METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Studia II stopnia. Tomasz Frołowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Studia II stopnia

Tomasz Frołowicz

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu

w Gdańsku

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

„Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero

ma ułożyć.”

Jędrzej Śniadecki

Tomasz Frołowicz

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu

w Gdańsku

Wnioski z badań PISA (Programme for International Student Assessement – Międzynarodowy Program Oceny Umiejętności Uczniów) z udziałem polskich uczniów:

Syndrom niedokończonej reformy

DLACZEGO ZMIANY SĄ POTRZEBNE?

Obowiązkowo przeczytać:

Podstawa programowa z komentarzami. Tom 8. Wychowanie fizyczne i edukacja dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej, gimnazjum

i liceum. Wyd. MEN, 2009.

Mankamenty Podstawy programowej z 1999 roku:

 Nie gwarantuje w wystarczający sposób pożądanego stopnia jednolitości edukacji na terenie całego kraju, (przykład

z Podstawy programowej: „Aktywność ruchowa o charakterze rekreacyjno- sportowym w dwóch wybranych formach indywidualnych i dwóch

zespołowych”).

 Część celów, treści i osiągnięć uczniów przenosi do ścieżek edukacyjnych (międzyprzedmiotowych), których realizacja nie podlega efektywnej kontroli).

 Zakłada funkcjonowanie dwóch dokumentów (Podstawy…

i Standardów egzaminacyjnych), co powoduje kolizje interpretacyjne.

 Wśród osiągnięć uczniów przewiduje dyspozycje niemierzalne, nie nadające się do wykorzystania w procesie formułowania wymagań związanych z

ocenianiem (przykład z Podstawy programowej: „Przyjęcie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych”).

 Nie umożliwia efektywnych sposobów zewnętrznej kontroli jakości niektórych dziedzin edukacji, w tym wychowania fizycznego.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego:

 gwarantuje pożądany stopień jednolitości edukacji na terenie całego kraju, przy zagwarantowaniu niezbędnego stopnia niezależności podmiotów edukacji,

 dzieli kształcenie na etapy, a treści na przedmioty, bloki przedmiotowe i inne rodzaje zajęć,

 określa we wstępach (preambułach) koncepcję, czyli priorytety edukacyjne,

 definiuje cele kształcenia jako wymagania ogólne w obrębie przedmiotów, bloków przedmiotowych i innych rodzajów zajęć,

 definiuje treści nauczania i umiejętności jako wymagania

szczegółowe w obrębie przedmiotów, bloków przedmiotowych i innych rodzajów zajęć,

 określa zadania szkoły jako uwagi o realizacji dla etapu edukacji lub wyodrębnionych przedmiotów.

Scenariusz, konspekt zajęć WF

Plan dla cyklu zajęć WF Plan pracy dla klasy

Przedmiotowy system oceniania Program nauczania dla etapu edukacji

Podstawa programowa kształcenia ogólnego

Standardy wymagań

będące podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów

Podstawa programowa kształcenia ogólnego

cele

edukacji zadania szkoły treści

nauczania osiągnięcia ucznia

Program nauczania

szczegółowe cele kształcenia i wychowania materiał nauczania procedury

osiągania szczegółowych celów opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny założenia programowe

PODSTAWA PROGRAMOWA (1999, 2002)

A PROGRAM NAUCZANIA

Program nauczania

szczegółowe cele kształcenia i wychowania treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej

kształcenia ogólnego sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości

indywidualizacji pracy opis założonych osiągnięć ucznia propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć

ucznia

Podstawa programowa kształcenia ogólnego Cele kształcenia

– wymagania ogólne

Zalecane warunki i sposób realizacji Treści nauczania i umiejętności – wymagania szczegółowe

NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA (2009)

A PROGRAM NAUCZANIA

5 6 12 15 18

EDUKACJA PRZEDSZKOLNA – daje wsparcie na starcie

GIMNAZJUM

– pomaga odkrywać i rozwijać zainteresowania

SZKOŁA PODSTAWOWA – opiekuje się i jest bezpieczna

LICEUM

– solidnie przygotowuje do dalszej nauki

SZKOŁY ZAWODOWE – dają dobrą podbudowę

kształcenia ogólnego

DOCELOWY MODEL KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

TYPY SZKÓŁ W POLSCE

Kalendarz zmian programowych

Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach

2009/2010 I SP I Gimnazjum

2010/2011 II SP II Gimnazjum

2011/2012 III SP III Gimnazjum

2012/2013 IVSP I L I T I ZSZ

2013/2014 V SP II L II T II ZSZ

2014/2015 VI SP III L III T III ZSZ

2015/2016 IV T I LU

2016/2017 II LU

DOCELOWY MODEL KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

CO NOWEGO W WYCHOWANIU FIZYCZNYM?

a) w sprawie ilości WF b) w sprawie jakości WF

c) w sprawie obligatoryjność WF

d) w sprawie edukacji zdrowotnej w WF

Obowiązkowo przeczytać:

Podstawa programowa z komentarzami. Tom 8.

Wychowanie fizyczne i edukacja dla bezpieczeństwa

w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum.

Średni tygodniowy wymiar obligatoryjnego WF w minutach, w kolejnych etapach edukacji w wybranych krajach europejskich

(wg J. Pośpiech, 2006)

Kraj 6-9 lat 10-12 lat 13-16 lat 17-19 lat

POLSKA 135 180 180 135

PORTUGALIA 135 135 180 180

FRANCJA 165 165 165 110

SZWAJCARIA 150 150 150 150

SŁOWACJA 90 90 135 90

LITWA 120 90 90 90

CZECHY 90 90 90 90

LUKSEMBURG 90 90 90 75

IRLANDIA 45 45 45 20

Zmiany liczby obligatoryjnych godzin WF w Polsce – do 1997 roku 2 godziny

– do 2002 roku 3 godziny

3 godziny 4 godziny 4 godziny 3 godziny

od 2003

6 7 13 16 19

III ETAP IV ETAP II ETAP

treningu zdrowotnego

diagnozy spraw.

i aktywności fiz.

oraz rozwoju fiz.

diagnozy sprawności fiz.

i rozwoju fiz.

sprawności fizycznej

diagnozy spraw.

i aktywności fiz.

oraz rozwoju fiz.

treningu zdrowotnego

treningu zdrowotnego

treningu zdrowotnego sportów całego

życia i wypoczynku sportów całego

życia i wypoczynku

sportów całego życia

i wypoczynku

sportów całego życia

i wypoczynku bezpiecznej

aktywności fiz. i higieny osobistej bezpieczeństwa

i edukacji zdrowotnej

bezpiecznej aktywności fiz. i higieny osobistej

bezpiecznej aktywności fiz. i higieny osobistej

sportu sportu sportu

tańca tańca

Wymagania szczegółowe w zakresie:

3 GODZ.

4 GODZ. 4 GODZ.

7 lat 19 lat

3 GODZ.

LEKCYJNE

I ETAP

edukacji zdrowotnej

edukacji zdrowotnej

Diagnoza sprawności i aktywności fizycznej, np.:

I etap:

 umie wykonać próbę mięśni siły brzucha oraz próbę gibkości dolnego odcinka kręgosłupa,

II etap:

 wykonuje bez zatrzymania marszowo-biegowy test Coopera, III etap:

 wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób do oceny wytrzymałości, siły i gibkości,

IV etap:

 wskazuje mocne i słabe strony swojej sprawności.

Trening zdrowotny, np.:

I etap:

 skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki jednonóż i obunóż nad niskimi przeszkodami,

II etap:

 wykonuje próbę wielobojową składającą się z biegu, skoku i rzutu,

III etap:

 przeprowadza rozgrzewkę, IV etap:

 wyjaśnia, gdzie szukać wiarygodnych informacji dotyczących zdrowia i sportu oraz dokonuje krytycznej analizy informacji medialnych w tym zakresie.

Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista, np.:

I etap:

 potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych, wie do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia, II etap:

 omawia zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą i w górach,

III etap:

 demonstruje ergonomiczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o różnej wielkości i ciężarze,

IV etap:

 wykonuje ćwiczenia kształtujące i kompensacyjne w celu przeciwdziałania negatywnym dla zdrowia skutkom pracy, w tym pracy w pozycji siedzącej i przy komputerze.

Sporty całego życia i wypoczynek, np.:

I etap:

 Uczeń bierze udział w zabawach, mini grach i grach terenowych, zawodach sportowych, respektując reguły i podporządkowując się decyzjom sędziego,

II etap:

 organizuje w gronie rówieśników zabawę, grę ruchową, rekreacyjną, stosując przepisy w formie uproszczonej, III etap:

 ustawia się prawidłowo na boisku w ataku i obronie, IV etap:

 stosuje poznane elementy techniki i taktyki w wybranych

indywidualnych i zespołowych formach aktywności fizycznej.

Sport, np.:

II etap:

 uczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli zawodnika, stosując zasady czystej gry: szacunku dla rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania się decyzjom sędziego, podziękowania za wspólną grę, III etap:

 stosuje zasady czystej gry: niewykorzystywanie przewagi losowej, minimalizacja cierpienia rywala,

IV etap:

 omawia etyczne i zdrowotne konsekwencje stosowania środków dopingujących wspólną grę.

Taniec, np.:

II etap:

 wykonuje improwizację ruchową do wybranej muzyki, III etap:

 opracowuje i wykonuje indywidualnie, w parze lub zespole dowolny układ tańca.

Edukacja zdrowotna, wymagania szczegółowe dla III etapu, np.:

 wymienia zachowania sprzyjające i ryzykowne dla zdrowia oraz wyjaśnia na czym polega i od czego zależy dokonywanie

wyborów korzystnych dla zdrowia,

 wyjaśnia, w jaki sposób może dawać i otrzymywać różne rodzaje wsparcia społecznego,

 omawia dlaczego i w jaki sposób można opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych.

Edukacja zdrowotna, wymagania szczegółowe dla IV etapu, np.:

 wyjaśnia, na czym polega konstruktywne przekazywanie

i odbieranie pozytywnych i negatywnych informacji zwrotnych oraz radzenie sobie z krytyką,

 omawia zasady racjonalnego gospodarowania czasem,

 planuje projekt dotyczący wybranych zagadnień zdrowia oraz wskazuje na sposoby pozyskania sojuszników

i współuczestników projektu w szkole, domu lub w społeczności lokalnej.

W jakim stopniu szkolne wychowanie fizyczne może zaspakajać różne potrzeby

różnych uczniów?

Co uczniowie będą wybierać w szkole?

 W podstawowej: część obligatoryjnych zajęć w ramach WF.

 W gimnazjum: część obligatoryjnych zajęć w ramach WF, zajęcia artystyczne, zajęcia praktyczno-techniczne.

 W ponadgimnazjalnej: 2-4 przedmioty o rozszerzonym programie, część obligatoryjnych zajęć w ramach WF, zajęcia artystyczne, historię i społeczeństwo, przyrodę, ekonomię w praktyce.

Ważne!

Rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych form

realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

„Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero

ma ułożyć.”

Jędrzej Śniadecki

Tomasz Frołowicz

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu

w Gdańsku