View of POLISH TOURISM LAW AND THE EUROPEAN UNION LAW

Pełen tekst

(1)Oeconomia 9 (4) 2010, 679–688. POLSKIE PRAWO TURYSTYCZNE A PRAWODAWSTWO W UNII EUROPEJSKIEJ Patrycja egle Wysza Szkoa Informatyki i Zarzdzania w Rzeszowie Streszczenie. Artyku porusza kwestie zwizane z polityk turystyczn Unii Europejskiej, które wane s punktu widzenia krajów czonkowskich, w tym i Polski. Przedstawiono ogólne i bezporednie dziaania Unii Europejskiej wpywajce na turystyk, co znalazo odzwierciedlenie w aktach prawnych (dyrektywy, decyzje, rozporzdzenia) w tym zakresie. Próbowano równie przedstawi rozwizania prawne w obszarze dostosowywania prawa polskiego do wymogów wspólnotowych. Wród wniosków znajduje si stwierdzenie, e polityka turystyczna na szczeblu unijnym nie zawsze dziaa poprawnie i w niektórych przypadkach nie ma potrzeby uni kacji rozwiza w tym obszarze. Sowa kluczowe: polityka turystyczna Unii Europejskiej, polskie prawo turystyczne, ustawa o usugach turystycznych. WSTP Turystyka jako jeden z najszybciej rozwijajcych si sektorów gospodarki w Europie nabiera znaczenia w skali caego wiata. Oprócz aspektów ekonomicznych, turystyka postrzegana jest midzy innymi jako czynnik zrównowaonego rozwoju. Jest ona zalena od jakoci rodowiska, co oznacza, i wikszo dziaa podejmowanych w dziedzinie turystyki musi by dostosowana do art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, gwarantujcego „zrównowaony rozwój dziaalnoci gospodarczej z poszanowaniem dla rodowiska”. Jedn z waniejszych koncepcji UE w zakresie rozwijania i propagowania europejskiej turystyki jest „Agenda dla zrównowaonej i konkurencyjnej turystyki europejskiej”1. Mimo to turystyka sama w sobie nie stanowi de iure czci polityki Unii Europejskiej, natomiast jej rosnca rola w gospodarkach poszczególnych krajów spowodowaa, e praktycznie staa si czci polityki UE [Walasek 2009]. Unia Europejska tworzc polityk Adres do korespondencji – Corresponding author: Patrycja egle, Wysza Szkoa Informatyki i Zarzdzania, Katedra Gospodarki Turystycznej, ul. mjr. H. Sucharskiego 2, 35-225 Rzeszów, e-mail: pzeglen@wsiz.rzeszow.pl 1 Trzy podstawowe cele agendy, osigane za porednictwem turystyki, to: dobrobyt gospodarczy, sprawiedliwo i spójno spoeczna oraz ochrona rodowiska naturalnego..

(2) 680. P. egle. w dziedzinie turystyki musi dy do stworzenia równowagi midzy czsto odmiennymi potrzebami i interesami. Te i inne kwestie dotyczce rozwoju turystyki w Polsce wymuszaj stworzenie odpowiednich ram prawnych, dostosowanych do ustawodawstwa Unii Europejskiej. Chodzi tu zarówno o ogólne ustalenia UE i dziaania podejmowane w innych dziedzinach, a majce poredni wpyw na turystyk (polityka regionalna, ochrona konsumenta, ochrona rodowiska, polityka transportowa i inne), jak i bezporednie dziaania na rzecz turystyki. Na poziomie Unii Europejskiej podejmowane s take dziaania w dziedzinie wymiany informacji, ujednolicania statystyk, ochrony turystów czy prowadzenia bada. Wane jest, by dziaania Polski w sektorze turystycznym, jak równie w dziedzinach, które nie s wycznie zwizane z turystyk, ale maj na ni wpyw, byy skoordynowane z dziaaniami pozostaych krajów czonkowskich UE. Celem artykuu jest przedstawienie rozwiza prawnych w dziedzinie turystyki na poziomie Unii Europejskiej i wykazanie prób dostosowania polityk sektorowych do potrzeb turystyki zarówno w bezporedni, jak i poredni sposób. Artyku stanowi prób przedstawienia sposobów dostosowania polskiego ustawodawstwa w zakresie turystyki do otoczenia prawnego UE. Autorka stawia nastpujc hipotez: trudno jest w peni dostosowa narodowe prawo w zakresie turystyki do prawa turystycznego na poziomie Unii Europejskiej ze wzgldu na brak ram prawnych odnoszcych si bezporednio do turystyki. Starano si równie wykaza stan dostosowania polskiego prawa turystycznego do przepisów unijnych porednio i bezporednio wpywajcych na turystyk.. TURYSTYKA W UNII EUROPEJSKIEJ Polityka turystyczna jako skomplikowany proces wpywajcy na rozwój turystyki musi by ujta w instytucjonalne ramy w postaci systemu zarzdzania turystyk. System ten okrela si jako zespó instytucji i organizacji szczebla centralnego, regionalnego i lokalnego, w gestii których le sprawy turystyki. Szczebel centralny tworz dwa typy instytucji: – narodowa administracja turystyczna (National Tourism Administration – NTA), – narodowa organizacja turystyczna (National Tourism Organization – NTO). Podstawow rol w systemie zarzdzania turystyk odgrywa zwykle pierwszy typ instytucji, czyli NTA, który przybiera w poszczególnych krajach form ministerstwa, departamentu czy wydziau. Jest to wic organ rzdowy, penicy funkcj koordynatora polityki turystycznej w ramach ogólnej strategii gospodarczej pastwa. Z kolei drugi typ instytucji dziaajcy na szczeblu centralnym i midzynarodowym (NTO) to organizacje pozarzdowe, które zajmuj si gównie promocj turystyczn kraju. Podstawowe znacznie dla funkcjonowania rynku turystycznego maj take unormowania prawne. Tworzenie prawa midzynarodowego naley do wanych uwarunkowa rozwoju turystyki i ju od momentu, kiedy zaczy ksztatowa si wspóczesne stosunki midzynarodowe, spierano si na temat, jaki powinien by stosunek pastwa do midzynarodowego ruchu turystycznego. Z kolei midzynarodowe stosunki gospodarcze nale do najbardziej dynamicznie rozwijajcych si dyscyplin wspóczesnej teorii ekonomii. Acta Sci. Pol..

(3) Polskie prawo turystyczne a prawodawstwo w Unii Europejskiej. 681. Najogólniej rzecz ujmujc, przedmiotem zainteresowania tej nowej dyscypliny naukowej s problemy wywoane specy kacj interakcji ekonomicznych zachodzcych midzy suwerennymi pastwami oraz rónymi ugrupowaniami gospodarczymi. Oprócz przepisów, które reguluj aktywno turystyczn turystów oraz jej organizatorów w poszczególnych krajach, wane s take unormowania midzynarodowe. W zwizku z tym uczestnicy midzynarodowych stosunków turystycznych musz dostosowa swoj dziaalno do standardów midzynarodowych.. OGÓLNE DZIAANIA UNII EUROPEJSKIEJ MAJCE WPYW NA TURYSTYK 1. Dziaania dotyczce turystów jako osób yjcych i podróujcych w okrelonej przestrzeni, bez barier zycznych i nansowych. Turyci s chronieni przez odpowiednie przepisy dotyczce ochrony konsumenta, zdrowia i bezpieczestwa, jak równie w aspekcie ekonomicznym i prawnym. 2. Dziaania dotyczce sfery ekonomicznej i prawnej. W tym obszarze turystyki dotycz przepisy o wspólnym rynku, konkurencji, polityce wobec przedsibiorstw, polityce regionalnej, transporcie, zatrudnieniu, szkolnictwie, szkoleniu i wiele innych. 3. Dziaania w sferze kultury i rodowiska. Tutaj celem jest zachowanie zrównowaonego rozwoju midzy turystyk a dziedzictwem kulturalnym i architektonicznym oraz turystyk a rodowiskiem naturalnym [Walasek 2009]. Z kolei do bezporednich dziaa na rzecz turystyki naley zaliczy takie etapy, jak: sformuowanie wstpnych wytycznych dotyczcych turystyki2, w których zwrócono uwag na potrzeb prowadzenia aktywnych dziaa na rzecz rozwoju turystyki w pastwach czonkowskich UE oraz ustalono priorytety przez skoordynowanie polityki turystycznej na szczeblu krajowym i wspólnotowym. Jednym z pierwszych aktów prawnych dotyczcych turystyki bya specjalna Uchwaa Rady UE z 10 kwietnia 1984 roku w sprawie polityki Wspólnoty w dziedzinie turystyki, do której doczono komunikat Komisji Europejskiej zatytuowany „Polityka Wspólnoty w dziedzinie turystyki. Wytyczne wstpne” [Zawistowska 1998]. Dokumenty te wskazyway na rol turystyki jako narzdzia wspierajcego osiganie wielu wanych celów. Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie turystyki zaliczono wówczas [Alejziak i Marciniec 2003]: – swobod ruchu turystycznego i bezpieczestwo turystów (na przykad ukad z Schengen [Konwencja z 19 czerwca 1990 roku]), – zwikszenie ochrony konsumentów (na przykad dyrektywy dotyczce podróy za cen zryczatowan [Dyrektywa 90/314/EWG z 13 czerwca 1990 roku], timesharingu [Dyrektywa 94/47/EWG z 16 pa dziernika 1994 roku] (które zostan szerzej przedstawione w dalszej czci opracowania), a take rozporzdzenia w zakresie odpowiedzialnoci przewo ników w transporcie lotniczym), – usprawnienie warunków podejmowania i prowadzenia dziaalnoci gospodarczej oraz zwikszenie konkurencji na rynku usug turystycznych, 2 Pierwsze wytyczne dotyczce polityki turystycznej zostay przedstawione przez Komisj Europejsk i zaakceptowane przez Rad w 1984 roku (C115/01, C115/02).. Oeconomia 9 (4) 2010.

(4) 682. P. egle. – transport, – ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, – rozwój regionalny. Kolejnym dziaaniem bya decyzja Rady z 21 grudnia 1988 roku [Decyzja Rady 89/46/EWG], zgodnie z któr rok 1990 ogoszono Europejskim Rokiem Turystyki w celu wzmocnienia idei europejskiego wspólnego rynku i podkrelenia integracyjnej roli turystyki. Nastpnie dnia 13 lipca 1992 roku przyjto Uchwa Rady [Uchwaa Rady 92/421/ /EWG] dotyczc „planu dziaania Wspólnoty na rzecz rozwoju turystyki”. Dziaania te obejmoway midzy innymi [Walasek 2009]: – wspieranie inicjatyw majcych na celu ograniczenie zjawiska sezonowoci w turystyce, – wspieranie inicjatyw majcych na celu ksztatowanie wiadomoci ekologicznej turystów, – podnoszenie kwali kacji kadr zatrudnionych w turystyce, – promowanie Europy jako atrakcyjnego kierunku turystycznego. „Zielona Ksiga w sprawie roli Unii w dziedzinie turystyki” [COM (95)97 z kwietnia 1995 roku] to kolejna inicjatywa majca na celu zachcenie do debaty nad przysz rol Unii w dziedzinie turystyki midzy wszystkimi zainteresowanymi stronami sektora publicznego i prywatnego na rónych poziomach zarzdzania. Na uwag zasuguje równie koncepcja zatytuowana jako „Agenda dla zrównowaonej i konkurencyjnej turystyki europejskiej” [Komunikat Komisji Europejskiej z dnia 19 pa dziernika 2007 roku]. Oto propozycje podejcia do turystyki, tak by bya ona zrównowaona i konkurencyjna: – planowanie dugoterminowe w celu zapewnienia równowagi midzy zrównowaonym rozwojem a konkurencyjnoci, – odzwierciedlenie wpywu w kosztach (zasada „zanieczyszczajcy paci”), – minimalizowanie ryzyka i zarzdzania ryzykiem, – prowadzenie staego monitoringu wdraania zasad zrównowaonego rozwoju. Jak wida , Unia Europejska aspiruje do prowadzenia wspólnej polityki turystycznej, o czym zreszt pisze G. Akehurst [1992]. Kluczowe znaczenie dla rozwoju polityki turystycznej UE mia Traktat z Maastricht3, który wprowadzi do wczeniejszych traktatów zapisy dotyczce turystyki4. Od tej pory turystyka jest traktowana w Unii Europejskiej jako wana dziedzina gospodarki poszczególnych krajów czonkowskich. Do czasu jednak uchwalenia traktatu z Maastricht brak byo wyra nych zapisów dotyczcych turystyki. Turystyka nie naleaa do dziedzin objtych „wspóln polityk”. Pastwa czonkowskie miay zatem swobod w okrelaniu celów krajowej polityki turystycznej oraz w wyborze instrumentów sucych jej realizacji [Zawistowska 2003].. 3. Traktat z Maastricht, o cjalnie Traktat o Unii Europejskiej (fr. Traité sur l’Union européenne, ang. Treaty on European Union), TUE, umowa midzynarodowa parafowana 11 grudnia 1991 r., podpisana 7 lutego 1992 r. w Maastricht w Holandii. TUE wszed w ycie 1 listopada 1993 roku po referendach przeprowadzonych w niektórych krajach czonkowskich. 4 Zapis, który mówi, e dziaalno Wspólnoty obejmuje m.in. „rodki w dziedzinach energetyki, ochrony cywilnej i turystyki”. Acta Sci. Pol..

(5) Polskie prawo turystyczne a prawodawstwo w Unii Europejskiej. 683. Wedug E. Dziedzic [2003], istniej due rozbienoci dotyczce ksztatu i zakresu wspólnotowej polityki turystycznej, jednak coraz czciej dy si do jej wyodrbnienia. Na razie jednak o polityce turystycznej w Unii Europejskiej cigle mówi si nie jako o odrbnym zadaniu sektorowym, lecz jako o kompleksowym zbiorze zada z rónych dziedzin unijnej polityki (na przykad ekologicznej, regionalnej, spoecznej itp.). U podstaw wspólnotowej polityki turystycznej ley nie tylko przekonanie pastw czonkowskich o duym znaczeniu, jakie przemys turystyczny ma dla gospodarki Unii Europejskiej, ale take dostrzeganie potrzeby harmonizacji dziaa w zakresie turystyki. Wyrazem tego bya decyzja Rady UE z dnia 13 lipca 1992 roku, potwierdzajca konieczno podjcia dziaa w zakresie turystyki na poziomie Unii Europejskiej. Miaa ona na celu wzmocnienie kompleksowego podejcia do turystyki zarówno w instytucjach samej UE, jak i w narodowych politykach krajów czonkowskich5. Unia Europejska nie ma podstaw prawnych do bezporedniego kreowania wspólnej polityki oraz regulacji w dziedzinie turystyki. Dziedzina ta naley do kompetencji pastw czonkowskich UE. Jednake na poziomie Unii Europejskiej mog by i s podejmowane pewne dziaania w odniesieniu do turystyki, szczególnie w dziedzinie wymiany informacji i koordynacji midzy pastwami czonkowskimi, ujednolicania statystyk, promowania dobrych praktyk, ochrony turystów, prowadzenia bada. Turystyka jest cile powizana z innymi dziedzinami gospodarki, co powoduje, e maj do niej zastosowanie liczne przedsiwzicia i akty prawa europejskiego podejmowane w tych dziedzinach, które znajduj si bezporednio w kompetencji Unii Europejskiej (takie jak transport [Rozporzdzenie (EWG) nr 684/92 z dnia 16 marca 1992 roku], ochrona rodowiska [Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku], bezpieczestwo konsumentów [Rozporzdzenie (EWG) nr 2027/97 z dnia 9 pa dziernika 1997 roku] podatki [Rozporzdzenie (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 roku]). W zwizku z tym istotnym zadaniem realizowanym przez Komisj Europejsk (organ wykonawczy UE) jest zapewnienie, eby interesy sektora turystycznego zostay wzite pod uwag przy opracowywaniu aktów prawnych, programów wsparcia i innych przedsiwzi podejmowanych w dziedzinach, które nie s zwizane wycznie z turystyk, a które maj na ni wpyw. Podejmowanie dziaa w turystyce – takich jak harmonizacja prawa czy prowadzenie dziaa wspierajcych jej rozwój – byo moliwe przez odwoanie si do artykuów 1006 (obecny artyku 95) i 235 (obecny 308) Traktatu Rzymskiego upowaniajcych organy Wspólnoty do prowadzenia dziaa w obszarach zastrzeonych dla pastw czonkowskich. Na tej podstawie, poczynajc od lat 60., zaczto wydawa akty prawne.. 5 Artyku 5 tej decyzji (Nr 92/421/EEC) brzmi: „Kadego roku od momentu wprowadzenia planu dziaania Komisja przed Parlamentem Europejskim i przed Rad bdzie oceniaa dziaania Unii, majce wpyw na turystyk”. Por. The Role of the Union in the Field of Tourism, Commission Green Paper, Brussels 1995. 6 Artyku 100 mówi o zblianiu ustawodawstwa w dziedzinach, które bezporednio wpywaj na ustanowienie lub funkcjonowanie wspólnego rynku. Cyt. za H. Zawistowska, Polityka Unii Europejskiej wobec sektora turystycznego, op.cit., s. 10.. Oeconomia 9 (4) 2010.

(6) 684. P. egle. DOSTOSOWANIE PRAWA I STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH TURYSTYKI W POLSCE DO STANDARDÓW POLITYKI TURYSTYCZNEJ W UNII EUROPEJSKIEJ Turystyka w Polsce staje si wanym elementem przemian zarówno gospodarczych, jak i spoeczno-kulturowych. Czonkowstwo w UE wymusza rozwizania, które maj sprzyja wzajemnej wspópracy we wszystkich dziedzinach ycia gospodarczego, politycznego, spoecznego itd. Zarówno prowadzona w Polsce polityka w dziedzinie turystyki, jak i system regulacji usug turystycznych nale do kompetencji polskiego rzdu. Jednake w dziedzinie polityki turystycznej Polska zobligowana jest do wspópracy i koordynacji dziaa z pozostaymi pastwami czonkowskimi UE. Du rol w intensy kowaniu i petry kowaniu wspópracy w dziedzinie turystyki midzy krajami czonkowskimi maj przede wszystkim takie dziaania, jak: wprowadzanie uatwie w dziedzinie wymiany informacji turystycznej, zwikszanie przepywu informacji czy realizacja przedsiwzi o charakterze midzynarodowym. Konieczne byo równie w Polsce wprowadzenie zmian struktury zarzdzania turystyk, oddzielenie funkcji zarzdzajcych i koordynacyjnych od funkcji wykonawczych. Polski system zarzdzania i promocji turystyki zosta zapocztkowany opracowaniem raportu o stanie turystyki w Polsce znanym jako „Raport McNultiego”, który powsta w latach 1990– –1991 na zlecenie Komisji Wspólnot Europejskich. Dokument ten, podkrelajc istot turystyki i jej udzia w rozwoju polskiej gospodarki turystycznej, sta si podstaw do uruchomienia m.in. programu TOURIN z przedakcesyjnego programu PHARE. Realizacja projektów w ramach programu TOURIN przyczynia si do opracowania i uchwalenia ustawy o usugach turystycznych [Ustawa o usugach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 roku], która uwzgldniaa dyrektyw unijn dotyczc wycieczek zryczatowanych [Dyrektywa Rady z dnia 13 czerwca 1990 roku]. Dziki uchwaleniu ustawy o usugach turystycznych powstaa ustawa o Polskiej Organizacji Turystycznej (POT) [Ustawa o Polskiej Organizacji Turystycznej z dnia 25 czerwca 1999 roku], która zapocztkowaa budow trójstopniowego systemu zarzdzania i promocji turystyki w Polsce. System ten polega na funkcjonowaniu POT-u na szczeblu krajowym i midzynarodowym, regionalnych organizacji turystycznych (ROT, po jednej w kadym województwie) na szczeblu regionalnym oraz lokalnych organizacji turystycznych (LOT, po kilka lub kilkanacie w województwie). Tak wic wanym osigniciem w dziedzinie dostosowania prawa polskiego do prawa wspólnotowego byo uchwalenie ustawy o usugach turystycznych, w peni zgodnej z prawem Wspólnoty Europejskiej. Kolejn kwesti objt regulacj prawa wspólnotowego byo ujednolicenie systemu informacji hotelowej (Rekomendacja Rady z dnia 22.12.1986 roku). Podstawowymi aktami prawa wspólnotowego majcymi na celu wzmocnienie ochrony nabywców produktów turystycznych s: – Dyrektywa Rady 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 roku o podróach turystycznych za cen zryczatowan, – Dyrektywa Rady 94/47/EWG z dnia 26 pa dziernika 1994 roku o ochronie nabywców w odniesieniu do niektórych aspektów umów o nabyciu prawa do korzystania z nieruchomoci na zasadzie czasowego udziau (tzw. time share), Acta Sci. Pol..

(7) Polskie prawo turystyczne a prawodawstwo w Unii Europejskiej. 685. – Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków umów. W Polsce dyrektywy zostay wprowadzone do prawa krajowego. Postanowienia dyrektywy 90/314 wprowadzia ustawa o usugach turystycznych, natomiast dyrektyw 94/47 – ustawa z 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w kadym roku [Tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. Nr 74, poz. 855 z pó n. zm.]. W dziedzinie statystyki w prawodawstwie UE do turystyki odnosz si dwa akty prawne: – Dyrektywa Rady 95/57/WE z dnia 23 listopada 1995 roku [Tekst jedn.: Dz.U. L 291 z 6.12.1995 roku] dotyczca zbierania danych statystycznych w dziedzinie turystyki, – Decyzja Rady 99/35/WE z dnia 9 grudnia 1998 roku [Dz.Urz. UE L 09 z 15.01.1999 roku] implementujca Dyrektyw Rady 95/57. Dodatkowo w Unii Europejskiej obowizuje zasada swobody wiadczenia usug przez przedsibiorców zarejestrowanych w dowolnym pastwie czonkowskim na obszarze kadego z pozostaych pastw czonkowskich. Barier w wiadczeniu usug w innych krajach czonkowskich mog by zrónicowane wymagania w zakresie kwali kacji zawodowych osób wykonujcych takie usugi. Aby usun te bariery, przyjto w UE dyrektywy dotyczce procedur wzajemnego uznawania midzy pastwami czonkowskimi kwali kacji w zakresie rónych zawodów i uprawnie do okrelonej dziaalnoci. W dziedzinie turystyki podstawowe znaczenie ma w tym wzgldzie dyrektywa 1999/42, obejmujca m.in. hotelarstwo, pilota wycieczek, przewodnictwo turystyczne, porednictwo i organizacj imprez turystycznych. Dyrektywa ta zostaa wprowadzona do polskiego prawa ustaw z 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej kwali kacji do podejmowania lub wykonywania niektórych rodzajów dziaalnoci [Tekst jedn.: Dz.U. z 2002 r. Nr 71, poz. 655.] Ustawa wesza w ycie w dniu uzyskania przez Polsk czonkostwa w UE. Od tego momentu obywatele pastw nalecych do Unii Europejskiej mog wiadczy w Polsce usugi wymagajce okrelonych kwali kacji, jeli kwali kacje te nabyli w innych krajach i zostay one zgodnie z ustaw uznane za równowane z polskimi. Podobnie, kwali kacje polskich usugodawców s uznawane w pozostaych pastwach czonkowskich UE zgodnie z obowizujcymi tam przepisami analogicznymi do naszej ustawy i równie opartymi na dyrektywie 1999/42.. NOWELIZACJA USTAWY O USUGACH TURYSTYCZNYCH JAKO PODSTAWOWEGO AKTU PRAWNEGO W DZIEDZINIE TURYSTYKI W POLSCE W dniu 17 wrzenia 2010 roku wesza w ycie nowelizacja ustawy o usugach turystycznych. Zdaniem ministerstwa, zmiana przepisów ma prowadzi do osignicia trzech gównych celów [www.prawoturystyczne.pl]: – dostosowania ustawy do przepisów unijnych, – liberalizacji zasad prowadzenia dziaalnoci gospodarczej organizatora turystyki, – zwikszonej ochrony klientów biur turystycznych. Oeconomia 9 (4) 2010.

(8) P. egle. 686. Wród wielu zmian w ustawie o usugach turystycznych do najwaniejszych nale:. – zniesienie obowizku kierowania przedsibiorstwem organizatora przez osoby posiadajce odpowiednie wyksztacenie i praktyk,. – zmiany w zakresie gwarancji na wypadek niewypacalnoci organizatora, – zmiany w wykazach Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Poredników Turystycznych,. – zmiany w poszczególnych zapisach dotyczcych wykonywania zada pilota wycieczek oraz przewodnika turystycznego,. – zmiany dotyczce obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których s wiadczone usugi hotelarskie i inne. Zaoenia mieszcz si w uchwalonej 4 kwietnia 1995 roku tzw. Zielonej Ksidze Turystyki, która zawieraa opis dziaa prowadzonych przez Wspólnot w sektorze turystyki oraz okrelaa perspektywy jej dalszego rozwoju.. PODSUMOWANIE Turystyka jest wanym czynnikiem integracji europejskiej nie tylko w aspekcie gospodarczym, ale take spoeczno-kulturowym. Na fakt ten zwraca uwag midzy innymi I. Barnes [1993], który twierdzi, e „chocia powody podjcia interwencji w turystyk ze strony rónych instytucji Unii Europejskiej zasadniczo miay charakter ekonomiczny, to bardzo istotne znaczenie ma to, i przemys turystyczny przyczynia si do nawizywania kontaktów midzy lud mi i kulturami, co moe pomóc w tworzeniu silniejszego poczucia europejskiej tosamoci”. W odniesieniu do hipotezy, która mówi, e trudno jest w peni dostosowa prawo turystyczne do prawa wspólnotowego, naley zaznaczy , e mimo to pastwa czonkowskie UE maj taki wymóg. Na podstawie artykuu mona jednak potwierdzi hipotez postawion na wstpie niniejszego opracowania. Ponadto E. Dziedzic [2003] twierdzi, e denie do szczegóowych regulacji rónych zagadnie i wprowadzanie ich w ycie czsto zwiksza koszty funkcjonowania przedsibiorstw (wspólne normy sanitarne, ekologiczne). Zdarza si równie, e pewne podane sposoby dziaania wprowadzane s na zasadzie dobrowolnoci, a nie jako obligatoryjne normy prawne.. PIMIENNICTWO Akehurst G., 1992. European Community tourism policy, [w:] Perspectives on Tourism Policy. Ed. P. Johnson and B. Thomas, Mansel, London. Alejziak W., Marciniec T., 2003. Midzynarodowe organizacje turystyczne. Albis, Kraków. Barnes I., Barnes P., 1993. Tourism Policy In the European Community, [w:] Tourism in Europe – Structures and Developments. Red. P. M. Lavery, W. Pompl, CAB International, Wallingford. Cyt. za Davidson R., 1998. Travel and Tourism in Europe. Second edition, Longman, 39. COM (95)97 z kwietnia 1995 roku. Decyzja Rady 89/46/EWG.. Acta Sci. Pol..

(9) Polskie prawo turystyczne a prawodawstwo w Unii Europejskiej. 687. Dyrektywa 90/314/EWG z 13 czerwca 1990 roku w sprawie zorganizowanych podróy, wakacji i wycieczek (Dz. Urz. WE L 158 z 23.06.1990). Dyrektywa 94/47/EWG z 16 pa dziernika 1994 roku o ochronie nabywców prawa do korzystania z nieruchomoci na podstawie czasowego udziau (Dz. Urz. WE L 280 z 16.10.1994). Dyrektywa 2001/16/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 marca 2001 roku w sprawie interoperacyjnoci transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych (Dz. Urz. WE L 110 z 20.04.2001). Dyrektywa 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków (Dz. Urz. WE L 103 z 25.04.1979). Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i

(10) ory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992). Dyrektywa Rady z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróy, wakacji i wycieczek (90/314/EWG). Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnotowego podatku od wartoci dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006). Dziedzic E., 2003. Polityka turystyczna Unii Europejskiej – czy potrzebna i jaka?, [w:] Unia Europejska a przyszo polskiej turystyki. Katedra Turystyki, Szkoa Gówna Handlowa, Warszawa. Gospodarek J., 2008. Prawo w turystyce i rekreacji. Szkoa Gówna Handlowa, Warszawa. Helnarska K., 2005. Midzynarodowy ruch turystyczny w Unii Europejskiej. Wyd. Adam Marszaek, Toru. Hutyra A., 2003. Przepisy prawa polskiego w zakresie turystyki, hoteli i restauracji po przystpieniu Polski do UE. Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci. Centrum Euro Info Gdask. Aktualizacja: 2005. Grupa Doradcza Sienna Sp. z o.o. Komunikat Komisji Europejskiej z dnia 19 pa dziernika 2007 roku, COM9(2007)621. Konwencja Wykonawcza z 19 czerwca 1990 roku do Ukadu z Schengen z 14 czerwca 1985 roku w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (Dz. Urz. WE L 239 z 22.09.2000). Rozporzdzenie (EWG) nr 2027/97 Rady z dnia 9 pa dziernika 1997 roku w sprawie odpowiedzialnoci przewo nika lotniczego z tytuu przewozu pasaerów i ich bagau drog powietrzn (Dz. Urz. WE L 285 z 17.10.1997), w brzmieniu ustalonym przez rozporzdzenie (WE) nr 889/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 maja 2002 roku zmieniajce rozporzdzenie Rady nr 2027/97 z dnia 9 pa dziernika 1997 roku w sprawie odpowiedzialnoci przewo nika lotniczego z tytuu wypadków lotniczych (Dz. Urz. WE L 140 z 30.05.2002). Rozporzdzenie (EWG) nr 918/83 Rady z dnia 28 marca 1983 roku dotyczce ustanowienia wspólnotowego systemu zwolnie celnych (Dz. Urz. WE L 105 z 23.04.1983 ze zm.). Rozporzdzenie EWG nr 684/92 Rady z dnia 16 marca 1992 roku dotyczce ogólnych zasad midzynarodowego przewozu osób autokarem i autobusem (Dz. Urz. WE L 074 z 20.03.1992 ze zm.). Turystyka. 2008. Red. W. Kurek, PWN, Warszawa. Turystyka midzynarodowa w procesie integracji europejskiej. 2004. Red. A. Nowakowska, Wysza Szkoa Przedsibiorczoci i Marketingu w Chrzanowie, Chrzanów. Uchwaa Rady 92/421/EWG. Unia Europejska a przyszo polskiej turystyki, 2003. Katedra Turystyki, Szkoa Gówna Handlowa, Warszawa. Ustawa o Polskiej Organizacji Turystycznej z dnia 25 czerwca 1999 roku (Dz.U. z 1999 r. Nr 62, poz. 689 z pó n. zm.). Ustawa o usugach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 roku (Dz.U. z 1997 r. Nr 133, poz. 884 z pó n. zm.).. Oeconomia 9 (4) 2010.

(11) P. egle. 688. Walasek J., 2009. Turystyka w Unii Europejskiej. Wydawnictwo Akademickie Wyszej Szkoy Spoeczno-Przyrodniczej im. W. Pola w Lublinie, Lublin, 53–84. www.prezydencjaue.gov.pl www.prawoturystyczne.pl Zawistowska H., 1998. Polityka UE w dziedzinie turystyki. Rynek Turystyczny nr 2. Zawistowska H., 2003. Polityka Unii Europejskiej wobec sektora turystycznego, [w:] Unia Europejska o przyszo polskiej turystyki, SGH, Warszawa, 9. Zrównowaony rozwój turystyki, 2008. Red. S. Wodejko. Szkoa Gówna Handlowa, Warszawa.. POLISH TOURISM LAW AND THE EUROPEAN UNION LAW Abstract. The article concerns the issues connected with tourism policy in the European Union, being a base for the other member countries, for example Poland. There are presented general and direct EU activities having an in

(12) uence on tourism and having a re

(13) ection in the law (directives, decisions, decrees) in that area. There is also an attempt to show law solutions connected with Polish law adjustment do the EU directives. Among the conclusions there is a statement that tourism policy is not always correct and sometimes in individual countries there is no need to unify the tourism law to the European level. Key words: European Union tourism policy, polish tourism law, tourism services law. Zaakceptowano do druku – Accepted for print 10.09.2010. Acta Sci. Pol..

(14)