1
Jerzy Marian BRZEZIŃSKI
Curriculum Vitae
Podstawowe dane osobowe:
Urodzony: 13 kwietnia 1947 r. w Pelplinie (województwo pomorskie);
Liceum Ogólnokształcące w Pelplinie (matura: 1965).
Stan cywilny: żonaty; żona: Anna Izabela BRZEZIŃSKA, psycholog, profesor zwyczajny w Instytucie Psychologii UAM; córka: Anna Weronika BRZEZIŃSKA, etnolog, doktor habilitowany nauk humanistycznych (etnologia), Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wydział Historii UAM na stanowisku profesora
nadzwyczajnego.
Adres: 60-816 POZNAŃ, ul. Sienkiewicza 7 m. 7.
e-mail: brzezuam@amu.edu.pl
Kariera akademicka:
magister psychologii (w zakresie psychologii klinicznej): 1972, (praca
magisterska: Empiryczne kryteria kontroli emocjonalnej, napisana pod kierunkiem Andrzeja LEWICKIEGO); studia psychologiczne odbyte na Wydziale Filozoficzno- Historycznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1967-1972).
doktorat: 1975, filozofia, specjalność: filozofia nauki; UAM – Wydział Filozoficzno-Historyczny; praca doktorska: Empiryczna kontrola twierdzeń
naukowych (na przykładzie psychologii) (promotor: Leszek NOWAK, opiniodawcy:
Witold MARCISZEWSKI, Heliodor MUSZYŃSKI, Jan SUCH)
habilitacja: 1978, psychologia, specjalność: metodologia psychologii, UAM – Wydział Nauk Społecznych; praca habilitacyjna: Metodologiczne i psychologiczne wyznaczniki procesu badawczego w psychologii, Poznań: Wyd. Nauk. UAM, 1978) (opiniodawcy: Bolesław HORNOWSKI, Leszek NOWAK, Maria
NOWAKOWSKA).
tytuł profesora nadzwyczajnego: 1989, nauki humanistyczne (psychologia), UAM – Wydział Nauk Społecznych, Poznań (opiniodawcy: Jerzy KMITA, Józef KOZIELECKI, Stefan NOWAK, Janusz REYKOWSKI).
stanowisko profesora nadzwyczajnego (UAM): 1989 r.
stanowisko profesora zwyczajnego (UAM): 1993 r.
członek korespondent Polskiej Akademii Nauk: 1998 r.
członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk: 2007 r.
Zatrudnienie:
(1972-2017) Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii, Zakład Podstaw Badań Psychologicznych, ul.
2 Szamarzewskiego 89/C, 60-568 POZNAŃ, tel. 61. 8292307;
e-mail: brzezuam@amu.edu.pl www.psychologia.amu.edu.pl
Profesor-Senior UAM (2018 – )
(1997-2007) Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie: Wydział
Psychologii w Warszawie, profesor zwyczajny; (2007-2014) Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu, profesor zwyczajny; kierownik Katedry Metodologii Psychologii.
(2011-2014; 2015-2018) Polska Akademia Nauk. Przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN; członek Prezydium PAN (2007-2018)
Stanowiska na uczelni (UAM):
z-ca dyrektora Instytutu Psychologii UAM (1978-1981).
dziekan Wydziału Nauk Społecznych UAM (Instytut Filozofii, Instytut Kulturoznawstwa, Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Instytut
Pedagogiki, Instytut Psychologii, Instytut Socjologii; 1981-1985 – odwołany z tej funkcji (powody polityczne) przez ówczesnego ministra Szkolnictwa Wyższego) – funkcja z wyboru.
dyrektor Instytutu Psychologii UAM (1987-1990) – funkcja z wyboru.
dziekan Wydziału Nauk Społecznych UAM (1990-1996) – funkcja z wyboru.
kierownik Zakładu Podstaw Badań Psychologicznych, Instytut Psychologii UAM (1978-2015).
dyrektor Instytutu Psychologii UAM (1999-2016) – funkcja z wyboru.
Redakcje czasopism naukowych i serii wydawniczych:
Redaktor naczelny:
seria: Poznańskie Studia z Filozofii Nauki (od 1985 r. – red. Jerzy Brzeziński; od 1993 – współredaktor: Leszek Nowak) – Poznań: Wyd. Nauk. PWN (od 1994:
Poznańskie Studia z Filozofii Humanistyki; tom 15. – Poznań: Wyd. Nauk. UAM;
tom. 16. i n. – Poznań: Zysk i Spółka (1983 – 2012; od 2013 r. – Poznańskie Studia z Filozofii Nauki (współredaktor: Krzysztof Łastowski) – Poznań.
seria: Series in Behavioural Sciences (w j. ang.), Delft (Holandia): Eburon (1991 – 1995)
seria: Nowe Tendencje w Psychologii, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN (1993 – )
seria: Wykłady z Psychologii, Warszawa: Wyd. Nauk. Scholar (2000 – )
seria: Metody Diagnozy Psychologicznej, Warszawa: Wyd. Nauk. Scholar (2004–)
czasopismo naukowe: Nauka (kwartalnik) – Warszawa: Wyd. PAN (2004 – ) Członek redakcji:
czasopismo naukowe: Przegląd Psychologiczny, Lublin: Polskie Towarzystwo Psychologiczne / Towarzystwo Naukowe KUL (1980 – )
3
czasopismo naukowe: Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities (w j. ang.) – Amsterdam/New York: Rodopi (1981 – 2013), Leiden:
Brill (2014 – ).
czasopismo naukowe: Polish Psychological Bulletin (w j. ang.), Warszawa:
Komitet Psychologii PAN (1983 – )
czasopismo naukowe: Czasopismo Psychologiczne, Poznań: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura (1995 – )
czasopismo naukowe: Studia Psychologiczne, Warszawa: Komitet Nauk Psychol.
PAN – z-ca redaktora naczelnego (2000 – )
Członek komitetów redakcyjnych:
Ciclo evolutivo e disabilita’ (Katania, Włochy) (1997 – )
Polskie Forum Psychologiczne (Bydgoszcz) (1996 – )
Roczniki Psychologiczne (Lublin) (1999 – )
Charaktery (Kielce) (1999 – )
Ergonomia. An International Journal of Ergonomics and Human Factors (Kraków) (2004 – )
Chowanna (Katowice) (2006 – )
ASK. Research & Methods (Warszawa) (2001 – )
Psychologia Rozwojowa (Kraków)
Current Issues in Personality Psychology (Gdańsk) (2013 – )
Polish Journal of Social Science (2006)
Studia Psychologica (Warszawa)
Studia Metodologiczne (Poznań)
Człowiek i Społeczeństwo (Poznań)
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia- Psychologia (Lublin)
Organizacje i towarzystwa naukowe oraz związane ze szkolnictwem wyższym:
Polskie Towarzystwo Psychologiczne (1972 – )
Towarzystwo Naukowe KUL – Wydział Filozoficzny (członek czynny) (1996 – )
Stowarzyszenie Psychologia i Architektura (1997 – )
Polskie Stowarzyszenie Psychologii Społecznej (2011 – )
Rada Naukowa Instytutu Psychologii PAN, (1981 – )
Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1989-1990)
Komitet Badań Naukowych, Zespół Nauk Humanistycznych i Społecznych, (1991- 1994)
4
Komitet Badań Naukowych, przewodniczący Sekcji Nauk Społecznych, Warszawa (1994-1997)
Rada Naukowa Instytutu Badań Edukacyjnych, Ministerstwa Edukacji Narodowej (1991-1995)
Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów, członek (1991-2020)
Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów (od 1991 r.); przewodniczący Sekcji Nauk Humanistycznych i Społecznych (1997-2007)
Rada Naukowa Instytutu Studiów Społecznych UW (1991-1994)
Rada do Spraw Reformy Edukacji Narodowej przy Ministrze Edukacji Naukowej, Warszawa (1996-1997)
Komitet Badań Naukowych, członek Komitetu, przewodniczący Zespołu Nauk Humanistycznych, H-01 (1997-2004)
Komitet Narodowy d/s Współpracy z Międzynarodową Unią Nauk Psychologicznych (1996-1998)
członek Prezydium PAN – Odział w Poznaniu (1998 – )
Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk (1998 – )
członek Rady Programowej Fundacji Akademia Humanistyczna (1998 – )
Komitet Ergonomii PAN (1999-2006)
członek Zespołu do Spraw Nagród Prezesa Rady Ministrów (2001-2004)
wiceprezes Oddziału Poznańskiego PAN (2004-2010)
Komitet Naukoznawstwa PAN (2007-2011)
Ekspert zewnętrzny w Narodowym Programie Foresight Polska 2020 (2007 – )
Rada Nauki, członek Komisji Badań na Rzecz Rozwoju Nauki, przewodniczący Zespołu Roboczego Nauk Humanistycznych i Społecznych ZR-1 (2008-2010)
Interdyscyplinarny Zespół do spraw Infrastruktury Badawczej i Polityki Unii Europejskiej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2008-2010)
Zespół Interdyscyplinarny do spraw Działalności Wspomagającej Badania w zakresie Wydawnictw Naukowych przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2008 – )
Członek zespołu działającego (od 2004) w Instytucie Psychologii UAM (Jerzy Brzeziński, Andrzej Klawiter, Krzysztof Łastowski, Andrzej Wiśniewski) ds.
utworzenia jednolitych magisterskich studiów z „kognitywistyki” (powołane zostały w 2005 r.); były to pierwsze w Polsce tego typu studia – działają do dnia dzisiejszego; zespół przygotował autorski, oryginalny program; nowatorskie było usytuowanie tych studiów w pobliżu psychologii (dziś, w Polsce, w większości działają przy filozofii); z czasem Instytut Psychologii UAM uzyskał prawa
nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego z nauk o poznaniu i komunikacji społecznej.
Komisja Rektorska ds. Strategii UAM (2008-2009)
Przewodniczenie Komitetowi Programowemu XXXIII Zjazdu Naukowego PTP w Poznaniu, 24-27 września 2008 r.
5
Zespół Interdyscyplinarny Do Spraw Oceny Wniosków o przyznanie Stypendiów Naukowych dla Wybitnych Młodych Naukowców przy Ministrze Nauki i
Szkolnictwa Wyższego (2009-2011)
Ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej (od początku jej istnienia)
Ekspert Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej (od początku jej istnienia).
Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej (2010-2011)
Członek Kapituły Medalu im. Mikołaja Kopernika (Polska Akademia Nauk) (kadencja: 2011-2015)
Przewodniczący Zespołu Specjalistycznego Nauk Humanistycznych i
Społecznych MNiSzW (do oceny wniosków o przyznanie środków finansowych na działalność statutową) (03 grudnia 2010 – 28 lutego 2011)
Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego do oceny projektów złożonych w programie MNiSzW: „Indeks Plus” (2012 – 2015)
Przewodniczący Zespołu ewaluacji do spraw nauk społecznych HS-4 (2012-2014)
Przewodniczący Zespołu Ekspertów w Narodowym Centrum Nauki w edycji konkursów: Preludium 3, Sonata 3, Opus 3 w panelu HS-6 (2012).
Ogólnopolska Sekcja Diagnozy Psychologicznej przy Polskim Towarzystwie Psychologicznym (2012 – ).
Przewodniczący Zespołu Ekspertów w Narodowym Centrum Nauki w edycji konkursów: Preludium 4 i Sonata 4 w panelu HS-6 (2012-2013).
Członek Komisji PAN ds. „Nauki w mediach” (kadencja: 2011-2014).
Członek Zespołu Ministra MNiSzW ds. Nagród (2013, 2014, 2015).
Przewodniczący Zespołu do spraw opracowania projektu założeń zmian w ustawie o Polskiej Akademii Nauk (2014-2016).
Członek Zespołu Realizatorów Projektu pn. „Deregulacja w systemie szkolnictwa wyższego” Fundacji Rektorów Polskich i Instytutu Społeczeństwa Wiedzy (2013 – 2015)
Członek Zespołu specjalistycznego do spraw inwestycji służących potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych oraz infrastruktury informatycznej nauki (MNiSzW) (kadencja: 2015-2017; 2018 – ).
Komitet Nauk Psychologicznych PAN (od 2008 zmiana nazwy na: Komitet Psychologii PAN) (1981 – ; 1996-1999 – wiceprzewodniczący; 2007-2011 wiceprzewodniczący)
Członek Komitetu Psychologii PAN (kadencja: 2015-2018)
Członek Komitetu Etyki w Nauce PAN (kadencja: 2015-2018).
Członek Kapituły Medalu im. Mikołaja Kopernika (Polska Akademia Nauk) (kadencja: 2015-2018).
Członek Kapituły Nagrody im. Andrzeja Malewskiego (Komitet Psychologii PAN – od początku powołania Nagrody).
6
Członek Komitetu Programowego XXXVI Kongresu Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (Gdańsk: 21-24 września 2017).
Przewodniczący Rady Programowej Międzywydziałowej „Pracowni Pytań Granicznych” UAM (od początku jej powołania do dnia dzisiejszego).
Przewodniczący Zespołu Ekspertów Panelu HS6 w Narodowym Centrum Nauki w edycji konkursu Opus 12 (2017 r.).
Członek Zespołu specjalistycznego do spraw związanych z finansowaniem inwestycji służących potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych oraz infrastruktury informatycznej nauki (kadencja: 2017 – ).
Członek Zespołu ewaluacji do spraw nauk humanistycznych i społecznych HS-1- PRS (2017-2018) – powołanie przez przewodniczącego KEJN.
Przewodniczący Rady Ośrodka „Pracowania Pytań Granicznych” UAM (kadencja:
2017-2020) – powołanie przez rektora UAM.
Wielokrotne występowanie jako ekspert w komisjach konkursowych powoływanych przez Fundacje na Rzecz Nauki Polskiej (FNP).
Publikacje:
12 monografii naukowych i podręczników akademickich (autorskie i współautorskie)
51 redakcji naukowych prac zbiorowych wydanych w Polsce (redakcja i współredakcja)
10 redakcji naukowych prac zbiorowych wydanych poza Polską (redakcja i współredakcja)
168 rozdziałów w naukowych pracach zbiorowych
108 artykułów naukowych
20 recenzji monografii naukowych
69 prac popularnych i publicystycznych
2 tłumaczenia z j. włoskiego
5 testów psychologicznych
11 redakcji naukowych przekładów: 10 prac z j. angielskiego i 1 z j. czeskiego.
Indeks Hirscha i liczba cytowań (wg Google Scholar):
H = 16; liczba cytowań = 2095; i10-indeks = 28; data aktualizacji: 20 kwietnia 2018.
Zainteresowania naukowe
Filozofia nauki, metodologia badań psychologicznych, etyka badań naukowych, naukoznawstwo, naukometria, metody statystyczne w psychologii i pedagogice, planowanie eksperymentu, psychometria, diagnoza psychologiczna, kwestionariusze osobowości, Skale Inteligencji Davida Wechslera, uniwersytet.
7 Doświadczenia edukacyjne:
Metodologia badań psychologicznych, metody statystyczne w psychologii i
pedagogice, planowanie eksperymentu, psychometria, diagnoza psychologiczna, etyka badań naukowych.
Kształcenie kadr naukowych:
12 wypromowanych doktorów (3 osoby uzyskały habilitację, 1 uzyskała tytuł profesora):
1. 1981 – Marek Gaul (Inst. Psychol. UAM): Idealizacyjne modele poznania naukowego w psychologii (na przykładzie psychofizyki).
2. 1984 – Michał Stasiakiewicz (Inst. Psychol. UAM): Podmiotowe i sytuacyjne wyznaczniki badania testowego (na przykładzie testu Rorschacha).
3. 1986 – Elżbieta Hornowska (Inst. Psychol. UAM) : Operacjonalizacja wielkości psychologicznych w ramach idealizacyjnej teorii nauki.
4. 1988 – Andrzej Machowski (Inst. Psychol. UAM): Metodologiczne i statystyczne problemy badania dobroci testów psychometrycznych.
5. 1988 – Andrzej Kupracz (Inst. Filozofii UAM): 0 dwóch ujęciach metody idealizacji w naukach empirycznych. Próba analizy porównawczej.
6. 1989 – Sylwia Seul-Michałowska (Inst. Pedagogiki. i Psychologii USz. – - Wydział Nauk Społecznych UAM): Oczekiwania nauczyciela wobec osiągnięć ucznia a wyniki nauczania (psychologiczna analiza interakcji: "nauczyciel – uczeń”).
7. 1993 – Mirosław Draheim (Inst. Psychol. UAM): Pamięć autobiograficzna a ukryta teoria rozwoju osobowości.
8. 1995 – Marzenna Zakrzewska (Inst. Psychol. UAM): Analiza czynnikowa w budowaniu i sprawdzaniu modeli psychologicznych.
9. 2002 – Joanna Staniszewska (Inst. Psychol. UAM): Świadomość etyczna psychologa wykorzystującego testy psychologiczne.
10. 2010 – Aleksandra Jaworska-Surma (Inst. Psychol. UAM): Subiektywna jakość życia jako miara skuteczności psychoterapii.
11. 2013 – Paweł Kleka (Inst. Psychol. UAM): Zastosowanie teorii odpowiadania na pozycje testowe (IRT) do tworzenia skróconych wersji testów i
kwestionariuszy psychologicznych.
12. 2015 – Łukasz Budzicz (Inst. Psychol. UAM): Wartość poznawcza badań empirycznych w psychologii społecznej.
Liczne recenzje w przewodach: doktorskich; habilitacyjnych i profesorskich – dla rad instytutów i rad wydziałów oraz dla Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (jako recenzent i jako przewodniczący komisji habilitacyjnych).
Nagrody naukowe:
Siedmiokrotnie Nagroda Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – 1976, 1979, 1982
8 (zespołowa),1988 (zespołowa), 1992 (zespołowa), 1997, 2006 (zespołowa), Nagrody Rektora UAM
Wyróżnienia naukowe:
Doktorat honoris causa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (27 kwietnia 2010)
Doktorat honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego (27 maja 2010)
Profesor Honorowy Uniwersytetu Śląskiego (19 maja 2015)
Inne wyróżnienia:
Odznaka „Zasłużony dla PTP” – nadana uchwałą Walnego Zgromadzenia
Delegatów Polskiego Towarzystwa Psychologicznego z dnia 28 listopada 2009 r.
Medal: „Zasłużony dla Miasta i Gminy Pelplin” (2010)
Odznaczenia państwowe:
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1993)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)
Medal Edukacji Narodowej (2017)
Zainteresowania:
Literatura piękna, literatura o tematyce tatrzańskiej, kultura włoska, medalierstwo o tematyce uniwersyteckiej, turystyka tatrzańska, pocztówki z Pelplina, koty.
aktualizacja: kwiecień 2018 r.