• Nie Znaleziono Wyników

Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za Rok 1905. R. 32, 1905

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za Rok 1905. R. 32, 1905"

Copied!
109
0
0

Pełen tekst

(1)

Wydawnictwo Związku Stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych we Lwowie.

( Z a ł o ż o n e w r o k u 1 8 7 4 p r z e z D r a A l f r e d a Z g ó r s k i e g o ) .

( R O C Z N I K T R Z Y D Z I E S T Y D R U G I ) .

S T A T Y S T Y K A

STOWARZYSZEŃ

ZAROBKOWYCH i GOSPODARCZYCH

W Ga lic y i z W . K s i ę s t w e m K r a k o w s k i e m

z a ro k 1905.

Opracowana przez Biuro Związku stow arzyszeń zarobkowych i gospodarczych

pod Redakcyą N a rcyza U lm e ra , Sekretarza Związku.

® ®

h W O W -

NAKŁADEM ZWIĄZKU STOWARZYSZEŃ ZAROBKOWYCH I GOSPODARCZYCH.

Z I. Z w ią z k o w e j D r u k a r n i w e L w o w ie , u l. L in d eg o 1. 4.

1 9 0 6.

(2)

T r e ś ć .

Część ogólna.

S tr o n ic a :

W iad om ości ogóln e . . . . . . . . . . . . . . I I I

W y k a z sto w a rzy szeń , które od roku 1 8 7 3 zlik w id ow ały, p opadły w konkurs, lub rozw iązane zo sta ły . I X

Z w iązek stow arzyszeń . . . . . . . . . . . . . X I I

Fundusz zaopatrzenia funkcyonaryuszów stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych . . . X I V

A k cy jn y B ank zw iązkow y . . . . . . . . . . . . . X V

Część szczegółowa.

Szematyzm stowarzyszeń.

S tow arzyszen ia k red ytow e (zaliczkow e). A ) N ależące do Z w iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych . 1

S tow arzyszenia zw iązkow e na Ś ląsk u i B u k ow in ie . . . . . . . . . . 1 8 — 19

B) N ie należące do Z w iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych . 19 S tow arzyszenia w ytw ór, handlow e i inne. A ) N ależące do Z w iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych . 57 B ) N ie należące do Z w iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gosp odarczych . 61 S pis stow . p o w sta ły c h w r. 1 9 0 4 . i 1 9 0 5 . I. Stow arzyszenia k red ytow e . . . . . . . 69 I I. S tow arzyszenia w ytw órcze, handlow e i in ne . . . . . 7 3

Tablice statystyczne.

T ab . I . B ila n s y stow arzyszeń k red ytow ych za rok 1 9 0 5 .

T ab. I I . S tan p o ży cz ek , zaciągn iętych przez T ow arzystw a zaliczkow e (k red ytow e) z dniem 31. gru d nia 1 9 0 5 . Tab. I I I . S ta ty sty k a członków stow arzyszeń zaliczkow ych (kred ytow ych ).

T ab . IY . B ila n s y stow arzyszeń w ytw ó rczy ch , h andlow ych i in n y c h , za rok 1 9 0 5 .

(3)

w ro k u 1905.

O G Ó I i f l E W I A D O M O Ś C I .

Trzydziesty drugi z rzędu tom statystyki zw iąz­

kowej, obejmuje nie tylko stowarzyszenia do Związku należące, ale i w szystkie w kraju istniejące stowarzysze­

nia zarobkowe i gospodarcze, oparte na ustawie z dnia 9. kw ietnia 1873. — Od roku 1874 do 1883 włącznie opra­

cow yw ał statystyczne roczniki założyciel w ydawnictw a Dr. Alfred Zgórski. W latack 1884 do 1889 włącznie, w y­

dawali je pp. W ładysław Terenkoczy i "Władysław Biała- czewski. W roku 1890 przeszło wydawnictwo na własność Związku stow arzyszeń, a roczniki opracowywane b y ł y : za rok 1890 przez p. W. Terenkoczego, za rok 1891 przez p. K. H einricha, a za ostatnich czternaście lat przez obecnego sekretarza Związku.

Trudności w zdobywaniu dat statystycznych od sto­

w arzyszeń , poza Związkiem stojących, są bardzo wielkie tak, że bilanse zdobywać musieliśmy drogą pośrednią, przez rozmaite rządowe i autonomiczne władze, lub osoby pry­

watne. Związki stow arzyszeń: polski pod zaborem pru­

skim , słoweński i niemiecki w W iedniu, ograniczają w y ­ dawnictwo statystyki t y l k o do stowarzyszeń związko­

w y c h , nasze zaś wydawnictwo obejmuje w s z y s t k i e stowarzyszenia udziałowe w kraju, system u Schulzego.

Jest ich obecnie w G alicyi, wraz z nowo założonemi, wpisanemi do rejestrów handlowych po koniec czerwca 1906 r. 999, a wraz ze spółkami system u Baiffeisena 1.501,

Zebranie i ugrupowanie m ateryałów w terminie kilku­

m iesięcznym przedstawia już wielkie trudności nawet wtedy, gdy towarzystwa bez oporu informacyj dostarczają —•

w naszych zaś warunkach luki i braki są nieuniknione, nawet przy największych wysiłkach i spotęgowanej pracy.

Państwow a sta tysty k a, rozporządzająca aparatem środ­

ków adm inistracyjnych, wydawana w 2 — 3 lata później, zawiera mimo to poważne braki cyfrowe.

N ie zamieszczamy informacyj szczegółow ych o S p ó ł ­ k a c h s y s t e m u B a i f f e i s e n a , gdyż dokładną staty­

stykę tych Spółek prowadzi Biuro Patronatu przy W y­

dziale krajowym i równocześnie ogłasza drukiem swoje roczniki. U sunąw szy z naszego rocznika szczegółowe daty o spółkach B aiffeisen a, uważaliśm y za potrzebne zam ie­

ścić na końcu tabeli I. sumaryczne ich cyfry bilansowe, w yjęte ze statystyki biura Patronatu. Czynimy to dla­

tego, by tabele sumaryczne obejmowały w s z y s t k i e sto­

warzyszenia w kraju n a szy m , oparte na ustawie z 9.

kw ietnia 1873, porównanie więc sumaryczne z roku na rok ich ogólnych wyników, nie będzie zdaniem naszem bez korzyści.

Z pom iędzy 462 S p ó ł e k s y s t e m u B a i f f e i s e n a , które zam ykały rachunki w r. 1905, należy do Patronatu 446, a 16 nie należy do żadnej związkowej organizacyi, cyfry ich bilansowe zawarte są jednak w statystyce p. Dra Stefczyka.

Zresztą układ rocznika nie uległ zmianie. Stowarzy­

szenia w szystkie ugrupowane są w dwóch działach głó­

wnych , t. j. I. s t o w a r z y s z e n i e k r e d y t o w e (zalicz­

kowe) i II. s t o w a r z y s z e n i e w y t w ó r c z e , h a n d l o ­ w e i in n e ; każde z nich podzielono na dwie grupy :

A ) n a l e ż ą c e do Z w i ą z k u stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych i B ) n i e n a l e ż ą c e d o Z w i ą z k u . Zarówno w części poglądowej, jak i w tabelach, pomie­

szczono w porządku abecadłow ym , według miejscowości (w nich zaś według dat założenia) najpierw stowarzysze­

nia związkowe, a następnie w takim samym porządku niezwiązkowe.

Od roku 1873, t. j. od wjirowadzenia w życie ustawy z 9. kwietnia 1873 Nr. 70 dz. u. p., zarejestrowano w są­

dach handlowych stowarzyszeń:

kredytowych in n y c h 1) razem

1.405 310 1.715 242 164 406 1.163

1.032 146 130

1.309 1.162

131 16 147

ogółem po koniec roku 1905 . z tego ubyło po koniec r. 1905 2) pozostaje z końcem r. 1905 było zaś z końcem r. 1 9 0 4 3) .

przyrost zatem o

Po w yłączeniu Spółek system u Baiffeisena było sto­

warzyszeń zaliczkowych system u Schulzego w r. 1904 — 673, a w r. 1905 — 701, przybyło ich zatem 28. Naj­

w iększy tu przyrost wykazują stowarzyszenia ruskie, od Zbrucza po San.

Spółek systemu Baiffeisena jest 462 i w zrosły o 103.

Tabela I. zawiera 701 stowarzyszeń kredytowych (syst. Schulzego) i brakuje w niej 49 bilansów, a brak ten został spowodowany według naszych informacyj tem, że 5 towarzystw prawdopodobnie nie weszło w życie, 24 usprawiedliwia odmowę lik w id acyą, 20 odmawia bez­

warunkowo. — Nadto powtórzyliśm y 24 bilansów z ro­

cznika poprzedzającego.

Oprócz naszej związkowej organizacyi stowarzyszeń udziałowych, założonej w r. 1874, istnieją na podstawie ustaw y rewizyjnej z 10 czerwca 1903 Nr. 133 dz. u. p.

organizacye następujące:

*) S to w a rz y s z e n ia in n e j k a te g o r y i zam ieszczo n e są pod je d n y m o g ó ln y m t y t u ł e m : „ w y tw ó rc z e , h a n d lo w e i in n e “ , w p o rz ą d k u abe- c a d ło w y m m iejsco w o ści, — p o d z ia ł b o w iem n a spożyw cze, ro ln icze, h a n d lu sk ó r, tk a c k ie i. t. p. n ig d y d o k ła d n ie d o k o n a n y m b y ć n ie m ógł.

s) W y k a z ty c h sto w a rz y s z e ń zam ieszczam y n a s tro n ic y IX .

„O g ó ln y ch w iad o m o ści". — Z p o m ięd zy n ic h 116 n ie w eszło w życie, lu b p rz e s ta ło is tn ie ć bez lik w id a c y i, 90 zlik w id o w a ło p o zasąd o w n ie, 169 z lik w id o w a ło s ą d o w n ie , a 31 p o p ad ło w k o n k u rs .

3) Tu p ro s tu je m y c y fry sto w a rz y sz e ń n a k o ń cu ta b . I., m ia n o ­ w ic ie o g ó ln a ilość s to w a rz y sz e ń w y n o si 1.163 (a n ie 1.203), w te m sp ó łek s y s t. R a iffe ise n a 462, (a n ie 602).

(4)

I V

a ) P a t r o n a , t S p ó ł e k o s z c z ę d n o ś c i i p o ­ ż y c z e k przy W ydziale krajowym, o którym na wstępie wspom nieliśm y - ped kierownictwem zasłużonego propa­

gatora tych Spółek p. dra Franciszka Stefczyka.

b ) R u s k i S o j u z ( Z w i ą z e k ) k r e d y t o w y , który skupia wokoło siebie stowarzyszenia ruskie, udziela im kredytu, względnie w yjednyw a go w Banku krajowym i w ykonywa nad niemi kontrolę, jest więc dla nich cen­

tralną instytucyą kredytową. Sojuz jest towarzystwem udziałowem, opartem na ustawie z 9. kwietnia 1873. Poza tern stowarzyszeniem istnieje Sojuz rew izyjny, uprawniony do w ykonywania lustracyi. Statystyka ruskich stowarzy­

szeń jeszcze nie ogłoszona. Do Sojuzu należy obecnie 136 stowarzyszeń.

c ) P o w s z e c h n y Z w i ą z e k , na własnej pomocy opartych galicyjskich stowarzyszeń zarobkowych i gospo­

darczych , zorganizowany w r. 1901 na wzór naszego Związku i oparty na podobnym statucie. Oprócz czasopi­

sma „Samopomoc11, wydawanego w polskim i hebrajskim ję z y k u , nie spotkaliśmy się z żadną statystyczną publi- kacyą Powszechnego Zw iązku, więc o działalności jego sprawy zdać nie możemy. Z treści prac w „ Samopomocy“

zam ieszczanych, przebijają się głównie dwie, istotnie do­

datnie dążności: 1. uporządkowanie stosunków w stowa­

rzyszeniach żydowskich i 2. usunięcie języka niemieckiego z ich urzędowania. Przypuszczam y, że osoby, stojące na czele „Powszechnego Zw iązku11 z poczucia obywatelskiego i w dobrze zrozumiawym interesie samego żydowstwa, z całym zapałem i energią oddadzą się pracy tak poży­

tecznej .

d ) Przed czteru laty poystał w Stanisławow ie oso­

b ny Związek wschodnio galicyjski także żydowskich sto­

warzyszeń, o którym dotąd żadnej wiadomości nie mamy.

Na ogólną liczbę 701 stowarzyszeń kredytowych sy­

stem u Schulzego, zamieszczonych w tabelach, jest w y - z n a n i o w o ż y d o w s k i c h 434, czyli 62%!

R ozsiedliły się one głównie we wschodnich, najuboż­

szych powiatach.

Przechodząc do kategoryi s t o w a r z y s z e ń w y - t w ó r c z o - h a n d l o w y c h , stwierdzamy dalszy, chociaż powolny ich rozwój w każdym kierunku, o czem przeko- nyw ują cyfry tab. IV. Liczba ich wzrosła wprawdzie ze 130 na 146, jednakowoż cyfry wykazują wzrost g łó­

wnie u stowarzyszeń związkowych. W tej kategoryi spó­

łek jest jeszcze wiele anem icznych, lub nieoględnie kie­

rowanych, wiele z nich istnieje tylko w rejestrach hand­

low ych , a firm i osób doszukać się nie można. Na 146 zamieszczonych w roczniku brakuje 36 bilansów, a oprócz tego 7 powtórzyć m usieliśmy z rocznika poprzedzającego.

Z ogólnej liczby zamieszczonych w tabelach 847 stow arzyszeń system u Sschulzego (701 kredytowych, a 140 wytwórczo-handlowych) b y ło :

z poręką nieograniczoną 103 czyli 12-16% ogólnej liczby

ograniczoną 744 87-84%

Geograficznie rozmieszczone są one w 16 okręgach sądów handlowych w sposób następujący:

1. Sąd obwodowy w B r z e ż a n a c h 59 tow., a m ianow icie:

w Bieńkowcach zaliczkowe 1, tow. inne —

„ Bołszowcach (2 zw.)

„ Bouszowie

„ Brzeźanach

„ Bukaczowcach

„ Bursztynie

„ Chodorowie (1 zw.)

„ Kozłowie

7 2 6 4 2

w Kozowej zaliczkowe 4, tow. inne

„ Podhajcach (2 zw.) 10

„ Przemyślanach (1 zw.) 7

„ Rohatynie (1 zw.) 7

„ W iśniowczyku 1

„ Zawałowie 1

2. Sąd obwodowy w J a ś l e 28 tow., a mianowicie:

w Bieczu (1 zw.) zaliczkowe 2, tow. inne

Brzostku (1 zw.) 1 77 77

Dębowcu (2 zw.) 2 77 77

Dukli (1 zw.) 3 77 77

Frysztaku (1 zw.) 1 77 77

Gorlicach (1 zw.) 3 77 77

Jaśle (1 zw.) 4 77 77

Kołaczycach 1 77 77

Korczynie 1 77 77

Krośnie (3 zw.) 3 77 77

Żmigrodzie (1 zw.) 3 77 77

1 2 3. Sąd obwodowy w K o ł o m y i 45 tow., a m ianow icie:

w Gwoźdźcu

„ Horodence

„ Jabłonowie

„ Kołom yi (2 zw.)

„ Kosowie

„ Kutach (1 zw.)

„ Obertynie (1 zw.)

„ Peczeniżynie

„ Rożniowie

„ Śniatynie (1 zw.)

„ Zabłotowie

„ Zabiu

zaliczkowe 2, tow. inne

77 p^ 77 77

1) I )) !1

!) 14 )! »

» 4^ 7> 77

77 71 77 77

77 1 77 77

77 1 77 77

77 1 77 77

77 4^ 77 77

77 O 77 77

77 1 77 77

Sąd krajowy w K r a k o w i e 61 tow., a mianowicie:

w Bochni (1 zw.) zaliczkowe 2, tow. inne

Brzesku (1 zw.) 2 u 77 ---

Chrzanowie (1 zw.) 4 77 77 ---

Ciężkowicach pod Szczakową „ 77 77 1

Czernichowie 77 77 1

Dobczycach (1 zw.) 2 77 77

Gdowie 77 77 1

Jaworznie 1 77 77 ---

Krakowie (11 zw.) 14 77 77 16

Królówce 77 77 1

Krzeszowicach (1 zw.) 1 77 77

Niepołomicach 1 77 77

Podgórzu (1 zw.) 3 77 77 1

Podgórzu Płaszow ie 77 77 1

Radłowie (1 zw.) 1 77 77 — ■

Rybnie 77 77 1

Skawinie (1 zw.) ' 1 7)

Świątnikach (1 zw.) 77 77 1

Szczakowej 77 77 1

W ieliczce 1 77 77

W iśniczu nowym (1 zw.) 1 77 77

W ojniczu (1 zw.) 1 77 77

5. Sąd krajowy w e L w o w i e 109 tow., a mianowicie:

w B ełzie (1 zw.) zaliczkowe 2, tow. inne 1

1 1

„ Bóbrce (1 zw.) 77 5 77 77

„ Cieszanowie 77 3 77 77

„ Dublanach. 77 77 77

„ Gródku 77 9 77 77

„ Grzędzie 77 77 77

„ Janowie koło Lwowa 77 1 77 ł)

„ Jaryczowie nowym (1 zw.) 77 2 77 77

„ Kulikowie (1 zw.) 77 1 77 77

„ Lubaczowie (2 zw.) 77 4 77 77

„ Lubieniu wielkim 77 1 77 77

(5)

Y

w Lw ow ie (26 zw.) zaliczkowe 22, tow. inne 36

„ M ikłaszowie 1

„ Mostach w ielkich (1 zw.) 1

„ Niem irowie 2

„ Podliskach 1

„ R aw ie ruskiej (1 zw.) 4

„ Sokalu (2 zw.) 4 2

„ Szczercu (1 z w.) 1

„ Uhnow ie 1

„ Żółkwi (1 zw.) 2 1

6. Sąd obwod. w N o w y m S ą c z u 27 tow., m ian ow icie:

w Chochołowie zaliczkow e — tow. inne 1

„ Czarnym Dunajcu (1 zw.) „ 1

» Grybowie (1 zw.) 2

„ Krościenko nad Dun. (1 zw.) „ 1

„ K rynicy (1 zw.) 2

„ Limanowej (1 z w .) 2

„ M szanie dolnej (1 zw.) 1

„ Now ym Sączu (3 z w.) 7 1

„ Nowym Targu (2 zw.) 2

„ Starym Sączu 2

„ Zakopanem (3 zw.) 2 3

7. Sąd obwod. w P r z e m y ś l u 59 tow., m ianow icie:

w Bolanowicach zaliczkow e 1, tow. inne —

„ Dobromilu (1 zw.) 3

„ Dubiecku (1 zw.) 2

„ H usakowie 1

„ Jarosław iu (1 zw.) 6

„ Jaworow ie (1 zw.) 3

n Krakowcu 1

„ K rasiczynie 1

„ M ościskach (1 zw.) 4 1

„ Nakonecznem 1

„ N iżankow icach 1

„ Pakości 1

„ Pruchniku 3

„ Przem yślu (2 zw.) 16 4

„ Radym nie (2 zw.) 2 1

„ Sądowej W iszni (1 zw.) 4

„ Sieniaw ie (1 zw.) 1

„ W iązow nicy 1

„ W ielkich oczach 1

8. Sąd obwod. w R z e s z o w i e 56 tow. m ianow icie:

9. Sąd obwod. w S a m b o r z e 44 tow., m ianow icie:

w Borysławiu zaliczkow e 2, tow. inne Chyrowie

Drohobyczu (1 zw.) F elsztyn ie

Komarnie (2 zw.) Rudkach

Samborze (2 zw.) Starej soli

Starym Samborze Stebniku (1 zw.) Tarnawie wyż.

Turce (1 zw.)

1 10 1 3 2 7 1 3 1 4

1 1 1 3 1

w Baranowie zaliczkow e 1, tow. inne —

„ Błażow ej (1 zw.) ii 2 a ii

Chmielniku n ii 1

„ Czudcu n 1 a ii

„ G łogow ie (1 zw.) n 2 ii

„ Grodzisku dolnem Yi a 1

„ Grodzisku m ieście n 1 a ii

„ K ańczudze (1 zw.) Ti 1 ii ii

„ K olbuszowej (1 zw.) n 3 ii »

„ Leżajsku (1 zw.) a 5 a ii

„ Łańcucie (1 zw.) n 2 n ii

„ N isku (1 zw.) n 2 ii ii

Przeworsku n 2 ii n

„ Rozw adow ie n 2 a 14

„ Rudniku (1 zw.) a 2 ii a

„ R zeszow ie n 11 a n

„ Sokołowie n 2 ii n

Strzyżow ie ii 3 n n

Tarnobrzegu (2 zw.) ii 4 a 1

* T yczynie 7) 3 ii ii

U bieszynie ii a * 1

„ U lanow ie (1 zw.) n 1 a a

„ Żołyni ii 2 ii ii

„ W ykotach ii 1 a ii ---

Sąd obwod. w S a n o k u 40 tow., m ianowicie w Baligrodzie zaliczkowe 2, tow. inne

„ Birczy (2 zw.) a 5 fi ii 1

„ Brzozowie (1 zw.) ii 3 i ii rt

„ Bukowsku (1 zw.) ii 2 ii ii

„ D ługiem pod Zarszynem ii 1 ii 11

„ D ynow ie (1 zw.) ii 4 n ii

„ Jaśliskach n 1 a 11

„ Lisku (1 zw.) a 2 ii li

„ Lutowiskach ii 2 n ii

„ Rym anowie (2 zw.) i) 4 n ii

„ Sanoku (2 zw.) ii 8 ii 11 1

U strzykach doln. (1 zw.) ii 2 ii ii

„ Zagórzu ii 1 ti li

, Zarszynie ii 1 n ii

Sąd obwod. w S t a n i s ł a w o w i e 82 tow.,, m ian ow icie:

w Bohorodczanach (1 zw.) zaliczkowe 1, tow. inne —

„ Buczaczu ii 7 ii a

D elatynie ii 2 a ii

„ H aliczu 5 ii n

„ Jazłow cu ii 2 n a

„ K ałuszu (1 zw.) w 6 a ii

„ K nihyninie kolonii a 1 n ii 1

„ Lachowcach n 1 a li

„ Łanczynie n n w 1

Maryampolu (1 zw.) ii 2 u n

„ M onasterzyskach (1 zw.) ii 5 ii a

„ Nadwornie (1 zw.) li 6 u n

N iżniow ie ii 1 a n

O ttyni a 2 a a

„ Potoku złotym ii 3 a n

Sołotw inie ii 1 a n

„ Stanisław ow ie (4 zw.) 21 ii ii 2

„ Stebniku (1 zw.) ii a ii

Tłum aczu (1 zw.) ii 2 ii if

„ T yśm ienicy (2 zw.) ii 5 ti n 2

„ U ściu zielonem 11 1 n ii

„ W ojniłow ie 11 1 » W

Załukwi li 1 a n

Sąd obwod. w S t r y j u 33 tow., m ianowicie

w Bolechowie zaliczkow e 4, tow. inne 2

„ Dolinie ii 3 ii n

Medenicach (1 zw.) 11 1 ii li

„ M ikołajowie (1 zw.) ii 1 a »

Perechińsku ii 1 ii ii 1

„ Rozdole (1 zw.) 11 2 a ii

„ R ożniatow ie ii 2 ii ti

Skolem ii 2 ii n

„ Stryju (1 zw.) ii 7 *i a 1

„ Żurawnie n 3 n n

Żydaczow ie (1 zw.) n 3 n ii

(6)

V I 13. Sąd obwod. w T a r n o p o l u 97 tow., m ianow icie:

w B iałobożnicy zaliczkowe 1, tow. inne —

„ Borszczow ie (1 zw.) B

„ Bucykach 1

Budzanowie 2

5 7 6

„ Chorostkowie

„ Czortkowie (2 zw.)

„ G rzym ałowie (1 zw.) H nilicach

H usiatynie (1 zw.) n Jagielnicy

Janow ie ad Trembowla

„ Jezierzanach (1 zw.)

„ K opyczyńcach (1 zw.)

„ K rzyw czu górnem

„ Kudryńcach

„ M ikulińcacb (1 zw.)

„ Podw ołoczyskach

„ Probużnej

„ Skale nad Zbruczem

„ Skalacie (1 zw.)

„ Strusowie (1 zw.)

„ Suchostawie

„ Tarnorudzie (1 zw.)

„ Tarnopolu (1 zw.)

„ Tłustem

Tokacb

„ Toustem

„ Trembowli

„ U ściu biskupiem

_ W orwolińcach ad Tłuste

n

7) V

n v T)

rt

n n

r>

V V

T)

7)

D

77 71

7) n

7) Tl

7)

71

7)

n

7) 7) 7) 71 77 71

1 7 4 1 1 4 1 1 8 2 2 4 B 2 1 1 4 4 1 1 4 2 1 3 8

71 71

7) 71

77 V

71 71

71 71

71 7)

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

„ Zaleszczykach (1 zw.)

„ Zbarażu (2 zw.)

14. Sąd obwod. w T a r n o w i e 34 tow., m ianow icie:

w Dąbrowie (1 zw.) zaliczkow e 1, tow, inne

„ D ębicy (2 zw.) 3 * 1

Mielcu (1 zw.) 4

P ilznie (1 zw.) 2

R adom yślu k. Tarn. (1 zw.) 6

R opczycach 3

Sędziszow ie 3

„ Tarnowie (2 zw.) 9

Tuchowie (1 zw.) 2

IB. Sąd obwod. w W a d o w i c a c h 26 tow., m ianow icie:

w A ndrychowie (2 zw.) zaliczkow e 1, tow . inne 1

B iałej (2 zw.) 3 1

„ Jordanowie (1 zw.) 1

„ K alw aryi zebrzyd. (2 zw.) 1 1

„ K ętach 1

'r Lipm ku 1

„ Makowie (1 zw.) 1 1

„ M ilówce (1 zw.) 1

M yślenicach (1 zw.) 3

Oświęcimiu (1 zw.) 3

„ R ychw ałdzie 1

„ Sułkow icach (1 zw.) 1

„ W adowicach (1 zw.) 1 1

W ęgierskiej górce 1

v Zatorze (1 zw.) 1

16. Sąd obwod. Z ł o c z o w i e 47 tow., m ianow icie:

w B iałym K am ieniu zaliczkow e 1, tow. inne —

Brodach 4 * 1

71 71

71 71

71 V

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

Busku

„ Glinianach (2 zw.)

„ Gołogórach

„ Kamionce strum. (1 zw.)

Olej o wie

2 8 2 2 1

n r

n n

d v

n r

n v

T) 71

w Olesku (1 zw.)

„ O lszanicy

„ R adziechow ie (1 zw.)

„ Sokołówce

„ Tetew czycach

Toporowie

n W itkow ie nowym

„ W olicy baryłowej

„ Załoźcach

Zborowie (2 zw.)

„ Złoczowie (2 zw.)

zaliczkow e 4, tow . inne —.

1 1 1

2 4 5

n »

* n

77 77

77 77

V 77

77 77

77 77

V 77

77 77

77 V

1 1

W p o r z ą d k u c h r o n o l o g i c z n y m p ow stały sto­

warzyszenia jak następuje:

W r. 1864: Brzeżany, Miejs. Tow. oszcz. i zalicz.

W r. 1867 : Drohobycz, Tow. zal. (zw iązkow e); Prze­

m yśl, Stow. urzędn. A. W. M. — razem 2 tow. kred.

W r. 1869: Przem yśl,. Kasa zal. rzem. ir o ln .; Tar­

nów, Tow. zal., (oba związkowe) razem 2 stow. kred.

W r. 1870: Dąbrowa, Tow. z a l.; Gorlice, Tow. zal.;

Kraków, Tow. z a l.; Lwów, Stow. oszcz. i kred. urz. i służ.

c. k. kolei państw ow .; R zeszów, Tow. zal. i kred. (trzy pierw sze związkowe), razem B tow . kredyt.

W r. 1871: Sambor, Tow. zal.; Sanok , Pow. Tow.

z a l.; Stanisław ów , Bank zal. (dwa ostatnie związkowe), razem 3 tow. kred.

W r. 1872: Cieszanów, Tow. z a l.; Lw ów, I. Związk.

druk.; Ł ań cu t, Kasa zal. i oszcz., (dwa ostatnie zwią­

zkowe), razem 2 tow. i 1 inne.

W r. 1873: Lisko, Tow. zaliczk. (związkowe).

Ogółem 16 stow. kred. a 1 inne. ("W tem 11 zw.).

P ow sta ły one przed w ejściem w życie u staw y z 9.

kw ietnia 1873 Nr. 70 dz. u. p.; zaś po wprowadzeniu jej w życie następujące stow arzyszenia:

w roku 1873 pow stało 4 stow. kred. — inne

1874 17

1876 10

1876 12 1

1877 10

1878 7

1879 n 6

1880 . 10

77 77

77 77

77 77

77 77

77 77

77 V

71 77

77 77

77 77

77 77

77 77

77 77

77 77

71 n Tl 71

71 71

71 71

Tl 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71

71 7)

71 71

71 71

71 71

71 71

71 71 1881 1882 1883 1884 188B 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 189B 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 190B

16 10 14 10 9 B 2 7 11 13 20 23 20 30 4B 30 B2 27 66 49 60 22 29 41 20

77 71 71 71 71 7)

n

71 71 71 71 71 71 71 71 71 71 71 71 71 71 71 71

71 71 71 71 71 71

2 2 1 1 3 1 2 1 3 6 6 3 1 3 1 6 13 11 11 14 20 12

71 71 71

7)

71 71 71 71 71 71 71 71 71 71

71

77 77 77 77 77 77 77 77 77 77 77 77 77 77 7?

» 1 7

(7)

V I I

Z pom iędzy stow arzyszeń, pow stałych w roku 1905 tylko te powyżej w ym ien ion o, które bilansy zam ykały, reszta zamieszczoną została na str. 58.

Tabele, zam ieszczone na końcu niniejszej pracy, w y­

kazują stały wzrost we w szystkich działach, m ianow icie:

Liczba członków wynosiła z końcem roku 1905:

u stowarzyszeń kredytowych w ogóle 652.456 członków w czem u związkowych (galicyjskich) 264.040 zaś u w ytwórczych i handl. w ogóle . 14.197 w czem u związkowych . , 5.444 i wzrosła u kredytowych o 99.568 czyli o 15-26 °/0 innych zaś o 765 czyli o 5'39°/0 przeciętna zaś na jedno stow.

w ynosiła u stowarzyszeń kredytowych 560 członków, zaś w innych kategoryach stowarzyszeń 97 członków, nie bio­

rąc w rachubę stow arzyszeń, które zamknięć nie nade­

słały. Przeciętna u stowarzyszeń związkowych kredyto­

wych jest znacznie w yższa, bo w ynosi 1.671 na 1 stow., a u wytwórczo - handlowych 126.

Podział liczby członków podług zatrudnienia w yk a­

zuje tab. III. sporządzona tylko dla związkowych stowa­

rzyszeń , gdyż niezw iązkow ych tylko mała część dostar­

czyła dat potrzebnych.

U d zia ły członk ów w ynoszą:

u stowarzyszeń kredytowych w ogóle 36,117.582 K 99 h.

u stow. w ytw órczych i handlowych 5,266.758 „ 06 „ i wzrosły pierwsze o 4,507.756 K 21 h. czyli o 12-44%

a drugie o 971.960 K 12 h., czyli o 18-45 % w przecięciu zaś przypada na jedno stowarzyszenie kredytowe 31.055 K 53 h., a na jednego członka 55 K 35 h. udziału — a prze­

cięcie to wynosi u w ytw . handl. stowarzyszeń 36.073 K 68 h. na jedno stow., a 370 K 97 h. na jednego członka.

U działy w 158 stowarzyszeniach kredyt, związko­

wych (galic.) w ynoszą 22,178.978 K 98 h. wzrosły więc o 3,151.801 K 30 h. czyli o 14-21 °/0 przeciętnie wypada 140.372 K 65 h. na 1 stowarz., a 83 K 99 h. na jednego członka.

W stow. związkowych w ytw . handl, wynoszą udziały 3,081.627 K 35 h, i w zrosły o 526.722 K 29 li. czyli 0 17-09%.

Fundusz rezerw ow y w ynosi u stowarzyszeń

k r e d y t o w y c h ... 11,014.266 K 10 h.

u innych stowarzyszeń . . . . 1,124.710 „ 13 „ 1 wzrósł u pierw szych o 884.518 K 54 li. czyli o 8-03 % u drugich zaś o 178.042 K 57 h. czyli o 15'83()/0.

Fundusz rezerwowy związkowych stowarzyszeń kre­

dytowych (galic.) wynosi 5,207.795 K 86 h. i wzrósł o 526.930 K 72 h. czyli o 10-11 "/„.

W stow. związkowych wytwórczo handlowych w y­

nosi on 708.775 K 26 h. i wzrósł o 198.765 K 13 h. czyli o 28-04%.

K ap itał w łasn y stowarzyszeń kredytowych w ynosi razem 47,131.849 K 09 h. i wzrósł o 5,392.274 K 75 h.

czyli o 11-44% ; przeciętnie wypada na jedno stowarzy­

szenie 40.526 K 09 h. a na jednego członka 72 K 23 h.

Kapitał w łasny stowarzyszeń kredytowych związko­

w ych (galic.) wynosi 27,386.774 K 84 h. wzrósł o 3,678.732 K 02 h. czyli o 13'43% a przeciętnie na jedno stowarzysze­

nie wypada 173.334 K 01 h. a na jednego członka 103 K 72 hal.

K apitał w łasny stowarzyszeń wytwórczych i handlo­

w ych wynosi 6,391.468 K 19 h. i wzrósł o 1,150.002 K 69 h. czyli o 17-99% przeciętnie wypada na jedno stowa­

rzyszenie 43.777 K 18 h. a na jednego członka 450 K 19 h.

U związkowych stowarz. wytw . handlowych wynosi 3,790.402 K 61 h. i wzrósł o 725.487 K 42 h. czyli o 19-14%

z czego przeciętnie na jedno stowarzyszenie wypada 88.148 K 90 h. a na jednego członka 696 K 25 h.

W kładki oszczędności wykazane w tabelach tylko u tow. kredytowych przedstawiają sumę 151,294.208 K 49 h. i wzrosły o 18,368.893 K 69 h. czyli o 12-14%

w przecięciu wypada na jedno stowarzyszenie wkładek 130.089 K 60 h.

W kładki oszczędności u stow. związkowych (galic.) wynoszą 72,323.408 K i wzrosły o 7,932.023 K 46 h. czyli o 10-96% a przeciętna na 1 stowarzyszenie wynosi 457.743 K 09 h. (w 1904 r. 418.126 K).

W ysokość wkładek w stowarzyszeniach przedstawia się następująco:

Z w i ą z k o w e :

po nad... 1,000.000 K miało wkładek 20 tow.

500.000 do 1,000.000 „ ,, 19

200.000 „ 500.000 39

100.000 „ 200.000 „ 38

50.000 „ 100.000 „ 20

10.000 „ 50.000 „ 14 niżej 10.000 K . . . . 7 żadnych wkładek niewykazało . . . . 1 brak b i l a n s ó w ...—

Niezwiąz.

6 19 64 90 118 141 42 14 49 Kazem . . 158 tow. 543 In n e d łu g i towarzystw kredytowych wynoszą ogó­

łem 51,615.733 K 30 h. (w tem związkowe 20,273.198 K 39 h.). Suma długów bankowych wzrosła o 12,923.619 K 09 h. czyli o 25-03 % zaś u stowarzyszeń związkowych o 4,869.488 K 97 h. czyli 24-01%.

Szczegółowy wykaz długów bankow ych, ale tylko stowarzyszeń zw iązkow ych, zawiera Tabela II.

U stowarzyszeń .wytwórczo - handlowych wynoszą długi (bankowe i towarowe) 11,030.350 K 57 h. i wzrosły 0 94.821 K 79 h.

Cały k a p ita ł obcy w towarzystwach kredytowych w ynosił ogółem 202,909.941 K 79 h. i wzrósł o 15-42 %, u związkowych 92,596.606 K 39 h. i wTzrósł o 13-82%, u wytwórczych i handlowych wynosi ogółem 11,030.350 K 57 hal.

Stosunek tego kapitału do w łasnego przedstaw iał się u tow arzystw kredytow ych w ogóle jak 4 ‘30 do 1, (u zw iązkow ych jak 3-38 do 1), podczas gdy w roku 1904 jak 4-11 do 1 (u związ. 3'36 do 1). U tow arzystw w y ­ tw órczych i handlow ych w ynosi ten stosunek 1-72 do 1 a w r. 1904 — 2-08 do 1.

Reszta pozycyj stanu biernego je s t przypadkową 1 nie daje podstaw y do jakichkolw iek wniosków.

Stan p ożyczek , u d zielon ych przez tow arzystw a kre­

dytow e , nie biorąc w rachubę t y c h , które nie n ad esłały zam knięć, w yn osił ogółem 234,241.042 K 98 h. i wzrósł 0 38,065.221 K 59 h. czyli o 11-97%. Stan pożyczek u sto­

w arzyszeń zw iązkow ych (galic.) w ynosi 111,386.534 K 54 h, 1 w zrósł o 16,569,541 K 91 h, czyli 1487% . Stan kre­

dytów przez inne stow arzyszenia u d zielo n ych , w ynosi 10,048.250 K 68 h i w zrósł o 1,473.218 K 09 h.

Suma k r e d y tu , udzielonego w ciągu roku w ynosi ogółem 379,940.205 K 83 h. i wzrosła o 51,768.042 K 59 h czyli 13-62%. Stow arzyszenia zw iązkow e udzieliły poży­

czek 147,437.927 K 76 h. czyli o 8,157.293 K 87 h. więcej, niż w roku poprzednim (5-53%).

Zapas tow arów u stow arzyszeń w ytw órczych i han­

dlowych w ynosi 3,906.612 K 91 h i zw ięk szył się o 417.528 K 52 h. zaś w stow arzyszeniach zw iązkow ych wzrósł o 217.190 K 52 h. a w ynosi 2,493.849 K 96 h.

Sprzedaż towarów i produktów (nowa rubryka w ta ­ beli IV.) wynosi w ogóle 20,288.458 K 62 h. w czem zw iązkow ych stow arzyszeń 14,382.718 K 84 h. i zw ię­

kszyła się o 3,845 917 K 42 h. a b yłab y niezaw odnie

(8)

V III jeszcze w y ż sz ą , gdyby nie ta okoliczność, że w tym dziale zdołaliśm y zebrać najmniej inform acyi (z liczby 146 stow. w ytw órczych i handlowych 36 całkiem nie n a­

d esłały bilansu, zaś 23 nie podały sprzedaży towarów).

Lokaeye f u n d u s z u r e z e r w o w e g o i rezerw specyalnych jakoteż czasowe z obrotu, w ogólnej sumie 8,632.234 K 37 h. która zm niejszyła się o 51.688 K 79 h.

Lokaeye w stow arzyszeniach zw iązkow ych wynoszą 4,578 284 K 98 h. i zm niejszyły się o 63.556 K 22 h.

Reszta pozycyj stanu czynnego u stow arzyszeń kre­

dytow ych składa się:

a ) z nieruchom ości, które w ynoszą 6,137.982 K 24 h.

i w zrosły o 727.304 K 91 h. tj o 11 *84.%j u stow a­

rzyszeń z w i ą z k o w y c h wartość nieruchomości wynosi 3,625.082 K 77 h. i wzrosła o 31.920 K 06 h. czyli o 0 -88%;

b) z innych pozycyi stanu czynnego w ynoszących 5,209.371 E. 68 h. (w czem z w i ą z k o w e tow arzystw a 3,137.782 K 14 h.) i składających się z wartości inwen­

ta rza , zaliczek procesow ych, nadpłaconych kosztów ad- m inistracyi i t. p.

Czysty z y sk , w ynoszący u ogółu stow arzyszeń kre­

dytow ych 2,866.16' K 48 h. w zrósł o 490.135 K 15 h.

czy li o 17'10°/0 zaś u związkowych stow arzyszeń wynosi zysk 1,432.522 K 14 h. i wzrósł o 280.048 K 71 h. czyli o 19-55°/0. C zysty zysk wynosi przeciętnie 1 ■ 100/Q kapi­

tału obrotowego. W ysokość dyw idendy od udziałów wy- Nie wykazało wcale zysku

od 2 - - 4°/0 dyw . udzieliło 4 - 5

5 - 6

6- 8

; -1 0 ponad 10

żadnej dyw. nie wykazało

4 stow. związk. a 55 niezw.

39 71 77 77 66 77

69 7? 77 77 77 77

22 71 n 77 76 77

8 71 77 77 48 77

2 71 77 77 9 77

J) Y) Yl 3

14 77 77 77 160 77

n 77 77 49 77

razem . . . 158 stow. związk. a 543 niezw.

C zysty zysk innych kategoryi stow arzyszeń wynosi 661.912 K 72 h. i w zrósł o 14.439 K 21 h. u zw iązko­

w ych stow arzyszeń w ynosi 435.557 K 05 h. i wzrósł o 50.826 K 25 h. czyli l l -66l>/0.

Straty bilansowe wykazało w ogóle (lub zamknęło bilans bez zysku) 59 stow arzyszeń w tern 4 związkowych.

K apitał obrotow y tow arzystw kredytow ych w ynosił 260,038.211 K 51 h., wzrósł o 40,285.881 K 88 h., czyli o 15-59°/0 u s t o w a r z y s z e ń z w i ą z k o w y c h w ynosił 124,526.279 K 20 h. i wzrósł o 17,629.594 K 50 h., czyli o 14’16°/0 , u wytwórczjmh i handlow ych stow arzyszeń w yn osił ogółem 28,129.571 K 22 h., wzrósł o 8,814.483 K 40 h. , czy li o 31 • B3 °/0 , u zw iązkow ych zaś w ynosił

21,011 274 K 99 h. i w zrósł o 8,868.549 K. 55 h. , czyli o 42’20°/„.

O gólny obrót kasowy w szystk ich stow arzyszeń kre­

dytow ych w ynosił 1.782 milionów i w zrósł w ciągu roku o 284 milionów, zaś u zw iązkow ych wynosi obrót ka­

sowy 713 milionów i wzrósł o 100 m ilionów.

Stopa procentow a od w k ładek oszczędności i na rachunek bieżący u stow arzyszeń kredytow ych jest na­

stępująca :

do 4 °/0 płaciło 13 stow. zw iązk. a 12 niezw iązk.

44 86 5 9

4 1/

’ / 277 77 ^ n r 01/2n 77 6 v

* 7 a. 8 w

nie wyk. stop y brak bilansów

1

28 70 17 93 29 14 231 49

razem . . 158 stow. związk. a 543 niezw iązk.

Stopa procentowa od pożyczek , członk om u dziela­

n y c h , jest zaw sze jeszcze bardzo rozmaitą.

Mianowicie:

do 5 % pobierało 1 stow . związk. a 1 niezw iązk.

77 6 77 77 77

1

12 7777 77 77

77 77

3 15 7777

n b '/2 „ 77 18 77 77 77 77

7 71 66 77 77 77 49 77

7VJb 71 18 77 77 77 9 77

77 8 71 77 85 77 77 77 58 77

7, 81/2 , 77 2 77 77 77 8 77

9 77 4 77 77 77 57 77

7, W 77 1 77 77 77 51 77

7, U 7, 77 77 77 77 10 77

„ 12 77 77 77 77 2 77

nie podały stopy °/„ — 77 77 • *7 231 77

brak bilansów V V 77 49 77

razem . 158 stow. związk. a 543 niezw iązk.

P ow yższy przegląd cyfr i w yników gospodarczych stow arzyszeń, galic. syst. Schulzego zam ykam y uwagą, podniesioną już na w stęp ie, że 49 stow arzyszeń kredy­

towych nie nadesłało ani bilansów, ani żadnych infor­

m acyj, z czego w yn ika, że sumaryczne zestaw ienia, o ile dotyczą tow arzystw po za Związkiem stojących, nie są zupełnie ścisłe. Jeżeli się jednak zw aży, co zresztą nasze poważne inform acye stw ierdziły, że z pom iędzy owych 49 stow arzyszeń, bardzo przeważna część albo likwiduje, albo tylko w rejestrach sądowych, a nie w rzeczyw istości istnieje, to korektura, jaką w ogólnych cyfrach w prow a­

dzić należy, w ynosi zaledw ie 2 do 3% obrotu.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Zawałów, Credit-Yerein fu r Handel und Gewerbe, (Towarzystwo kredytowe dla handlu i przemysłu, stowarz. poręką, zarejestrowane uchwałą sądu obwodowego w Brzeźanach

Bank związkowy (Bank zwiazkowyj), stow. Bank handlowy, stow. Żyro Bank, stow. das Kleinge- werbe, registr. Genoss mit beschr. zaliczkowe dla pow. starosam- borskiego,

Towarzystwo kredytowe (Credit Yerein), stowarzyszenie zarejestrowane z ograniczoną poręką. Bank Towarzystwa handlowego,

(Obecnie należy do okręgu sądowego .stryjskiego). spożyw cze salinarne, stow.. W ice-Prezes: Stani­.. sław Sielecki. D yrekcya: Stanisław

w Krakowie (obecnie należy do okręgu sądu wadowickiego) uchw. likwiduje — cyfry nie podane...

wie ust. „O szczędnośó“, stow. uchwałą sądu obwod. zaliczkow e, stow zar. Z astępca: Emil Woło- szczakiewicz. Dyrekcya : Antoni Ozałczyński, ks. Samuel Manugie-

toni Janowicz. Bank przemysłowy i gospodarczy, stow. Z astęp ca: Mozes Engler. uchwałą sądu obwod. kredyt, dla handlu i przemysłu, stow. kredytowe „Narodny Dom“,

Urzędnicy: Piotr Glazer, Felicyan Chrząszczyński, Józef Kwaśniak, Jan Zimny, Franciszek Andraszek, Dyonizy Sterzyński, Maryan Wronka, Adam Waligórski, Władysław