"Geneza federalizmu radzieckiego", W. Suchecki, [Warszawa 1961] : [recenzja]

Andrzej Wiśniewski

"Geneza federalizmu radzieckiego",

W. Suchecki, [Warszawa 1961] :

[recenzja]

Palestra 5/9(45), 84

1961

8 4 , Ą ,n & r z e } W l i n l e w s k i _{N r ; 9'(45);}

W se r ii cen n y ch m o n o g ra fii w y d a w a n y c h - n a k ła d em U n iw e r sy te tu J a g ie llo ń sk ie g o u k a za ła się o m a w ia n a praca, k tó ra w p e w n e j m ierze sta n o w i ro zw in ięc ie i k o n ­ ty n u a c ję w y d a n ej (także n a k ła d em U J ),w 1959 r. k sią ż k i S. W ło d y k i p t. O rganizacja S ą d o w n ictw a .

W p racy sw e j au tor dąży d o p r z e d sta w ie n ia o r g a n iz a c ji są d o w n ic tw a i p ro k u ­ ra tu r y w rozw oju h isto ry czn y m , to te ż p o c z ;tk o w e rozd ziały p racy d otyczą, poza ro zw a ża n ia m i w stę p n y m i, o m ó w ie n ia o rg a n iza cji są d o w n ic tw a i p raw a k a rn eg o w o jsk o w e g o w P o lsc e p rzed rozb iorow ej o ra z p o rozbiorach.

R ozd ział IV p racy p o św ię c o n y je s t org a n iza cji są d o w n ic tw a i p rok u ratu ry woj-: sk o w e j w o k resie m ię d zy w o jen n y m . .

N a szczególn ą u w a g ę za słu g u je rozdział V pracy, w k tó ry m a u to r p rzed sta w ia m a 'o na o g ó ł zn an ą o rg a n iza cję są d o w n ic tw a i p ro k u ra tu ry w o jsk o w e j w o k resie II w o jn y św ia to w e j. O m ów ion e tu je s t zarów n o fu n k c jo n o w a n ie p o lsk iej w o jsk o ­ w e j słu żb y sp r a w ie d liw o śc i w jed n o stk a ch sfo rm o w a n y ch na zach od zie, ja k i k o n ­ sp ira cy jn e s;,d o w n 'ctw o w o jsk o w e w k raju w o k r e s ie . o k u p a cji o raz słu żb a sp r a ­ w ie d liw o ś c i P o lsk ich S ił Z b rojn ych w ZSRR.

O s ta tn 5, n a jo b szern iejszy (VI) rczd zia ł p racy p o św ię c o n y je s t p r z e d sta w ie n iu o r- g a n za cji są d o w n ic tw a i p rok u ratu ry W ojskow ej w P o lsc e L u d ow ej.

D o pracy d ołączon e są a n ek sy d o ty czą ce te m a ty c z n ie rozd ziału V i częścio w o VI, a za w iera ją ce ciek a w e d o k u m en ty , jak w y p isy z u m o w y rz*du p o lsk ieg o z rządem fr a n c u sk im z dn. 4.IX . 1939 r. w sp ra w ie od b u d ow y A rm ii P o lsk ie j w ra z z p ro to k o łem z 4 1.1 £40 r. o d n o szą cy m się do o rgan izacji p olsk iej w o jsk o w e j słu żb y sp r a w ie d li­ w o ś c i w e F ra n cji, w y c ią g z p orozu m ien ia d o ty czą ceg o P o lsk ich S ił L ą d o w y ch i P o ­ w ie tr z n y c h za w a rteg o m ięd zy rz~dem p o ls k m a rząd em W ielk iej B r y ta n ii w raz

z p ro to k o łem z dn. 22 X I. 1940 r. w sp raw ie ju r y s d y k c ji nad P o lsk im i S iła m i Zbroja n y m i, reg u la m in G w ard ii L u d o w ej oraz rozk azy z la t 1943 — 1945 od n oszące s ię do K orp u su S p r a w ie d liw o ś c i L u d o w eg o W ojska P o lsk ieg o .

W p racy za m ieszczo n a je s t ta k że ob szern a b ib lio g r a fia oraz streszczen ia w j ę ­ z y k a c h r o sy jsk im , fra n cu sk Im i a n g ielsk im .

*

P raca ta je s t p ierw szą m o n o g ra fią p o lsk ie g o a u io r a na le m a t le a e r a iiz m u r a ­ d zieck ieg o , k tó ry to te m a t n a le ż y d o n a jtru d n iejszy ch w ra d zieck im p ra w ie k o n ­ sty tu c y jn y m i w te o r ii p raw a so cja listy czn eg o , ja k o ty m p isze w s ło w ie w s tę p ­ n y m prof. S. E h rlich . B e z w n k n ią cia zaś w ro zg a łęzio n ą p ro b lem a ty k ę g e n e z y ra­ d z i e c k ą fe d e r a c ji n ie sp o só b a n i zrozu m ieć ro zw o ju ra d ziec k ieg o p a ń stw a z w ią z ­ k o w e g o , a n i dać teo r e ty c z n e j a n a liz y fed era lizm u so cja listy czn eg o .

F ed era cja ra d zieck a m ia ła słu ż y ć ro zw ią za n iu za g a d n ien ia n a rod ow ościow ego, to te ż I rozdział p racy o m a w ia sto su n k i n a ro d o w o ścio w e w R o sji p rzed rew o lu cy jn ej o raz za g ą d n 'en ie p raw a d o sa m o sta n o w ien ia narodów .

W n a stę p n y m rozd ziale a u to r p rzed sta w ia zasad y p r a w n o -u str o jo w e fe d e r a c ji ra d ziec k iej, a w rozd ziale III sto su n k i m ięd zy r e p u b l.k a m i ra d ziec k im i w ok resie 1917 — 1922 r.

R ozd ział IV p o św ię c o n y je s t o m ó w ie n iu u tw o r z e n ia ra d zieck ieg o p a ń stw a z w ią z ­ k o w eg o .