Odpowiedzialność członka Odpowiedzialność członka
zarządu za zobowiązania zarządu za zobowiązania
spółki z o. o. i okoliczności ją spółki z o. o. i okoliczności ją
wyłączające wyłączające
Monika Szczotkowska
Monika Szczotkowska
Podstawowe informacje o spółce z. o. o.
Podstawowe informacje o spółce z. o. o.
-
Spółka kapitałowa; Spółka kapitałowa;
-
Minimalna wysokość kapitału zakładowego – Minimalna wysokość kapitału zakładowego – 5 tys. zł;
5 tys. zł;
-
Odpowiedzialność wspólników ograniczona Odpowiedzialność wspólników ograniczona do wysokości wniesionych wkładów;
do wysokości wniesionych wkładów;
-
obowiązek rejestracji w KRS; obowiązek rejestracji w KRS;
-
możliwość powierzenia prowadzenia spraw możliwość powierzenia prowadzenia spraw spółki osobom 3-cim z wyłączeniem
spółki osobom 3-cim z wyłączeniem wspólników.
wspólników.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o. o.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o. o.
- od momentu zawarcia umowy spółki do - od momentu zawarcia umowy spółki do
momentu rejestracji spółki – osoby działające momentu rejestracji spółki – osoby działające
w imieniu spółki;
w imieniu spółki;
-
Po wpisaniu spółki do KRS – Po wpisaniu spółki do KRS –
odpowiedzialność spółki ograniczona do odpowiedzialność spółki ograniczona do
majątku spółki;
majątku spółki;
Odpowiedzialność członka zarządu za Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o. o. - podstawa zobowiązania spółki z o. o. - podstawa
Art. 299. § 1. Art. 299. § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie spółce okaże się bezskuteczna, członkowie
zarządu odpowiadają solidarnie za jej zarządu odpowiadają solidarnie za jej
zobowiązania.
zobowiązania.
CHARAKTER ODPOWIEDZIALNOŚCI CZŁONKÓW CHARAKTER ODPOWIEDZIALNOŚCI CZŁONKÓW ZARZĄDU ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI Z O. O.
ZARZĄDU ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI Z O. O.
SUBSYDIARNA; SUBSYDIARNA;
OSOBISTA; OSOBISTA;
NIEOGRANICZONA; NIEOGRANICZONA;
299 K.S.H. JAKO SAMODZIELNA REGULACJA 299 K.S.H. JAKO SAMODZIELNA REGULACJA
ISTOTA SAMODZIELNOSCI ART. 299 K.S.H. POLEGA NA TYM, ŻE NIE ISTOTA SAMODZIELNOSCI ART. 299 K.S.H. POLEGA NA TYM, ŻE NIE MAJĄ DO NIEGO ZASTOSOWANIA PRZEPISY MIARKUJĄCE
MAJĄ DO NIEGO ZASTOSOWANIA PRZEPISY MIARKUJĄCE ODPOWIEDZIALNOSĆ, TJ. 362 KC W ZWIĄZKU Z ART. 2 K.S.H.
ODPOWIEDZIALNOSĆ, TJ. 362 KC W ZWIĄZKU Z ART. 2 K.S.H.
OSOBY ZAANGAŻOWANE W SPRAWY SPÓŁKI A OSOBY ZAANGAŻOWANE W SPRAWY SPÓŁKI A OSOBY ODPOWIEDZIALNE NA PODSTAWIE 299 OSOBY ODPOWIEDZIALNE NA PODSTAWIE 299 KSH. KSH.
CZŁONKOWIE ZARZĄDU; CZŁONKOWIE ZARZĄDU;
LIKWIDATORZY; LIKWIDATORZY;
___________________________________
___________________________________
PROKURENCI; PROKURENCI;
DYREKTORZY ZARZĄDZAJĄCY; DYREKTORZY ZARZĄDZAJĄCY;
CZŁONKOWIE RADY NADZORCZEJ; CZŁONKOWIE RADY NADZORCZEJ;
CZŁONKOWIE KOMISJI REWIZYJNEJ; CZŁONKOWIE KOMISJI REWIZYJNEJ;
PEŁNOMOCNICY; PEŁNOMOCNICY;
PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCIPRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI
CZŁONEK ZARZĄDU;CZŁONEK ZARZĄDU;
ISTNIENIE ZOBOWIĄZANIA;ISTNIENIE ZOBOWIĄZANIA;
BEZSKUTECZNA EGZEKUCJABEZSKUTECZNA EGZEKUCJA
ISTNIENIE PODSTAW DO ISTNIENIE PODSTAW DO
ZŁOŻENIA WNIOSKU O UPADŁOŚĆ.ZŁOŻENIA WNIOSKU O UPADŁOŚĆ.
Jak kształtuje się odpowiedzialność byłych członków zarządu?Jak kształtuje się odpowiedzialność byłych członków zarządu?
Czy zobowiązanie powinno być wymagalne?Czy zobowiązanie powinno być wymagalne?
Jak się ma wpis do KRS do pełnienia lub niepełnienia funkcji członka zarządu?Jak się ma wpis do KRS do pełnienia lub niepełnienia funkcji członka zarządu?
JEDNOCZEŚNIE
CZŁONEK ZARZĄDU CZŁONEK ZARZĄDU
OBECNY; OBECNY;
BYŁY; BYŁY;
WPISANY DO KRS, ALE NIE BĘDĄCY WPISANY DO KRS, ALE NIE BĘDĄCY FAKTYCZNIE CZŁONKIEM ZARZĄDU:
FAKTYCZNIE CZŁONKIEM ZARZĄDU:
BO BYŁ WADLIWIE POWOŁANY;BO BYŁ WADLIWIE POWOŁANY;
BO ZŁOŻYŁ REZYGNACJĘ;BO ZŁOŻYŁ REZYGNACJĘ;
NIEWPISANY DO KRS A BĘDĄCY NIEWPISANY DO KRS A BĘDĄCY
FAKTYCZNIE CZŁONKIEM ZARZĄDU;
FAKTYCZNIE CZŁONKIEM ZARZĄDU;
ISTNEINIE ZOBOWIĄZANIA ISTNEINIE ZOBOWIĄZANIA
WYMAGALNOŚĆ; WYMAGALNOŚĆ;
ZOBOWIĄZANIE A DŁUG; ZOBOWIĄZANIE A DŁUG;
ZASADNOŚĆ ROSZCZENIA – możliwość ZASADNOŚĆ ROSZCZENIA – możliwość badania przez sąd;
badania przez sąd;
Pytanie o możliwość obrony praw członków Pytanie o możliwość obrony praw członków
zarządu, którzy nie mieli możliwości zarządu, którzy nie mieli możliwości
podnoszenia zarzutów na etapie podnoszenia zarzutów na etapie
postępowania wobec spółki?
postępowania wobec spółki?
BEZSKUTECZNA EGZEKUCJA BEZSKUTECZNA EGZEKUCJA
Postanowienie komornika o umorzeniu egzekucji z Postanowienie komornika o umorzeniu egzekucji z powodu bezskuteczności;
powodu bezskuteczności;
Odrzucenie wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu Odrzucenie wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu braku środków na pokrycie kosztów;
braku środków na pokrycie kosztów;
W oparciu o postępowanie o wyjawienie majątku;W oparciu o postępowanie o wyjawienie majątku;
W oparciu o postanowienie komornika w sprawie W oparciu o postanowienie komornika w sprawie innego wierzyciela;
innego wierzyciela;
Obciążenie składników majątku zabezpieczeniami o Obciążenie składników majątku zabezpieczeniami o charakterze kwalifikowanym;
charakterze kwalifikowanym;
Brak obowiązku wierzyciela co do wykorzystania Brak obowiązku wierzyciela co do wykorzystania wszelkich możliwych form egzekucji;
wszelkich możliwych form egzekucji;
CIĘŻAR DOWODU PRZESŁĄNEK CIĘŻAR DOWODU PRZESŁĄNEK ODPOWIEDZIALNOSCI
ODPOWIEDZIALNOSCI
ODSZKODOWAWCZEJZ K.C.
ODSZKODOWAWCZEJZ K.C.
SZKODA; SZKODA;
WINA; WINA;
ZWIĄZEK PRZYCZYNOWY; ZWIĄZEK PRZYCZYNOWY;
Rozkład ciężaru dowodu Rozkład ciężaru dowodu
Wierzyciel: Wierzyciel:
Pełnienie funkcji;Pełnienie funkcji;
istnienie roszczenia;istnienie roszczenia;
Wysokość roszczenia;Wysokość roszczenia;
Bezskuteczność egzekucji;Bezskuteczność egzekucji;
Członek zarządu: Członek zarządu:
Obalenie domniemania o istnieniu szkody, winy lub związku Obalenie domniemania o istnieniu szkody, winy lub związku przyczynowego
przyczynowego
SZKODA: SZKODA:
PODSTAWOWA PRZESŁANKA PODSTAWOWA PRZESŁANKA ODPOWIEDZIALNOŚCI;
ODPOWIEDZIALNOŚCI;
ROZUMIANA JAKO POGORSZENIE ROZUMIANA JAKO POGORSZENIE MOŻLIWOŚCI ZASPOKOJENIA SIĘ MOŻLIWOŚCI ZASPOKOJENIA SIĘ
WIERYCIELI;
WIERYCIELI;
RÓŻNICA W POTENCJALE MAJĄTKOWYM SPÓŁKI JAKĄ WYSTĄPIŁA A DO JAKIEJ RÓŻNICA W POTENCJALE MAJĄTKOWYM SPÓŁKI JAKĄ WYSTĄPIŁA A DO JAKIEJ NIE DOSZŁOBY, GDYBY WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI BYŁ ZŁOŻONY W NIE DOSZŁOBY, GDYBY WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI BYŁ ZŁOŻONY W ODPOWIEDNIM TERMINIE
ODPOWIEDNIM TERMINIE
Domniemanie prawne w Domniemanie prawne w odniesieniu do winy
odniesieniu do winy członka zarządu,
członka zarządu,
bezprawnego działania, bezprawnego działania,
powstania szkody, związku powstania szkody, związku
przyczynowego.
przyczynowego.
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI
ZOBOWIĄZANIA PIENIĘŻNE; ZOBOWIĄZANIA PIENIĘŻNE;
NALEŻNOSĆ GŁÓWNA; NALEŻNOSĆ GŁÓWNA;
ODSEKI; ODSEKI;
KOSZTY POSTĘPOWANIA; KOSZTY POSTĘPOWANIA;
KOSZTY EGZEKUCJI; KOSZTY EGZEKUCJI;
KOSZTY PROCESU SAMEGO CZŁONKA KOSZTY PROCESU SAMEGO CZŁONKA ZARZĄDU;
ZARZĄDU;
OBOWIĄZEK ZŁOŻENIA WNIOSKU O UPADŁOŚĆOBOWIĄZEK ZŁOŻENIA WNIOSKU O UPADŁOŚĆ
PODSTAWA – NIEPŁACENIE WYMAGALNYCH PODSTAWA – NIEPŁACENIE WYMAGALNYCH ZOBOWIĄZAŃ WOBEC PRZYNAJMNIEJ 2
ZOBOWIĄZAŃ WOBEC PRZYNAJMNIEJ 2 WIERZYCIELI;
WIERZYCIELI;
TERMIN – 14 DNI OD POWSTANIA PRZYCZYNY;TERMIN – 14 DNI OD POWSTANIA PRZYCZYNY;
WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU: UPADŁOŚCIOWY I WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU: UPADŁOŚCIOWY I
NAPRAWCZY, WŁAŚCIWY DLA MIEJSCA SIEDZIBY NAPRAWCZY, WŁAŚCIWY DLA MIEJSCA SIEDZIBY
SPÓŁKI;
SPÓŁKI;
OPŁATA 1000 ZŁ;OPŁATA 1000 ZŁ;
PODMIOTY: UPRAWNIONE: WIERZYCIELE I OSOBY PODMIOTY: UPRAWNIONE: WIERZYCIELE I OSOBY POSIADAJĄCE PRAWO REPREZENTACJI;
POSIADAJĄCE PRAWO REPREZENTACJI;
PRZESŁANIKI EKSKULPUJĄCE PRZESŁANIKI EKSKULPUJĄCE
CZŁONKA ZARZĄDU CZŁONKA ZARZĄDU
WYKAZANIE, ŻE WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI LUB WYKAZANIE, ŻE WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI LUB WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA UKŁADOWEGO NASTĄPIŁO WE WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA UKŁADOWEGO NASTĄPIŁO WE
WŁAŚCIWYM CZASIE;
WŁAŚCIWYM CZASIE;
NIEZGŁOSZENIE WNIOSKU O UPADŁOŚĆ / NIEWSZCZĘCIE NIEZGŁOSZENIE WNIOSKU O UPADŁOŚĆ / NIEWSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA UKŁADOWEGO NIE NASTĄPIŁO Z WINY POSTĘPOWANIA UKŁADOWEGO NIE NASTĄPIŁO Z WINY
CZŁONKA ZARZĄDU;
CZŁONKA ZARZĄDU;
POMIMO NIEZGŁOSZENIA WNIOSKU O UPADŁOSĆ WE POMIMO NIEZGŁOSZENIA WNIOSKU O UPADŁOSĆ WE
WŁAŚCIWYM TERMINIE WIERZYCEIL NIE PONIÓSŁ SZKODY;
WŁAŚCIWYM TERMINIE WIERZYCEIL NIE PONIÓSŁ SZKODY;
ZGŁOSZENIE WNIOSKU O UPADŁOSĆ WE ZGŁOSZENIE WNIOSKU O UPADŁOSĆ WE
WŁAŚCIWYM TERMINIE WŁAŚCIWYM TERMINIE
OKREŚŁENIE MOMENTU POWSTANIA NIEWYPŁACALNOSCI;OKREŚŁENIE MOMENTU POWSTANIA NIEWYPŁACALNOSCI;
MOMENT PRZEWYŻSZENIA WYSOKŚCI ZOBOWIĄZAŃ NAD MOMENT PRZEWYŻSZENIA WYSOKŚCI ZOBOWIĄZAŃ NAD MAJĄTKIEM;
MAJĄTKIEM;
Stan nadmiernego zadłużenia: zobowiązania wymagalne, Stan nadmiernego zadłużenia: zobowiązania wymagalne, niewymagalne, warunkowe, bezwarunkowe,
niewymagalne, warunkowe, bezwarunkowe,
Określany obiektywnie;Określany obiektywnie;
Ustalenie najczęściej wymaga opinii biegłego z zakresu księgowości, Ustalenie najczęściej wymaga opinii biegłego z zakresu księgowości, finansów, rachunkowości itp.
finansów, rachunkowości itp.
BRAK WINY BRAK WINY
Odnosi się do sytuacji związanych z winą nieumyślną;Odnosi się do sytuacji związanych z winą nieumyślną;
Członek zarządu nie miał możliwości lub nie mógł przy Członek zarządu nie miał możliwości lub nie mógł przy zachowaniu należytej staranności stwierdzić istnienie zachowaniu należytej staranności stwierdzić istnienie
przesłanek do złożenia wniosku o upadłość;
przesłanek do złożenia wniosku o upadłość;
Członek zarządu nie miał możliwości w danym czasie złożyć Członek zarządu nie miał możliwości w danym czasie złożyć wniosku o upadłość;
wniosku o upadłość;
Pytanie odnośnie choroby, urlopu wypoczynkowego, ciąży, Pytanie odnośnie choroby, urlopu wypoczynkowego, ciąży, urlopu macierzyńskiego w sytuacji jednoosobowego zarządu?
urlopu macierzyńskiego w sytuacji jednoosobowego zarządu?
Jedyny członek zarządu nie może Jedyny członek zarządu nie może skutecznie wobec osób trzecich skutecznie wobec osób trzecich
Powierzyć wykonywania czynności zarządu innemu podmiotowi nawet
wówczas, gdy z przyczyn przez siebie niezawinionych znajduje się w sytuacji uniemożliwiającej mu czasowe
wywiązywanie się z obowiązków wobec spółki
Wyrok SN z 2.10.2008 r., I UK 39/08, OSNP Nr 7–8/2010, poz. 97.
BRAK POWSTANIA SZKODY NA SKUTEK DZIAŁANIA CZŁONKA BRAK POWSTANIA SZKODY NA SKUTEK DZIAŁANIA CZŁONKA ZARZĄDU
ZARZĄDU
WYKAZANIE, ŻE STOPIEŃ ZASPOKOJENIA WIERZYCIELA BYŁBY TAKI SAM GDYBY STOSOWNY WNIOSEK ZOSTAŁ ZŁOŻONY WE WŁAŚCIWYM CZASIE
WYKAZANIE WINY WIERZYCIELA PRZEJAWIAJĄCEJ SIĘ W ZANIECHANIU PODJĘCIA DZIAŁAŃ EGZEKUCYJNYCH WE WŁAŚCIWYM CZASIE;
PRZEDAWNIENIE PRZEDAWNIENIE
Przedawnienie - termin 3 lata od momentu
dowiedzenia się przez wierzyciela o szkodzie i osobie zobowiązanej;
Np. pismo komornika - wysłuchanie wierzyciela przed umorzeniem;