• Nie Znaleziono Wyników

Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim w I kwartale 1992 roku

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim w I kwartale 1992 roku"

Copied!
46
0
0

Pełen tekst

(1)

ud, WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

EfiZEMPLSFiZ ' '.mmi

GOSPODARKA LOKALNA

WOJEWÓDZTWA JELENIOGÓRSKIEGO W I KWARTALE 1992 ROKU

MAJ 1992 r.

(2)

'

.z

I '■

i,.

,

i

f.

'

. b ' ’Ci

(3)

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

WOJEWÓDZTWA JELENIOGÓRSKIEGO W I KWARTALE 1992 ROKU

URZĄD SIMYSTVCtiNV we WROCt/WIU ODDZIAŁ

w

JELENIEJ GÓRZE B I B L I OTE K /X Nr ewidencyjny

MAJ 1092 r.

(4)

Strona

PRZEDMOWA

1. MIENIE KOMUNALNE... 4

1.1. Uwagi ogólne... 4

1.2. Przedsiębiorstwa komunalne... 4

1.3. Komunalizacja mienia wojewódzkich przedsiębiorstw użyteczności publicznej... 5

1.4. Komunalne zasoby mieszkaniowe... 6

S. GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN... U 2.1. Uwagi ogólne... 11

2.2. Dochody budżetów gmin w 1991 roku... 11

2.3. Wydatki budżetów gmin w 1991 roku ... 18

2.4. Dochody własne gmin w I kwartale 1992 roku ... 19

2.5. Subwencje ogólne dla gmin na rok 1992 ... 25

3. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA... 28

4. JEDNOSTKI GOSPODARCZE W GMINACH - SYSTEM "REGON"... 30

(5)

PRZEDMOWA

Kolejna, szósta już publikacja WUS w Jeleniej Górze dotyczy funkcjonowania wybra­

nych elementów gospodarki lokalnej w województwie Jeleniogórskim w I kwartale 1992 r.

Przyjęty Jednak w tymże opracowaniu zakres rzeczowy różni się w pewnej mierze od prezentowanego w informacjach dotyczących kwartałów roku ubiegłego. W publikacji tej zostały bowiem zamieszczone m.in. zagadnienia gospodarki budżetowej gmin w roku 1991 oraz rozszerzony dział dotyczący komunalnych zasobów mieszkaniowych.

Realizacja tegoż opracowania wymagała wykorzystania nie tylko sprawozdawczości statystycznej, lecz również wielu informacji pozastatyatycznych uzyskanych dzięki życzliwej współpracy z pracownikami Wydziału Finansowego i Wydziału Rozwoju Gospo­

darczego Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze oraz Jeleniogórskiej Izby Skarbowej.

mgr KAZIMIERZ ŻURAWSKI

DYREKTOR

Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Jeleniej Górze

Jelenia Góra, maj 1992 rok.

(6)

1.1. UWAGI OGÓLNE

Jedną z najbardziej Istotnych zmian wprowadzonych w 1990 roku było przywrócenie gminom własności komunalnej oraz osobowości prawnej. Stworzyło to ważne podstawy gospodarcze funkcjonowania samorządu terytorialnego, a ponadto pozwala na realizowa­

nie celów wspólnoty samorządowej w imieniu własnym gmin i co równie istotne na jej własną odpowiedzialność.

Istotą komunalizacji mienia państwowego Jest uwłaszczenie gmin, tJ. nadanie im na własność konkretnych składników majątkowych. Szczególną pozycję wśród tych składników zajmują: nieruchomości (grunty 1 budynki), zasoby mieszkaniowe oraz przedsiębiorstwa.

Zakres i tryb komunalizacji mienia państwowego uregulowany został prawnie w art.

5-21 Ustawy z dnia 10 maja 1990r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz.191). Istotnym uzupełnieniem przepisów tej Ustawy jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1991 roku w sprawie szczególnego trybu podziału przedsiębiorstw państwowych podlegających komunalizacji (Dz.U. nr 58, poz.246). Rozporządzenie to stosuje się w przypadkach, gdy podział przedsiębiorstwa, dla którego Wojewoda pełni funkcję organu założycielskiego lub zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych Wojewodzie, jest konieczny w związku z przekazaniem mienia gminom lub ich związkom.

1.2. PRZEDSIĘBIORSTWA KOMUNALNE

Znaczącym elementem mienia komunalnego w gminach województwa Jeleniogórskiego są przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie gospodarki komunalnej. Ogólnych informacji o wynikach tej działalności w I kwartale 1992 roku dostarczyły sprawozda­

nia F-01 uzyskane przez WUS w Jeleniej Górze od Jedynie trzech tego typu jednostek.

Przedstawia je poniższe zestawienie.

Wyszczególnienie Wyniki finansowe

po I kwartale 1992r

Przychód ogółem w min zł 9929

w tymi

- ze sprzedaży własnej produkcji 1 usług 7611

- dotacje przedmiotowe i inne zwiększenia 1631

Koszt uzyskania przychodów w min zł 11895

w tym koszt sprzedaży własnej produkcji i usług 11320 Saldo zysków i strat nadzwyczajnych w min zł - 7 Wynik finansowy brutto w min zł

Obowiązkowe zmniejszenie zysku lub zwiększenie

-1973

straty w min zł 58

Wynik finansowy netto w min zł -2031

Rentowność netto w % -17,9

Udział dotacji w przychodach ogółem w X 16,4

(7)

5

Przedsiębiorstwa komunalne w analizowanym okresie wykazywały zróżnicowaną sytuację finansową. Źródłami ich przychodów są na ogół jedynie przychody ze sprzedaży własnej produkcji i usług (76,7%) oraz dotacje przedmiotowe z budżetów gminnych (16,4%).

Przeciętny wskaźnik rentowności netto był ujemny i wynosił -17,9%, a spośród analizo­

wanych przedsiębiorstw komunalnych w I kwartale 1992 roku zysk netto osiągnięty został w 1 jednostce, w 2 zaś pozostałych uzyskano ujemne wyniki finansowe (stratę netto).

Należy również wskazać, że zgodnie z art. 8 ust. 2 zmienionej ustawy - przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym. . . . (Dz.U.1992 nr 6, poz. 20) rady poszczególnych gmin województwa Jeleniogórskiego w terminie do dnia 31 grudnia 1992 roku zobowiązane są do wyboru organizacyjno-prawnej formy prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywanej dotychczas przez przedsiębiorstwa komunalne.

Proces zmian w tym zakresie dotyczył w I kwartale 1992 roku m.in. przedsiębiorstw gospodarki komunalnej i mieszkaniowej w Jeleniej Górze, Olszynie, Piechowicach, Zawidowie, Wleniu, Karpaczu i Lubomierzu.

Najczęściej wybieraną przez rady gmin formą organizacyjno-prawną dla tych przedsiębiorstw są zakłady budżetowe.

1.3. KOMUNALIZACJA MIENIA WOJEWÓDZKICH PRZEDSIĘBIORSTW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

W I kwartale 1992 roku trwało nadal postępowanie dotyczące komunalizacji mienia Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji oraz Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej.

Na mocy art.5 ust.3 pkt 2 Ustawy z dnia 10 maja 1990 roku - Przepisy wprowa­

dzające.... Wojewoda Jeleniogórski Jako organ założycielski dla tych przedsiębiorstw użyteczności publicznej został zobowiązany do przekazania ich mienia jako mienia komunalnego gminom, jeżeli jest ono niezbędne do wykonywania ich zadań. Z wnioskami o przejęcie jako komunalne mienia zarówno WPEC jak i WPWiK wystąpiła większość gmin z terenu województwa jeleniogórskiego. Oznacza to Jednak konieczność uprzedniego przeprowadzenia podziału tychże przedsiębiorstw.

W sprawie podziału Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Jeleniej Górze Wojewoda Jeleniogórski wydał dnia 1 kwietnia 1992 roku stosowne zarządzenie. Zgodnie z ustaleniami § 1 tegoż zarządzenia WPWiK ulega podziałowi po­

przez wyłączenie zespołów środków trwałych i odpowiadających im części środków obro­

towych orńz ich przekazanie jako mienie komunalne Jednostkom organizacyjnym wskazanym przez gminy. Przekazaniu podlegają również odpowiadające tym środkom wydzielone części załogi przedsiębiorstwa. Przekazanie składników majątkowych (w tym wierzytel­

ności i zobowiązań) nastąpi według bilansu na dzień 30 czerwca 1992 roku, co Jest równoznaczne z zakończeniem podziału WPWiK. Gminy potwierdziły wcześniej niezbędność uzyskania mienia WPWiK Jako mienia komunalnego do wykonywania zadań własnych, akcep­

tując przy tym przyjęty w zarządzeniu Wojewody sposób podziału tegoż przedsiębiorst­

wa.

(8)

Podobny wariant podziału dotyczyć będzie także WPEC w Jeleniej Górze. Nastąpić to jednak ma dopiero od dnia 1 września br., co umożliwi na przystąpienie do "sezonu grzewczego" Już w nowych warunkach organizacyjnych.

Proces komunalizacji mienia wojewódzkich przedsiębiorstw użyteczności publicznej w Jeleniogórskiem zostanie zatem zakończony w III kwartale 1992 roku.

1.4. KOMUNALNE ZASOBY MIESZKANIOWE

Rozmiary komunalnych zasobów mieszkaniowych 1 dynamika ich wzrostu kształtują się pod wpływem zarówno przyrostu nowych mieszkań jak 1 ich ubytków, powodowanych przez różne czynniki. W gminach województwa Jeleniogórskiego udział tych zasobów mieszka­

niowych jest zróżnicowany, co dla lat 1988-1991 ukazuje tablica 1.

0 ile w 1988 roku (NSP) udział komunalnych zasobów mieszkaniowych wynosił w skali województwa 38,9%, to w końcu 1991 roku mieszkania komunalne stanowiły 36,6% ogółu mieszkań. Zaznaczył sią jednak nie tylko spadek udziału tej części zasobów, lecz również zmniejszenie się ich liczby (z 58619 do 57019 mieszkań, tj o ponad 2,7%).

Związane Jest to przede wszystkim ze zjawiskiem sprzedaży mieszkań komunalnych ich najemcom lub innym osobom. Należy jednak wskazać, iż w 12 gminach województwa liczba mieszkań komunalnych w latach 1988-1991 uległa zwiększeniu. Są toi

- gminy miejskie: Kamienna Góra, Karpacz, Lubań, Piechowice 1 Zawidów, - gminy wiejsko-miejskie: Leśna, Lubomierz, Węgliniec i Wleń,

- gminy wiejskie: Kamienna Góra, Marciszów i Osiecznica.

W 1991 roku mieszkania komunalne stanowiły największą część ogółu zasobów mieszka­

niowych w następujących gminach miejskich:

- Wojcieszów - 70,2%,

- Kowary - 61,3%,

- Kamienna Góra - 60,0%,

W pięciu gminach natomiast udział komunalnej substancji mieszkaniowej był niższy od 10%. Do grupy tych gmin należą:

- Platerówka - 3,9%,

- Zgorzelec (gmina wiejska) - 4,3%, - Lubań (gmina wiejska) - 4,4%

- Bolesławiec (gmina wiejska) - 5,7%,

- Nowogrodziec - 9,9%.

Należy również przy tym wskazać, iż przeciętne mieszkanie komunalne obejmowało w końcu 1991 Jedynie 51,3 m2 powierzchni użytkowej i składało się z 2,94 Izb, podczas gdy wielkości średnie dla ogółu zasobów województwa wynosiły odpowiednio 61,7 m2 i 3,52 izby.

Zasoby mieszkaniowe są ważnym elementem mienia komunalnego w gminach regionu Jeleniogórskiego. Istotnym zatem zagadnieniem Jest realizacja komunalnego budownictwa mieszkaniowego w I kwartale roku 1992, co przedstawia tablica 2.

W pierwszych trzech miesiącach 1992 roku oddano do użytku 57 mieszkań komunalnych o powierzchni użytkowej wynoszącej łącznie 3445 m2. Stanowiło to jedynie 6,8% ogółu mieszkań zrealizowanych w tym okresie na terenie województwa.

(9)

7 Tabl. 1. Zasoby mieszkaniowe w gminach woj. Jeleniogórskiego w latach 1988-1991

Wyszczególnienie a-ogólem

b-w tym komunalne c-udział zasobów

komunalnych w % ogółem

NSP 1988 1991

miesz­

kania izby

powierz­

chnia użytkowa w m2

miesz­

kania izby

powierz­

chnia użytkowa w m2

WOJEWÓDZTWO a 150663 527617 9233780 155916 549125 9613211 b 58619 170851 2929177 57019 167682 2925290 O

GMINY MIEJSKIE

38,9 32,4 31,7 36,6 30,5 30,4

Bolesławiec a 12858 43002 691366 13290 44934 725516 b 5230 15238 250905 5188 15142 247162

c 40,7 35,4 36,3 39,0 33,7 34,1

Jelenia Góra a 28284 96396 1630608 29425 100714 1709177 b 14240 43185 752068 13404 42142 743024

c 50,3 44,8 46,1 45,5 41,8 43,5

Kamienna Góra a 7295 21009 355066 7512 21841 368904

b 4455 11252 200915 4514 10644 206245

O 61,1 53,6 56,6 60,0 48,7 55,9

Karpacz a 1910 6674 114499 1976 6978 120643

b 748 2187 37106 915 2095 37038

O 39,2 32,8 32,4 46,3 30,0 30,7

Kowary a 3609 11680 196876 3856 12653 213195

b 2401 7011 118311 2363 6516 115018

O 66,5 60,0 60,1 61,3 51,5 53,9

Lubań a 7080 23559 390246 7480 25317 418987

b 3556 10466 173026 3755 11420 190644

c 50,2 44,4 44,3 50,2 45,1 45,5

Piechowice a 2234 7758 137286 2302 6127 144631

b 925 2681 43727 927 2671 57775

c 41,4 34,6 31,9 40,3 32,9 39,9

Szklarska Poręba a 2602 8917 156931 2707 9376 164671

b 937 2705 47165 858 2567 51915

c 36,0 30,3 30,1 31,7 27,4 31,5

Świeradów Zdrój a 1535 5421 99582 1572 5564 102991

b 431 1145 20804 402 1045 22276

c 28,1 21,1 20,9 25,6 18,8 21,6

Wojcieszów a 1280 3943 69739 1287 3977 70381

b 954 2736 46550 904 2678 43882

O 74,5 69,4 66,7 70,2 67,3 62,3

Zawidów a 1151 3966 66148 1369 4725 79261

b 601 1752 28660 662 1966 31290

O 52,2 44,2 43,3 48,3 41,6 39,5

Zgorzelec a 10531 35864 585535 10979 37723 618684

b 3701 11585 195125 3511 11367 190233 c

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

35,1 32,3 33,3 32,0 30,1 30,7

Bogatynia a 7215 25371 416816 7562 26718 438538

b 3048 9952 160782 2510 8282 146314

O 42,2 39,2 38,6 33,2 31,0 33,4

Bolków a 3226 11238 212411 3326 11619 218456

b 1236 3390 62524 1151 3206 56988

O 38,3 30,2 29,4 34,6 27,6 26,1

(10)

Tabl.1. Zasoby mieszkaniowe w gminach woj. jeleniogórskiego w latach 1988-1991 (cd.)

Wyszczególnienie a-ogółem

b-w tym komunalne c-udzlał zasobów

komunalnych w % ogółem

NSP 1988 1991

miesz­

kania izby

powierz­

chnia użytkowa w m2

miesz­

kania izby

powierz­

chnia użytkowa w m2

GMINY MIEJSKO-WIEJSK.(dok.)

Gryfów Śląski a 3230 11564 210494 3402 12224 221772

b 1242 3438 59393 1225 3326 56892

c 38,5 29,7 28,2 36,0 27,2 25,7

Leśna a 3325 11501 206125 3446 11940 213747

b 1259 3459 60035 1503 4559 77997

c 37,9 30,1 29,1 43,6 38,2 36,5

Lubawka a 2676 11351 209390 3841 12027 221005

b 1819 4678 83799 1819 4678 84293

c 49,5 41,2 40,0 47,4 38,9 38,1

Lubomierz a 1829 6985 138308 1869 7143 141230

b 376 1086 20704 379 1144 19216

c 20,6 15,5 15,0 20,3 16,0 13,6

Lwówek Śląski a 5388 19805 361132 5488 20255 369482

b 1454 4146 71568 1431 3918 68960

c 27,0 20,9 19,8 26,1 19,3 18,7

Mirsk a 2892 10563 199808 2935 107$3 203112

b 961 2650 45297 863 2401 39016

c 33,2 25,1 22,7 29,4 22,3 19,2

Nowogrodziec a 3477 14859 261378 3591 15470 271702

b 403 1208 20158 356 1046 18035

c 11,6 8,1 7,7 9,9 6,8 6.6

Pieńsk a 2652 9932 169868 2840 10614 182205

b 1033 2977 47555 953 2816 45905

O 38,9 30,0 28,0 33,6 26,5 25,2

Świerzawa a 2269 8663 168153 2352 8965 173028

b 734 2208 41745 730 2815 39821

c 32,3 25,5 24,8 31,0 31,4 23,0

Węgliniec a 2796 10274 174014 2825 10414 176717

b 819 2458 40994 831 2465 39982

O 29,3 23,9 23,6 29,4 23,7 22,6

Wleń a 1539 5767 110303 1539 5769 110353

b 440 1300 22738 444 1329 24394

c 28,6 22,5 20,6 28,8 23,0 22,1

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 2555 10952 208411 2589 11137 212309

b 206 675 12225 147 453 8628

c 8,1 6,1 5,9 5,7 4,1 4,1

Janowice Wielkie a 1219 4111 79462 1226 4154 80219

b 507 1410 26043 465 1276 28248

c 41,6 34,3 32,8 37,9 30,7 35,2

Jeżów Sudecki a 1564 6263 121013 1581 6356 122719

b 258 803 13787 210 636 11362

e 16,5 12,8 11,4 13,3 10,0 9,3

Kamienna Góra a 2259 7447 145249 2295 7635 148726

b 345 877 15669 448 1443 22248

c 15,3 11,8 10,8 19,5 18,9 15,0

(11)

9 Tabl. 1. Zasoby mieszkaniowe w gminach woj. jeleniogórskiego w latach 1986-91 (dok.)

Wyszczególnienie a-ogółem

b-w tym komunalne c-udział zasobów

komunalnych w % ogółem

NSP 1988 1991

miesz­

kania izby

powierz­

chnia użytkowa w m2

miesz­

kania izby

powierz­

chnia użytkowa w m2

GMINY WIEJSKIE (dok.)

Lubań a 1650 7321 136872 1667 7417 138602

b 94 301 6026 74 231 4717

c 5.7 4,1 4,4 4,4 3,1 3,4

Marciszów a 1584 4845 92175 1616 4967 94662

b 346 868 15704 355 898 16508

c 21,8 17,9 17,0 22,0 18,1 17,4

Mysłakowice a 3068 10081 186573 3103 10227 189457

b 1271 3397 59046 1261 3323 57140

. c 41,4 33,7 31,6 40,6 32,5 30,1

Olszyna a 2109 7459 131319 2124 7545 132975

b 697 2039 32707 682 2049 31265

O 33,0 27,3 24,9 32,1 27,1 23,5

Osiecznica a 1305 5153 95511 1372 5443 100717

b 167 522 9630 174 656 8324

O 12,8 10,1 10,1 12,7 12,0 8,3

Platerówka a 530 2273 42393 531 2282 42527

b 21 83 1479 21 127 1800

O 4,0 3,7 3,5 3,9 5,6 4,2

Podgórzyn a 2332 8331 157564 2389 8563 161775

b 837 2386 41390 827 2092 42230

c 35,9 28,6 26,3 34,6 24,4 26,1

Siekierczyn a 1344 5613 98305 1346 5624 98529

b 228 672 11051 218 648 11100

c 17,0 12,0 11,2 16,2 11,5 11,3

Stara Kamienica a 1561 5855 117892 1565 5885 118680

b 277 783 14133 271 72 5 14304

c 17,7 13,4 12,0 17,3 12,3 12,1

Sulików a 1804 7363 134893 1807 7383 135419

b 271 843 13559 184 529 8358

c 15,0 11,4 10,1 10,2 7,2 6,2

Zgorzelec a 1896 8488 154066 1934 8667 157507

b 91 299 5074 84 358 4743

c 4,8 3,5 3,3 4,3 4,1 3,0

Efekty komunalnego budownictwa mieszkaniowego w I kwartale br. były Jednak ponad dwukrotnie większe aniżeli w analogicznym okresie roku ubiegłego i o 54,1% większe od uzyskanych w ciągu wszystkich kwartałów 1991 roku.

Odnośnie przestrzennego rozmieszczenia efektów tegoż budownictwa należy wskazać, iż w I kwartale 1992 roku dotyczyły one tylko dziewięciu spośród 40 gmin województwa Jeleniogórskiego. Najwięcej przy tym mieszkań komunalnych oddano w tym okresie w gmi­

nach Wleń (13) 1 Lubomierz (11). Dla porównania, przekazane w 1991 roku mieszkania komunalne (37 mieszkań o powierzchni użytkowej 2136 m2) zlokalizowane były na terenie sześciu gmin, przy czym najwięcej oddano ich w gminach Lwówek Śląski (12) i Jelenia Góra (10).

(12)

W I kwartale 1992 roku rozpoczęto realizację Jedynie 14 mieszkań o powierzchni użytkowej wynoszącej 529 m2. Dotyczy to wyłącznie miasta Bolesławiec. Stanowi to jednak 3,5-krotny wzrost w porównaniu z analogicznym okresem roku 1991. Należy przy tym nadmienić, iż w 1991 roku rozpoczęto realizację 40 mieszkań komunalnych, z czego 36 w gminie Bolków, a pozostałe 4 w mieście Kamienna Góra.

Zagadnienie rozmiarów komunalnego budownictwa mieszkaniowego, co warto wskazać, wykazuje istotne związki z możliwościami finansowymi gmin województwa Jeleniogórskie­

go. Potrzeby bowiem w tym zakresie są znaczne.

Tabl. 2. Komunalne budownictwo mieszkaniowe w I kwartale 1992 roku

Wyszczególnienie a-mieszkania b-izby

c-powierzchnia użytkowa w m2

Mieszkania oddane do użytku

Mieszkania rozpoczęte

I - III 1992 w licz­

bach bez- względn.

I - III 1991 -100

1991 . 100

w licz­

bach bez- względn.

I - III 1991 -100

1991 - 100

WOJEWÓDZTWO a 57 228,0 154,1 14 350,0 35,0

b 159 230,4 142,0 30 300,0 21,1

c 3445 271,0 161,3 529 168.5 22,5

GM MY MIEJSKIE a 14 127,3 73,7 14 350,0 350,0

b 45 140,6 71,4 30 300,0 300,0

c 947 145,7 80,0 529 168,5 168,5

Jelenia Góra a 2 100,0 20,0 - - -

b 4 50,0 10,3 - - _

O 75 60,0 11,4 - - -

Bolesławiec a 4 200,0 200,0 14 - -

b 16 228,6 228,8 30 _ -

O 230 280,5 280,5 529 - -

Kamienna Góra a 4 - - - W -

b 11 - - _ - -

O 285 - - _-

Kowary a 4 - - - - -

b 14 - - - - -

c 357 - - - - -

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE a 37 264,3 205,6 - - -

b 99 267,6 202,0 _ -

O 2143 345,1 225,1 _ _ -

Bolków a 7 350,0 350,0 - - -

b 22 440,0 440,0 - _ -

O 327 430,3 430,3 - - -

Lubawka a 6 - - - - -

b 15 - _ _ _

O 420 - - _ _ -

Lubomierz a 11 - - _ _ -

b 37 - - _ _

O 696 - - _ _

Wleń a 13 - - _

b 25 - _ _ _

c 700 - - _ _ _

GMINY WIEJSKIE a 6 - - - - - .

b 15 - - _ _ -

c 355 - - _ _ -

Marciszów a 6 - - - - -

b 15 - - - _ -

c 355 - - - -

(13)

2.GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN

2.1 UWAGI OGÓLNE

Kształtowanie podstaw gospodarki finansowej gmin zostało zapoczątkowane przygoto­

waniem w latach 1990-1991 szeregu aktów prawnych regulujących zarówno ogólne, jak i szczegółowe elementy finansów lokalnych. Do aktów tych należała przede wszystkim ustawa z dnia 14.12.1990 roku o dochodach gmin 1 zasadach ich subwencjonowania w 1991 roku (Dz.U. 1990 nr 89, poz.518). Praktyczną weryfikacją wartości zawartych w niej regulacji prawnych przyniosła z pewnością gospodarka budżetowa gmin w roku 1991.

W dniu 19.10.1991 Sejm przyjął ustawą o zmianie wskazanej wyżej ustawy oraz 0 zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym 1 niektórych innych ustaw (Dz.U. 1991 nr 110, poz.475). W znowelizowanej ustawie o dochodach gmin... zmianie uległy tylko te zapisy, których ponowne uregulowanie było niezbądne ze wzglądu na zmiany w syste­

mie podatkowym, lub które nie mogły być uregulowane w dotychczasowej ustawie. Do najważniejszych przy tym zmian należy ustanowienie nowego układu udziałów gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. W 1992 roku bądą to zatemi

- 5% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych i Jednostek organi­

zacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, mających siedzibą na terenie gmi­

ny,

- 15% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Nadal istotne miejsce wśród dochodów budżetów gmin zajmować bądą wpływy z podatków 1 opłat lokalnych. Uzupełnieniem tychże dochodów bądą zaś kwoty subwencji ogólnych przyznanych gminom z budżetu państwa.

2.2 DOCHODY BUDŻETÓW GMIN W 1991 ROKU

Zarówno wielkości Jak i struktura dochodów poszczególnych gmin województwa jele­

niogórskiego mają poważne znaczenie dla kształtu polityki 1 gospodarki lokalnej.

Dotyczy to zwłaszcza poziomu dochodów na zadania własne (w tym subwencji ogólnej) oraz dotacji celowych na zadania zlecone gminom. Informacji w tym zakresie dotyczących roku 1991 dostarcza tablica 3.

W 1991 roku ogólne dochody budżetowe gmin osiągnąły wielkość prawie 692 mld zł. Z kwoty tej dochody na zadania własne stanowiły 88,1%. Ich udział wykazuje przy tym zróżnicowanie przestrzenne. Wśród gmin województwa jeleniogórskiego najwyższym udziałem dochodów na realizację zadań własnych w ogólnej wielkości dochodów wyróżniały siąi

- Bogatynia - 97,2 %,

- Bolesławiectgm.wiejska) - 94,9 %,

- Karpacz - 92,5 %,

- Lubań (miasto) - 92,5 %, - Mysłakowice - 92,4 %.

(14)

Tabl. 3. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w 1991 roku

Z tego

Dochody ogółem

w tym

Wyszczególnienie dochody

dochody od osób prawnych

1 fizycznych

w tym a - w min zł

b - struktura w X

zadania własne

wpływy z pod.

rolnego oraz pod. i opłat lokalnych od osób prawnych

udziały gmin w pod.stano­

wiących do­

chód budżetu państwa WOJEWÓDZTWO & 691781 609497 388323 134379 171843

b GMINY MIEJSKIE

100,0 88, 1 56,1 19,4 24,6

Bolesławiec a 54256 47977 33807 10788 17448

b 100,0 88,4 62,3 19,9 32,2

Jelenia Góra a 142137 123024 85143 19026 52307

b 100,0 86,6 59,9 13,3 36,8

Kamienna Góra a 22710 19537 14983 4179 6281

b 100,0 86,0 66,0 18,4 36.5

Karpacz a 13359 12363 5655 2008 620

b 100,0 92,5 42,3 15,0 4,6

Kowary a 12403 10689 8403 3128 4109

b 100,0 86,2 67,7 25,2 33,1

Lubań a 26294 24326 17345 4768 9672

b 100,0 92,5 66,0 18,1 36,8

Piechowice a 9221 7480 4757 1616 2113

b 100,0 81,1 51,6 17,5 ' 22,9

Szklarska Poręba a 16418 14429 7592 2085 2546

b 100,0 87,9 46,2 12,7 15,5

Świeradów Zdrój a 7625 6590 4034 1337 2197

b 100,0 86,4 52,9 17,5 28,8

Wojcieszów a 5748 4247 2455 1187 827

b 100,0 73,9 42.7 20,7 14,4

Zawidów a 4230 3355 1882 857 694

b 100,0 79,3 44,5 20,3 16.4

Zgorzelec a 44724 41049 25672 5016 11539

b GMINY MIEJSKO WIEJ.

100,0 91,8 57,4 11,2 25,8

Bogatynia a 76365 74246 57567 28663 26452

b 100,0 97,2 75,4 37,5 34,6

Bolków a 12657 9305 4836 1215 447

b 100,0 73,5 38,2 9,6 3,5

Gryfów Śląski a 14249 12043 6237 2041 2335

b 100,0 84,5 43,8 14,3 16,4

Leśna a 8350 7156 4641 1887 1623

b 100,0 85,7 55,6 22,6 21,8

Lubawka a 16226 14612 5421 2045 2229

b 100,0 90,1 33,4 12,6 13,7

Lubomierz a 6158 4848 1647 496 471

b 100,0 78,7 26,7 8.1 7,6

Lwówek Śląski a 19175 17569 13420 5341 4590

b 100,0 91.6 70,0 27,9 23,9

Mirsk a 6340 5481 3551 1941 928

b 100,0 86,5 56,0 30,6 14,6

Nowogrodziec a 13155 11223 8692 3998 2345

b 100,0 85,3 66,1 30,4 17,8

Pieńsk a 10210 9065 5299 2468 820

b 100,0 88,8 51,9 24,2 8,0

Świerzawa a 8288 6225 4807 2921 747

b 100,0 75,1 58,0 35,2 9,0

Węgliniec a 8909 7869 4753 1226 3105

b 100,0 88,3 53,4 13,8 34,9

Wleń a 5083 3832 1639 562 421

b 100,0 75.4 32,2 11,1 8,3

13

dotacje

celowe Wyszczególnienie podatki

i opłaty od osób fizycznych

wpływy z opłaty skarbowej

nadwyżka budżetowa z roku ubiegłego

subwencja ogólna

zadania zlecone gminom

a - w min zł b - struktura w X

54276 22567 45423 100926 82284 a WOJEWÓDZTWO

7,8 3,3 6,6 14,6 11,9 b

GMINY MIEJSKIE

2594 2977 5377 4485 6279 a Bolesławiec

4.8 5,5 9,9 8,3 11,6 b

7715 6095 10779 5777 19113 a Jelenia Góra

5,4 4,3 7,6 4.1 13.4 b

1026 1497 1116 1364 3173 a Kamienna Góra

4,5 ' 6,6 4,9 6,0 14,0 b

2373 327 534 735 996 a Karpacz

17,8 2,4 4,0 5,5 7,5 b

798 368 34 927 1714 a Kowary

6,4 3,0 0,3 7,5 13,8 b

1657 1248 1222 2041 1968 a Lubań

6,3 4,7 4,6 7,8 7.5 b

770 257 208 699 1741 a Piechowice

8,3 2,8 2,3 7,6 18,9 b

1095 382 276 6561 1989 a Szklarska Poręba

6,7 2,3 1,7 40,0 12.1 b

322 178 536 1701 1035 a Świeradów Zdrój

4,2 2,3 7,0 22,3 13,6 b

335 106 993 390 1501 a Wojcieszów

5,8 1.8 17,3 6,8 26,1 b

227 104 283 1042 875 a Zawidów

5,4 2,5 6,7 24,6 20,7 b

5943 3174 6360 5711 3675 a Zgorzelec

13,3 7,1 14,2 12,8 8,2 b

GMINY MIEJSKO-WIEJ

1689 721 2841 7673 2119 a Bogatynia

2,2 0,9 3,7 10,0 2,8 b

2864 304 220 2983 3352 a Bolków

22,6 2,4 1,7 23,6 26.5 b

1624 237 859 2970 2206 a Gryfów Śląski

11,4 1,7 0,6 20,8 15,5 b

728 203 168 2105 1194 a Leśna

6,7 2,4 2,0 25,2 14,3 b

769 203 543 8119 1614 a Lubawka

4,7 1,3 3,3 50,0 9,9 b

537 127 105 2631 1310 a Lubomierz

8,7 2,1 1,7 42,7 21,3 b

2025 852 2090 1111 1606 a Lwówek Śląski

10,6 4,4 10,9 5,8 8,4 b

509 173 97 1556 859 a Mirsk

8,0 2,7 1,5 24,5 13,5 b

2091 258 437 2094 1932 a Nowogrodziec

15,9 2,0 3,3 15,9 14,7 b

1627 205 1481 1455 1145 a Pieńsk

15,9 2,0 14,5 14,3 11,2 b

966 172 190 480 2063 a Świerzawa

11,7 2,1 2,3 5,8 24,9 b

325 97 158 2360 1040 a Węgliniec

3,6 1,1 1,8 26,5 11,7 b

604 52 86 1655 1251 a Wleń

11,9 1,0 1.7 32,6 24,6 b

(15)

14

Tabl. 3. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w 1991 roku (dok.)

Z tego

Dochody ogółem

w tym

Wyszczególnienie dochody

dochody od osób prawnych

1 fizycznych

w tym a - w min zł

b - struktura w %

zadania własne

wpływy z pod.

rolnego oraz pod. i opłat lokalnych od osób prawnych

udziały gmin w pod.stano­

wiących do­

chód budżetu państwa GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 16770 15918 9220 5281 1964

b 100,0 94,9 55,0 31,5 11,7

Janowice Wielkie a 6051 5039 2112 885 681

b 100,0 83,3 34,9 14,6 11,3

Jeżów Sudecki a 7344 5565 2156 1168 31

b 100,0 75,8 29,4 15,9 0,4

Kamienna Góra a 10113 8994 3897 1410 1386

b 100,0 88,9 38,5 13,9 13,7

Lubań a 5330 4586 2747 1566 346

b 100,0 86,0 51,5 29,4 6,5

Marciszów a 5103 4495 2370 1067 830

b 100,0 88,1 46,4 20,9 16,3

Mysłakowice a 17328 16005 6440 2259 2139

b 100,0 92,4 37,2 13,0 12,3

Olszyna a 7569 5575 3987 1580 1560

b 100,0 73,7 52,7 20,9 ' 20,9

Osiecznica a 7319 6212 4160 1739 942

b 100,0 84,9 56,8 23,8 12,9

Platerówka a 2056 1639 900 522 105

b 100,0 79,7 43,8 25,4 5,1

Podgórzyn a 15548 14141 5274 2561 225

b 100,0 91,0 33,9 16,5 1,4

Siekierczyn a 5234 3746 2434 1071 663

b 100,0 71,6 46,5 20,5 12,7

Stara Kamienica a 6207 5130 2008 58 51

b 100,0 82,6 32,4 0,-9 0,8

Sulików a 6549 5644 2753 1057 845

b 100,0 86,2 42,0 16,1 12,9

Zgorzelec a 8970 8266 3607 1356 989

b 100,0 92,2 40,2 15,1 11,0

15

celowe Wyszczególnienie podatki

i opłaty od osób fizycznych

wpływy z opłaty skarbowej

nadwyżka budżetowa z roku ubiegłego

subwencja ogólna

zadania zlecone gminom

a - w min zł b - struktura w X

1777 198 2876 984 852

GMINY WIEJSKIE a Bolesławiec

10,6 1,2 17,1 5,9 5,1 b

258 96 30 1229 1012 a Janowice Wielkie

4,3 1,6 0,5 20,3 16,7 b

635 188 139 2174 1779 a Jeżów Sudecki

6,6 2,6 1,9 29,6 24,2 b

587 225 519 3106 1119 a Kamienna Góra

5,8 - 2,2 5,1 30,7 11,1 b

688 94 283 1055 744 a Lubań

12,8 1,8 5,3 19,8 14,0 b

389 84 65 1695 608 a Marciszów

7.6 1,6 1,3 33,2 11,9 b

1492 299 398 6717 1323 a Mysłakowice

8,6 1,7 2,3 36,8 7,6 b

671 155 368 1121 1994 a Olszyna

8,9 2,0 4,9 14,8 26,3 b

1139 112 410 859 1107 a Osiecznica

15,6 1.5 5,6 11.7 15,1 b

223 50 186 347 417 a Platerówka

10,6 2,4 9,0 16,9 20,3 b

1375 222 741 6999 1407 a Podgórzyn

8,8 1,4 4,8 45,0 9,0 b

604 96 118 754 i486 a Siekierczyn

11,5 1.8 2,3 14,4 28,4 b

1403 140 1230 1723 1077 a Stara Kamienica

22,6 2,3 19,8 27,6 17,4 b

725 126 1062 1273 905 a Sulików

11,1 1,9 16,2 19,4 13,8 b

1097 165 5 2265 704 a Zgorzelec

12,2 1,8 0,1 25,3 7,8 b

(16)

Najniższy zaś udział dotyczył w 1991 roku gmin:

- Siekierczyn - Bolków - Olszyna - Wojcieszów

- 71,6 X, - 73,5 X, - 73,7 X, - 73,9 X,

Bardziej jednak Istotnym miernikiem poziomu gmin na zadania własne jest Ich wyso­

kość przypadająca na 1 mieszkańca.

Uszeregowanie gmin za 1991 rok według wysokości dochodów na zadania własne (poza otrzymanymi w ramach subwencji ogólnej) w przeliczeniu na osobą zamieszkującą stale na danym terenie przedstawia się następująco:

1 - Bogatynia - 2552 min zł,

2 - Karpacz - 2023 min zł.

3 - Bolesławiec (wieś) - 1461 min zł, 4 - Jelenia Góra - 1254 min Zł.

5 - Osiecznica - 1053 min zł.

6 - Świeradów Zdrój - 990 min zł, 7 - Bolesławiec (miasto) - 978 min Zł, 6 - Zgorzelec (miasto) - 970 min zł, 9 - Szklarska Poręba - 948 min Zł, 10 - Janowice Wielkie - 939 min Zł, 11 - Wojcieszów - 937 min Zł, 12 - Lubań (miasto) - 929 min zł, 13 - Piechowice - 909 min Zł, 14 - Mysłakowice - 899 min zł, 15 - Podgórzyn - 884 min Zł, 16 - Lwówek Śląski - 853 min Zł, 17 - Zgorzelec (wieś) - 845 min zł, 16 - Gryfów Śląski - 818 min Zł,

19 - Kowary - 783 min Zł,

20 - Kamienna Góra (miasto) - 770 min Zł,

21 - Pieńsk - 759 min Zł,

22 - Sulików - 742 min Zł,

23 - Platerówka - 717 min zł, 24 - Kamienna Góra (wieś) - 703 min Zł, 25 - Świerzawa - 693 min Zł, 26 - Stara Kamienica - 663 min Zł, 27 - Siekierczyn - 640 min Zł, 26 - Nowogrodziec - 639 min Zł,

29 - Olszyna - 638 min Zł,

30 - Węgliniec - 591 min zł, 31 - Jeżów Sudecki - 589 min Zł, 32 - Marciszów - 563 min Zł, 33 - Lubań (wieś) - 560 min Zł,

34 - Bolków - 549 min Zł,

35 - Lubawka - 527 min zł ,

36 - Zawidów - 485 min Zł,

37 - Leśna — 462 min zł.

36 - Wleń - 428 min zł,

39 - Mirsk - 415 min zł ,

40 - Lubomierz - 339 min zł ,

(17)

17

Zróżnicowanie w tym względzie jest zatem znaczne 1 odpowiada, ogólnie biorąc liczebności i kondycji" ekonomicznej podmiotów gospodarczych funkcjonujących na terenie poszczególnych gmin. Do najważniejszych i najbardziej wydajnych źródeł do­

chodów budżetów gmin w 1991 roku należały bowiem dochody od osób prawnych i fizycz­

nych, których wysokość stanowiła 56,1% ogółu dochodów oraz 63,7% dochodów na reali­

zację zadań własnych. Ważne miejsce w tym układzie zajmowały przy tym:

- udziały gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa (niemal 1/4 ogółu dochodów budżetowych>,

- wpływy z podatku rolnego oraz podatków i opłat lokalnych od osób prawnych (19,4% ogółu dochodów budżetowych).

Ponadto niewielkie w skali województwa lecz istotne, w niektórych jego gminach, znaczenie mają wpływy z podatków i opłat od osób fizycznych (przeciętnie w 1991 roku 7,8% ogółu dochodów budżetowych gmin), wpływy z opłaty skarbowej (3,3%) oraz dochody gospodarki komunalnej i mieszkaniowej oraz opieki społecznej.

W warunkach niesamodzielności finansowej władz lokalnych i równocześnie dużego zróżnicowania w tym względzie między poszczególnymi gminami województwa, szczególnego znaczenia nabiera układ subwencjonowania. Gminy w ubiegłym roku otrzymały z budżetu państwa ponad 100 mld zł subwencji ogólnej. Ogólnie biorąc, subwencja ta stanowiła w 1991 roku 14,6% ogółu dochodów budżetów gmin tegoż regionu, lecz w ośmiu gminach Jej udział przekraczał 30%. Do grupy tychże gmin należą:

- Lubawka - Podgórzyn - Lubomierz

- Szklarska Poręba - Mysłakowice - Marciszów - Wleń

- Kamienna Góra (wieś)

50.0 X, 45.0 %, 42.7 %, 40.0 %, 38.8 %, 33,2 %, 32.6 %, 30.7 %.

Do gmin zaś w najniższym stopniu zasilanych subwencjami ogólnymi należą:

- Jelenia Góra - Karpacz - Lwówek Śląski - Świerzawa

- Bolesławiec (wieś) - Kamienna Góra (miasto)

- 4,1 %, - 5,5 %, - 5,8 %, - 5,8 %, - 5,9 %, - 6,0 %.

Tak znaczne zróżnicowanie w tym zakresie wynika bezpośrednio z ustawowego zakresu preferencji (zwiększeń kwoty subwencji ogólnej) oraz zakresu realizowanych zadań własnych. Zwiększenie bowiem kwot tejże subwencji przysługiwało w 1991 roku m.In.

gminom posiadającym na swoim terenie uzdrowisko, przejście graniczne i położonym na terenie podlegającym szczególnym zadaniom ochrony przyrody lub zagrożonym ekologicz­

nie. Gminy zaś prowadzące szkoły podstawowe Jako zadania własne (Lubawka, Mysłako­

wice, Podgórzyn, Szklarska Poręba) otrzymały należną im z tego tytułu część subwencji ogólnej.

(18)

Na realizację zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminom w 1991 roku przyznane zostały dotacje celowe z budżetu państwa w łącznej wysokości 82,3 mld zł.

Zróżnicowanie kwot dotacji celowych dla gmin wynika bezpośrednio z zakresu zadań zleconych przyjętych przez poszczególne gminy do realizacji zarówno z mocy prawa Jak i na podstawie porozumień między władzami lokalnymi a administracją rządową.

2.3. WYDATKI BUDŻETÓW GMIN W 1991 ROKU

Wydatki budżetów gmin województwa Jeleniogórskiego w roku 1991 wynosiły ogółem niemal 631 mld zł, z tego zaś 87,0% stanowiły wydatki na zadania własne, a 13,o%

pochłonęły zadania zlecone gminom. Informacje w tym zakresie przedstawiono w tabl. 4.

Największą pozycją wśród wydatków na zadania własne stanowią koszty utrzymania urządzeń komunalnych 1 dotacje dla przedsiębiorstw gospodarki komunalnej i mieszkani­

owej, na co przeciętnie w skali gmin województwa przeznacza się prawie 31,6% ogólnej wielkości tej części wydatków budżetowych. Gospodarka komunalna i mieszkaniowa najwięcej przy tym pochłania środków budżetowych w Piechowicach (58,6% ogółu wydatków na zadania własne) i w Janowicach Wielkich (55,6%), najmniej zaś w gminach: wiejskiej Bolesławiec (Jedynie 6,5%) i Świerzawa (6,6%),

Znaczące wydatki w ramach realizacji zadań własnych przeznaczone były w 1991 roku na oświatę 1 wychowanie (w tym zwłaszcza na szkoły podstawowe, przedszkola i świet­

lice dziecięce). Ich udział wprawdzie wynosił przeciętnie 19,8% ogółu wydatków budżetowych na zadania własne, lecz w czterech gminach przekroczył 40% (gmina Mysłakowice - 48,5%, Podgórzyn - 44,3%, Szklarska Poręba - 43,5%, Lubawka - 42,5%).

Niepoślednie, choć wyraźnie zróżnicowane przestrzennie, znaczenie w strukturze wydatków budżetowych gmin w roku 1991 miały obciążenia z tytułu usług ochrony zdrowia

i opieki społecznej. O ile Jednak przeciętnie w województwie wydatki na te dwa działy stanowiły 8,6% ogółu wydatków przeznaczanych z budżetów gmin na zadania własne, to w największym stopniu obciążały one budżety gmin i Świeradów Zdrój (20,3%) oraz Sulików (17,4%).

Ważną pozycją strony wydatkowej budżetów gmin województwa jeleniogórskiego są ponadto wydatki związane z utrzymaniem urzędów gminnych, pracowników administracji samorządowej i władz lokalnych. W tym względzie, przy średniej dla gmin tego regionu wynoszącej 12,0% ogółu wydatków na zadania własne, w trzynastu gminach w 1991 roku wydatki te przekraczały 20%, a największym obciążeniem budżetu wyróżniały się gminy wiejskie:

- Bolesławiec - 40,9% ogółu wydatków na zadania własne, - Platerówka - 29,6%,

- Jeżów Sudecki - 25,8%.

W najniższym zaś stopniu administracja samorządowa "angażowała" środki budżetu Bogatyni (jedynie 4,7% ogółu wydatków na zadania własne) i Jeleniej Góry (6,1%).

Ponadto wśród wydatków z budżetów gmin przeznaczonych na realizację zadań własnych istotny udział dotyczył "kultury i sztuki" (6,2%) oraz "kultury fizycznej i sportu"

(2,5%).

(19)

19

Duże zróżnicowanie między gminami województwa występowało w 1991 roku odnośnie zakresu zadań zleconych. Największe przy tym wydatki dotyczyły w analizowanym okresie miast i

- Jelenia Góra - 19,1 mld zł, - Bolesławiec - 6,3 mld zł, - Zgorzelec - 3,6 mld zł.

Wśród wydatków na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminom dominują wydatki na opiekę społeczną, administrację państwową oraz ochronę zdrowia.

2.4. DOCHODY WŁASNE GMIN W I KWARTALE 1992 ROKU

Najważniejszą grupę dochodów gmin w 1992 roku stanowią wpływy z podatków 1 opłat samorządowych oraz udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. Organami uprawnionymi do pobierania tych podatków 1 opłat są jednak nie tylko wydziały (komórki) finansowe odpowiednich gmin, lecz również urzędy skarbowe.

Dochody budżetów gmin pobrane w okresie I kwartału 1992 roku od osób prawnych 1 fizycznych przez odpowiednie terenowo urzędy skarbowe ukazuje tabl.5.

W analizowanym okresie urzędy skarbowe przekazały gminom należne dochody w wysoko­

ści ponad 30,2 mld zł. Największe przy tym wpływy gminy wynikały z tytułu 15% udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (14,4 mld zł). Stosownie do przepisów art. 3 ust.2 wspomnianej Już ustawy z dnia 19 października 1991 roku o zmianie ustawy o dochodach gmin... wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych dla gmin w 1992r.

ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku z terenu województwa przez wskaźnik 0,15 1 wskaźnik odpowiadający udziałowi liczby mieszkańców danej gminy w ogólnej liczbie ludności województwa w dniu 31.12.1990 roku. Stąd też największe wpływy z tego tytułu w I kwartale 1992 roku dotyczyły miast:

- Jelenia Góra - 2,6 mld zł, - Bolesławiec - 1,2 mld zł, - Zgorzelec - 1,0 mld zł.

Odnośnie natomiast wpływów z tytułu 5% udziału gmin w podatku dochodowym od osób prawnych w analizowanym okresie największe kwoty wpłynęły do budżetów gmin:

- Bogatynia - 1,9 mld zł, - Lubań (miasto) - 0,7 mld zł, - Jelenia Góra - 0,3 mld zł.

W układzie dochodów budżetów gmin pobranych w I kwartale 1992 roku przez urzędy skarbowe istotne miejsce zajmują ponadto wpływy z opłaty skarbowej (niemal 7,5 mld zł) i wpływy z karty podatkowej (prawie 4 mld zł). Mniejsze natomiast znaczenie w tym układzie mają podatek od spadków i darowizn (401,8 min zł) oraz wpływy z podatku rolnego od dochodów z działów specjalnych (308,6 min zł).

(20)

Tabl. 4. Wydatki budżetów gmin województwa Jeleniogórskiego w 1991 roku

Wyszczególnienie a - w min zł b - struktura w %

Wydatki ogółem

Z tego

na za­

dania własne

W tym

gospodar­

ka komu­

nalna

gospodarka mieszkaniowa i niemateria­

lne usługi komunalne

oświata i wychowanie

kultura i sztu­

ka

WOJEWÓDZTWO a 630963 549107 118717 54582 108550 33963

b 100,0 87,0 18,8 8,7 17,2 5,4

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec a 43405 37126 11709 550 7372 2347

b 100,0 85,5 27,0 1,3 17,0 5,4

Jelenia Góra a 137932 118818 29444 3282 20466 5375

b 100,0 86,1 21,3 2,4 14,8 3,9

Kamienna Góra a 22079 18906 5144 2423 3483 1146

b 100,0 85,6 23,3 11,0 15,8 5,2

Karpacz a 12816 11820 3556 1934 856 198

b 100,0 92,2 27,7 15,1 6,7 1,5

Kowary a 11942 10228 848 1796 2007 255

b 100,0 85,6 7,1 15,0 16,8 2,1

Lubań a 26352 24384 4978 3594 3886 2436

b 100,0 92,5 18,9 13,6 14,7 9,2

Piechowice a 9091 7350 3588 722 1140 239

b 100,0 80,8 39,5 7,9 12,5 2,6

Szklarska Poręba a 16526 14537 4170 1050 6324 155

b 100,0 88,0 25,2 6,4 36,3 0,9

Świeradów Zdrój a 7219 6184 1061 482 1060 331

b 100,0 85,7 14,7 6,7 14,7 4,6

Wojcieszów a 5788 4287 264 1129 393 293

b 100,0 74,1 4,6 19,5 6,8 5,1

Zawidów a 4363 3488 427 34 820 289

b 100,0 79,9 9,8 0,8 18,8 6,6

Zgorzelec a 35115 31469 6521 1749 7963 2346

b 100,0 89,6 18,6 5,0 22,7 6,7

GMINY MIEJSKO—WIEJ. .

Bogatynia a 61411 59292 10134 19138 11266 2305

b 100,0 96,5 16,5 31,2 18,3 3,8

Bolków a 12457 9105 3701 187 1773 491

b 100,0 73,1 29,7 1,5 14,2 3,9

Gryfów Śląski a 13052 10987 2700 1128 1220 704

b 100,0 84,2 20,7 8,6 9,3 5.4

Leśna a 7990 6796 501 298 1055 1789

b 100,0 85,1 6,3 3,7 13,2 22,4

Lubawka a 15938 14327 498 1587 6093 512

b 100,0 89,9 3.1 10,0 38,2 3,2

Lubomierz a 6037 4729 1178 919 763 302

b 100,0 78,3 19,5 15,2 12,6 5,0

Lwówek Śląski a 18338 16733 1715 2891 2500 1840

b 100,0 91,2 9,4 15,8 13,6 10,0

Mirsk a 6200 5341 1618 132 1101 436

b 100,0 86,1 26,1 2,1 17,8 7,0

Nowogrodziec a 12355 10423 3587 348 892 730

b 100,0 84,4 29,0 2,8 7,2 5,9

Pieńsk a 9271 8231 2116 1009 1565 815

b 100,0 88,8 22,8 10,9 16,9 8,8

Świerzawa a 7407 5344 364 - 962 668

b 100,0 72,1 4,9 - 13,0 9,0

Węgliniec a 7879 6839 1290 256 1104 585

b 100,0 86,8 16,4 3.2 14,0 7,4

Wleń a 5017 3766 221 842 754 502

b 100,0 75,1 4,4 16,8 15,0 10,0

21

Wyszczególnienie ochrona

zdrowia

opieka społeczna

kultura fizyczna 1 sport

administra­

cja państwo­

wa 1 samo­

rządowa

na zadania zlecone

a - w min zł b - struktura w %

25973 21352 13927 65958 81856 a WOJEWÓDZTWO

4,1 3,4 1 2,2 10,5 13,0 b

GMINY MIEJSKIE

1988 1401 1977 4772 6279 a Bolesławiec

4,6 3,2 4,6 11,0 14,5 b

5136 3783 4313 7253 19114 a Jelenia Góra

3,7 2,7 3,1 5,3 13,9 b

1775 1067 950 1834 3173 a Kamienna Góra

8,0 4,6 4,3 8,3 14,4 b

205 205 187 1744 996 a Karpacz

1,6 * 1.6 1,5 13,6 7,8 b

814 515 399 894 1714 a Kowary

6,8 4,3 3,3 7,5 14,4 b

670 1680 702 2614 1968 a Lubań

2,5 6,4 2,7 9,9 7,5 b

450 166 40 919 1741 a Piechowice

4,9 1,8 0,4 10,1 19,2 b

496 564 456 1289 1989 a Szklarska Poręba

3,0 3,4 2,8 7,8 12,0 b

585 669 449 727 1035 a Świeradów Zdrój

8,1 9,3 6,2 10,1 14,3 b

131 70 336 497 1501 a Wojcieszów

2,3 1,2 5,8 8,6 25,9 b

310 130 30 535 875 a Zawidów

7,1 3,0 0,7 12,2 20,1 b

3569 1542 1330 3477 3646 a Zgorzelec

10.2 4.4 3,8 9,9 10,4 b

GMINY MIEJSKO-WIEJ.

2345 1841 148 2800 2119 a Bogatynia

3,8 3,0 0,2 4,6 3,5 b

392 85 146 1540 3352 a Bolków

3,1 0,7 1,2 12,4 26,9 b

750 551 268 1856 2065 a Gryfów Śląski

5,7 4,2 2,0 14,2 15,8 b

644 304 224 1482 1194 a Leśna

8,1 3,8 2,8 18,5 14,9 b

777 323 262 1429 1611 a Lubawka

4,9 2,0 1,6 9,0 10,1 b

96 25 49 983 1308 a Lubomierz

1,6 0,4 0,8 16,3 21,7 b

485 735 528 1978 1605 a Lwówek Śląski

2,6 4,0 2,9 10,8 8,8 b

269 228 92 908 859 a Mirsk

4,3 3,7 1,5 14,6 13,9 b

616 590 ŹO 1548 1932 a Nowogrodziec

5,0 4,8 0,2 12,5 15,6 b

257 526 137 1198 1040 a Pieńsk

2,8 5,7 1,5 12,9 11,2 b

514 141 97 964 2063 a Świerzawa

6,9 1,9 1,3 13,0 27,9 b

254 200 107 1407 1040 a Węgliniec

3,2 2,5 1.4 17,9 13,2 b

23 316 26 806 1251 a Wleń

0,5 6,3 0,5 16,1 24,9 b

(21)

22

Tabl. 4. Wydatki budżetów gmin województwa Jeleniogórskiego w 1991 roku (dok.)

Z tego

Wyszczególnienie

Wydatki ogółem

w tym a - w min zł

b - struktura w %

na za­

dania własne

gospodar­

ka komu­

nalna

gospodarka mieszkaniowa

i niemateria­

lne usługi komunalne

oświata i wychowanie

kultura 1 sztu­

ka

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 11104 10252 617 53 1057

b 100,0 92,3 5,6 0,5 - 9,5

Janowice Wielkie a 6019 5007 715 2071 306 241

b 100,0 83,2 11,9 34,4 5,1 4,0

Jeżów Sudecki a 6539 4775 1619 133 303 386

b 100,0 73,0 24,8 2,0 4,6 5,9

Kamienna Góra a 9247 8130 1938 292 432 546

b 100,0 87,9 21,0 3,2 4,7 5,9

Lubań a 5240 4496 171 255 1716 204

b 100,0 85,8 3,3 4,9 32,7 3,9

Marciszów a 5073 4465 181 1137 300 273

b 100,0 88,0 3,6 22,4 5,9 5,4

Mysłakowice a 17140 15817 3318 54 7665 873

b 100,0 92,3 19,4 0,3 44,7 5,1

Olszyna a 7084 5090 1432 352 710 365

b 100,0 71,9 20,2 5,0 10,0 5.2

Osiecznica a 5833 4855 408 1095 1037 345

b 100,0 83,2 7,0 18,8 17,8 5,9

Platerówka a 1623 1207 438 42 25 141

b 100,0 74,4 27,0 2,6 1,5 6,7

Podgórzyn a 14900 13493 2909 682 6607 300

b 100,0 90,6 19,5 4,6 44,3 2,0

Siekierczyn a 4902 3416 465 387 538 552

b 100,0 69,7 9,5 7,9 11,0 11,3

Stara Kamienica a 5683 4606 908 220 274 148

b 100,0 81,0 16,0 3,9 4,8 2,6

Sulików a 5942 5038 395 172 399 703

b 100,0 84,8 6,6 2,9 6,7 11,8

Zgorzelec a 8654 7950 1870 157 1420 740

b 100,0 91,9 21,6 1,8 16,4 8,6

23

Wyszczególnienie a - w min zł b - struktura w X na zadania

zlecone ochrona

zdrowia

opieka społeczna

kultura fizyczna i sport

administra­

cja państwo­

wa i samo­

rządowa

GMINY WIEJSKIE

50 233 4198 852 a Bolesławiec

0,5 2,1 - 37,8 7.7 b

137 69 624 1012 a Janowice Wielkie

2,3 1,1 10,4 16,8 b

319 145 50 1234 1764 a Jeżów Sudecki

4,9 2,2 0,8 18,9 27,0 b

85 333 52 1362 1117 a Kamienna Góra

0,9 3.6 0,6 14,7 12,1 b

261 * 228 32 1071 744 a Lubań

5,0 4.4 0,6 20,4 14,2 b

25 222 20 1221 608 a Marciszów

0,5 4,4 0,4 24,1 12,0 b

331 449 50 2186 1323 a Mysłakowice

1,9 2,6 0,3 12,8 7,7 b

557 95 32 1104 1994 a Olszyna

7,9 1,3 0,5 15,6 28,1 b

27 72 90 1000 978 a Osiecznica

0,5 1,2 1.5 17.1 16,8 b

76 44 19 357 416 a Platerówka

4,7 2,7 1,2 22,0 25,6 b

59 457 72 1643 1407 a Podgórzyn

0,4 3,1 0,5 11,0 9,4 b

58 184 20 673 i486 a Siekierczyn

1,2 3,8 0,4 13,7 30,3 b

54 229 - 1118 1077 a Stara Kamienica

1,0 4,0 - 19,7 19,0 b

352 524 66 1154 904 a Sulików

5,9 8,8 1,1 19.4 15,2 b

168 343 82 1559 704 a Zgorzelec

1,9 4,0 0,9 18,0 8,1 b

(22)

Gminy

Ogółem w tys.zł

z t ego podatek

dochodo­

wy od osób prawnych

(5%)

podatek dochodowy od osób fizycz­

nych ( 15%)

wpływy z karty podatko­

wej

podatek od spadków

1 daro­

wizn

podatek rolny od dochodów z dzia­

łów spe­

cjalnych

opłata skarbowa

WOJEWÓDZTWO 30247179 3669170 14428670 3972411 401822 308618 7466488 GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 2954201 149364 1229322 389732 47287 135775 1002721 Jelenia Góra 6488117 338251 2602643 1112060 166813 1359 2266991 Kamienna Góra 1108357 53103 656216 164080 - 859 234099

Karpacz 402301 - 159148 74873 39982 - 128298

Kowary 585701 23555 345134 102443 3514 463 110592

Lubań 2130401 681707 664152 231465 12894 5 540178

Piechowice 365644 2000 207629 74048 4381 - 77586

Szklarska Poręba 406518 200 230570 100181 1684 64 73819 Świeradów Zdrój 245416 11581 137073 33671 1671 - 61420

Wojcieszów 162747 9900 115285 13095 - 56 24411

Zawidów 184465 - 128415 22310 — - 33740

Zgorzelec 2470017 127000 1005823 469306 29351 1 838536 GMINY MIEJSKO-

-WIEJSKIE

Bogatynia 3193407 1900000 725185 251354 6205 39 310624

Bolków 475614 - 321327 71614 10966 550 71157

Gryfów Śląski 491531 59250 308197 50318 - 203 73563

Leśna 417021 9417 305311 29904 557 - 71832

Lubawka 471683 4949 342537 66194 - - 58003

Lubomierz 238864 - 182811 21163 1220 - 33670

Lwówek Śląski 1036785 104116 535159 104749 23885 1488 267388

Mirsk 339480 1475 264333 22403 - 819 50450

Nowogrodziec 566943 760 396933 33936 1783 42417 91114

Pieńsk 550039 - 278040 42376 3493 ' 766 225364

Świerzawa 310920 2400 231003 27133 3669 141 46574

Węgliniec 362856 - 259572 32637 3974 302 66371

Wleń 181836 2234 141978 19355 3854 27 14388

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 521467 37615 285976 28066 744 104966 64100

Janowice Wielkie 141289 - 112688 8665 1000 - 18936

Jeżów Sudecki 261020 1700 160447 51472 - 505 46896

Kamienna Góra 361719 36796 234610 31850 849 52 57562

Lubań 210686 56 177040 7585 2392 1350 22263

Marciszów 187536 - 137072 20278 4500 - 25686

Mysłakowice 493150 70900 288862 39589 3480 42 90277

Olszyna 311768 26320 196951 25150 7979 1005 54363

Osiecznica 205909 15 141257 20352 543 14148 29594

Platerówka 58866 - 50212 874 - - 7780

Podgórzyn 338364 - 226530 59751 1936 27 50120

Siekierczyn 199008 9841 130579 19728 5122 814 32924

Stara Kamienica 252929 4665 143565 53001 50 375 51273

Sulików 218944 - 168382 10012 995 39555

Zgorzelec 343660 - 200703 35638 5049 102270

a/ przekazane przez odpowiednie terenowo urzędy skarbowe Źródło: Dane Izby Skarbowej w Jeleniej Górze

(23)

25

Największe, ogólnie biorąc, wpływy w I kw. br. urzędy skarbowe przekazały urzędom gminnym (miejskim) w Jeleniej Górze (prawie 6,5 mld zł), Bogatyni (3,2 mld zł) i Bo­

lesławcu (niemal 3 mld zł). Dla porównania wielkości tych wpływów z oczekiwaniami władz lokalnych wyrażonymi w uchwałach "budżetowych" wybrano Jelenią Górę (uchwała Rady Miejskiej nr XXV/229/92 z dnia 19 marca 1992 roku), a sytuację w tym zakresie po I kwartale br. przedstawiono w poniższym zestawieniu:

Jelenia Góra Plan na 1992 rok

w min zł

% wykonania planu w I kwartale 5% udział w podatku dochodowym od osób

prawnych

15% udział w podatku dochodowym od osób fi-

13400 2,5

zycznych 28000 9,3

wpływy z karty podatkowej 5700 19,5

podatek od spadków i darowizn 350 47,7

opłata skarbowa 12200 18,6

Planowane wpływy budżetu Jeleniej Góry były zatem w I kwartale 1892 roku realize-.

wane w zróżnicowanym stopniu. Najniższy przy tym stopień w tym zakresie dotyczył udziałów gminy w podatkach dochodowych od osób prawnych i osób fizycznych.

Poza dochodami gmin realizowanymi przez urzędy skarbowe, ważne miejsce w struk­

turze dochodów budżetów gminnych zajmują także podatki i opłaty lokalne, które pobie­

rane są przez Jednostki finansowe odpowiednich urzędów gminnych.

2.5. SUBWENCJE OGÓLNE DLA GMIN NA ROK 1992

Według zapisów znowelizowanej ustawy o dochodach gmin i zasadach ich subwencjono­

wania, gminy województwa jeleniogórskiego otrzymują w ratach miesięcznych subwencję ogólną z budżetu państwa. Kwota należna każdej z gmin Jest sumą subwencji:

- na wydatki bieżące, - na inwestycje,

- na zadania gmin związane z prowadzeniem szkół oraz innych placówek oświatowych, - wyrównawczej.

Kwoty subwencji ogólnych przyznanych (po korektach) na rok 1992 gminom regionu Jeleniogórskiego przedstawiono w tablicy 6.

(24)

Tabl. 6. Subwencje ogólne dla gmin województwa Jeleniogórskiego na rok 1992

Gminy

Subwencja ogólna w tys.zł

Z tego

Rata mie­

sięczna subwencji ogólnej w tys.zł wyrówna­

wcza

na wyda­

tki bieżące

na inwe­

stycje

oświato­

wa (na szkoły podst. )

WOJEWÓDZTWO 122499396 30962606 12224659 2580133 76712000 11512061 GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 1460048 203224 1047353 209471 - 121671

Jelenia Góra 41276852 - 2251543 450309 38575000 4511265

Kamienna Góra 1651679 991533 550122 110024 - 137640

Karpacz 205951 - 171626 34325 - 17163

Kowary 410934 - 342445 68489 - 34244

Lubań 4450519 3788059 552050 110410 - 370877

Piechowice 252829 - 210691 42138 — 21069

Szklarska Poręba 6344746 - 267288 53458 6024000 528729

Świeradów Zdrój 169741 - 141451 28290 - 14145

Wojcieszów 115019 - 95849 19170 - 9585

Zawidów 902836 745917 130766 26153 - 75236

Zgorzelec 3681122 2813462 889717 177943 - 323427

GMINY MIEJSKO- -WIEJSKIE

Bogatynia 135203 — - 135203 11267

Bolków 2324002 2001839 268469 53694 193667

Gryfów Śląski 1212767 905338 256191 51238 - 101064

Leśna 1435483 1130972 253759 50752 - 119624

Lubawka 9282083 1368331 308960 61792 7543000 773507

Lubomierz 1991660 1807692 153307 30661 - 165972

Lwówek Śląski 535442 - 446202 89240 - 44620

Mirsk 1483094 1214552 223785 44757 - 123591

Nowogrodziec 1597250 1197270 333317 66663 - 133104

Pieńsk 1952828 1625972 272380 54476 - 162736

Świerzawa 265416 33344 193393 38679 - 22118

Węgliniec 6479508 871276 222693 44539 5341000 688320

Wleń 1111190 967988 119335 23867 - 92599

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 409134 - 340945 68189 - 34094

Janowice Wielkie 781441 641957 116237 23247 - 65120

Jeżów Sudecki 1055567 893969 134665 26933 - 87964

Kamienna Góra 1802788 1567187 196334 39267 - 150232

Lubań 923468 746841 147189 29438 - 76956

Marciszów 686638 548522 115097 23019 - 57220

Mysłakowice 8601549 - 276291 55258 8270000 716796

Olszyna 481756 285371 163654 32731 - 40146

Osiecznica 1249203 1108315 117407 23481 - 104100

Platerówka 90733 40602 41776 8355 — 7561

Podgórzyn 8241876 - 252397 50479 7939000 686823

Siekierczyn 3923614 773422 108493 21699 3020000 410857

Stara Kamienica 1432850 1287228 121352 24270 - 119404

Sullków 1093060 883632 174523 34905 - 91088

Zgorzelec 797519 538791 215607 43121 - 66460

Źródło: Materiały Wydziału Finansowego Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze

(25)

27

Na realizację zadań własnych w 1992 roku przyznano gminom tegoż województwa subwencje ogólne w łącznej wysokości 122,5 mld zł., w tym ponad 12,2 mld zł na wy­

datki bieżące. Największe przy tym kwoty dotyczą gmin:

- Jelenia Góra - Lubawka - Mysłakowice - Podgórzyn - Węgliniec

- Szklarska Poręba

41.276,9 min zł, 9.282,1 min zł, 8.601.5 min zł, 8.241,9 min zł, 6.479.5 min zł, 6.344,7 min zł.

Najmniejsze zaś kwoty subwencji ogólnych przyznane zostały gminom:

- Platerówka - Wojcieszów - Bogatynia - Świeradów Zdrój - Karpacz

90,7 min zł, - 115,0 min zł, - 135,2 min zł, 169,7 min zł, - 206,0 min zł.

Tak znaczne zróżnicowanie w tyra zakresie wynika bezpośrednio z liczby mieszkańców w poszczególnych gminach regionu, z ustawowego zakresu preferencji (zwiększeń) oraz zakresu realizowanych zadań własnych. Zwiększenie bowiem kwot subweneji ogólnych, przysługuje gminom:

- posiadającym na swoim terenie uzdrowisko (Jelenia Góra, Karpacz, Kowary, Szklarska Poręba, Świeradów Zdrój, Podgórzyn),

- posiadającym na swoim terenie przejście graniczne (Kowary, Szklarska Poręba, Zawidów, Zgorzelec, Bogatynia, Lubawka, Węgliniec),

- położonym na terenie podlegającym szczególnym zasadom ochrony przyrody lub (i) zagrożonym ekologicznie (tj, wszystkie Jednostki poza gminami: miejską 1 wiejską Lubań, Wojcieszów, Gryfów Śląski, Leśna, Olszyna, Osiecznica, Platerówka, Siekier­

czyn),

- posiadającym powyżej 60% użytków rolnych w klasie V i VI (Karpacz, Kowary, Piecho­

wice, Szklarska Poręba, Węgliniec, Osiecznica).

Gminy natomiast prowadzące szkoły podstawowe Jako zadanie własne (Jelenia Góra, Szklarska Poręba, Lubawka, Węgliniec, Mysłakowice, Podgórzyn, Siekierczyn) otrzymują należną im z tego tytułu część subwencji ogólnej.

Podane w tablicy kwoty subwencji ogólnych mają jednak nadal wstępny charakter.

Ostateczne bowiem ich wielkości zostaną ustalone po uchwaleniu przez Sejm ustawy budżetowej na 1992 rok.

(26)

Przeciętna liczba pracowników administracji samorządowej zatrudnionych w urzędach gminnych województwa jeleniogórskiego w I kwartale 1992 roku wynosiła 1313 osób i by­

ła wyższa o 6,7% w stosunku do stanu z 1991 r. Zagadnienie to przedstawia tabl.7.

Tabl. 7. Zatrudnienie i wynagrodzenia pracowników administracji samorządowej w urzędach gminnych województwa Jeleniogórskiego w I kwartale 1992 roku

Przeciętne zatrudnienie

Pracujący w osobach

stan

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie netto

Gminy T TTT 1009 T - 11 I 1992

w liczbach bezwzględn.

1991 - 100 1992r. w tyą. zł 1991 * 100

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

1313 106,7 1346 2739 132,2

Bolesławiec 64 116,4 68 2927 122,2

Jelenia Góra 134 97,1 137 3279 138,5

Kamienna Góra 49 98,0 52 2456 138,5

Karpacz 65 101,6 66 2595 169,5

Kowary 28 127,3 27 2512 128,8

Lubań 54 117,4 57 2765 142,9

Piechowice 28 100,0 29 2679 146,4

Szklarska Poręba 28 103,7 29 2429 132,1

Świeradów Zdrój 19 105,6 23 2702 136,1

Wojcieszów 16 114,3 16 2396 138,3

Zawidów 15 107,1 15 2556 166,4

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO-WIEJ.

65 118,2 66 2713 102,3

Bogatynia 56 124,4 57 2643 119,6

Bolków 31 110,7 31 2570 115,1

Gryfów Śląski 33 103,1 33 2818 146,0

Leśna 32 103,2 34 2729 146,5

Lubawka 27 117,4 29 2716 122,2

Lubomierz 24 96,0 23 2056 122,6

Lwówek Śląski 40 93,0 43 2708 130,4

Mirsk 21 100,0 21 2714 126,4

Nowogrodziec 29 100,0 28 2552 124,4

Pieńsk 28 100,0 29 2714 146,1

Świerzawa 26 96,3 26 2500 144,4

Węgliniec 25 96,2 24 3173 140,2

Wleń

GMINY WIEJSKIE

17 89,5 17 2804 144,6

Bolesławiec 25 104,2 25 3133 137,1

Janowice Wielkie 18 81,8 14 2389 129,3

Jeżów Sudecki 22 110,0 25 3076 135,7

Kamienna Góra 26 104,0 27 3231 146,7

Lubań 21 105,0 20 3476 170,2

Marciszów 30 150,0 31 2578 136,0

Mysłakowice 30 103,4 31 2400 123,2

Olszyna 24 100,0 25 2528 116,3

Osiecznica 20 105,3 20 2633 126,6-

Platerówka 9 100,0 9 2259 125,8

Podgórzyn 38 131,0 41 2447 112,9

Siekierczyn 21 123,5 21 2556 152,1

Stara Kamienica 25 147, 1 26 2480 95,5

Sulików 26 108,3 27 2962 144,8

Zgorzelec 24 104,3 24 2722 120,4

UWAGA i Przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalono na podstawie kwartalnych spra­

wozdań Z-03 składanych przez poszczególne urzędy gminne. Kwota tegoż wynagrodzenia obejmuje wszystkie składniki wymienione w opracowaniu pt."Zasady metodyczne sta­

tystyki pracy, wynagrodzeń i świadczeń społecznych" - Zeszyty metodyczne nr 64, GUS Warszawa 1986.

(27)

29

Największy wzrost przeciętnego zatrudnienia w stosunku do roku ubiegłego odnotowa­

no w urzędach gminnych w Marciszowie (o 50%), Starej Kamienicy (o 47,1%), Podgórzynie (o 31,0%), Kowarach (o 27,3%) i Bogatyni (o 24,4%). Ogólnie zaś biorąc wzrost w tym zakresie dotyczy 26 spośród 40 gmin województwa Jeleniogórskiego i wynika najczęściej z rozszerzania zakresu zadań własnych. W ośmiu natomiast urzędach gminnych odnotowano spadek przeciętnego zatrudnienia w porównaniu z rokiem 1991, przy czym w największym stopniu dotyczy on urzędów w Janowicach Wielkich (o 18,2%) i Wleniu (o 10,5%).

Według stanu w dniu 31 marca 1992 roku liczba pracujących w administracji urzędów gminnych województwa wynosiła 1346 osób. Oznacza to wzrost o 166 osób w stosunku do stanu z końca marca roku ubiegłego.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne netto w I kwartale 1992 roku było wyższe o 32,2% od jego przeciętnej wysokości w roku 1991 i wynosiło 2.739 tys.zł.

Najwyższo przeciętne wynagrodzenie w administracji samorządowej w gminachi

- Lubań (gmina wiejska) - Jelenia Góra

- Kamienna Góra (gmina wiejska) - Węgliniec

- Bolesławiec (gmina wiejska)

I kwartale 1992 roku otrzymywali pracownicy

- 3.476 tys. d, - 3.279 tys. d, - 3.231 tys. d, - 3.173 tys. d, - 3.133 tys. d.

Najniżej wynagradzani byli w tym - Lubomierz

- Platerówka - Janowice Wielkie - Wojcieszów - Mysłakowice

okresie pracownicy urzędów gminnycht - 2.056 tys. d,

- 2.259 tys. d, - 2.389 tys. d, - 2.396 tys. d, - 2.400 tys. d.

Różnica między najwyższym (3.476 tys. d) a najniższym (2.056 tys. d) przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem w I kwartale 1992 roku wynosiła 1.420 tys. d. Zróżnicowa­

nie zatem w tym zakresie było w analizowanym okresie znaczne.

Należy ponadto nadmienić, iż w Biurze Sejmiku Samorządowego Gmin Województwa Jeleniogórskiego (przeciętnie w pierwszych trzech miesiącach 1992 roku) pracowało 8 osób, a przeciętne ich miesięczne wynagrodzenie netto wynosiło 3208,3 tys. d.

Podawane statystycznie kwoty przeciętnych wynagrodzeń pracowników administracji samorządowej mogą niekiedy (nawet znacznie) "odbiegać" od wynagrodzeń faktycznie im wypłacanych w tymże okresie. Przyjęta bowiem w statystyce pracy i wynagrodzeń metodo­

logia oraz układ sprawozdań z tego zakresu nie pozwalają na wyodrębnienie m.in.

świadczeń wypłacanych z tytułu, rozwiązania stosunku pracy byłym pracownikom, odpraw emerytalno-rentowych, nagród Jubileuszowych itp.

(28)

Według stanu w dniu 31.03.1992 r. w systemie "REGON", co przedstawia tablica 8, zarejestrowanych było 8516 Jednostek gospodarczych funkcjonujących w różnych działach tak sfery materialnej jak i niematerialnej. W porównaniu ze stanem na koniec 1991 roku ich liczba uległa zwiększeniu o 21,9% (tj. o 1528 Jednostek). Nadal największą grupę stanowiły Jednostki prowadzące działalność w dziale "handel" (45,6%) oraz

"przemysł" (15,5%). Należy przy tym nadmienić, iż we wszystkich analizowanych działach odnotowano w I kwartale 1992 roku wzrost liczby zarejestrowanych w systemie

"REGON" Jednostek gospodarczych. Największy wzrost w tym zakresie dotyczył Jednak

"handlu".

Odnośnie zaś stuktury tychże Jednostek według sektorów i form organizacyjno-praw­

nych, wiodące miejsce pod względem liczebności nadal zajmują jednostki sektora pry­

watnego, których udział zwiększył się w okresie I kwartału br. z 81,0% do 82,9% ogółu jednostek zarejestrowanych. Największą grupę w tymże sektorze stanowią przy tym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (na koniec marca 1992 roku 87,0% ogółu jednostek zarejestrowanych w sektorze prywatnym).

Wśród gmin regionu jeleniogórskiego największą liczebnością Jednostek zarejeatro- wanych w systemie " REGON" wyróżniają się gminy:

- Jelenia Góra - 2570,

- Bolesławiec (M) - 824, - Zgorzelec (M) - 733, - Lwówek Śląski - 417,

- Lubań (M) - 395,

- Kamienna Góra (M) - 290.

Najmniejsza zaś ich liczba dotyczy gmin wiejskich:

- Platerówka — 20,

- Lubań — 30,

- Marciszów 31.

Należy wskazać, lż w 39 spośród 40 gmin województwa (poza Platerówką) w I kwartale bieżącego roku mlal miejsce wzrost liczby jednostek gospodarczych. Dotyczył on przy tym głównie gmin miejskich (55,1% ogólnego przyrostu liczby Jednostek).

(29)

31

W Jeleniej Górze wśród ogółu Jednostek gospodarczych zarejestrowanych w systemie

"REGON", największe pod względem liczebności grupy stanowią Jednostki w następujących działach gospodarki narodowej:

Działowa struktura Jednostek gospodarczych jest w dużym stopniu odzwierciedleniem wagi 1 rodzaju funkcji pełnionych przez poszczególne gminy województwa jelenio­

górskiego.

- handel - 52,6%,

- przemysł - 13,9%,

- budownictwo - 9,7%,

- gospodarka komunalna - 3,3%, - nauka, oświata i wychowanie - 3,1%.

Podobna skala zróżnicowania działowej struktury jednostek gospodarczych ma również miejsce w innych gminach województwa jeleniogórskiego. Należy zatem wskazać, iż spośród 40 gmin tegoż regionu, aż w 34 Jednostkach terytorialnych liczebna przewaga dotyczyła jednostek handlowych. W pięciu zaś (gminy wiejskie: Lubań, Marciszów, Osiecznica, Podgórzyn, Stara Kamienica) największą liczebnie grupę (według stanu na.

31.03.1992 r.) stanowiły Jednostki z działu "przemysł", a w gminie Platerówka z działu “nauka, oświata i wychowanie".

Do wyspecjalizowanych funkcji regionu Jeleniogórskiego zaliczane są przede wszyst­

kim funkcja turystyczno-wypoczynkowa oraz funkcja uzdrowiskowa. Odnośnie więc liczeb­

ności Jednostek gospodarczych zarejestrowanych w systemie "REGON" w dziale "kultura fizyczna, sport i turystyka" najwyższe pozycje zajmują gminy:

- Jelenia Góra - 45 jednostek, - Szklarska Poręba - 42 jednostki, - Karpacz - 38 jednostek, - Podgórzyn - 14 jednostek.

Natomiast w dziale "ochrona zdrowia 1 opieka społeczna" największą liczbą jednos­

tek gospodarczych wyróżniają się miasta:

- Jelenia Góra - 38 Jednostek, - Świeradów Zdrój - 12 Jednostek.

Odzwierciedla to zatem układ przestrzenny tych funkcji w województwie Jelenio­

górskim.

Cytaty

Powiązane dokumenty

[r]

Zgodnie z decyzją Ministerstwa Finansów podstawą przydzielania subwencji dla poszczególnych gmin na rok 1993 jest wyszacowana przez Główny Urząd Statystyczny liczba

Uwzględniono tu osoby (5944) pracujące w województwie wałbrzyskim, a zatrudnione przez podmioty mające siedzibę poza nim. Dane zawarte w sprawozdaniu wskazują na zmniejszenie

Odsetek informacji podatkowych PIT-11 wydanych podatnikom ze wskazanych działów handlu w liczbie wszystkich wydanych informacji

TABL.7 sprzedaż usług ogOłem i dla LUDNOŚCI w gospodarce uspo łecznionej

!Zakłady, punkty świadczenia, punkty przyjęć w usługach bytowych świad - czonych przez jednostki gospodarki uspołecznionej według resortów..

Za punkt świadczenia usług uważa się placówkę, w której pracownicy zajmuję się śwled czeniem usług dla ludności ubocznie, obok swej działalności podstawowej.. Z

Opracowała na podstawie danych Izby Skarbowej mgr inż... katowickim prowadziły działalność gospodarczą 129742