Actinomyxidia. II. Nowa systematyka, cykl seksualny, opis nowych rodzajów i gatunków

JANINA .JANISZEWSKA (W110cław) Muzeum Zoologiczne UBB

(105]

ACTINOMYXIDIA II. NOWA SYSTEMATYKA, CYKL SEKSUALNY, OPIS NOWYCH RODZAJÓW I GATUNKÓW

Autorka opracowała materiały z Tubificidae z niektórych rzek Pod- karpacia i rzeki Odry na terenie Dolnego Śląska. W materiałach tych

znalazła ona nowe rodzaje i gatunki.

Auto.rka proponuje ustalenie terminologii odnoszącej się do budo.wy spo.ry, oraz nową systematykę Actinomy~idia, opartą głównie na budowie spory, mianowicie: rząd Actinomyxidia został podzielony na 4 rodziny i 2 podrodziny.

Autorka opierając się na własnym dużym materiale, zbadała cykl se- ksualny tj. gametogenezę i związaną z nią redukcję chromosomów. Do- tychczas sprawa ta nie była -całkowicie wyjaśniona, były trzy sprzeczne

poglądy. Autorka stwierdziła, że redukcja chromosomów odbywa się po- dobnie, jak u komórek żeńskich Metazoa, przez wyrzucenie dwóch ciałek

kierunkowych. Pierwsza redukcja chromosomów czyli wyrzucenie I ciałka

kieTUnkowego odbywa się po trzech podztaŁach mito,tyczny,ch a i

/3,

/3

osiągają haploidalną li-czbę chromosomów tj. 4, charakterystyczną dla Actinomyxidia. Druga redukcja jest opóźniona, jest meta.magna, odbywa

się ona w młodej sporze na stadium 1 komórki macierzystej dla sporo- zoitów. Komór~a ta przed dalszymi podziałami mitotycznymi, mającymi dać charakterystyczną dla gatunku ilość sporozoitów, odbywa podział, wydalając II ciałko kierunkowe, pozostające wewnątrz spory.

Na materiale tym potwierdziła autorka słuszność .swoich poprz.ednich obserwacji w przebiegu sporogenezy. U wszystkich zbadanych gatunków endospor wraz z.e sporoplazmą rozwija się początkowo w stanie wynicowa- nym poza jamę epispo•ru w postaci woreczka przyczepionego do dolnej

części jamy, a nie osobno jak to opisują inni badacze (opró-cz Macki n- n o n i Ad am, 1924). Opierając się na obserwacji, że wnikanie sporo- plazmy względnie spo.rozoitów do jamy ,ep,isporu odbywa się między

ostatnimi podziałami jej jądeir, autorrka podaje tabelkę, na podstawie któ- rej można obliczyć definitywną li.czbę jąder względni,e spornzoitów znając liczbę jąder w niedojrzałych sporach.

Z kolei opisuje autorka wyżej wspomniane nowe rodz;aje i gatunki.

Praca zawiera 46 rysunków i 1 tabelę.

W'1adomości Parazytologdczne nr 5 - Suppleme,nt,um

252 J. JANISZE,WSKA

ACTINOMYXIDIA II. ClilCTEMATlilKA, CEKCYAJibHblV[ IJ;lilKJI, OIIlilCAHlilE HOBbIX PO,ll;OB li1 Blil,ll;OB

Pe3IOMe

ABTOP BbIHBWJI CyllleCTBOBaHwe ,!.\BYX .n;eneHwiil: CO3peBaHWH nyTeM BbI6pacbI- BaHWH HanpaBWTeJibHbIX TeJie~, TaK ,Ke nO'-ITW, KaK B ,KeHCKWX KJieTKax y Me- tazoa. ABTOP onwcaJI HOBbie cpopMbl {PO,!.\bl l1 B11,!.\bl). HoBaH CWCTeMaTWKa KacaeTCH

4 ceMeiilCTB w ,!.\BYX no.n;ceMeiilcTB.

ACTINOMYXIDIA II. SYSTEMATIZATION, SEXUAL CYCLE, DESCRIPTION OF NEW GENERA AND SPECIES

Summary

The author stated the existence of two divisions of maturation through the elimination of reduction bodies, as in the case of female cells in Metazoa. The author describes the new forms {n. g., n. s.). The new systematization covers four families and two subfamilies.