W związku z wejściem z dniem 16 kwietnia 2021 r. w życie przepisów ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (dalej: ustawa), Zachodniopomorska Okręgowa Izba Aptekarska przygotowała serię opracowań, które mają przybliżyć członkom ZOIA zakres zmian w przepisach wprowadzonych przedmiotową ustawą.
Ustawa poza wprowadzeniem całkowicie nowych regulacji dokonuje również zmian w przepisach ustawy z dnia 06 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (dalej PF) oraz w przepisach ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (dalej ustawa o IA).
Przedmiotem opracowań będą przede wszystkim przepisy, które mają wpływ na wykonywanie zawodu farmaceuty oraz prowadzenie aptek ogólnodostępnych. Wszystkich członków ZOIA zachęcamy jednak do tego, aby poza lekturą opracowań, sami dokładnie zapoznali się z pełną treścią ustawy o zawodzie farmaceuty.
Poniżej przedstawimy niektóre ze zmian ustawy o IA, które wchodzą w życie z dniem 16 kwietnia 2021 r.
1. W konsekwencji uchwalenia ustawy o zawodzie farmaceuty, w ustawie o IA zmienia się również nazewnictwo z dotychczasowego samorządu aptekarskiego oraz aptekarza, na samorząd zawodu farmaceuty oraz na farmaceutę.
2. Bardzo ważną zmianą dla każdego farmaceuty jest art. 7a ustawy o IA, który doprecyzowuje zasady na jakich każdy farmaceuta podlega wpisaniu do rejestru farmaceutów prowadzonych przez okręgowe izby.
2.1. Zgodnie z art. 7a ustawy o IA co do zasady farmaceuta podlega obowiązkowi wpisu do rejestru farmaceutów prowadzonego przez okręgową radę aptekarską, która przyznała prawo wykonywania zawodu farmaceuty (art.7a ust.1).
2.2. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, jeżeli farmaceuta wykonuje zawód na terenie innej izby niż izba, której rada przyznała prawo wykonywania zawodu, podlega obowiązkowi wpisu do rejestru farmaceutów prowadzonego przez radę okręgowej izby aptekarskiej, na terenie której farmaceuta wykonuje zawód.
2.3. Odnośnie do farmaceutów, którzy wykonują zawód na terenie więcej niż jednej okręgowej izby aptekarskiej ustawa o IA rezygnuje z miejsca zamieszkania jako okoliczności mającej wpływ na przynależność farmaceuty do izby aptekarskiej i wprowadza prawo farmaceuty wskazania do którego z rejestrów izb, na terenie których farmaceuta wykonuje zawód, ma zostać wpisany (art. 7a ust. 3)
2.4. Ustawa porządkuje kwestię wpisu do rejestru przez farmaceutów pełniących funkcję kierownika: apteki, punktu aptecznego, działu farmacji szpitalnej oraz sprawującego funkcję:
Osoby Kompetentnej, Osoby Odpowiedzialnej albo Osoby Wykwalifikowanej (zgodnie z definicjami zawartymi w art. 2 pkt. 21a-21c ustawy z dnia 6 września 2001r. Prawo farmaceutyczne) stanowiąc, że podlega on wpisowi do rejestru farmaceutów prowadzonego przez radę okręgowej izby aptekarskiej, na terenie której jest kierownikiem lub sprawuje funkcję (art.7a ust.4).
Przepis ten stanowi wyjątek od przepisu ust. 3, opisanego powyżej. Farmaceuta wykonujący zawód na terenie co najmniej dwóch okręgowych izb ale pełniący funkcję kierownika lub sprawujący funkcję jednej z Osób, nie może dokonać wyboru rejestru do którego chce należeć.
Podlega on obowiązkowemu wpisowi do rejestru farmaceutów prowadzonego przez tą izbę, na terenie której funkcję pełni lub sprawuje.
2.5. Ustawa potwierdza zasadę, że farmaceuta, który po przyznaniu prawa wykonywania zawodu farmaceuty nie podejmuje zatrudnienia jako aptekarz, podlega obowiązkowi wpisu do rejestru farmaceutów prowadzonego przez okręgową radę aptekarską, która podjęła uchwałę o przyznaniu tego prawa (ust. 5).
2.6. Ustawa wprost stanowi, że nawet farmaceuta, który przestaje wykonywać zawód farmaceuty, wciąż podlega wpisowi do rejestru farmaceutów. Właściwym rejestrem dla farmaceuty nie wykonującego zawodu, jest rejestr farmaceutów, do którego był ostatnio wpisany (ust. 6).
2.7. Ustawa reguluje również kwestię wpisu do rejestru farmaceuty, który przestaje wykonywać zawód w Polsce w związku z przeniesieniem się do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Zgodnie z ust. 7 farmaceuta, który przestaje wykonywać zawód na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z przeniesieniem do innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, pozostaje wpisany w rejestrze farmaceutów, do którego był ostatnio wpisany, chyba że przedstawi oświadczenie, że w czasie wykonywania zawodu farmaceuty w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej podlegać będzie nadzorowi sprawowanemu przez właściwą organizację lub instytucję zawodową.
Zgodnie z wyżej przytoczonym przepisem, każdy farmaceuta który wykonuje ten zawód za granicą, a nie przynależy do właściwej dla wykonywania zawodu organizacji lub instytucji zagranicznej i nie przedłoży okręgowej izbie aptekarskiej stosownego zaświadczenia organizacji lub instytucji zagranicznej, podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru farmaceutów prowadzonego przez okręgową izbę aptekarską.
Wyżej wskazany przepis nie zabrania przynależności farmaceuty do okręgowej izby aptekarskiej w Polsce oraz do właściwej organizacji lub instytucji za granicą.
2.8. Ustawa wprowadza termin na podjęcie przez okręgowe rady uchwały o dokonaniu wpisu, ustalając, że ma to nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku o wpis (ust. 8).
Mając na uwadze ustawowy termin do załatwienia przez okręgową izbę aptekarską wpisu do rejestru farmaceutów, istotnym dla jego zachowania jest złożenie przez farmaceutę wniosku, który w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości, a zarazem kompletny, będzie wskazywał na wolę farmaceuty wpisania się do rejestru farmaceutów prowadzonych przez konkretną izbę aptekarską oraz będzie potwierdzał okoliczności uzasadniające wpisanie farmaceuty do tego rejestru.
Przepis art. 7a ustawy o IA wzmacnia zasadę wyrażoną w art. 26 ustawy o tym, że każdy farmaceuta wykonujący zawód farmaceuty podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru farmaceutów prowadzonego przez jedną z okręgowych izb aptekarskich, poza wyjątkami ściśle w tym przepisie przewidzianymi.
3. Ustawa reguluje zasady sprawdzania/potwierdzania przez polskie okręgowe izby aptekarskie w właściwych organach innych państw członkowskich kwalifikacji do wykonywania zawodu farmaceuty oraz okoliczności mających wpływ na wykonywanie zawodu farmaceuty (np. zawieszenie prawa do wykonywania zawodu, toczące się postępowanie dyscyplinarne) jak również zasady przekazywania powyższych informacji przez polskie okręgowe izby aptekarskie właściwym organom państw członkowskich (art. 8c-8e).
4. Ustawa, względem dotychczasowego przepisu art. 20a ustawy i IA rozszerza katalog sytuacji, w których następuje skreślenie z rejestru farmaceutów regulując tą kwestię w art. 8f ustawy o
IA.
Aktualnie, przesłankami skreślenia z rejestru farmaceutów prowadzonego przez okręgową izbę aptekarską są:
1. śmierć;
2. utrata prawa wykonywania zawodu farmaceuty w jednym z poniższych przypadków:
2.1. pozbawienia prawa wykonywania zawodu farmaceuty;
2.2. ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;
2.3. złożenia przez farmaceutę oświadczenia o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu farmaceuty;
2.4. prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
2.5. pozbawienia praw publicznych.
3. ustania przesłanek uzasadniających wpis do danego rejestru farmaceutów określonych w art.
7a, w szczególności przeniesienia się farmaceuty na teren innej okręgowej izby aptekarskiej;
4. wykonywania przez aptekarza zawodu lekarza, lekarza dentysty, felczera, starszego felczera, lekarza weterynarii, pielęgniarki lub położnej;
5. nieopłacenia składek członkowskich przez okres dłuższy niż 24 miesiące.
Zwracamy uwagę, że wystąpienie którejkolwiek z sytuacji przewidzianych w art. 7a skutkuje obligatoryjnym, z mocy prawa, skreśleniem z rejestru farmaceutów. Okręgowa Rada Aptekarska nie ma możliwości podjęcia innej uchwały aniżeli uchwała o skreśleniu farmaceuty z rejestru. W konsekwencji farmaceuta traci prawo do wykonywania zawodu. Szczególnie nową przesłanką, której przepisy dotychczas nie przewidywały stanowi nieopłacanie składek członkowskich przez okres dłuższy niż 24 miesiące. W związku z powyższym, w interesie każdego z członków Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Szczecinie, który posiada zaległości w opłacaniu składek członkowskich, jest ich dobrowolne uregulowanie lub co najmniej uzgodnienie z ZOIA zasad spłaty zaległości z tytułu składek członkowskich.
Wprowadzenie do przepisów prawa regulujących wykonywanie zawodu farmaceuty sankcji za niepłacenie składek członkowskich potwierdza dotychczasową zasadę, że terminowe uiszczenie przez farmaceutę składki na rzecz okręgowej izby aptekarskiej stanowi jeden z podstawowych obowiązków farmaceuty wobec samorządu. Jest to o tyle istotne, że zgodnie z również nową regulacją, ale tym razem w ustawie PF, tj. z art. 88 ust. 2 pkt. 3 wypełnianie
obowiązku członka samorządu zawodu farmaceuty jest jednym z koniecznych warunków pełnienia funkcji kierownika apteki ogólnodostępnej. Kwestia przesłanek jakie farmaceuta musi spełnić, aby objąć i pełnić funkcję kierownika apteki ogólnodostępnej, zostanie omówiona w opracowaniu dotyczącym zmian w ustawie Prawo farmaceutyczne.
