Bez znajomości ortografii do piątki nikt nie trafi. O zasadach pisowni rz i ż

Bez znajomości ortografii do piątki nikt nie trafi.

O zasadach pisowni rz i ż

1. Cele lekcji

Uczeń zna zasady pisowni rz i ż.

b) Umiejętności Uczeń:

• podaje własne przykłady wyrazów potwierdzające określoną zasadę,

• poprawnie zapisuje wyrazy z rz i ż.

2. Metoda i forma pracy

Burza mózgów, praca w grupach, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Słowniki ortograficzne, program Multimedialny słownik ojczyzny polszczyzny, kolorowe brystole, małe samoprzylepne karteczki w czterech kolorach (niebieskie, zielone,

pomarańczowe, czerwone).

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Burza mózgów. Każdy uczeń podaje przykład wyrazu z rz lub ż. Wyrazy te zostają zapisane na tablicy. Każdy uczeń może zapisać swój przykład, nauczyciel nie ocenia żadnej propozycji.

Weryfikacja pomysłów nastąpi dopiero po zapisaniu wszystkich propozycji.

Nauczyciel wspólnie z uczniami zastanawia się, czy kolejne wyrazy z tablicy zostały

poprawnie zapisane i czy istnieje reguła uzasadniająca ich pisownię. Wszystkie wyrazy zapisane niepoprawnie zostają usunięte z tablicy, by ich obraz nie utrwalił się dzieciom.

b) Faza realizacyjna

Po ustaleniu grup wyrazów z rz i ż przechodzimy do pracy w grupach.

Nauczyciel dzieli (za pomocą losowania) uczniów na następujące zespoły:

• eksperci – pracują ze słownikiem ortograficznym;

• praktycy – wyszukują wyrazy;

• teoretycy – przygotowują znane im zasady ortograficzne.

W każdej grupie zostaje wyznaczony sekretarz, którego zadaniem jest prowadzenie notatek.

Każdy zespół otrzymuje kartoniki w 4 kolorach:

• na kartoniki niebieskie uczniowie wpisują wyrazy (z wyrazów na tablicy) z rz;

• na kartoniki zielone wpisują wyrazy z ż;

• na pomarańczowych kartonikach uczniowie zapisują zasady pisowni wyrazów z rz;

• na kartonikach czerwonych zapisują zasady pisowni wyrazów z ż.

Poszczególne zespoły wykonują przypisane im zadania.

Eksperci wyszukują informacje dotyczące reguł ortograficznych potwierdzających pisownię poszczególnych wyrazów (praca ze słownikiem ortograficznym).

Praktycy przygotowują listę rodziny wyrazów na podstawie słownika ortograficznego.

Teoretycy konstruują listę zasad ortograficznych, które trzeba będzie zapamiętać. Korzystają z programu komputerowego Jana Miodka Multimedialny słownik ojczyzny polszczyzny.

Po wykonaniu zadania uczniowie przedstawiają swoje osiągnięcia.

Na dużym brystolu naklejają kolorowe kartki zgodnie z ich przeznaczeniem i treścią.

Pojawią się cztery kolumny, które będą ilustracją stanu wiedzy na temat pisowni rz i ż.

Plansza przygotowana przez dzieci powinna zostać zawieszona w sali tak, by można było się do niej odwoływać i korzystać z niej na lekcji.

Na zakończenie lekcji uczniowie sprawdzają, czy odnaleźli wszystkie niezbędne zasady.

Przydatna będzie lista reguł ortograficznych przygotowana przez nauczyciela na podstawie książki Ortografia, co do głowy trafia (Źródło: T. Nowak, Ortografia, co do głowy trafia, Skrypt, Warszawa 2002, s. 7- 10) lub słownika ortograficznego

5. Bibliografia

1. Miodek J., Multimedialny słownik ojczyzny polszczyzny, Wydawnictwo Europa, Wrocław 2005.

2. Nowak T., Ortografia, co do głowy trafia, Skrypt, Warszawa 2002.

3. Polański E., Dydaktyka ortografii i interpunkcji, WSiP, Warszawa 1995.

4. Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, red. nauk. M. Szymczak, wyd. 17 popr., Wydawnictwo PWN, Warszawa 1995.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak