• Nie Znaleziono Wyników

Badania nad areometryczną metodą analizy mechanicznej gleb

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Badania nad areometryczną metodą analizy mechanicznej gleb"

Copied!
6
0
0

Pełen tekst

(1)

BADANIA NAD AREOMETRYCZNĄ METODĄ ANALIZY

MECHANICZNEJ GLEB.

■(Z Zakładu Gleboznawstwa S. G. G. W. w W arszawie i Wydziału Gleboznawczego w Puławach).

Celem niniejszej p racy było p orów nanie m etody areom etry czn ej

C asag rän d e w m odyfikacji Prószyńskiego z m etodam i M ieczyńskiego, Ko-

p e c k y ’ego oraz z m etodą pipetow ą. O pisu m etod analizy m echanicznej gleb

n ie podajem y, poniew aż m etody te są dokładnie scharak tery zo w an e przez

jed n e g o z nas w p racy pt. ,,Skład m echaniczny gleb i m etody analizy m e­

ch a n ic z n ej“ (1).

Dla zorientow ania się w przydatności m etody Prószyńskiego zan a­

lizow ano n astęp u jące gleby:

1) piasek (tabl. I)

z m iejscowości P u łk i

2) szczerk (tabl. II)

,,

P u łk i

3) bielicę ró żno ziarn istą (tabl. III)

,,

K urów

4) bielicę pyłow ą (tabl.

IV)

K ońska wola

>5) m adę ciężką (tabl. V

,,

P u ła w y

6) less (tabl. VI)

,,

Pożóg

7) czarnoziem (tabl. VII)

H rubieszów

Z w yników analiz m echanicznych zestaw ionych w tablicach I—VII

m o żn a w yciągnąć n a stę p u jąc e w nioski:

1)

W p rzy p ad k u piasków luźnych (tabl. I i II), piasków gliniastych

<(tabl. II i III), glin (tabl. III) i u tw orów pyłow ych (tabl. IV i V) pocho­

dzenia w odnego (bielic pyłow ych i m ad) osiągnięto naogół dość dużą

zgodność w yników u zyskiw anych m etodą Prószyńskiego oraz m etodam i

M ieczyńskiego, K o p ecky’ego i pipetow ą. N ależy jed n ak zaznaczyć, że

(2)

94 A. M usierowicz i S. Kopania

p rzy stosow aniu m etody Prószyńskiego o trzy m u je się zwykle, w p o ró w -

n a in u do in n ych m etod, nieco za duże w yniki o ile chodzi o fra k c ję piasku

(cząstki o średnicy 1— 0,1 mm) a nieco za m ałe o ile chodzi o fra k c ję p y łu

(0,1— 0,02

m m0),

a

przed e

w szystkim

o

fra k c ję

py łu

grubego

(0,1— 0,05 m m 0 ).

Różnice te nie p rze k ra cz a ją jed n a k na ogół 10%,

a często w ynoszą tylko około 5% ogólnej zaw artości fra n k c ji piasku.

2)

W iększe różnice o ile chodzi o fra k c je p iask u i p yłu daje m etoda

P rószyńskiego w p rzy p a d k u lessów (tabl. VI i VII):

Głębokość z jakiej pobrano próbkę gleby cm Metoda Zawartoś piasku °/o ć frakcji . pyłu °/o

5— 10 (tabl. VI)

Prószyńskiego

12,4

i

58,6

5— 10 tabl. VI)

Kopeckiego

8,6

65,9

5— 10 (tabl. VI)

M ieczyńskiego

10,1

62,8

75— 85 (tabl. VI)

Prószyńskiego

21,5

50,5

75— 85 (tabl. VI)

Kopeckiego

14,5

58,7

75— 85 (tabl. VI)

M ieczyńskiego

14,4

56,6

0— 10 (tabl. VII)

Prószyńskiego

7,0

53,0

0— 10 (tabl. VII)

M ieczyńskiego

1,5

59,5

3)

Co się tyczy zaw artości w zbadanych glebach cząstek sp ła w ia l-

riych (С 0,02 mm) to p rzy m etodzie M ieczyńskiego uzysku je się nieco

m niejsze ilości ty ch cząstek niż p rzy m etodzie Prószyńskiego. Różnice te-

są jed n a k przew ażnie nieznaczne.

Na ogół najw iększe ilości cząstek sp ław ialn ych uzyskiw ano an ali­

zując sp rep aro w an e pró b k i glebow e (1) m etodą pipetow ą.

S treszczając nasze uw agi dotyczące m etody Prószyńskiego s tw ie r­

dzić m ożem y, że w p rzy p a d k u piasku, glin i u tw orów pyłow ych pocho­

dzenia wodnego m etoda Prószyńskiego, o ile nie chodzi o zbyt d użą do­

kładność w yników , m oże być z pow odzeniem stosow ana. Jeżeli zależy

n a m n a bardzo d ok ładnych w ynikach, to p rzy stosow aniu m etody P ró ­

szyńskiego ilość o trzy m an ej fra k c ji p iasku celowe jest zm niejszyć o 6%

n a korzyść fra k c ji p y łu (przew ażnie grubego).

W iększe różnice w zaw artości cząstek pyłow ych o trzym ujem y zw y­

k le analizując m etodą Prószyńskiego lessy. W ty ch w y padkach o ile

chodzi o w iększą dokładność należy zw iększyć o 10% ilość fra k c ji pyłu,,

zm niejszając odpowiednio ilość fra k c ji piasku.

1. A. M u s i e r o w i c z . Skład m echaniczny gleb i m etody analizy m e­ chanicznej. Warszawa, 1949. PIWR.

(3)

TABLICA I Piasek z m iejscowości Pułki

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm > 1 mm 7 o ! 1—0,1 ! mm % 0,1—0,05 mm °/o 0,05—0,02 mm % С 0,02 mm 0 / 0 Prószyńskiego 5— 10 0,9 91,5 3,0 3,3 2,2 Kopecky’ego (w Ha O) 5— 10 0,8 85,3 7,7 4,2 1 2,8 M ieczyńskiego (w H

2

O) 5— 10 0,8 84,1 8,0 5,1 2,8 M ieczyńskiego (prep.) *) 5— 10 3,6 pi petowa (prepar.)*) 5— 10 1,0 85,5 9,1 3,0 2,4 Atterberga (w НЮ) 5— 10 1,0 93,9 3,8 2,3 Prószyńskiego (w НЮ) 100—120

1,0

94,0 5,0 1,0 M ieczyńskiego (w H

2

O) 100—120 0,8 92,4 5,2 1,3 TABLICA II N

Szczerk z m iejscowości Pułki

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm >■ 1 mm °/

/0

1—0,1 m m 0/. u 0,1—0,05 mm 7o 0,05—0,02 mm

0

/0

; i < 0 ,0 2 mm

0

/0

/ Prószyńskiego 0— 10 1,3 58 10 1 19 13 K opecky’ego (w H

2

O) 0— 10 1,3 52,4 15,8 16,8 15 M ieczyńskiego (w H

2

O) 0— 10 0,8 55,6 13 20 11,4 Mieczyńskiego (prep.)*) 0— 10 12,1 Prószyńskiego 50— 60 1,1 63 9 14 14 M ieczyńskiego (w H

2

O) 50— 60 1,1 62 12,5 14,6 10,9 M ieczyńskiego (prep.)*) 50— 60

1

11,2 Prószyńskiego 90—100 3,5 79 12 4 5 Kopecky’ego (w H

2

O) 90— 100 3 5 76 13,3 5,6 5,1 M ieczyńskiego (w H

2

O) 90—100 3,5 75 13 8,2 3,8

*) patrz Skład m echaniczny gleb i m etody analizy m echanicznej. A. M usie­ rowicz, Warszawa, 194Ö. PIWR, str. 46.

(4)

96 A. M usierowicz i S. Kopania

TABLICA III

Bielica różnoziarnista z m iejscowości Kurów

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm ;> 1 mm %

1

0,1

. mm °//0 JO, 1—0,05 mm

0

'

/0

0,05—0,02 mm 0/

.

0 < 0 ,0 2 mm °//0 Prószyńskiego 5 - 1 0 4,2 71 6 9 14 M ieczyńskiego (w H

2

O) 5 - 1 0 3,1 67,0 9,6 10,4 13 M ieczyńskiego (prep)*) 5—10 15 piipetowa (prepar)*) 5 - 1 0 17 Prószyńskiego 30—40 4.5 67 9 7 17 ‘M ieczyńskiego (w H

2

O) 30—40 3,8 - 64,6 11Д 9,2 15,1 Mieczyńskiego (prepar.) co 0 0 !i 15,5 Prószyńskiego co 0 1 c- 0

2

1

41 11 9 39 M ieczyńskiego (w H^»0) 6 0 - 7 0

2,3

; 40 12,4 8,7 38,8 Mieczyńskiego (prep.)*) 6 0 - 7 0 i 39,3 pipetową (prepar.)*) 6 0 - 7 0 40,4 TABLICA IV

Bielica pyłowa z m iejscowości Końska wola

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm > 1 mm °//0 1—0,1 mm 0/ /0 0,1—0,05 mm ! °/ ! Zo­ 0,05—0,02 mm ° /o < 0,02 mm °/

/0

Prószyńskiego 0—10 5,3 55 i l 20 14 K opecky’ego (w H

2

O) 0—10 5,6 51 15 16,2 17,8 Mieczyńskiego (w H

2

O) 0—10 6,5 51,3 14,6 19,8 1 14,3 M ieczyńskiego (prep.)*) 0—10 ! 16,1 pipetową (prepar.)*) 0—10 20,6 Prószyńskiego 25 35 1 41 11 29 19 K opecky’ego (w H

2

O) 2 5 - 3 5 0,9 42 16 26 16 Mieczyńskiego^ (w H

2

O) 25—35 0,7 1 39,4 11,5 29,9 19,2 pipetową (prepar.)*) 25- 35 21 Prószyńskiego 80 90

0,4

j 20 20 27 33 M ieczyńskiego (w H

2

O) 80—90 0,3 17,7 21,5 27,6 32,2 K opecky’ego (w H

2

O) 00

0

1 co

0

0.3

15

22 31 33,8

*) patrz Skład m echaniczny gleb i m etody analizy mechanicznej. A. M usie­ rowicza. Warszawa, 1949, PIWR, stronica 46.

(5)

TABLICA V

Mada ciężka z m iejscowości Puław y

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm 1

1

0,1

m m ! 0,1—0,05 mm °/

/0

0,05—0,02 mm % < 0 ,0 2 mm

0

.

/

0

Prószyńskiego 0—20 5 > 5 28 62 M ieczyńskiego (w НЮ) 0—20 ' 4,5 12,5 25,2 57,8 Mieczyńskiego (prep.)*) 0—20 59,7 pipetowa (prepar.)*) 0 —20 57,9 Prószyńskiego 45—55 1 6 30 63 M ieczyńskiego (w НЮ) 45—55 1,5 10,5 30 58 M ieczyńskiego (prep.) *) 45—55 59,3 Prószyńskiego 85—95 72 M ieczyńskiego (w H

2

O) 85—95

4

i

9 15 71,5 Mieczyńskiego (prepar.)* i

!

8 5 -9 5

3

6 19,5 72,4 TABLICA VI Less w m iejscowości Pożóg

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm 1 1—0,1 mm 0 /0

!

0,1—0,05 mm

°!/0

0,05—0,02 mm °/

/0

< 0,02 mm °/

/0

Prószyńskiego 1 5—10 12,4 14,6 44 29 K opecky’ego (w НЮ)

5—10

; 8,6 17,4 48,5 25,5 M ieczyńskiego (w H

2

O) 5—10 10,1 13,8 49 27,1 M ieczyńskiego (prep.) *) 5—10 7,2 23,2 42,3 27,9 Prószyńskiego 75—85 21,5 15 35,5 28 Kopecky’ego (w НЮ) 75—85 i 14,5 21,1 37,6 26,8 M ieczyńskiego (w H ,0) 75—85 i 1 14,4 i 16,3 40,3 28,8

*) patrz str. 46 „Skład m echaniczny gleb i metody analizy mechanicznej A. Musierowicz. Warszawa, 19491 r. PIWR.

(6)

98 A. M usierowicz i S. Kopania

TABLICA VII

Czarnoziem w m iejscowości Hrubieszów

Metoda Głębokość z jakiej pobrano próbkę cm 1—0,1 mm o/ i

/0

-j 0,1—0,05 mm °//0 0,05—0;02 mm i % <C0,02 mm •V/o Prószyńskiego 0— 10 7 7 46 i! 40 M ieczyńskiego (w Hi»0) 0— 10 1,5 6,5 53 i; 39 Casagrande 0— 10 7 13 42 38 pi petowa (prepar.)*) 0— 10 36 Prószyńskiego 70— 80 7 5 42 ; 46 M ieczyńskiego (w Hi»0) 70— 80 2 13 46 39 Mieczyńskiego (prep.) *) 70— 80 ! 39 piipetowa (prepar.)*) 70— 80 39,6 Prószyńskiego 100—120 8 4 45 i 43 Mieczyńskiego (w НЮ) 100—120 4 15

40

41

M ieczyńskiego (prep.) *) 100—120 42,5

A. MUSIEROWICZ and S. KOPANIA

Institute of Soil Science — Central College of Agriculture, Warsaw and the D eparta­ m ent of Soil Science in Puławy.

RESEARCH OF THE AREOM ETRIC METHOD OF M ECHANICAL

AN ALY SIS OF SOIL

S u m m a r y

In th is w ork the usefulness of th e areo m etric m ethod w ith mod' fi-

cations by Prószyński w as proved for defining th e m echanical com posi­

tion of soil. The areom etric m ethod w as com pared w ith and ad ju sted to

th e m ethod of K opecky and M ieczyński.

It should be u n d erlin ed th a t th e areo m etric m ethod of P rószyński

in com parison w ith th e m ethod of K opecky and M ieczyński gives in m any

cases too high resu lts as fa r as th e fractio n of sand is concerned (1— 0,1

mm 0) and too low resu lts w ith reg ard to th e fraction s of du st (0,1— 0,02

m m 0).

Cytaty

Powiązane dokumenty

БАЛАШОВА (Саратов) В современной лингвокультурной концептологии - междисциплинарном направлении, направленном на изучение социокультурной

(...) Za przyczynę zagrzybienia należy uw ażać istnienie ognisk grzyba już w okresie przedw ojennym , brak dachów w dom ach nadających się do rem ontu,

Ważne jest, aby odróżniać te substancje, które naleciały i osiadły z pow ietrza (na­ leciałości) od substancji, które pow stały w w yniku p ro ­ cesów fizykochem

Jest to raczej dyplom Ludwi- ka Starszego, bowiem Ludwik Rzymski przebywał tego dnia we Frankfurcie; zresztą dokument ten wprowadzono do registratury Ludwika Starszego, podczas

Koronnym argumentem za pisaniem Landsberga w dopełniaczu z taką samą końcówką, co w przypadku Fromborka czy Kluczborka, jest przez nikogo nie kwe- stionowana zasada

U tw o ry pisane tą techniką (zw aną po łacinie i’er- stts echoci) odnajdyw ane są ju ż w poezji antycznej... C zegóż ta pestis godna

Oczywiste wydaje się skojarzenie figury, obecnej niejako na zapleczu tego rodzaju twórczej aktywności — właśnie trójkąta lub piramidy — z Nietzscheańską refleksją na

Pierwsza odpowiedź na py- tanie o przyczynę pojawienia się szyfru nasuwa się w sposób oczywisty; przecież autor jest żonatym człowiekiem, który pod bokiem małżonki tęskni