Unit processor) Główny procesor w telefonie.

MSC (Mobile Switching Center)

Odpowiada za komunikację użytkowników z innymi (np. użytkownikami innych sieci).



zdjęcia z MSC sieci Plus GSM w Łodzi - www.pdi.net/~markos/gsm_msc_plus.htm (strona Wojciecha Markiewicza)

NCC (National Color Code albo Network Color Code)

3 bitowy numer (zakres 0-7) używany do rozróżnienia komórek operatorów z różnych krajów (np. przy granicy kraju, gdzie telefon znajduje się w zasięgu różnych sieci) nadających z użyciem BCCH w tym samym kanale FDMA. Numer ten nie zmienia się w obrębie PLMN. Jest podawany w BSIC każdego BTSa (możesz go sprawdzić np. w Menu 10-2).

PLMN (Public Land Mobile Network)

Obszar obsługiwany przez jednego operatora (jedną sieć). Przy jego zmianie telefon wykonuje Location Update.



Dużo odnośników do mapek zasięgu polskich sieci (czyli wielkość ich PLMN) znajdziesz przy opisie BTSów.



Ciekawa strona (zawierająca w miarę aktualne mapki różnych operatorów na świecie) jest pod adresem www.subcam.freeserve.co.uk/mark/orange/ora.html.

PLU (Periodic Location Update)

Informowanie sieci przez telefon o tym, w zasięgu jakich komórek (w jakim rejonie kraju) się znajduje.

Czynność ta jest wykonywana co pewien ustalony (zależny od sieci - np. dla Ery i Plusa są to 3 h, dla Idei 2 h)

czas (można go sprawdzić w Menu 10-10). Jest on liczony od ostatniego "kontaktu" z siecią (licznik nie zatrzymuje się, gdy telefon utraci jej sygnał !) - rozmowy, wysłania (otrzymania) SMSa, zgłaszania żądań (np.

włączania przekierowań rozmów) - również wtedy jest ona informowana o położeniu telefonu (jednakże nie jest to rejestrowane w Menu 10-64). Licznik związany z PLU jest w Menu 10-64.

Skakanie po częstotliwościach (channel hopping)

Podczas połączenia Twój telefon może stale zmieniać używaną częstotliwość (a właściwie kanał) podczas komunikacji z komórką. Jest to stosowane, gdy jakiś kanał jest ciągle zakłócany - przy stałym jego używaniu przez telefon nawiązanie połączenia mogłoby być niemożliwe, przy channel hopping tracona jest co najwyżej część całej transmisji przeprowadzona na tej częstotliwości (daje to mnie zaników sygnału, nie zmienia

natomiast jakości dźwięku - wszak sposób jego kodowania jest zawsze taki sam). To, czy telefon używa tego (podczas połączenia), sprawdzisz w Menu 10-1, to, czy pozwala na to komórka, w Menu 10-12 (wartości uaktualniane tylko podczas połączenia). Do używania channel hopping potrzebne jest tzw. Hopping Sequence Number (zmiana częstotliwości odbywa się według znanej telefonowi i sieci sekwencji) - patrz Menu 10-2.

TCH (Traffic Channels)

Dwukierunkowe, fizyczne kanały do transmisji danych użytkownika (komputerowych albo zakodowanego dźwięku). Istnieje kilka ich odmian:



HR (Half Rate Traffic): przekazywanie danych z maksymalną prędkością 6.5 kbit/sek (wprowadzone w fazie 2 GSM). Przy używaniu kanałów HR gorsza jest jakość dźwięku, ale również wolniejsze

rozładowywania się akumulatora w telefonie (nawet do 30%). Jego zaletą jest również to, iż pozwala on zwiększyć dwukrotnie pojemność sieci (ilość osób mogących wykonywać jednocześnie połączenia - informacji o tym szukaj przy opisie parametru TS) albo podwoić maksymalną odległość, z jakiej telefon wciąż może korzystać z danego BTSa. Na jego używanie musi pozwalać sieć (odpowiednią informację znajdziesz w Menu 10-7) i telefon. Można go włączyć kodem *HRC0#, wyłączyć #HRC0#. Niestety, nie wszystkie Nokie przyjmują te kody (telefon powinien się zrestartować po ich wprowadzeniu) - w starszych modelach nie są w ogóle przewidziane, w nowszych są deaktywowane, gdy telefon jest kierowany na rynek, na którym nie już sieci obsługujących ten kanał. I jedna ciekawostka: w Nokii 6110 (oprogramowanie 5.24) możesz natomiast samodzielnie zdecydować o tym, czy telefon ma używać tego kanału czy nie - wystarczy zmienić w EEPROMIE wartości odpowiednich komórek pamięci:

włączanie wyłączanie komórka 0070 na 78

komórka 011F na 84

komórka 0070 na 70 komórka 011F na 7C



FR (Full Rate Traffic): przekaz z prędkością 13 kbit/sek, kodowanie algorytmem LPC-RPE (Linear Prediction Coding with Regular Pulse Excitation)



EFR (Enhanced Full Rate): 13 kbit/sek, mechanizm kodowania jest inny niż przy FR (nazywa się ASELP - AlgebraicCode Excitation Linear Prediction i został stworzony przez firmę Nokia i uniwersytet z Sherbrooke; uznano go za przemysłowy standard dla telefonii GSM). Kodowanie EFRdaje lepszą jakość dźwięku przy tej samej prędkości przesyłania informacji (ale szybsze o ok. 5%

wyczerpywanie się akumulatora w telefonie w porównaniu do FR). Tryb ten włączysz kodem *EFR0#

(po jego użyciu telefon próbuje korzystać z kanałów TCH w kolejności EFR, FR, (HR)), a wyłączysz

#EFR0# (kolejność FR, (HR)). Wymienione kody mogą być nieobsługiwane przez niektóre modele (np. 6110 z pewnymi wersjami oprogramowania) - jeżeli Twój telefon je akceptuje, powinien się zresetować po ich użyciu (jeżeli się tak nie dzieje, nie włączysz/wyłączysz EFR z jego klawiatury).

Starsze Nokie (np. 2110) w ogóle nie obsługiwały tego kanału. W Polsce można go użyć w Idei oraz (częściowo) w Erze. To, czy rzeczywiście jest używany, sprawdzisz tylko w czasie rozmowy (rodzaj używanego kanału).

Jeżeli sieć nie obsługuje któregoś z kanałów, a Twój telefon przyjmuje kod do jego aktywacji, możesz

zobaczyć komunikat "Nie gotowe" ("Not ready").

Rodzaj używanego przez telefon kanału możesz sprawdzić w Menu 10-1. Kolejność używania kanałów TCH możesz natomiast dowolnie ustawić w niektórych programach serwisowych (np. w WinTesli wybierasz z menu głównego "Software", a później "Product Profile" - może to być jedyna metoda włączenia obsługi kanału HR w słuchawce).

TDMA (Time Division Multiple Access)

Pojęcie oznaczające wielodostęp w dziedzinie czasu: w tym "samym" czasie możliwa jest transmisja danych (zakodowana rozmowa albo dane komputerowe) na jednym kanale (jego numer sprawdzisz w Menu 10-1) przez KILKA telefonów (tak naprawdę, czas ten jest dzielony na bardzo małe części (patrz opis TS), których nie zauważamy - stąd w uproszczeniu można napisać, że wszystko dzieje się równocześnie).

TMSI (Temporary Mobile Subscriber Identity):

W trakcie procedur sygnalizacyjnych kodowanych w kanale radiowym (m.in. w czasie uaktualniania położenia) telefonowi jest przydzielany przez MSC ten numer. W momencie, gdy sieć chce skontaktowac się z danym telefonem, a transmisja po kanale radiowym nie jest jeszcze kodowana, jest on wysyłany zamiast IMSI i pozwala telefonowi zorientować się, że przywołanie dotyczy właśnie jego. Numer ten ma znaczenie lokalne i jego struktura jest określana przez administratora sieci. Aktualne TMSI sprawdzisz w Menu 10-10.

VLR (Visitor Location Register)

Rejestr przechowujący te same informacje co HLR, ale dla abonentów działających w roamingu (są one pobrane z HLR ich macierzystych sieci)

12. Znaczenie poszczególnych testów

To, czy któryś test występuje w Twoim telefonie, zależy:



od jego modelu: generalnie, im nowszy i bardziej skomplikowany (więcej funkcji), tym bogatszy ma monitor sieci (przykładowe porównanie znajdziesz pod adresem www.fkn.pl/netmonitor/index.html).



od wersji oprogramowania - najczęściej: im nowsze, tym więcej jest opcji (wymianę oprogramowania można zlecić serwisowi, jego wersję sprawdzisz przy pomocy kodów wymienionych na tej stronie) - przykładowo w Nokii 5110 w Menu 10-89 parametr bbbbbb pokazywany jest dopiero przy

oprogramowaniu 5.07. Z wymiany oprogramowania masz jeszcze jedną korzyść: w nowszych jego wersjach poprawiane są różne błędy (również w monitorze sieci).



od tego, kto wygrywał oprogramowanie do telefonu: jest ono pisane jest zazwyczaj w C (a później tłumaczone (kompilowane) na kod pracującego w nim mikroprocesora). Według mojej prywatnej teorii występowanie (i działanie) pewnych testów zależy również od tego, czy w jego kodzie źródłowym były ustawione pewne stałe (programiści :-) zapewne zrozumieją, co staram się napisać). Takim

sztampowym przykładem może być Menu 10-38: według opisów angielskich nie ma go w

sprzedawanych telefonach, ponieważ przed kompilacją oprogramowania nie została ustawiona stała DEV_FT_MEMORY_DUMP_IN_USE w pliku ftd_conf.h (jednym z plików z kodem źródłowym oprogramowania). Myślę, że podobnie jest z opisami pomocy (w jednych telefonach występują, w innych nie) - ich obecność nie zależy od wersji oprogramowania, tylko od tego, gdzie telefon został kupiony (skąd pochodzi - gdzie miał wgrywane oprogramowanie). Jak sobie poradzić z tym

problemem ? Niestety, należy wgrać od nowa oprogramowanie (w którym przed kompilacją owe stałe były ustawione).

Aha, nie jestem pewien, czy również testy związane z DSP (Menu 10-70, 10-73, 10-74, 10-76 (z

wyjątkiem parametru ab), 10-77, 10-78 i 10-79) muszą być w ten sposób włączone (czy też ich działanie

(albo niedziałanie) zależy od używanej sieci).

Pomoce do opisywanych testów są zaznaczone wytłuszczoną czcionką, natomiast konkretne wartości testów pochyłą (umieściłem je tam, gdzie nie miałem dalszych szczegółów).



przykładowe ekrany z Nokii 2110i, 5110, 6110 i 9110 są umieszczone pod adresami

www.yaws.dk/communicator/faq/miscellanous/mbus/ albo www.fan.net.au/~mrvfone/vfone/techtop/.

Pierwszy z nich zawiera opis monitora po angielsku w Nokii 9110 podpisany moim i Michała Jerza (http://n9k.ats.pl) nazwiskiem. Niestety, z różnych względów (brak porozumienia z autorem tej strony) zawiera on na razie różne błędy (bardziej więc polecam czytanie tego FAQ).



ekraniki monitora z Nokii 3110 znajdziesz natomiast na stronie Piotra Główki (www.gsm.alpha.pl)



http://www.mobil.cz/triky/netmonstarsinok000322.html (Nokia 2110 i 3110)

Na początek

Menu 10-1

Informacje o trybie komunikacji z komórką

abbb ccc ddd e ff g mmmm nnn ppp oooo

CH RxL TxPwr TS TA RQ RLT C1 C2 CHT



a - H, jeżeli włączone jest skakanie po częstotliwościach (w przeciwnym razie pole jest puste).

Informację o tym telefon podaje również w Menu 10-11 i Menu 10-12.



bbb - CH (channel): numer kanału używanego do komunikacji z komórką (dziesiętny). Jeśli jest włączone skakanie po częstotliwościach, numer zmienia się, gdy wyświetlacz jest odświeżany. Zależą od niego częstotliwości używane do komunikacji telefonu z BTS-em:

częstotliwość nośna (środkowa) kanału transmisji (MHz)

GSM 900 GSM 1800

transmisja telefon-BTS 890 + CH * 0,2 1710 + (CH - 511) * 0,2 transmisja BTS-telefon 935 + CH * 0,2 1805 + (CH - 511) * 0,2



oraz to, czy telefon korzysta z komórki działającej w GSM 900 czy 1800 MHz (dokładniej o numerach kanałów piszę w Menu 10-17).



ccc - RX: minus nie jest pokazywany, gdy wartość <=-100. Od tego parametru zależy kilka rzeczy:

o

jeżeli wszystkie kanały mają sygnał niższy od -110 dBm, telefon nie monitoruje kanałów.

o

jeżeli zaniknie sygnał Twojej macierzystej sieci (np. Ery), telefon próbuje monitorować następną dostępną (np. Plusa) - pokazuje się wtedy znak obecności sieci i 0 kresek zasięgu (możesz oczywiście korzystać z połączeń alarmowych)

o

w przypadku, gdy druga sieć ma dość silny sygnał (np. -85 dBm), a Twoja macierzysta sieć z kolei bardzo słaby (np. -100 dBm), telefon może mieć duże kłopoty z zalogowaniem się do niej (musisz wtedy skorzystać z Menu 10-17 i wymusić używanie konkretnego kanału)

o

wartość parametru RXLev:

RX (od) RX (do) RXLev mniej niż -110 dBm 0 -110 dBm -109 dBm 1 -109 dBm -108 dBm 2

... ... ...

-49 dBm -48 dBm 62 -48 dBm więcej 63

o

wartość wskaźnika po lewej stronie wyświetlacza (podaję w przybliżeniu):

RX (od - do) ilość kresek

od -105 do -100 dBm 0 od -100 do -95 dBm 1 od -95 do -90 dBm 2 od -90 do -85 dBm 3 więcej niż -85 dBm 4

o



ddd - TX: poziom nadawanego sygnału (tylko podczas połączenia). Jeżeli nadajnik telefonu działa, przed wartością jest dodawana * (gwiazdka). Im mniejszy, tym większa moc (również

wypromieniowywana w kierunku głowy ! - informacje o szkodliwości telefonii komórkowej znajdziesz w Fan Klubie Nokii (www.fkn.pl/zdrowie/index.html) i na stronie Wojciecha Markiewicza) i zużycie baterii.

TX (GSM 900) 16 15 14 13 12 11 10 9

TX (GSM 1800) 9 8 7 6 5 4 3 2

dBm 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

Waty 0,012 0,016 0,02 0,025 0,032 0,04 0,05 0,063 0,079 0,1 0,125 0,158 0,2 0,251 0,316 0,398



i ciąg dalszy...

TX (GSM 900) 8 7 6 5 4 3 2-0

TX (GSM 1800) 1 0 31 30 29

dBm 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 Waty 0,501 0,631 0,794 1 1,26 1,58 2 2,51 3,16 3,98 5 6,31 8 10 12 15,8 20



Watt = 10

*0,001 dBm = 10*log(Watt/0,001)



Kolejne klasy (określające maksymalną moc telefonów) są następujące:

GSM 900 GSM 1800

20 W (nie realizowana)

8 W (telefon samochodowy/przenośny) 5 W (telefon samochodowy/przenośny)

2 W (telefon ręczny) 0,8 (telefon ręczny)

1 W (telefon ręczny) 0,25 W (telefon ręczny)



Minimalna moc telefonów w GSM 900 to 0,02 W, w GSM 1800 zaś 0,0025 W (4 dBm).



Klasy mocy BTSów podaję przy ich opisie.



e - TS (Time Slot): kanał radiowy używany do komunikacji pomiędzy telefonem i BTSem jest dzielony na 8 części (zwane TS - szczelinami czasowymi). Jeżeli we wszystkich BTSach (dostępnych dla

Twojego telefonu) każda szczelina jest w danym momencie zajęta, nie będziesz mógł(mogła) z niego zadzwonić (a inni dodzwonić się do Ciebie) i otrzymasz komunikat 'Network busy' - 'Sieć zajęta'

(informacja o tej przyczynie niezrealizowania połączenia jest podawana m.in. w Menu 10-39). Niestety, każde połączenie ma ten sam priorytet w polskich sieciach (piorytetowanie połączeń zostało wprawdzie wprowadzone w fazie 2+ GSM, ale nie jest ona na razie obsługiwana w Polsce) - tak więc (przynajmniej na razie), jeżeli chcesz zadzwonić pod alarmowy numer 112 i sieć jest zajęta, to żadne inne mniej

"ważne" połączenie nie zostanie przerwane). Rozwiązaniem, które pozwoli uniknąć takich sytuacji, jest powiększenie ilości BTSów (np. stworzenie sieci GSM 900/1800 MHz) albo takie jej modyfikacje, aby możliwe było używanie w niej kanałów HR (przy FR albo EFR telefon wykorzystuje całą przydzieloną szczelinę, przy HR (zdefiniowanych w fazie 2 GSM) już tylko jej połowę). Maksymalna prędkość transmisji danych przy użyciu jednego TS wynosi 9.6 kbit/sek. (14.4 kbit/sek. przy pewnych

dodatkowych warunkach). Projektowane i wprowadzane do użytku systemy pozwalające ją zwiększyć (np. GPRS (Generic Packet Radio Services) (dokładniejsze informacje na stronie

www.fkn.pl/dane/technika/gprs.html) albo HSCSD (High Speed Circuit Switched Data) (dokładniejszy

opis pod adresem www.fkn.pl/dane/technika/hscsd.html)) bazują na przydzielaniu jednemu telefonowi

kilku TS równocześnie (co oczywiście zmniejsza pojemność sieci). Wskaźnik tutaj pokazuje natomiast numer używanej szczeliny (0..7 dla FR (EFR) albo 0..15 dla HR).



ff - TA (Timing Advance): BTS informuje telefon, o ile wcześniej ma wysłać sygnał (aby ten dotarł na czas do BTSa). To jest właśnie ten wskaźnik. Pozwala on ocenić odległość telefonu od BTSa: jest ona z przedziału do TA*550 m do (TA+1)*550 m (tak naprawdę czasami trzeba uwzględnić, że sygnał ulega (wielokrotnemu) odbiciu i takie odczytywanie odległości może być mylące). Uaktualniany przy

komunikacji z siecią (odbieranie (wysyłanie) SMSów, rozmowa, zgłaszanie żądań) - korzystaniu np. z kanałów SDCC i TFR. Przyjmuje wartości od 0 do 63 (do 35 km) przy korzystaniu z kanału FR albo EFR. Przy użyciu kanału HR teoretycznie (m.in. przy zestawie samochodowym (potrzebna większa moc przy nadawaniu) i płaskim terenie) maksymalna odległość od BTSa może wynosić dwa razy tyle (do 70 km), a TA być z zakresu od 0 do 128 (angielskie opisy monitora, z których korzystałem, nic o tym nie wspominały - jest więc np. możliwe, że przy wartość większych od 64 telefon (?) odejmuje to 64 od nich i pokazuje taką wartość w tym teście).



Wskazówka: w sieci ERA GSM do odświeżania tego parametru możesz się łączyć z numerami 099x99 albo 099x999 (zamiast x wstawiamy cyfry od 1 do 9), który ciągle powinien być bezpłatny (jeżeli masz abonament w tej sieci, pod niektórymi numerami usłyszysz melodie; w Tak-Taku będziesz rozłączany).



Możesz użyć do tego również funkcji ALS (Alternative Line Service) ewentualnie próbować dzwonić pod numer "*"...



g - RXQUAL_SUB (stopa błędów w transmisji przy włączonym DTX (stan DTX można sprawdzić w Menu 10-12)): określa, jak dużo błędów w połączeniu telefon musi poprawiać, aby była możliwa rozmowa. Zakres 0 - 7 (0 - oznacza, że żadnych, powyżej 5 jest duża szansa na przerwanie rozmowy).

Im większa wartość, tym bardziej rozmowa jest urywana...

Wartość RQ 0 1 2 3 4 5 6 7

Maksymalna ilość błędów <0,2% <0,4% <0,8% <1,6% <3,2% <6,4% <12,8% >12,8%



mmmm - RLT (Radio Link Timeout): jeśli wartość jest ujemna, pokazywane jest 0. Parametr może przyjąć maksymalnie wartość 64. Jeżeli telefon używa innego kanału niż TCH albo SDCC, pokazywane jest xx.



nnn - parametr C1



ppp - parametr C2. Jeżeli sieć obsługuje tylko fazę 1 GSM, pokazywana jest tutaj wartość C1.



oooo - rodzaj kanału używanego przez telefon (pod adresem www.pins.co.uk/upages/stratfordc/

znajdziesz programy w C z algorytmami używanymi do kodowania różnych ich rodzajów). Przu używaniu kanałów HR możesz nawet zobaczyć, czy wykorzystywana jest pierwsza czy druga część TS (mówią o tym wartości podkanału: 0 albo 1):

AGCH

(Access Grant Channel) - jest to kanał używany przez BTSa do poinformowania telefonu o tym, jakiego kanału powinien użyć (jest odpowiedzią BTSa na na RACH) - przyporządkowywujący telefon do SDCCH

BCCH

(Broadcast Control Channel) - kanał w kierunku BTS-telefon, który zawiera on dokładne informacje o sieci (potrzebne do identyfikacji i dostępu do niej) - np.

o

jak często telefon ma informować sieć, gdzie się znajduje (wartość licznika T3212 - dokładniejszy opis w Menu 10-10)

o

o tym, czy w sieci używane jest skakanie po częstotliwościach

o

parametr CELL_RESELECT_HYSTERESIS (patrz opis parametru C2)

o

parametr CELL_BARRED (informujący, czy komórka jest testowana, czy oddana do normalnego użytku - telefon może go ignorować i używać również tych testowanych - patrz Menu 10-19)

THR0 TCH HR podkanał 0 THR1 TCH HR podkanał 1 TFR TCH FR

TEFR TCH EFR

F144 TCH FR - transmisja danych komputerowych, prędkość 14.4 kbit/sek.

F96 TCH FR - transmisja danych komputerowych, prędkość 9.6 kbit/sek.

F72 TCH FR - transmisja danych komputerowych, prędkość 7.2 kbit/sek.

F48 TCH FR - transmisja danych komputerowych, prędkość 4.8 kbit/sek.

F24 TCH FR - transmisja danych komputerowych, prędkość 2.4 kbit/sek.

H480 TCH HR - transmisja danych komputerowych, prędkość 4.8 kbit/sek., podkanał 0 H481 TCH HR - transmisja danych komputerowych, prędkość 4.8 kbit/sek., podkanał 1 H240 TCH HR - transmisja danych komputerowych, prędkość 2.4 kbit/sek., podkanał 0 H241 TCH HR - transmisja danych komputerowych, prędkość 2.4 kbit/sek., podkanał 1 FA TCH FR - używany tylko do szybkiej sygnalizacji np. przy handoverach

(FACCH - Fast Associated Control Channel)

FAH0 TCH HR - używany tylko do szybkiej sygnalizacji np. przy handoverach (FACCH - Fast Associated ControlChannel), podkanał 0

FAH1 TCH HR - używany tylko do szybkiej sygnalizacji np. przy handoverach (FACCH - Fast Associated Control Channel), podkanał 1

SDCC

SDCCH (Stand-alone Dedicated Control Channel) - używany do sygnalizacji systemowej:

o

ustanowienia połączenia

o

weryfikacji użytkownika

o

wykonywania Location Update

o

przyporządkowania do TCH

o

przesyłania SMSów

CCCH (Common Control Channel ?) - używany, gdy telefon czuwa (nie nadaje ani nie odbiera danych) CBCH

(Cell Broadcast Channel) - kanał w kierunku BTS-telefon używany do nadawania komórkowego (jego odbiór np. w Nokii 5110 włączysz w Menu 2-5 i Menu 4-2-2, w Nokiii 6110 w Menu 1-5 i Menu 4-4-2; obsługuje go jak na razie Plus i Idea)

CCHR połączenie kanałów CCCH i CBCH SEAR telefon szuka sieci

NSPS

(No Serve Power Save) - telefon nie jest w zasięgu sieci, włączone oszczędzanie energii (informację o tym, czy karta SIM może zatrzymywać zegar w trybie oszczędzania energii, znajdziesz w Menu 10-51)

W Nokii 3110 test ten wygląda podobnie:

abbb cccc ddd e ff g qqrr s Bttuu mmmm w ppp oonnn z

CH RxL TxPwr TS TA QPM RAR Ro BsiCLK RLT S C2 CHT C1 B



cccc - w tym telefonie minus jest pokazywany zawsze



ooo - wartości szesnastkowe



qq - tryb pagingu (patrz Menu 10-2)



rr - RAR (opis w Menu 10-2)



s - wskaźnik roamingu (opis w Menu 10-2)



tt - BSIC dla używanej komórki (opis w Menu 10-2)

Daje się zauważyć powiązanie pomiędzy poziomem sygnału odbieranego (RX) i mocą nadawania telefonu (TX): im słabszy jest ten pierwszy, tym mocniejsza jest ta druga (podaję przykładowe zmierzone dane dla Nokii 6110 przy korzystaniu z kanałów SDCC i TFR):

RX TX

od -38 do -49 dBm 19

od -68 do -75 dBm 9-14 (0,032 - 0,316 Wata) od -79 do -85 dBm 7-9 (0,794 - 0,032 Wata) od -85 do -93 dBm 5-7 (2 - 0,794 Wata)

Dla ciekawych: niektóre z tutaj pokazywanych danych znajdziesz również w niektórych programach serwisowych (np. w WinTesli należy wybrać z menu głównego "Testing", a później "RF Information").

To, czy telefon używa kanału CCCH czy CBCH (w przypadku, gdy komórka nie obsługuje nadawania komórkowego - można to sprawdzić w Menu 10-7), zależy od jego wersji oprogramowania i od tego, czy włączony jest odbiór takiego nadawania. Przykładowo: Nokia 5110 z oprogramowaniem 5.04 używa kanału CBCH, gdy włączysz jego odbiór w Menu 2-5 lub Menu 4-2-2 (CCCH, gdy je wyłączysz). Myślę więc, że opłaci się wyłączyć go, gdy nie obsługuje go sieć - przypuszczalnie możesz zaoszczędzić w ten sposób trochę energii. Zostało to poprawione (tzn. telefon korzysta wtedy z kanału CCCH niezależnie od ustawienia opcji "Serwis informacyjny" ("Info service") oraz "Informacja o sieci" ("Cell info display")) przy oprogramowaniu 5.07.

W zależności od parametru ccc (RX) możesz ustawić lepiej antenę (szczególnie kierunkową) niż opierając się na wskaźniku po lewej stronie wyświetlacza ! Jeśli chodzi o zasięg sieci, to taka mała rada praktyczna:

nie dotykaj anteny telefonu (możesz zresztą sprawdzić, o ile może zmniejszyć się poziom odbieranego sygnału po przytrzymaniu jej palcami) !

Parametr TA możesz wykorzystać (oprócz sprawdzania odległości od BTSa) również do pomiaru prędkości (np. samochodu, którym jedziesz). Poważnie ! Musi być spełnione kilka warunków:



droga powinna być prosta (bez zakrętów)



telefon w czasie pomiaru musi korzystać z 1 BTSa



sam BTS musi być dosyć blisko drogi A teraz trochę matematyki:

Z twierdzenia Pitagorasa:

a

= c

+ e

b

= c

+ f

Stąd:

e = f =

Teraz d = e - f = - Skoro znasz:

1. drogę, którą przebył samochód (na rysunku: długość odcinka d; możesz ją obliczyć na podstawie

znajomości odcinków a, b (są to odpowiednie wielokrotności 513 m (można tak przyjąć dla

uproszczenia) odczytane na podstawie TA) i c (piszę o nim dalej))

2. czas, w którym się zmieniał TA (do pomiaru wystarczy zegarek ze stoperem) to możesz oblicz swoją prędkość.

Błąd takiego pomiaru zależy od:



odległości BTSa od drogi (odcinek c)



samej prędkości



odległości samochodu od BTSa (im większa, tym błąd zależy mniej od długości odcinka c) A teraz konkretny przykład:

TA miał wpierw wartość 2, która po 15 sekundach zmieniła się na 1. Wyniki pomiaru były następujące:



123,120 km/h (BTS 0 m od drogi)



124,320 km/h (100 m od drogi)



128,160 km/h (200 m)



135,600 km/h (300 m)

Możesz średnio przyjąć, że odcinek c jest równy 100 m (albo 0, gdy liczysz w pamięci - wtedy d = e - f), a prędkość jest liczona z błędem 5 km/h.

W Nokii 2120 test ten wygląda następująco:

Digital mode

rssi DVC d chan l a S BB TT

Analog mode

rssi s d chan l a CS-state

natomiast w Nokii 2160 jest jeszcze inny:

DCCH mode

rssi DVC S chan Pw A CS-state

DTCH mode

rssi s d chan l a CS-state

ACCH mode

rssi D d chan Pw A CS-state

AVCH mode

rssi DVC S chan l a CS-state

a w Nokii 6160 wygląda następująco:

DCCH mode

rssi DVC S Bchan Pw A CS-state

DTCH mode

rssi DVC s Bchan Be l CS-state

ACCH mode

rssi D d Bchan Pw A CS-state

AVCH mode

rssi s d Bchan l a CS-state