Ćwiczenia stymulujące rozwój mowy wesoła gimnastyka buzi i języka. Na początek polecamy ćwiczenia, które można wykonywać z dzieckiem na co dzień.

Ćwiczenia stymulujące rozwój mowy – wesoła gimnastyka buzi i języka dla wszystkich dzieci

Ćwiczenia języka, warg i podniebienia przygotowują dziecko do prawidłowego mówienia .Gimnastyka aparatu mowy jest istotnym krokiem w celu osiągnięcia tej ważnej sprawności.

Można ją prowadzić w formie zabawy.

Na początek polecamy ćwiczenia, które można wykonywać z dzieckiem na co dzień.

Naturalna gimnastyka narządów mownych dziecka:

 kiedy dziecko ziewa nie gań go (to przecież naturalne zachowanie), lepiej poproś, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta – nadaj temat takiej zabawie (senny lew);

 gdy na talerzu został ulubiony sos lub rozpuszczony lód – pozwólmy dziecku wylizać go językiem. To ćwiczenie, choć jest mało eleganckie, za to bardzo skutecznie

gimnastykuje środkową część języka;

 jeśli dziecko dostało lizaka zaproponuj, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze;

 po śniadaniu lub kolacji posmarujmy dziecku wargi miodem, kremem czekoladowym i poproś, aby zlizało je dokładnie – nadaj tej zabawie temat, np. zaproponuj zabawę w misia Puchatka, który odbiera nagrodę za swoje zwycięstwo;

 przy porannym i wieczornym myciu zębów zaproponuj dziecku zliczanie zębów czubkiem języka lub witanie się z nimi w ten sposób, aby czubek języka dotknął każdego zęba osobno;

 korzystając z okazji wspólnego z dzieckiem rysowania, sprawdź czy dziecko potrafi narysować kółko (językiem dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust);

 żucie pokarmów to też ćwiczenie aparatu artykulacyjnego.

Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne

Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest między innymi sprawne działanie narządów mowy. Realizacja każdej głoski wymaga innego układu artykulacyjnego i innej pracy mięśni.

Celem ćwiczeń narządów mowy jest wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu oraz położenia

poszczególnych narządów mowy.

Przykłady ćwiczeń języka i warg:

 Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo – przy szeroko otwartych ustach

 Unoszenie języka na górna wargę – usta szeroko otwarte. Ćwiczenia wykonujemy bez pomocy dolnej wargi

 Unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego

 Oblizywanie warg ruchem okrężnym – usta szeroko otwarte

 Przy szeroko otwartych ustach unosimy język raz na górną raz na dolna wargę.

 Mlaskanie czubkiem języka, przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach

 Wysuwanie warg do przodu (jak przy samogłosce u), rozchylanie warg (jak przy samogłosce e). Ruchy wysuwania i rozchylania wykonujemy naprzemiennie

 Wysunąć wargi do przodu, ściągnąć je i przesuwać w kąciki ust: w prawo w lewo, następnie wykonywać ruch okrężny

 Wymawianie samogłosek: i –u, a następnie a,e,u,i,o,y należy zachować tę kolejność.

Ćwiczenia oddechowe mają na celu zniwelowanie dysfunkcji oddychania takich jak:

- oddychanie torem ustnym - nieprawidłowy tor oddychania - skrócona faza wydechowa - osłabiona siła wydechu

Przykłady ćwiczeń oddechowych

 Wydech strumienia powietrza na własną dłoń

 Wydech strumienia powietrza przez słomkę częściowo zanurzoną w wodzie

 Dziecko wydycha strumień powietrza przez słomkę, dmuchając na drobne i lekkie przedmioty ( waciki ,kawałki papieru )

 Wdech i wydech ustami

 Wdech i wydech nosem

 Wdech ustami ,wydech nosem

 Wdech nosem , wydech ustami

 Wdech i wydech ustami i nosem

 Wąchanie różnych przedmiotów pachnących: olejków do ciasta , buteleczek po perfumach

 Długie i jednostajne dmuchanie na piłeczki pingpongowe,, waciki

Ćwiczenia dla dzieci starszych i chętnych

Głoska sz

Głoska [sz] sprawia dzieciom sporo problemów, najczęściej jest zamieniana na głoskę [s].

Poprawna realizacja wymaga pionizacji języka, dlatego by przejść do ćwiczeń, trzeba najpierw zacząć od unoszenia go do góry. Podczas wymowy czubek języka unosi się do wałka dziąsłowego, gdzie pojawia się szczelina.

Podczas zabaw proszę dzieci, by pamiętały o trzech rzeczach:

 unosimy język do góry

 zbliżamy zęby do siebie, ale nie zaciskamy

 wargi lekko do przodu (lekki dziubek).

Poniżej kilka ćwiczeń wprowadzających oraz materiał do zabaw z dzieckiem w domu.

Proponuję ćwiczyć przed lustrem.

Ćwiczenia narządów mowy:

– „rakieta startuje” – język na dole, jak przy głosce [a], rakieta leży i przygotowuje się do lotu; starujemy, unosimy wysoko za górne zęby, rakieta stara się jak najdłużej utrzymać

– „rakieta krąży” – otwórz buzię i dotykaj czubkiem języka do nieba w buzi (podniebienia), policz ile gwiazdek jest na niebie. Można użyć np. rodzynki jako spadającej gwiazdy i przytrzymać ją chwilę czubkiem języka

– „rakieta leci” – język raz się unosi do góry, raz opada, przy maksymalnym otwarciu buzi

-„szumią drzewa” – naśladowanie szumu; można wykorzystać wierszyk: „Co szumi?” ( logopeda (mama) wypowiada zdania, a dziecko wybrzmiewa głoskę sz)

Szumi morze – szszsz…

Szumi wiatr – szszsz…

Szumi woda – szszsz…

Szumi las – szszsz…

Szumią drzewa – szszsz…

Szumią liście – szszsz…

Szumię ja – szszsz…

Szumisz ty – szszsz…

Szumi mama – szszsz…

Szumi tata – szszsz Szumi miś – szszsz…

Rysuj kredką po linii przerywanej i sycz jak wąż sssssssssss

Połącz sylaby w pary i głośno wypowiadaj