1
KONSPEKT ZAJĘĆ Temat: Analiza warunków otoczenia i rynku
Ogólny cel kształcenia: zapoznanie uczniów z głównymi elementami otoczenia i ich wpływem na funkcjonowanie przedsiębiorcy.
Cele szczegółowe zajęć:
1) uzasadnić konieczność monitorowania otoczenia przedsiębiorstwa, 2) sformułować podstawowe pytania dotyczące otoczenia,
3) odróżnić mikro- i makrootoczenie, 4) wymienić czynniki makroekonomiczne,
5) objaśnić wpływ poszczególnych czynników makroekonomicznych na funkcjonowanie przedsiębiorstwa,
6) scharakteryzować wpływ podmiotów działających w mikrootoczeniu.
Czas trwania: 45 minut
Metody realizacji zajęć: pogadanka, metoda JIGSAW, mapa pojęciowa, wykład konwersatoryjny i ćwiczenia przedmiotowe.
Środki dydaktyczne: treści wykładu „Analiza otoczenia i rynku”, prezentacja multimedialna, karty pracy uczniów, adresy stron internetowych.
Propozycja organizacji zajęć
1. (5 minut) Czynności organizacyjne.
2. (5 minut) Pogadanka nauczyciela z uczniami na temat roli otoczenia w gospodarowaniu w efekcie której nastąpi zdefiniowanie tego pojęcia i podział na makro- i mikrootoczenie.
3. (15 minut) Następnie należy dokonać charakterystyki elementów makrootoczenia. Do realizacji tego celu zajęć można zastosować metodę JIGSAW. Jest to jedna z metod uczenia się we współpracy. Ma za zadanie aktywnie włączyć uczniów w proces uczenia się. Przez scedowanie na uczniów odpowiedzialności za nauczenie swoich kolegów, zachęca do uczenia się bardziej szczegółowego, głębszego. Są różne nazwy tej metody („klasa – układanka”, „puzzle”) i różne warianty, ale sedno jest to samo: każdy uczestnik grupy powinien zostać ekspertem od danej partii materiału nauczania. Klasa zostaje podzielona na grupy. Na opisywanych zajęciach liczebność grupy odpowiada ogólnej liczbie grup: 5 grup po 5 osób.
Poniżej przedstawiamy kolejne kroki niezbędne dla zapewnienia efektywności tej metody.
2
Krok 1
Uczniowie pracują w grupach tzw. eksperckich, wyposażeni w odpowiednie fragmenty wykładu i inne potrzebne środki dydaktyczne. Każda grupa otrzymała inną kwestię do opracowania i nauczenia się. Grupy mają za zadanie przedyskutować i rozpracować przydzieloną część materiału.
Zadania dla poszczególnych grup:
Grupa 1: charakterystyka otoczenia ekonomicznego.
Grupa 2: charakterystyka otoczenia demograficznego.
Grupa 3: charakterystyka otoczenia technologicznego.
Grupa 4: charakterystyka otoczenia polityczno-prawnego.
Grupa 5: charakterystyka otoczenia społeczno-kulturowego.
Każda osoba w grupie musi na tyle dobrze zrozumieć zagadnienie, żeby móc wytłumaczyć je innej grupie uczniów. Po zakończeniu pracy w grupach eksperckich warto poprosić o przedstawienie efektów pracy w celu sprawdzenia stopnia osiągnięcia celów (stopnia spełnienia wymagań programowych).
Krok 2
Następuje drugi podział na grupy polegający na tym, że w skład każdej nowej grupy wchodzi jeden przedstawiciel z grupy „eksperckiej”. Przedstawiciele ci kolejno relacjonują, czego nauczyli się jako „eksperci”. Warto polecić (jeżeli czas pozwoli) grupom technikę pracy umożliwiającą zebranie i uporządkowanie podstawowych informacji (np. utworzenie mapy pojęciowej).
4. (10minut) Wykład konwersatoryjny nauczyciela na temat wpływu podmiotów z mikrootoczenia na efekty działalności (z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej).
5. (10minut) Podsumowanie i diagnoza efektywności zajęć z wykorzystaniem karty pracy ucznia (patrz zał. 1.). W przypadku niewykonania wszystkich ćwiczeń polecamy je jako pracę domową.
6. O co uczeń może zapytać?
Jakie są metody analiz otoczenia i rynku? W celu znalezienia odpowiedzi nauczyciel zachęca do zapoznania się z treściami wykładu do tematu i wskazanymi pozycjami literatury.
3
Zał. 1 Karta pracy ucznia
Zadanie 1. Uzupełnij poniższy schemat otoczenia przedsiębiorstwa
Zadanie 2. Przeczytaj uważnie i do końca poniższe pytania testowe dotyczące elementów otoczenia przedsiębiorstwa, a następnie wskaż jedną poprawną odpowiedź. Uzasadnij wybór odpowiedzi.
1. Makrootoczenie przedsiębiorstwa obejmuje:
a) wszystkie podmioty oddziałujące na przedsiębiorstwo,
b) równorzędne podmioty rynkowe, z którymi przedsiębiorstwo wchodzi w różnorodne relacje,
c) czynniki zależne od przedsiębiorstwa wpływające na działania wszystkich podmiotów funkcjonujących w otoczeniu bliższym,
d) zjawiska zachodzące najdalej od przedsiębiorstwa, na które nie ma ono wpływu.
2. Zmieniające się przepisy podatkowe są związane ze zjawiskami zachodzącymi w otoczeniu:
a) demograficznym, b) ekonomicznym,
c) społeczno-kulturowym, d) politycznym.
3. Spadek urodzeń w Polsce należy do zjawisk zachodzących w otoczeniu:
a) prawnym, b) socjologicznym, c) demograficznym, d) naturalnym.
4. Moda na zdrowy styl życia i aktywność fizyczna należy do zjawisk zachodzących w otoczeniu:
a) ekonomicznym,
PRZEDSIĘBIORSTWO
4
b) społeczno-kulturowym, c) naturalnym,
d) socjologicznym.
5. Informacja o wzroście cen ropy naftowej zainteresuje najbardziej:
a) producentów odzieży,
b) przedsiębiorstwa świadczące usługi transportowe, c) rolników,
d) producentów rowerów dziecięcych.
6. Podmioty rynkowe, które zaopatrują przedsiębiorstwo w czynniki produkcji to:
a) dostawcy, b) konkurenci, c) nabywcy, d) pośrednicy.
Zadanie 3. Przyporządkuj podane zjawiska do przedsiębiorstw, na które mogą one mieć wpływ. Dane zjawisko może mieć wpływ na kilka przedsiębiorstw. Zastanów się, jakie wynikają stąd konsekwencje dla danego przedsiębiorstwa.
Zjawiska w otoczeniu przedsiębiorstw, takich jak: biuro podróży, basen miejski i producent rowerów młodzieżowych:
- wzrost wymagań ekologicznych związanych z odprowadzaniem ścieków, - spadek liczby nastolatków,
- moda na deskorolki,
- moda na zdrowy styl życia,
- wprowadzenie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej obowiązku nauki pływania w szkole podstawowej,
- rosnąca zamożność społeczeństwa, - moda na wyjazdy zagraniczne.
Zadanie 4. Dokonaj analizy wymienionych elementów otoczenia przedsiębiorstwa LEGO.
Przyporządkuj każdy z nich do otoczenia bliższego lub dalszego, a następnie określ jaki to rodzaj podmiotu lub czynnika:
- świętowanie Dnia Dziecka,
- terminowi i rzetelni dostawcy surowców, - importerzy klocków z Chin,
- liczba przedszkolaków i wielkość przyrostu naturalnego, - ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów,
- posiadanie znaku towarowego,
- zwyczaj robienia przez rodziny zakupów w niedzielę, - podatność odbiorców na akcje promocyjne,
- niepopularność bezgotówkowego sposobu regulowania należności, - dysproporcje w dochodach rodzin z małymi dziećmi.
