Umowy o świadczenie usług
• W KC brak definicji ustawowej usługi
• Definicja usługi – art. 8 ustawy o podatku od
towarów i usług, art. 2 ustawy prawo
zamówień publicznych definicje te mają
zastosowanie do ustaw, w których są
zamieszczone, nie mają charakteru
generalnego
Umowy o świadczenie usług
• Umowy o świadczenie usług są źródłem stosunku zobowiązaniowego, w którym dłużnik
zobowiązuje się do wykonania na rzecz wierzyciela określonej usługi
• Usługa
świadczenie, do którego zobowiązany jest dłużnik,
Świadczenie dłużnika powinno polegać na
działaniu (facere)
Typy umów o świadczenie usług
• Umowy nazwane i nienazwane
• Umowy nazwane:
Umowa o dzieło
Umowa o roboty budowlane
Umowa zlecenia
Umowa agencyjna
Umowa komisu
Umowa przewozu
Umowa spedycji
Przechowanie
Umowa składu
Umowa o świadczenie usług turystycznych (ustawa o usługach turystycznych)
Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych (ustawa - Prawo telekomunikacyjne)
• Pozaumowne stosunki:
Stosunek prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia
Odpowiedzialność, prawo zastawu i przedawnienie roszczeń utrzymujących hotele i podobne zakłady
Typy umów o świadczenie usług
• Szczególne znaczenie umowy zlecenia
Art. 750. świadczenie usług - odpowiednie stosowanie przepisów
Do umów o świadczenie usług, które nie są
uregulowane innymi przepisami, stosuje się
odpowiednio przepisy o zleceniu.
Typy umów o świadczenie usług
• Zróżnicowany profil podmiotowy
• Umowy należące do obrotu profesjonalnego:
Umowa agencyjna
Umowa komisu
Umowa przewozu
Umowa spedycji
Umowa składu
Typy umów o świadczenie usług
• Umowy o świadczenie usług co do zasady są odpłatne
• Jedynie umowy zlecenia i przewozu mogą być z woli stron zawieranie jako umowy
nieodpłatne
Funkcje umów o świadczenie usług
• Służą wymianie różnego rodzaju dóbr majątkowych
• Przedmiotem wymiany (w przeciwieństwie do umów przenoszących prawa) nie jest rzecz lub prawo majątkowe, a usługa
• Zaspokajanie różnorodnych potrzeb
uczestników obrotu
Umowa zlecenia
• Umowa
Konsensualna
Dwustronnie zobowiązująca
Odpłatna lub nieodpłatna (gdy zostało to wyraźnie w umowie określone lub wynika z okoliczności)
Wzajemna – jeśli umowa jest odpłatna
Umowa zlecenia
• Essentialia negotii
Art. 734. Istota umowy zlecenia
§ 1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie
zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
§ 2. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu
dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o
formie pełnomocnictwa. sprzężenie ze stosunkiem
pełnomocnictwa
Umowa zlecenia
•Umowa oparta na szczególnym stosunku zaufania działania zleceniobiorcy wywołują skutki prawne – bezpośrednio lub pośrednio- dla samego zleceniodawcy
Art. 738. Wykonanie zlecenia przez osobę trzecią
§ 1. Przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej tylko wtedy, gdy to wynika z umowy lub ze zwyczaju albo gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności. W wypadku takim obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie dającego zlecenie o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy i w razie zawiadomienia
odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy.
§ 2. Zastępca odpowiedzialny jest za wykonanie zlecenia także względem dającego zlecenie. Jeżeli przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za swoje własne czynności, ich
odpowiedzialność jest solidarna.
Art. 740. Obowiązki zleceniobiorcy
Przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.
Art. 748. śmierć zleceniobiorcy i wygaśnięcie umowy
W braku odmiennej umowy zlecenie wygasa wskutek śmierci przyjmującego zlecenie albo wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych.
Umowa zlecenia
• Zobowiązanie starannego działania czy rezultatu?
• Rezultatu gdy przyjmujący zlecenie jest zobowiązany do dokonania czynności prawnej, która nie wymaga w tym celu udziału osób trzecich (np. czynności jednostronne)
• Starannego działania jeżeli dokonanie
czynności prawnej nie jest w pełni zależne od
przyjmującego zlecenie (np. przy umowach)
Umowa zlecenia -zastosowanie-
• Dokonywanie czynności prawnych
• Art. 750 do umów o świadczenie usług,
które nie są uregulowane innymi przepisami,
stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu
( umowy nienazwane)
Umowa zlecenia
a prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
• Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia – pozaumowny stosunek zobowiązaniowy,
polegający na tym, że jedna strona (negotiorum
gestor) mimo braku podstawy prawnej prowadzi
sprawy drugiej strony, poprzez dokonywanie na
jej rzecz czynności faktycznych lub prawnych
Umowa zlecenia
a prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
• Stosunek prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia powstaje ex lege, kiedy działanie osoby prowadzącej cudze sprawy bez zlecenia odpowiada
przesłankom z art. 752.
Art. 752. Istota prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia - negotiorum gestio Kto bez zlecenia prowadzi cudzą sprawę, powinien działać z korzyścią osoby, której sprawę prowadzi, i zgodnie z jej prawdopodobną wolą, a przy
prowadzeniu sprawy obowiązany jest zachowywać należytą staranność.
Art. 754. Skutki prowadzenia sprawy wbrew woli zainteresowanego
Kto prowadzi cudzą sprawę wbrew wiadomej mu woli osoby, której sprawę prowadzi, nie może żądać zwrotu poniesionych wydatków i odpowiedzialny jest za szkodę, chyba że wola tej osoby sprzeciwia się ustawie lub zasadom
współżycia społecznego.
Umowa zlecenia
a prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
Art. 753. Obowiązki osoby prowadzącej cudzą sprawę bez zlecenia
§ 1. Prowadzący cudzą sprawę bez zlecenia powinien w miarę
możności zawiadomić o tym osobę, której sprawę prowadzi, istosownie do okoliczności albo oczekiwać jej zleceń, albo prowadzić
sprawę dopóty, dopóki osoba ta nie będzie mogła sama się niązająć.
§ 2. Z czynności swych prowadzący cudzą sprawę powinien złożyć
rachunek oraz wydać wszystko, co przy prowadzeniu sprawy uzyskał dla osoby, której sprawę prowadzi. Jeżeli działał zgodnie ze swoimiobowiązkami, może żądać zwrotu uzasadnionych wydatków i
nakładów wraz z ustawowymi odsetkami oraz zwolnienia od
zobowiązań, które zaciągnął przy prowadzeniu sprawy.
Umowa zlecenia
a prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
Art. 755. Obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego lub naprawienia szkód przez prowadzącego cudzą sprawę
Jeżeli prowadzący cudzą sprawę dokonał zmian w mieniu osoby, której sprawę prowadzi, bez wyraźnej potrzeby lub korzyści tej osoby albo wbrew wiadomej mu jej woli, obowiązany jest przywrócić stan
poprzedni, a gdyby to nie było możliwe, naprawić
szkodę. Nakłady może zabrać z powrotem, o ile może
to uczynić bez uszkodzenia rzeczy.
Umowa zlecenia
a prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
Art. 756. Skutki potwierdzenia zlecenia prowadzenia sprawy
Potwierdzenie osoby, której sprawa była
prowadzona, nadaje prowadzeniu sprawy skutki zlecenia.
jednostronna czynność prawna, działa z mocą wsteczną
wtedy można między innymi żądać
wynagrodzenia
Umowa zlecenia -strony umowy-
• Przyjmujący zlecenie (mandatariusz)
• Dający zlecenie (mandat)
• Umowa uniwersalna
Umowa zlecenia -przedmiot umowy-
• Dokonywanie czynności prawnych:
Materialnoprawnych (jednostronnych i dwustronnych)
Podejmowanych przed organami stosującymi prawo
(zwłaszcza - czynności procesowe, np. np. składanie pism procesowych)
• Przedmiot umowy zlecenia powinien być z góry oznaczony.
• Oznaczenie czynności prawnej może mieć charakter indywidualny (np. nabycie własności konkretnej,
oznaczonej nieruchomości) lub rodzajowy (np. zawieranie
umów o pracę w imieniu dającego zlecenie)
Umowa zlecenia -zawarcie umowy-
• Tryb zawarcia – co do zasady dowolny
Art. 736. Odmowa przyjęcia zlecenia przez osobę zawodowo trudniącą się ich wykonywaniem
Kto zawodowo trudni się załatwianiem czynności dla drugich, powinien, jeżeli nie chce zlecenia przyjąć, zawiadomić o tym niezwłocznie
dającego zlecenie. Taki sam obowiązek ciąży na osobie, która dającemu zlecenie oświadczyła gotowość załatwiania czynności danego rodzaju.
• Forma zawarcia – co do zasady – dowolna, jeśli jednak zlecenie obejmuje pełnomocnictwo do działania w imieniu i na rzecz
zleceniodawcy, pełnomocnictwo powinno zostać udzielne w formie wymaganej dla ważności czynności prawnej, będącej przedmiotem zlecenia
Umowa zlecenia -wykonanie umowy-
• Działanie w charakterze pełnomocnika (w imieniu i na rachunek zleceniodawcy) lub
zastępcy pośredniego (we własnym imieniu,
ale na rachunek zleceniodawcy – oznacza to,
że skutki czynności prawnej nie wystąpią od
razu po stronie zleceniodawcy, ale dopiero
wtedy, gdy przyjmujący zlecenie je na niego
przeniesie).
Umowa zlecenia -wykonanie umowy-
Art. 737. Przesłanki zmiany bez zgody zleceniodawcy sposobu wykonywania zlecenia
Przyjmujący zlecenie może bez uprzedniej zgody dającego zlecenie odstąpić od wskazanego przez niego sposobu wykonania zlecenia, jeżeli nie ma możności uzyskania jego zgody, a zachodzi uzasadniony powód do przypuszczenia, że dający zlecenie zgodziłby się na zmianę, gdyby wiedział o istniejącym stanie rzeczy.
Art. 738. Wykonanie zlecenia przez osobę trzecią
§ 1. Przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej tylko wtedy, gdy to wynika z umowy lub ze zwyczaju albo gdy jest do tego zmuszony przez okoliczności. W wypadku takim obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie dającego zlecenie o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy i w razie zawiadomienia odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy.
§ 2. Zastępca odpowiedzialny jest za wykonanie zlecenia także względem dającego zlecenie. Jeżeli przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za swoje własne czynności, ich odpowiedzialność jest solidarna.
Art. 739. Rozszerzenie odpowiedzialność zleceniobiorcy
W wypadku gdy przyjmujący zlecenie powierzył wykonanie zlecenia innej osobie nie będąc do tego uprawniony, a rzecz należąca do dającego zlecenie uległa przy wykonywaniu zlecenia utracie lub uszkodzeniu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny także za utratę lub uszkodzenie przypadkowe, chyba że jedno lub drugie nastąpiłoby również wtedy, gdyby sam zlecenie wykonywał.
Art. 740. Obowiązki zleceniobiorcy
Przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie. Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym
Art. 741. Zakaz używania rzeczy zleceniodawcy
Przyjmującemu zlecenie nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie. Od sum pieniężnych zatrzymanych ponad potrzebę wynikającą z wykonywania zlecenia powinien płacić dającemu zlecenie odsetki ustawowe.
Umowa zlecenia -wykonanie umowy-
Art. 742. Zwrot wydatków i zwolnienie z zobowiązań
Dający zlecenie powinien zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, wraz z odsetkami ustawowymi; powinien
również zwolnić przyjmującego zlecenie od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym.
Art. 743. Udzielenie zaliczki na żądanie
Jeżeli wykonanie zlecenia wymaga wydatków, dający zlecenie powinien na żądanie przyjmującego udzielić mu odpowiedniej zaliczki.
Art. 744. Termin płatności wynagrodzenia
W razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.
Umowa zlecenia -wygaśnięcie umowy-
Art. 746. Wypowiedzenie zlecenia przez strony
§ 1. Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić
przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
§ 2. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.
§ 3. Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.
Art. 747. śmierć zleceniodawcy a trwanie umowy
W braku odmiennej umowy zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci dającego zlecenie, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych. Jeżeli jednak, zgodnie z umową, zlecenie wygasło, przyjmujący zlecenie powinien, gdyby z przerwania powierzonych mu czynności mogła wyniknąć szkoda, prowadzić te czynności nadal, dopóki spadkobierca albo przedstawiciel ustawowy dającego zlecenie nie będzie mógł zarządzić inaczej.
Art. 748. śmierć zleceniobiorcy i wygaśnięcie umowy
W braku odmiennej umowy zlecenie wygasa wskutek śmierci przyjmującego zlecenie albo wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych.
Art. 749. Skutki wygaśnięcia zlecenia
Jeżeli zlecenie wygasło, uważa się je mimo to za istniejące na korzyść przyjmującego zlecenie aż do chwili, kiedy dowiedział się o wygaśnięciu zlecenia.
Umowa zlecenia
-terminy przedawnienia-
Art. 751. Przedawnienie roszczeń o wynagrodzenie,
• Z upływem lat dwóch przedawniają się:
1) roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;
2) roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania,
wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom
utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.
Umowa o dzieło
• Umowa:
Konsensualna
Dwustronnie zobowiązująca
Odpłatna
Wzajemna
Umowa rezultatu - o wykonaniu umowy świadczy wykonanie
konkretnego, zamierzonego przez strony celu, a samo dołożenie
przez przyjmującego zamówienie należytej staranności, w obliczu
nie osiągnięcia tego celu, nie zwalnia go ze zobowiązania.
Umowa o dzieło
Art. 627. Istota umowy o dzieło
Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego
dzieła, a zamawiający do zapłaty
wynagrodzenia.
Umowa o dzieło
• Cel stosunku zobowiązaniowego jest osiągnięcie z góry zamierzonego, określonego, konkretnego
stanu rzeczy
• Może polegać na
stworzeniu czegoś, co w chwili zawarcia umowy jeszcze nie istnieje (np. uszycie sukni ślubnej)
Zmianie określonego stanu rzeczy (np. skrócenie spodni)
istotny jest proces wytworzenia
Umowa o dzieło
• Przedmiot świadczenia – wytworzenie dzieła w następstwie działań przyjmującego
zamówienie
Umowa o dzieło
• Czym jest dzieło?
• Oznaczony w umowie zindywidualizowany wytwór ludzkiej działalności
• Efekt wykonania zobowiązania w postacie dzieła musi być z góry określony oraz subiektywnie wykonalny i obiektywnie pewny
• Dzieło w chwili zawarcia umowy jeszcze nie istnieje - w tym sensie ma charakter przyszły
• Dzieło musi istnieć w postaci postrzegalnej, materialnej; może mieć charakter niematerialny, jeśli zostanie ucieleśnione
• Dzieło musi mieć charakter samoistny
Umowa o dzieło -strony umowy-
• Umowa uniwersalna pod względem
podmiotowym
Umowa o dzieło -zawarcie umowy-
• Co do zasady – dowolny tryb zawarcia umowy
Umowa o dzieło -wykonanie umowy-
• Sposób wykonania dzieła określa umowa – jeśli w umowie nie ma takich postanowień, zastosowanie znajdą ogólne reguły
wykonywania zobowiązań, uzupełnione
regulacjami, dotyczącymi umowy o dzieło
Umowa o dzieło -wykonanie umowy-
• Przyjmujący zamówienie obowiązany jest do terminowego wykonania i oddania dzieła –
wykonanie dzieła jest świadczeniem rozciągniętym w czasie
• Metodę wykonania dzieła określa –z reguły – sam wykonawca. Przyjmujący zamówienie może
uwzględnić wskazówki udzielającego zamówienie, ale powinien niezwłocznie powiadomić
zamawiającego, że jego wskazówki mogą
negatywnie wpłynąć na wykonanie dzieła (art. 634)
Umowa o dzieło -wykonanie umowy-
•O materiałach do wykonania dzieła decyduje –z reguły – sam wykonawca . Może ich także dostarczyć zamawiający
Art. 633. Wykonanie z materiałów zamawiającego
Jeżeli materiałów na wykonanie dzieła dostarcza zamawiający, przyjmujący zamówienie powinien ich użyć w sposób odpowiedni oraz złożyć rachunek i zwrócić nie zużytą część.
Art. 634. Obowiązki przyjmującego zamówienie w zakresie informowania o przeszkodach
Jeżeli materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym
zamawiającego.
Art. 641. Ryzyko utraty lub uszkodzenia materiału lub dzieła
§ 1. Niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia materiału na wykonanie dzieła obciąża tego, kto materiału dostarczył.
§ 2. Gdy dzieło uległo zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości materiału dostarczonego przez zamawiającego albo wskutek wykonania dzieła według jego wskazówek, przyjmujący zamówienie może żądać za wykonaną pracę umówionego wynagrodzenia lub jego odpowiedniej części, jeżeli uprzedził zamawiającego o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia dzieła.
Art. 636. Skutki wadliwego lub sprzecznego z umową wykonania dzieła
§ 1. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i
niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie
§ 2. Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła.
Umowa o dzieło -wykonanie umowy-
• Przyjmujący zamówienie nie ma obowiązku
osobistego wykonania dzieła, chyba że zostało to określone w umowie lub wynika z
właściwości świadczenia.
Umowa o dzieło
-wykonanie umowy- wydanie dzieła-
Art. 642. Chwila zapłaty wynagrodzenia
§ 1. W braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.
§ 2. Jeżeli dzieło ma być oddawane częściami, a wynagrodzenie
zostało obliczone za każdą część z osobna, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych.
Art. 646. Termin przedawnienia roszczeń z umowy o dzieło
Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z
upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało
oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być
oddane.
Umowa o dzieło -wykonanie dzieła-
• Wykonanie dzieła podlega kontroli zamawiającego Art. 635. Skutki opóźnienia prac
Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym,
zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.
Art. 636. Skutki wadliwego lub sprzecznego z umową wykonania dzieła
§ 1. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze
wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.
§ 2. Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od
umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła.
Umowa o dzieło
-obowiązki zamawiającego
• Obowiązek uiszczenia wynagrodzenia
• Strony mogą w umowie określić wysokość wynagrodzenia z góry lub przez wskazanie podstaw do jego ustalenia
• Jeśli umowa nie określa wysokości wynagrodzenia lub podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie
wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe
wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu
nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego
zamówienie. (art. 628)
Umowa o dzieło
-obowiązki zamawiającego
• Wynagrodzenie ryczałtowe ( wskazanie
wysokości wynagrodzenia lub podstaw do jego ustalenia)
• Wynagrodzenie kosztorysowe (strony określiły wynagrodzenie na podstawie zestawienia
planowanych prac i przewidywanych
kosztów)
Umowa o dzieło
-obowiązki zamawiającego
Art. 632. Przesłanki podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego
§ 1. Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.
§ 2. Jeżeli jednak wskutek zmiany stosunków, której nie
można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby
przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd może
podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę.
Umowa o dzieło
-obowiązki zamawiającego
Art. 630. Podwyższenie wynagrodzenia za prace dodatkowe
§ 1. Jeżeli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność
przeprowadzenia prac, które nie były przewidziane w zestawieniu prac planowanych będących podstawą obliczenia wynagrodzenia
kosztorysowego, a zestawienie sporządził zamawiający, przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia umówionego wynagrodzenia. Jeżeli zestawienie planowanych prac sporządził
przyjmujący zamówienie, może on żądać podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł
przewidzieć konieczności prac dodatkowych.
§ 2. Przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia
wynagrodzenia, jeżeli wykonał prace dodatkowe bez uzyskania zgody zamawiającego.
Umowa o dzieło
-obowiązki zamawiającego
• W braku odmiennej umowy, przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła, a jeżeli dzieło ma być oddawane częściami, (a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobna) wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń
częściowych.
• Zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze
swym zobowiązaniem.
Umowa o dzieło
-odpowiedzialność za wady dzieła-
• Zamawiający ma możliwość kontrolowania etapu wykonywania dzieła
Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu
wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.
Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.
• Zamawiający dokonuje weryfikacji prawidłowości dzieła przy jego odbiorze
Zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem
Umowa o dzieło
-odpowiedzialność za wady dzieła-
• Po odebraniu dzieła, dalsze stosunki stron kształtują się na zasadach przewidzianych w przepisach o rękojmi za wady i gwarancji
Art. 638. Rękojmia za wady dzieła
§ 1. Do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio
przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialnośćprzyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego.
§ 2. Jeżeli zamawiającemu udzielono gwarancji na wykonane dzieło,
przepisy o gwarancji przy sprzedaży stosuje się odpowiednio.
Umowa o dzieło -wygaśnięcie umowy-
•Art. 644. Możliwość odstąpienia od umowy przez zamawiającego (bez względu na przyczynę) Dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła.
Zamawiający może odstąpić od umowy także, gdy:
Zajdzie konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzenia kosztorysowego (art. 631),
Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym (art. 635)
Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową;
odstąpienie musi być jednak poprzedzone wyznaczeniem przyjmującemu zamówienie dodatkowego terminu do zmiany sposobu wykonania dzieła (art. 637)
Przyjmujący zamówienie może od umowy odstąpić:
Jeżeli do wykonania dzieła potrzebne jest współdziałanie zamawiającego, a tego współdziałania brak; odstąpienie musi być poprzedzone wyznaczeniem zamawiającemu odpowiedni ego terminu z zagrożeniem, iż po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu będzie uprawniony do
odstąpienia od umowy.
Umowa o dzieło
-wygaśnięcie umowy-
Art. 645. śmierć lub niezdolność do pracy przyjmującego zamówienie
§ 1. Umowa o dzieło, którego wykonanie zależy od osobistych przymiotów
przyjmującego zamówienie, rozwiązuje się wskutek jego śmierci lub niezdolności do pracy.
§ 2. Jeżeli materiał był własnością przyjmującego zamówienie, a dzieło częściowo wykonane przedstawia ze względu na zamierzony cel umowy wartość dla
zamawiającego, przyjmujący zamówienie lub jego spadkobierca może żądać, ażeby zamawiający odebrał materiał w stanie, w jakim się znajduje, za zapłatą jego wartości oraz odpowiedniej części wynagrodzenia.
Art. 632. Przesłanki podwyższenia wynagrodzenia ryczałtowego
§ 1. Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie
można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac.
§ 2. Jeżeli jednak wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę
Umowa o dzieło
-przedawnienie roszczeń-
Art. 646. Termin przedawnienia roszczeń z umowy o dzieło
Roszczenia wynikające z umowy o dzieło
przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało
oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią
umowy miało być oddane.
Umowa przechowania
• Umowa przechowania
Dwustronnie zobowiązująca
Odpłatna lub nieodpłatna Art. 836. Jeżeli wysokość wynagrodzenia za przechowanie nie jest określona w umowie albo w taryfie, przechowawcy należy się wynagrodzenie w
danych stosunkach przyjęte, chyba że z umowy lub z okoliczności wynika, iż zobowiązał się przechować rzecz bez wynagrodzenia.
• Art. 842. Składający powinien zwrócić przechowawcy wydatki, które ten poniósł w celu należytego przechowania rzeczy, wraz z odsetkami ustawowymi oraz zwolnić
przechowawcę od zobowiązań zaciągniętych przez niego w powyższym celu w imieniu własnym. bez względu na to, czy umowa jest odpłatna czy nieodpłatna
Kreująca zobowiązanie starannego działania
Art. 835. Istota umowy przechowania
Przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie
pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. obowiązek pieczy nad rzeczą (sposób sprawowania pieczy: art. 837-840)
Umowa przechowania
• Przedmiotem umowy przechowania są tylko oznaczone co do tożsamości rzeczy ruchome
• w odróżnieniu od najemcy czy dzierżawcy, przechowawca nie może w zasadzie używać oddanej na przechowanie rzeczy - Przechowawcy nie
wolno używać rzeczy bez zgody składającego, chyba że jest to konieczne do jej zachowania w stanie nie pogorszonym. (art. 839)
• Istotnym elementem świadczenia jest piecza nad rzeczą oddaną na przechowanie
• Umowa przechowania jest taką umową o świadczenie usług (podobnie jak umowa zlecenie), która może być ukształtowana przez strony jako
odpłatna lub nieodpłatna
• bez względu na to, czy przechowanie jest odpłatne czy nieodpłatne, zawsze jest to umowa dwustronnie zobowiązująca, ponieważ na składającym
zawsze ciążą określone obowiązki (np. zwrot wydatków)
• Nieodpłatne przechowanie nie ma cechy umowy wzajemnej
Umowa przechowania
Zawarcie umowy
• Nie wymaga szczególnej formy
• Jako umowa realna dochodzi do skutku dopiero po oddaniu rzeczy przechowawcy – np. po wręczeniu kurtki szatniarzowi.
• W praktyce, przy zawarciu niektórych umów przechowania stosuje się wydanie składającemu tak zwanych znaków legitymacyjnych, które służą jako dowód, upoważniający do odbioru rzeczy (np.
numerek do szatni)
Umowa przechowania
Obowiązki stron
• Przechowawcy:
• Piecza nad rzeczą (stosowanie do postanowień umowy, w braku bliższego określenia – w sposób wynikający z właściwości rzeczy i z okoliczności )(art. 837)
• Za zachowanie rzeczy oddanej na przechowanie w stanie nienaruszonym przechowawca odpowiada na zasadach art. 471 – za niedołożenie
należytej staranności, nie odpowiada za przypadkową utratę rzeczy (
uwaga! art. 841)
• w umowie miejsce i sposób przechowania rzeczy, jeżeli okaże się to konieczne dla jej ochrony przed utratą lub uszkodzeniem. Jeżeli
uprzednie uzyskanie zgody składającego jest możliwe, przechowawca powinien ją uzyskać przed dokonaniem zmiany. (art. 838)
Umowa przechowania
• Art. 840. Skutki oddania rzeczy na przechowanie innej osobie
• § 1. Przechowawca nie może oddać rzeczy na przechowanie innej osobie, chyba że jest do tego zmuszony przez okoliczności. W wypadku takim
obowiązany jest zawiadomić niezwłocznie składającego, gdzie i u kogo rzecz złożył, i w razie zawiadomienia odpowiedzialny jest tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy.
§ 2. Zastępca odpowiedzialny jest także względem składającego. Jeżeli
przechowawca ponosi odpowiedzialność za czynności swego zastępcy jak za swoje własne czynności, ich odpowiedzialność jest solidarna.
• Art. 841. Zaostrzenie odpowiedzialności przechowawcy
• Jeżeli przechowawca, bez zgody składającego i bez koniecznej potrzeby,
używa rzeczy albo zmienia miejsce lub sposób jej przechowywania albo jeżeli oddaje rzecz na przechowanie innej osobie, jest on odpowiedzialny także za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy, które by w przeciwnym razie nie nastąpiło.
Umowa przechowania
Obowiązki stron
• Składającego:
• Składający powinien zwrócić przechowawcy wydatki, które ten poniósł w celu należytego przechowania rzeczy, wraz z odsetkami ustawowymi oraz zwolnić przechowawcę od zobowiązań zaciągniętych przez niego w powyższym celu w imieniu własnym. (art.
842)
• Jeśli przechowanie jest odpłatne, składający
obowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia
przechowanie
Art. 845. Istota depozytu nieprawidłowego
Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może
rozporządzać oddanymi na przechowanie
pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (DEPOZYT
NIEPRAWIDŁOWY). Czas i miejsce zwrotu
określają przepisy o przechowaniu.
Depozyt nieprawidłowy
• elementy przechowania i pożyczki podobnie jak przechowanie ma charakter realny, analogicznie jak przy pożyczce przechowawca może rozporządzać rzeczami oddanymi na przechowanie.
Uprawnienie do rozporządzania konsekwencja nabycia własności tych rzeczy.
• Przedmiotem umowy mogą być jedynie pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku. Ze względu na przyznaną przechowawcy możliwość rozporządzania przedmiotem umowy, nie ciąży na nim obowiązek pieczy, z tych samych powodów przedmiotem zwrotu jest ta sama ilość pieniędzy lub taka sama ilość rzeczy określonych gatunkowo.
• Czas i miejsce zwrotu przedmiotu depozytu nieprawidłowego określa się na podstawie przepisów o przechowaniu. Znajdzie tu odpowiednie zastosowanie przepis art. 844 KC.
odpowiedzialność osób utrzymujących hotele i podobne zakłady
•odpowiedzialność osób utrzymujących hotele i podobne zakłady oparta jest na zasadzie ryzyka, nie ma możliwości jej wyłączenia
Art. 846. Zakres odpowiedzialności osób utrzymujących zarobkowo hotel lub podobny zakład
§ 1. Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład jest odpowiedzialny za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu lub podobnego zakładu, zwaną dalej "gościem", chyba że szkoda wynikła z właściwości rzeczy wniesionej lub wskutek siły wyższej albo że powstała wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby, która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona albo go odwiedzała.
§ 2. Rzeczą wniesioną w rozumieniu przepisów tytułu niniejszego jest rzecz, która w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu lub podobnego zakładu znajduje się w tym hotelu lub podobnym zakładzie albo znajduje się poza nim, a została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.
§ 3. Rzeczą wniesioną jest również rzecz, która w krótkim, zwyczajowo przyjętym okresie poprzedzającym lub
następującym po tym, kiedy gość korzystał z usług hotelu lub podobnego zakładu, została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.
§ 4. Pojazdów mechanicznych i rzeczy w nich pozostawionych oraz żywych zwierząt nie uważa się za rzeczy wniesione.
Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład może za nie odpowiadać jako przechowawca, jeżeli została zawarta umowa przechowania.
§ 5. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności, o której mowa w § 1, przez umowę lub ogłoszenie nie ma skutku prawnego.
odpowiedzialność osób utrzymujących hotele i podobne zakłady
• Podmioty odpowiedzialne:
• Utrzymujący zarobkowo hotele lub podobne
zakłady podmioty zawodowo i odpłatnie
świadczące usługi hotelowe
odpowiedzialność osób utrzymujących hotele i podobne zakłady
• Powstanie odpowiedzialności wiąże się z wniesieniem rzeczy do hotelu przez gościa – odpowiedzialność ta powstaje ex lege
• Rzecz wniesiona:
• rzecz, która w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu lub podobnego zakładu
znajduje się w tym hotelu lub podobnym zakładzie albo znajduje się poza nim, a została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel
przeznaczonym.
• Rzeczą wniesioną jest również rzecz, która w krótkim, zwyczajowo przyjętym okresie poprzedzającym lub następującym po tym, kiedy gość korzystał z usług hotelu lub
podobnego zakładu, została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich
wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.
• Pojazdów mechanicznych i rzeczy w nich pozostawionych oraz żywych zwierząt nie uważa się za rzeczy wniesione. Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład może za nie odpowiadać jako przechowawca, jeżeli została zawarta umowa przechowania.
odpowiedzialność osób utrzymujących hotele i podobne zakłady
• Osoby prowadzące hotele lub podobne zakłady ponoszą odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.
• Od odpowiedzialności tej mogą się zwolnić, gdy szkoda wynikła:
Z właściwości rzeczy wniesionej
Wskutek siły wyższej
Wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby, która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona, odwiedzała go.
• Roszczenie o naprawienie szkody z powodu utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu wygasa, jeżeli poszkodowany po otrzymaniu wiadomości o szkodzie nie zawiadomił o niej niezwłocznie utrzymującego zakład. Zasady tej nie stosuje się, gdy szkodę wyrządził utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny
zakład albo gdy przyjął rzecz na przechowanie (art. 847)
odpowiedzialność osób utrzymujących hotele i podobne zakłady
• Art. 848. Termin przedawnienia roszczeń z tytułu utraty rzeczy w hotelu
Roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub
podobnego zakładu przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, a w każdym razie z
upływem roku od dnia, w którym poszkodowany
przestał korzystać z usług hotelu lub podobnego
zakładu.
Kazus 1
Kleofas C. zobowiązał się zagrać fortepianowy koncert. Koncert nie ma być w żaden sposób nagrywany, a Kleofas zgodził się zagrać go za darmo.
• Jakie przepisy znajdą zastosowanie do powyższej umowy?
• Co jest przedmiotem powyższej umowy?
Kazus 2
Marceli P. przyjął zlecenie od Doriana F. Po
dwóch tygodniach Dorian F. ciężko zachorował i zmarł.
• Jak nazywają się strony tej umowy?
• Jaki ma wpływ śmierć Doriana F. na trwanie tej umowy?
• Jaki miałaby wpływ śmierć Marcelego P. na
trwanie tej umowy?
Kazus 3
Genowefa O. oddała do pralni chemicznej Aniceta Ż. swoją suknię ślubną; Anicet Ż. zobowiązał się do jej wybielenia i wyprania za wynagrodzeniem, które strony ustaliły na 200 zł.
• Jaka to umowa?
• Jak nazywają się strony tej umowy?
• Czy Anicet Ż. musi osobiście wyprać suknię?
• Jaki rodzaj wynagrodzenia występuje w powyższym stanie faktycznym?
• Kiedy Anicet Ż. powinien spodziewać się zapłaty
wynagrodzenia?
Kazus 4
Bonifacy G. postanowił podczas urlopu skorzystać z faktu, że szwagierka jego siostry, Saturnina F., ma mieszkanie nad Bałtykiem i przyoszczędzić trochę, zatrzymując się u niej. Saturnina, ze względu na łączące ją z siostrą Bonifacego powinowactwo, odmówiła przyjęcia jakiejkolwiek zapłaty.
Bonifacy G. zaparkował pod blokiem Saturniny F. samochód, który został skradziony. Rozzłoszczony mężczyzna stwierdził, że Saturnina w związku z kradzieżą ponosi odpowiedzialność i zażądał od niej odszkodowania.
• Czy w podanym wyżej stanie faktycznym zachodzą przesłanki
odpowiedzialności utrzymującego hotel lub inny podobny zakład?
Odpowiedź uzasadnij i podaj podstawę prawną.
• Czy gdyby zachodziły przesłanki odpowiedzialności utrzymującego hotel lub podobny zakład, samochód może zostać uznany za rzecz wniesioną?