OFERTA TEMATÓW PRAC DYPLOMOWYCH do zrealizowania w Katedrze Chemii Analitycznej

(1)

OFERTA TEMATÓW PRAC DYPLOMOWYCH do zrealizowania w Katedrze Chemii Analitycznej

Kierunek i rodzaj studiów

TECHNOLOGIA CHEMICZNA (studia I stopnia)

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa

Temat pracy Wpływ różnych sposobów zaspokajania potrzeb energetycznych na środowisko

Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

W ramach projektu dyplomowego zostaną zabrane informacje na temat:

- różnych sposobów wytwarzania ciepła i energii,

- głównych typów powstających zanieczyszczeń i sposobów redukcji ich ilości czy też zagospodarowania,

- wykorzystania techniki oceny cyklu życia (LCA) na etapie porównywania oddziaływania na środowisko różnych przejawów działalności energetycznej.

Temat pracy Płyny w stanie nadkrytycznym – możliwości wykorzystania w laboratorium chemicznym

W ramach projektu dyplomowego zostaną zabrane informacje literaturowe na temat:

- właściwości fizykochemicznych płynów w stanie nadkrytycznym i sposoby ich modyfikacji,

- możliwości wykorzystania w laboratorium chemicznym (faza ruchoma do chromatografi, czynnik ekstrakcyjny)

Temat pracy Oddziaływanie elektrowni jądrowej na środowisko Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

- budowy elektrowni jądrowej,

- klasyfikacji zanieczyszczeń powstających w trakcie eksploatacji elektrowni jądrowej, - sposobów gromadzenia i utylizacji powstających odpadów,

- zabezpieczeń przed awariami i wyciekami.

(2)

Temat pracy Płyny w stanie nadkrytycznym – możliwości wykorzystania na skalę przemysłową

- właściwości fizykochemicznych płynów w stanie nadkrytycznym i sposoby ich modyfikacji,

- możliwości wykorzystania w praktyce przemysłowej Kierunek i rodzaj

studiów

Temat pracy Ciecze jonowe - możliwości wykorzystania w laboratorium chemicznym

- typów cieczy jonowych,

- przedstawienia ich właściwości fizykochemicznych, - sposobów otrzymywania

- zastosowania w laboratorium chemicznym (medium reakcyjne, rozpuszczalniki, ekstrahent…)

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Konserwacja próbek do analizy Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

- sposobów konserwacji próbek do analizy na zawartość składników śladowych, - krytycznego porównania znanych technik konserwacji próbek,

- przykładów z praktyki laboratoryjnej

(3)

Temat pracy Biologiczne systemy wczesnego ostrzegania o zanieczyszczeniach środowiska

W ramach projektu dyplomowego zostaną zabrane informacje literaturowe o:

- wykorzystaniu różnych organizmów żywych w biologicznych systemach wczesnego ostrzegania o pojawiających się zagrożeniach,

- znanych rozwiązaniach z tego zakresu stosowanych w praktyce (ujęcia wody, zrzuty scieków …)

Temat pracy Biomonitoring środowiska - techniki retrospektywne Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

W ramach projektu dyplomowego zostaną zabrane informacje na temat takich podejść w monitoringu środowiska jak:

- dendroanaliza, - analiza pyłkowa, - analiza okrzemkowa

oraz zostaną podane przykłady praktycznych rozwiązań.

Temat pracy Biomonitoring środowiska – techniki prognostyczne Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

W ramach projektu dyplomowego zostaną zabrane informacje na temat takich podejść w monitoringu środowiska jak:

- zakwity wody, - sukcesje roślinności

oraz zostaną podane przykłady praktycznych rozwiązań.

(4)

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Analityka sądowa i kryminalistyczna Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje literaturowe na temat:

- problemów analitycznych związanych z badaniami kryminalistycznymi i sądowymi;

- technik analitycznych wykorzystywanych do uzyskiwania informacji ważnych dla właściwego prowadzenia śledztwa.

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Zielona chromatografia

Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat:

- wpływu koncepcji zrównoważonego rozwoju na nowe rozwiązania metodyczne i aparaturowe;

- możliwość spełnienia kryteriów zielonej chemii przez techniki chromatograficzne;

- konkretnych rozwiązań świadczących o „zielonym charakterze” technik chromatograficznych.

Temat pracy Wykorzystanie czujników i bioczujników w badaniach środowiskowych

- klasyfikacji czujników i bioczujników;

- budowy podstawowych typów tego typu urządzeń;

- charakterystyki metrologicznej czujników i bioczujników;

- obszaru praktycznego wykorzystania w badaniach środowiskowych.

(5)

Temat pracy Mobilne systemy do oceny poziomu zanieczyszczenia poszczególnych elementów środowiska

- zadań monitoringu i analityki środowiska;

- klasyfikacji urządzeń kontrolno-pomiarowych wykorzystywanych w badaniach środowiskowych;

- rozwiązań konstrukcyjnych mobilnych zestawów do badań poziomu zanieczyszczenia poszczególnych elementów środowiska.

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Utylizacja bojowych środków trujących Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

- historii bojowych środków trujących (BST);

- klasyfikacji i charakterystyki tego typu substancji;

- sposobów utylizacji substancji zaliczanych do grupy BST;

- oddziaływania na środowisko instalacji do utylizacji BST.

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Środki odladzające

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje o:

- typach środków odladzających;

- sposobach ich otrzymywania;

- obszarze zastosowania (drogownictwo, transport lotniczy);

- oddziaływania na środowisko.

(6)

Temat pracy Mogilniki- miejsca składowania odpadów niebezpiecznych i przeterminowanych środków ochrony roślin

Projekt w postaci studium literaturowego będzie ukierunkowany na zebranie informacji na temat:

- budowy i lokalizacji mogilników;

- ich oddziaływania na środowisko;

- sposobów likwidacji i rekultywacji gleby.

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Materiały wybuchowe

W ramach projektu dyplomowego zebrane zostaną informacje na temat:

- historii stosowania materiałów wybuchowych;

- klasyfikacji i technologii ich wytwarzania;

- obszaru wykorzystania materiałów wybuchowych.

Specjalność Analityka Techniczna i Procesowa Temat pracy Ruchome laboratoria pomiarowe Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje zawarte w literaturze na temat:

- typów pojazdów, które mogą być wykorzystane jako mobilne laboratoria;

- zastosowania ruchomych (moblinych) laboratoriów pomiarowych;

- wyposażenia mobilnych laboratoriów;

- ewentualnego zaprojektowania mobilnego laboratorium przeznaczonego do identyfikacji i oznaczania zanieczyszczeń obecnych w powietrzu atmosferycznym.

(7)

Temat pracy Miniaturyzacja przyrządów analitycznych na przykładzie techniki chromatografii gazowej

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje zawarte w literaturze na temat:

- standardowych chromatografów gzowych wykorzystywanych w laboratoriach analitycznych;

- przenośnych chromatografów stosowanych w terenie;

- micro chromatografów gazowych, jako urządzenia typu Lab-on-a-Chip.

TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Analityka pozostałości opóźniaczy zapłonu (ang. flame

retardants) w próbkach środowiskowych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

W ramach projektu dyplomowego powstanie studium literaturowe zawierające informacje na temat::

- poziomu stężeń związków z grupy opóźniaczy zapłonu w próbkach środowiskowych;

- metodyk analitycznych wykorzystywanych w badaniach próbek środowiskowych na obecność analitów z tej grupy;

- głównych problemów i wyzwań związanych z oznaczaniem opóźniaczy zapłonu.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska

Temat pracy Pozostałości opóźniaczy zapłonu (ang. flame retardants) w środowisku

Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Opiekun pracy

Zakres:

W projekcie dyplomowym zostaną przedstawione informacje na temat:

- chemii ognia;

- klasyfikacji substancji z grupy opóźniaczy zapłonu;

- zużycia (w skali globalnej i regionalnej) różnych typów opóźniaczy zapłonu;

- ekotoksykologii związków wykorzystywanych w charakterze opóźniaczy zapłonu.

(8)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Pirolityczna chromatografia gazowa.

W ramach projektu dyplomowego zostanie opracowane studium literaturowe obejmujące:

- opis zasady techniki;

- budowę sprzętu (znane rozwiązania konstrukcyjne);

- opis obszaru praktycznego zastosowania techniki pirolitycznej chromatografii gazowej;

- główne problemy i wyzwania związane z zastosowaniem tej techniki w analityce.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Nowe rozwiązania metodyczne i aparaturowe w zakresie

spektrometrii mas

W ramach projektu dyplomowego zostanie przedstawione studium literaturowe obejmujące:

- opis podstawowych typów spektrometrów mas (zasada działania + schematy);

- krytyczne porównanie (wady – zalety);

- omówienie zakresu wykorzystania spektrometrii mas w praktyce analitycznej.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Wykorzystanie spektrometrii mas w badaniach

środowiskowych

W ramach projektu powstanie opracowane literaturowe obejmujące:

- opis zasady;

- rozwiązania konstrukcyjne w zakresie spektrometrii mas;

- opis obszaru praktycznego zastosowania techniki w badaniach i monitoringu środowiska;

- kierunki rozwojowe techniki spektrometrii mas.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Nowe techniki ekstrakcji analitów z próbek o złożonej

matrycy.

Izolacja i/lub wzbogacanie analitów stanowi najważniejszy etap procedur wykorzystywanych w analityce śladów oraz analityce zanieczyszczeń środowiska. W ramach projektu

(9)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Biotesty – nowe narzędzie analityczne do oceny stopnia

skażenia środowiska.

Do ceny stopnia zanieczyszczenia środowiska w coraz większym stopniu wykorzystuje się metody biologiczne. Szczególną uwagę zwraca się obecnie na możliwość wykorzystania biotestów. Projekt dyplomowy będzie stanowił studium literaturowe na ten temat w projekcie należy przedstawić:

- klasyfikację metod biologicznych wykorzystywanych w analityce środowiskowej;

- opis podstawowych rozwiązań metodycznych i aparaturowych;

- możliwości praktyczne wykorzystania biotestów do kontroli stanu środowiska.

Temat pracy Biomonitoring w badaniach ekosystemu Morza Bałtyckiego.

Projekt będzie stanowił studium literaturowe na temat biomonitoringu ekosystemu Morza Bałtyckiego. W projekcie zawarty będzie:

- opis technik biomonitoringu i bioindykacji;

- zestawienie aktów prawnych dotyczących kontroli stanu Morza Bałtyckiego;

- tabelaryczne zestawienie danych na temat poziomu zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego uzyskanych w trakcie badań biomonitoringowych.

Temat pracy Wykorzystanie immunoanalizy w badaniach środowiska.

Ze względu na swoje zalety w stosunku do „klasycznego” podejścia analitycznego immunoanaliza jest coraz częściej wykorzystywana w badaniach środowiskowych. Projekt dyplomowy, który będzie stanowił studium literaturowe na ten temat będzie zawierał:

- klasyfikację i opis podstawowych technik immunologicznych;

- zestawienie danych na temat wykorzystania tych technik w praktyce;

- porównanie immunoanalizy z innymi technikami analitycznymi.

Temat pracy Nowe rozwiązania metodyczne w zakresie chromatografii gazowej.

(10)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Wykorzystanie technik chemometrycznych w badaniach

analitycznych

Zastosowanie technik chemometrycznych umożliwia uzyskanie dodatkowych informacji w wyniku specyficznej obróbki zbiorów wyników pomiarowych. Jest to więc narzędzie coraz szerzej wykorzystywane do celów analitycznych. W ramach projekty dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat:

- podstawowych technik analizy chemometrycznej;

- wykorzystania chemometrii w badaniach środowiskowych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Ekstrakcja membranowa w analityce środowiskowej.

W analityce chemicznej coraz większą uwagę zwraca się na tzw. bezrozpuszczalnikowe techniki przygotowania próbek do analizy. Ważną rolę w tym zakresie odgrywają techniki ekstrakcji membranowej. W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje literaturowe na temat:

- charakterystyki membran wykorzystywanych w analityce chemicznej;

- opisu procesu transportu masy przez membrany;

- możliwości realizacji różnych zadań (izolacja, oczyszczanie, rozdzielanie) badawczych z wykorzystaniem membran.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Spektrometria mas z łącznikiem membranowym (MIMS).

Zastosowanie w analityce.

Spektrometria mas (MS) odgrywa bardzo ważną rolę w badaniach analitycznych. Jej obszar praktycznego wykorzystania wzrasta głównie w wyniki zastosowania:

- nowych technik jonizacji i detekcji;

- nowych typów interfejsów;

Duże możliwości daje wyposażenie spektrometru mas w interfejs membranowy. W projekcie dyplomowym zebrane zostaną informacje literaturowe na temat:

- historii urządzeń z grupy MIMS;

- opisu stosowanych rozwiązań;

- oceny praktycznej zastosowania tego typu urządzenia w analityce chemicznej.

(11)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ). Przepisy.

Sposób podejścia.

Sporządzenie oceny oddziaływania na środowisko stanowi niezwykle ważny element brany pod uwagę przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, które mogą mieć wpływ na środowisko. W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje dotyczące:

- obowiązujących przepisów i uregulowań prawnych;

- zasad obowiązujących przy sporządzaniu tego typu opracowań.

Przedstawiony zostanie również opis konkretnego przypadku (tzw. case study).

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Wykorzystanie zasad zielonej chemii w nauce i technice Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Od kilku lat termin „zielona chemia” jest używany coraz powszechniej często jako typowe słowo „wytrych” bez zrozumienia właściwych intencji inicjatorów tej koncepcji prowadzenia procesów chemicznych (zarówno w skali laboratoryjnej jak i na skalę przemysłową).

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane i usystematyzowane informacje literaturowe na temat:

- zasad „zielonej chemii”;

- programów edukacji w zakresie „zielonej chemii”;

- przykładów rozwiązań technologicznych zgodnych z zasadami „zielonej chemii”.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Zastosowanie sorbentów w analityce chemicznej.

Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Opiekun pracy

Zakres:

Sorbenty czyli materiały stałe o bardzo rozwiniętej powierzchni są szeroko wykorzystywane w analityce chemicznej. W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje literaturowe na temat:

- klasyfikacji sorbentów;

- parametrów charakteryzujących sorbenty;

- procesów wytwarzania nowych typów sorbentów;

- obszaru praktycznego zastosowania stałych sorbentów w praktyce analitycznej (oczyszczanie mediów, izolacji i/lub wzbogacania analitów).

(12)

Temat pracy Ocena cyklu życiowego – nowe podejście do oceny wpływu na środowisko.

Wprowadzając do praktyki zasady rozwoju zrównoważonego należy uwzględnić przy ocenie skutków środowiskowych nie tylko sam proces wytwarzania produktu finalnego ale także środowiskowe oddziaływania całego cyklu życia (ang. Life Cycle Assessment – LCA) danego produktu. To nowe podejście burzy wiele utartych poglądów na temat uciążliwości czy też prośrodowiskowego charakteru wielu procesów i technologii. W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje dotyczące:

- charakterystyki znaczników wykorzystywanych w badaniach środowiska;

- obszaru ich praktycznego wykorzystania.

Kierunek i rodzaj

studiów TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA

(studia I stopnia)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Ocena cyklu życia wyrobów i działalności człowieka.

W ostatnich latach coraz większego znaczenia nabiera wykorzystanie nowego podejścia do oceny uciążliwości środowiskowej konkretnych wyrobów oraz różnych przejawów działalności człowieka. Technika ta określana za pomocą terminu Ocena Cyklu Życia (ang.

Life Cycle Assessment – LCA). Istnieją już odpowiednie programy komputerowe, które ułatwiają pracę w tym zakresie (dostępne na Wydziale Chemicznym).

Przedmiotem projektu będzie przygotowanie takiej oceny dla określonego wyrobu lub typu działalności człowieka (do uzgodnienia).

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Dwuwymiarowa chromatografia gazowa (2D-GC).

Od kilku lat obserwuje się szybki rozwój tzw. dwuwymiarowej chromatografii gazowej (ang.

Two Dimensional Gas Chromatography, 2D-GC), która stanowi potężne narzędzie do rozdzielania skomplikowanych mieszanin różnorodnych związków.

W pracy przedstawione zostaną:

- podstawy teoretyczne chromatografii dwuwymiarowej;

- sposoby realizacji koncepcji chromatografii dwuwymiarowej;

- przykłady praktycznego zastosowania.

(13)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Dwuwymiarowa chromatografia cieczowa (LC-LC).

Od kilku lat obserwuje się szybki rozwój tzw. dwuwymiarowej chromatografii cieczowej, która stanowi potężne narzędzie do rozdzielania skomplikowanych mieszanin różnorodnych związków.

W pracy przedstawione zostaną:

- podstawy teoretyczne chromatografii cieczowej;

- sposoby realizacji koncepcji chromatografii cieczowej;

- przykłady praktycznego zastosowania.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Katastrofy ekologiczne

Celem projektu dyplomowego jest przybliżenie zagadnień katastrof ekologicznych i ich wpływów na środowisko.

W pracy omówione zostaną:

- przyczyny;

- zasięg oddziaływania;

- skutki.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Choroby środowiskowe

Celem projektu dyplomowego jest zebranie informacji na temat chorób których źródłem jest ekspozycja endemiczna związana z antropogenicznym zanieczyszczeniem środowiska (choroby Minemata, Itai-Itai, Yusho itp.)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Wykorzystanie substancji znacznikowych w badaniach

środowiska

Substancje znacznikowe (ang. tracers) są szczególnie przydatne do:

- badań procesów transportu zanieczyszczeń w środowisku, - oceny szczelności urządzeń i oszacowania wycieków.

(14)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Substancje halucynogenne. Źródła, sposób i efekty

działania. Oznaczanie.

W ramach projektu zostanie przygotowane opracowanie literaturowe poświęcone:

- klasyfikacji substancji halucynogennych,

- sposobom i efektom ich działania na organizm ludzki,

- metodom analitycznym stosowanym w analityce środków halucynogennych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Emisja biogeniczna związków organicznych.

W przyrodzie można spotkać wiele źródeł emisji zanieczyszczeń związków organicznych.

W ramach projektu dyplomowego powstanie opracowanie zawierające informacje na temat:

- źródeł biogenicznych (naturalnych) emisji związków organicznych do środowiska, - klasyfikacji emitowanych związków,

- metod badania emisji i oznaczania związków organicznych pochodzenia biogenicznego.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Dioksyny w środowisku.

Od kilkunastu lat rośnie liczba publikacji poświęconych zagadnieniom obecności związków z grupy polichlorowanych dibenzodioksyn (PCDD) i polichlorowanych dibenzofuranów (PCDF) w środowisku.

- głównych źródeł emisji dioksyn (PCDD + PCDF) do środowiska, - właściwości fizykochemicznych i,

- toksyczności i ekotoksyczności związków z tej grupy,

- głównych problemów związanych z oznaczaniem dioksyn w próbkach środowiskowych.

(15)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Pianki przeciwpożarowe – implikacje środowiskowe

związane z ich użyciem.

W praktyce przeciwpożarowej wykorzystywana jest szeroko gama środków gaśniczych oraz pianek przeciwpożarowych.

W ramach projektu zostaną zebrane informacje na temat:

- klasyfikacji środków gaśniczych i ich właściwości,

- sposobów i zakresu praktycznego stosowania określonych grup środków przeciwpożarowych,

- niekorzystnego oddziaływania na środowisko związanego z użyciem poszczególnych grup związków gaśniczych,

- sposobów zmniejszania tego niekorzystnego oddziaływania.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Miniaturowe systemy pomiarowe

Miniaturyzacja urządzeń pomiarowych jest jednym z najważniejszych wyzwań przed jakimi stoi współczesna analityka chemiczna. Pojawia się coraz więcej informacji na temat:

- nowych rozwiązań w zakresie budowy miniaturowych urządzeń kontrolno- pomiarowych,

- obszaru praktycznego zastosowania tego typu przyrządów.

- budowy podstawowych typów miniaturowych urządzeń kontrolno-pomiarowych, - technik wytwarzania miniaturowych urządzeń analitycznych,

- tabelarycznego zestawienia danych literaturowych dotyczących wykorzystania miniaturowych urządzeń w praktyce analitycznej.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Sieci monitoringu środowiska.

Sieci monitoringu (organizowane w różnej skali geograficznej) są źródłem istotnych informacji o stanie środowiska i procesów w nim zachodzących.

W ramach projektu dyplomowego zebrane zostaną dane dotyczące:

- zasad budowy sieci monitoringowych, - klasyfikacji sieci monitoringowych,

- współpracy międzynarodowej w zakresie monitoringu środowiska,

- długookresowych tendencji zmian stężeń wybranych zanieczyszczeń w

(16)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Bezpośrednie techniki analizy próbek

W skład większości znanych metodyk oznaczania śladowych ilości analitów w próbkach charakteryzujących się złożonym składem matrycy wchodzi praco-i czasochłonny etap przygotowania próbek do analizy. Dlatego też trwają poszukiwania tzw. bezpośrednich technik analitycznych, które umożliwiają pomiar stężenia/ilości analitu bezpośrednio w pobranej próbce. Jak do tej pory spektrum takich technik jest bardzo ograniczone.

W ramach projektu dyplomowego zostaną opisane znane przykłady takich technik (elektrody jonoselektywne, neutronowa analiza aktywacyjna, niektóre techniki spektroskopowe..) w analityce środowiskowej.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Analityka pozostałości środków farmaceutycznych w

próbkach środowiskowych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

Problem oznaczania pozostałości środków farmaceutycznych w próbkach środowiskowych stanowi jedno z największych wyzwań dla współczesnej analityki chemicznej ze względu na:

- bardzo niskie poziomy stężeń analitów w próbkach o złożonym składzie matrycy, - różnorodność analitów i produktów ich przemian,

- możliwość interferencji związanych z występowaniem innych związków o podobnej budowie i właściwościach występujących często na znacznie wyższych poziomach stężeń,

- trudności z walidacją odpowiednich procedur analitycznych - głównie ze względu na brak odpowiednich materiałów odniesienia.

W ramach projektu zostaną zebrane dane literaturowe na temat:

- poziomów stężeń analitów z grupy farmaceutyków w próbkach środowiskowych, - technik przygotowania próbek do analizy,

- technik oznaczeń końcowych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Los środowiskowy pozostałości farmaceutyków.

Od kilku lat zwraca się coraz większą uwagę na badania losu środowiskowego (ang.

environmental fate) farmaceutyków które dostają się do środowiska.

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane dane literaturowe na temat:

- źródeł emisji związków z grupy farmaceutyków do poszczególnych elementów środowiska,

(17)

Temat pracy Wykorzystanie technik dozymetrii pasywnej w badaniach środowiskowych

Ze względu na swoje niewątpliwe zalety techniki dozymetrii pasywnej są wykorzystywane na coraz szerszą skalę na etapie pobierania próbek szerokiego spektrum analitów obecnych w badanych elementach środowiska (woda, gleba).

- podstaw techniki dozymetrii pasywnej, - klasyfikacji dozymetrów pasywnych,

- obszaru ich praktycznego wykorzystania w badaniach środowiskowych.

Temat pracy Badania procesów degradacji zanieczyszczeń organicznych w środowisku

Zanieczyszczenia organiczne obecne w środowisku podlegają różnym procesom przemian i degradacji pod wpływem różnych czynników (temperatura, światło, obecność mikroorganizmów, zmiana pH itd.). Poznanie tych zjawisk i procesów jest niezbędne zarówno z punktu widzenia wiedzy o środowisku jak i ze względu na możliwość ich wykorzystana w procesach oczyszczania środowiska (remediacji).

W ramach pracy zebrane zostaną informacje literaturowe na temat:

- dróg przemian poszczególnych grup związków organicznych w środowisku, - technik analitycznych wykorzystywanych w tego typu badaniach.

Temat pracy Zastosowanie szybkich testów w badaniach analitycznych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

W literaturze można znaleźć coraz więcej informacji na temat zastosowania szybkich testów opartych na wykorzystaniu specyficznych reakcji barwnych w badaniach analitycznych.

- specyficznych reakcji barwnych z udziałem określonych typów zanieczyszczeń obecnych

w poszczególnych elementach środowiska;

- typowych rozwiązań metodycznych i aparaturowych wykorzystania szybkich testów w praktyce analitycznej.

(18)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Bioczujniki

- klasyfikacji bioczujników;

- konkretnych rozwiązań konstrukcyjnych;

- obszaru praktycznego wykorzystania bioczujników (analityka kliniczna, ochrona środowiska).

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Elektroniczny język

W badaniach mieszanin ciekłych coraz częściej zastosowania znajdują różne odmiany konstrukcyjne urządzeń określanych terminem „elektroniczny język”. Urządzenia tego typu stanowią zespół specyficznych czujników umożliwiających wykrycie i określenie stężenia wielu składników takich mieszanin.

- najnowszych osiągnięć (kamieni milowych) w rozwoju tej techniki analitycznej;

- przykładowych rozwiązań konstrukcyjnych elektronicznego języka;

- zastosowania elektronicznego języka w praktyce analitycznej.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Elektroniczny nos

W ostatnich latach pojawiło się wiele informacji na temat możliwości wykorzystania elektronicznego nosa, który stanowi zespół odpowiednich specyficznych czujników, w badaniach analitycznych mediów gazowych.

- najważniejszych osiągnięć (kamieni milowych) w rozwoju tej techniki analitycznej;

- przykładowych rozwiązań konstrukcyjnych elektronicznego nosa;

- obszaru praktycznego wykorzystania.

(19)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Obieg pierwiastków w środowisku

Analityka chemiczna stanowi podstawowe narzędzie wykorzystywane do wykrycia, identyfikacji i ilościowego oznaczenia różnego typu związków chemicznych i ich postaci fizycznych. Uzyskane informacje są wykorzystywane m.in. do pogłębienia wiedzy na temat obiegu pierwiastków w środowisku czyli inaczej do możliwie szczegółowego poznania cykli biogeochemicznych poszczególnych pierwiastków.

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat obiegu w środowisku takich pierwiastków jak węgiel, azot, siarka, fosfor, rtęć.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Badanie składu oddechu ludzkiego

Obecność różnego typu związków chemicznych w powietrzu wydychanym przez człowieka związana jest z takimi czynnikami jak:

- stan zdrowia,

- rodzaj wykonywanej pracy,

- intensywność i czas trwania wysiłku fizycznego, - stresy i poczucie zagrożenia.

W ramach projektu zostaną przedstawione podstawowe informacje na temat technik analitycznych, które mogą być wykorzystane w badaniach próbek wydychanego powietrza.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Zdalny monitoring (telemonitoring) środowiska Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Problematyka zdalnego monitoringu (telemonitoringu) środowiska stanowi obecnie dynamiczne rozwijającą się dziedzinę badań stosowanych jak skojarzonej z nią szerokiej gamy systemów informacji o środowisku.

W takim ujęciu telemonitoring obejmuje aktywizację i wydobywanie informacji charakterystycznych dla danego elementu środowiska, ich przetworzenie oraz obrazowanie lub witalizację – najczęściej w kontekście geograficznym – czyli mapowanie. Do systemu telemonotoringu można,więc zaliczyć:

- systemy teledetekcji;

- systemy zdalnego rozpoznawania.

(20)

Temat pracy Wykorzystanie systemów informacji geograficznej (GIS) w badaniach środowiska

Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją System Informacji Przestrzennej lub Geograficznej (GIS) to zespół podsystemów (programów) pozwalających na integrację, przetwarzanie i analizę oraz prezentację danych tabelarycznych i danych graficznych powiązanych lokalizacją w przestrzeni. Systemy GIS odgrywają niezwykle istotną rolę w rozwoju wiedzy o środowisku i zarządzania środowiskiem.

Temat pracy Emisja zanieczyszczeń gazowych ze składowisk odpadów Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Składowiska odpadów mogą być poważnym źródłem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w wyniku:

- przemieszczania się lekkich frakcji odpadów (np. lotne popioły) - rozchodzenie się uciążliwych odorów i gazów,

- roznoszenie się mikroorganizmów (bakterie, grzyby).

- budowy składowisk odpadów komunalnych, - procedur rozkładu biomasy,

- technik analitycznych wykorzystywanych w badaniach składu gazów wysypiskowych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Pomiar eksplozywności mieszanin gazowych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Ze względu na bezpieczeństwo pracy z gazami dwie ich właściwości mają pierwszoplanowe znaczenie:

- wybuchowość;

- toksyczność.

Przy ocenie wybuchowości mieszaniny gazowej pod uwagę należy wziąć następujące aspekty:

- warunki w których może nastąpić wybuch (skład mieszaniny, temperatura, ciśnienie), - dostępność odpowiednich metodyk analitycznych i urządzeń kontrolno-pomiarowych,

które można wykorzystać w trakcie badań składu odpowiednich mieszanin i to najlepiej we czasie rzeczywistym.

(21)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Badania składu i właściwości osadów ściekowych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Projekt dyplomowy będzie ukierunkowany na zebranie informacji dotyczących:

- sposobów pobierania próbek osadów ściekowych;

- przechowywania i przygotowania próbek osadów do analizy;

- metod analitycznych wykorzystywanych na etapie składu i właściwości osadów ściekowych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Broń chemiczna i biologiczna – aspekty analityczne Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

W związku z groźbą ataków terrorystycznych z wykorzystaniem broni chemicznej i

biologicznej w ostatnich latach gwałtownie wzrasta zainteresowanie problematyką analityki tego typu czynników. Choć trzeba w tym miejscu przyznać, że temat nie jest nowy bo już od dawna broń chemiczna i biologiczna była w arsenałach wielu armii świata (zalicza się ją do broni masowego rażenia – BMR).

- klasyfikacji broni chemicznej i biologicznej;

- przypadków jej użycia;

- niekorzystnego oddziaływania na część ożywioną i nieożywioną środowiska;

- metodyk i urządzeń analitycznych przeznaczonych do badań obecności czynników toksycznych w środowisku nieożywionym i próbkach bioty.

Temat pracy Morze Bałtyckie – składowisko amunicji i środków trujących Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Pojawia się coraz więcej informacji na temat zagrożeń związanych ze składowiskami amunicji i pojemników ze środkami trującymi na dnie różnych akwenów Morza Bałtyckiego.

- typów amunicji i środków trujących zalegających w Morzu Bałtyckim;

- dróg niekorzystnego oddziaływania tych składowisk na część ożywioną i nieożywioną środowiska;

- zabiegów remediacyjnych;

- technik analitycznych, które mogą być użyteczne w dokładniejszym rozpoznaniu sytuacji i skali zagrożenia.

(22)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Hydraty metanu w środowisku

W wielu akwenach morskich stwierdzono obecność hydratów metanu które mogą być traktowane jako przyszłościowe źródła energii odnawialnej.

W ramach projektu dyplomowego zebrane zostaną informacje literaturowe na temat:

- historii badań hydratów metanu w środowisku;

- warunków tworzenia hydratów metanu;

- sposobów ich zagospodarowania;

- problemów analitycznych związanych z tym zagadnieniem.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Trwałe zanieczyszczenia środowiska

Trwałe zanieczyszczenia środowiska (ang. Persistent Organic Pollutants – POP’s) stanowią istotną grupę zanieczyszczeń środowiskowych. Ze względu na swój długi czas „życia” w środowisku mogą one w istotny sposób wpływać na stan części abiotycznej środowiska oraz podlegać procesowi bioakumulacji w tkankach organizmów żywych.

- charakterystyki podstawowych grup związków zaliczanych do trwałych zanieczyszczeń środowiska;

- źródeł emisji zanieczyszczeń zaliczanych do tej grupy;

- poziomów stężeń związków z tej grupy w produktach środowiskowych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Modelowanie zjawisk transportu zanieczyszczeń

środowiska

Wyniki badań analitycznych oraz informacje o środowisku (zawarte w odpowiednich bazach danych) są wykorzystywane do modelowania zjawisk transportu zanieczyszczeń. Trwają prace nad opracowaniem różnego typu modeli które w sposób możliwie wierny powinny umożliwiać przewidywanie procesów transportu zanieczyszczeń w określonych ekosystemach i regionach geograficznych.

W ramach projektu dyplomowego zebrane zostaną informacje literaturowe na temat:

- zasad opracowywania modeli;

- klasyfikacji znanych modeli transportu zanieczyszczeń środowiska;

- znanych modeli wykorzystywanych w zakresie badań środowiskowych.

(23)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Sieci monitoringu środowiska

Do uzyskania informacji o stanie środowiska i procesów w nim zachodzących wykorzystuje się sieci monitoringowe o różnym zasięgu geograficznym i zakresie analitycznym.

- klasyfikacji sieci monitoringu środowiska;

- zasad organizacji sieci monitoringowych;

- urządzeń analitycznych wykorzystywanych do celów monitoringu;

- sieci monitoringowych funkcjonujących na terenie województwa pomorskiego.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Bazy danych środowiskowych

Wiele użytecznych informacji o środowisku (głownie w skali globalnej) jest zebranych w postaci odpowiednich baz danych.

W ramach projektu dyplomowego zostaną przedstawione informacje na temat:

- istniejących baz informacji środowiskowych;

- zakresu tematycznego poszczególnych baz danych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Banki próbek środowiskowych

Banki próbek środowiskowych stanowią ogromne przedsięwzięcie organizacyjne i techniczne. Dzięki próbkom zgromadzonych w bankach możliwe jest przeprowadzenie porównawczych badań o stanie zanieczyszczeń poszczególnych elementów środowiska.

- istniejących banków próbek środowiskowych;

- zasad ich organizacji i funkcjonowania.

(24)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Los środowiskowy wybranych grup zanieczyszczeń Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Zanieczyszczenia wyemitowane do środowiska zarówno ze źródeł biogenicznych (naturalnych) jak i antropogenicznych podlegają procesom transportu oraz przemian pod wpływem takich czynników jak promieniowanie słoneczne, obecność mikroorganizmów.

W literaturze można znaleźć wiele informacji na temat ścieżki przemian różnego typu zanieczyszczeń.

- czynników wpływających na przemiany związków organicznych w różnych elementach środowiska

- ścieżki przemian wybranych grup zanieczyszczeń;

- technik analitycznych wykorzystywanych w badaniach losu środowiskowego zanieczyszczeń.

Temat pracy Długookresowe trendy zmian stężeń niektórych składników powietrza atmosferycznego

Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska mogą być wykorzystane do:

- oceny aktualnego stanu poszczególnych elementów środowiska i procesów w nim zachodzących;

- oszacowania długookresowych zmian stężenia poszczególnych składników.

- globalnego systemu monitoringu środowiska;

- sposobów oszacowania składu powietrza atmosferycznego w przeszłości;

- metod analitycznych wykorzystywanych w tego typu badaniach.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Homeostaza w środowisku przyrodniczym

W środowisku przyrodniczym występują mechanizmy samoregulacji czyli inaczej homeostazy.

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane i opisane procesy umożliwiające zachowanie stanu równowagi w środowisku.

(25)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Globalne zmiany w środowisku

W literaturze pojawia się coraz większa ilość informacji na temat zmian w środowisku w skali globalnej.

W ramach projektu dyplomowego zostaną opisane takie zjawiska jak:

- efekt cieplarniany;

- dziury ozonowe;

- pustynnienie obszarów rolniczych;

- wyniszczanie obszarów leśnych.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Hipoteza Gai

W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat hipotezy GAI, której twórcą i propagatorem jest prof. J.E. Lovelock*

Teoria Gai opiera się na twierdzeniu, że życie na Ziemi (biosfera), wpływa na kształtowanie się warunków klimatycznych na Ziemi. Proces kształtowania się warunków klimatycznych zachodzi w ramach globalnego systemu cybernetycznego, który nazwano Gają. System ten w wyniku produkcji przede wszystkim gazów cieplarnianych oraz nośników pierwiastków niezbędnych do występowania życia na Ziemi wpływa na warunki klimatyczne i prowadzi do takich ich modyfikacji aby osiągały optymalne parametry.

* prof. J.E. Lovelock jest znanym chemikiem analitykiem – twórcą detektora wychwytu elektronów - ECD

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Środowiskowy dym tytoniowy

W ramach projektu dyplomowego powstanie studium literaturowe, w którym będą zawarte informacje dotyczące:

- Składników występujących w środowiskowym dymie tytoniowym, - Ich oddziaływania na organizm ludzki

- Procedur i technik analitycznych wykorzystywanych w badaniach środowiskowych dymu tytoniowego

(26)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Katalityczna konwersja składników gazów spalinowych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Ruch pojazdów mechanicznych staje się coraz ważniejszym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. W ramach projektu zostaną zebrane informacje na temat:

- Składu gazów spalinowych,

- Rozwiązań konstrukcyjnych katalitycznych konwerterów montowanych w pojazdach mechanicznych

- Technik analitycznych wykorzystywanych w badaniach składów gazów spalinowych Kierunek i rodzaj

studiów

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Występowanie pierwiastków z grupy platynowców w

środowisku

Wykorzystane coraz szerszą skalę katalitycznych konwerterów składników gazów spalinowych sprawia, że w środowisku pojawiają się nowe typy zanieczyszczeń. Stanowią je miedzy innymi pierwiastki z grupy platynowców (ang. Platinum Group Elements- PGS’s), które stanowią czynnik aktywny konwerterów.

- Budowy katalitycznych konwerterów spalin

- Obecność pierwiastków z grupy platynowców w próbkach środowiskowych - Metodyk analitycznych wykorzystywanych w badaniach

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Przyrządy rozpoznania skażeń chemicznych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

W dobie coraz większego zagrożenia terrorystycznymi atakami z wykorzystaniem bojowych środków trujących, nieodzownym zadaniem staje się rozpowszechnienie informacji na temat dostępnych technik detekcji i oznaczeń tego typu czynników. W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat:

- Typów bojowych środków trujących

- Dróg i sprzętów ich oddziaływania na organizm człowieka - Dostępnych w handlu przyrządów rozpoznawania skażeń

(27)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Rozpoznawanie skażeń biologicznych

W dobie coraz większego zagrożenia atakami terrorystycznymi z wykorzystaniem broni biologicznej (bioterroryzm) coraz większe znaczenie nabiera problem podniesienia świadomości i wiedzy w zakresie detekcji i skażeń biologicznych.

- Możliwych czynników wykorzystywanych do skażenia biologicznego - Sposobów detekcji skażeń biologicznych

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Szlaki przemian wybranych grup zanieczyszczeń w

środowisku

Zanieczyszczenia emitowane do środowiska z różnych źródeł związanych z działalnością człowieka podlegają w środowisku procesom przemian pod wpływem różnych czynników (zmiany temperatury, oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego, obecność mikroorganizmów). W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje literaturowe na temat szlaków przemian środowiskowych zanieczyszczeń należących do wybranych grup związków chemicznych (WWA, PCB, PCDD, PCDF...)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Zdalne techniki monitoringu zanieczyszczeń powietrza

atmosferycznego

Ostatnie lata stanowią okres szybkiego rozwoju zdalnych technik monitoringu wykorzystywanych do oceny stanu powietrza atmosferycznego na określonym obszarze.

Klasycznymi technikami w tym zakresie są techniki SODAR i LIDAR. Pojawiają się jednak coraz to nowe rozwiązania metodyczne i aparaturowe. W ramach projektu podjętą zostanie próba usystematyzowania informacji na ten temat.

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Smog fotochemiczny – działalność człowieka Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Intensyfikacja ruchu pojazdów mechanicznych sprawia, że w wielu regionach geograficznych

(28)

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Oddech ludzki – problemy analityczne

Prowadzone są badania analityczne próbek oddechu ludzkiego a uzyskane informacje są użyteczne do:

- Oceny wielkości narażenia na działanie różnego typu ksenobiotyków (powietrze atmosferyczne, stanowiska pracy, powietrze wewnętrzne)

- Badania procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat:

- Składu oddechu ludzkiego - Sposobów pobierania próbek

- Możliwości wykorzystania uzyskanych wyników analitycznych Kierunek i rodzaj

studiów

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Hydraty metanu- przyszłościowe źródło energii Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik

Zakres:

Efektem badań mórz i oceanów jest stwierdzenie powstawania i występowania w wodach oceanicznych hydratów metanu. Ich zasoby mogą być traktowane jako przyszłościowe

„czyste” źródło energii. W ramach projektu dyplomowego zostaną zebrane informacje na temat:

- Warunków powstawania hydratów metanu - Ich właściwości i możliwości wykorzystania

- Opisu miejsc, gdzie stwierdzono ich występowania Kierunek i rodzaj

studiów

Specjalność Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska Temat pracy Wykorzystanie neuronowej analizy aktywacyjnej w

badaniach środowiskowych Kierownik pracy prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Zakres:

Neuronowa analiza aktywacyjna (NAA) jest powszechnie wykorzystywana w biomonitoringu środowiska na etapie oznaczania zawartości wielu pierwiastków w próbkach charakteryzujących się złożonym składem matrycy. W ramach projektu zostaną zebrane informacje na temat:

- Podstaw teoretycznych techniki NAA

- Krytycznej oceny możliwości tej techniki (wady, zalety)

- Opracowania bazy danych literaturowych nt. obszarów praktycznego wykorzystania tej techniki w monitoringu środowiska