ŻYWIENIE DZIECI A
CHOROBY CYWILIZACYJNE
CZĘŚĆ 1. PSYCHOLOGICZNE PRZYCZYNY OTYŁOŚCI U DZIECI
Choroby cywilizacyjne biorą swój początek w okresie wczesnego
dzieciństwa. Wśród najważniejszych ich przyczyn wymienia się zmniejszoną
aktywność ruchowa, siedzący tryb życia oraz niekorzystne zachowania żywieniowe.
NA PODSTAWIE: KRENC Z., WOSIK-ERENBEK M. (2011). ANALIZA ŻYWIENIA, NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH ORAZ AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ U DZIECI WE WCZESNYM WIEKU SZKOLNYM W ASPEKCIE PREWENCJI CHORÓB CYWILIZACYJNYCH UKŁADU KRĄŻENIA, NOWA PEDIATRIA,
NR 2; KOSTECKA M. (2013). PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM JAKO NIEZBĘDNY ELEMENT PROFILAKTYKI CHORÓB CYWILIZACYJNYCH, PIEL. ZDR. PUBL., 3, 3, S. 257–263
Z raportu Międzynarodowej Organizacji do spraw Walki z Otyłością wynika, iż na całym świecie ponad 22
miliony dzieci w wieku poniżej 5 lat oraz 155 milionów dzieci w wieku szkolnym ma poważną nadwagę, co wskazuje, iż problem ten dotyka jedno na 10 dzieci na
całym świecie
Kolejnym bardzo niepokojącym faktem jest, iż szacunkowo
każdego roku przybywa około 85 tysięcy dzieci otyłych *
*SZANECKA E., MAŁECKA-TENDERA E. (2006). ZMIANA NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH A PROBLEM OT-ŁOŚCI U DZIECI, „ENDOKRYNOLOGIA, OTYŁOŚĆ, ZABURZENIA PRZEMIANY MATERII”, NR 2(3), S. 102-107.
Skala zjawiska osiągnęła tak duże rozmiary, iż
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie ogłosiła otyłość jako ogólnoświatową epidemię, uznając ją za jedno z
najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia ludzkości. Warto podkreślić, iż WHO jednoznacznie określa otyłość jako stan
powodujący pogorszenie stanu zdrowia lub stwarzający ryzyko dla pogorszenia zdrowia, zarówno w przypadku
dorosłych, jak i dzieci
UWARUNKOWANIA GENETYCZNE
Wśród przyczyn nadmiernego jedzenia, prowadzącego do otyłości wymienia się:
UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKOWO
-KULTUROWE
UWARUNKOWANIA PSYCHOLOGICZNE
LITERATURA PRZEDMIOTU DONOSI, ŻE GENY „POWODUJĄ” OTYŁOŚĆ W
30%–70% PRZYPADKÓW.
Nadmierne jedzenie może może być sposobem na rozładowanie różnego rodzaju napięć i stresujących
wydarzeń w życiu dziecka, przynosząc chwilowe ukojenie i stając się źródłem dobrego samopoczucia. Może być również
wynikiem negatywnego obrazu siebie, niskiego poczucia
własnej wartości, podwyższonego poziomu lęku, jak również poczuciem odrzucenia emocjonalnego i chęcią ucieczki od świata zewnętrznego. Spożywanie pokarmów staje się więc dla dziecka sposobem na odwrócenie uwagi od
trudnej sytuacji i doznawanych przykrości, neutralizując w ten sposób przeżywane trudności i niepowodzenia, których
dziecko doświadcza w rodzinie lub w szkole *
*SIKORSKA – WIŚNIEWSKA G. (2007). NADWAGA I OTYŁOŚĆ U DZIECI I MŁODZIEŻY, „ŻYWNOŚĆ. NAUKA.
TECHNOLOGIA. JAKOŚĆ”, NR 6(55), S. 71-80
**CONTENTO I. (2018). EDUKACJA ŻYWIENIOWA,WARSZAWA: WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN
OBECNIE CORAZ CZĘŚCIEJ ZWRACA SIĘ UWAGĘ NA POTRZEBĘ WZMACNIANIA
POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI
I POZYTYWNEGO OBRAZU SIEBIE U
DZIECI, STANOWIĄCĄ ISTOTNY ASPEKT ZARÓWNO W PROFILAKTYCE OTYŁOŚCI,
JAK I LECZENIU JEJ SKUTKÓW **
Nabywanie nawyków żywieniowych odbywa się również w przedszkolach oraz żłobkach. Bardzo
ważne jest kontrolowanie jadłospisów w tych
placówkach oraz zbieranie informacji na temat ilości spożytych posiłków przez dziecko. Naturalnym jest, iż nie każdy posiłek będzie odpowiadał kubkom smakowym
dziecka, oraz, że czasami ma mniejszy, a czasami większy apetyt- istotnym jest jednak zauważenie
generalnej tendencji zachowań związanych ze
spożywaniem posiłków w czasie, gdy przebywa poza domem.
Analiza badań dowodzi, że otyłość diagnozowana jest częściej u dzieci nieuczęszczających do przedszkola,
które mieszkają na wsi, są
jedynakami, a ich matki legitymują się wykształceniem podstawowym lub
zawodowym.
NA PODSTAWIE: ROGALSKA -NIEDŻWIEDŻ M., CHARZEWSKA J., WAJSZCZYK B., CHWOJNOWSKA Z., CHABROS E., FABI-SZEWSKA J., ZACHAREWICZ E. (2006). OTYŁOŚĆ I NADWAGA U DZIECI CZTEROLETNICH, W: OTYŁOŚĆ EPIDEMIĄ
XXI WIEKU, WYD. AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W WARSZAWIE, WARSZAWA
RYSUNEK 1. CZĘSTOŚĆ
WYSTĘPOWANIA OTYŁOŚCI U DZIECI CZTEROLETNICH Z
RÓŻNYCH GRUP
Badania wskazują również na istnienie związku pomiędzy czasem, jaki dziecko spędza przed telewizorem, a częstością
występowania otyłości *
*STANKIEWICZ M., PIESZKO M., ŚLIWIŃSKA A., MAŁGORZEWICZ S., WIERUCKI Ł., T. ZDROJEWSKI, WYRZY-KOWSKI B., ŁYSIAK -SZYDŁOWSKA W. (2010).
WYSTĘPOWANIE NADWAGI I OTYŁOŚCI ORAZ WIEDZA I ZACHOWANIA ZDROWOTNE DZIECI I MŁODZIEŻY MAŁYCH MIAST I WSI – WYNIKI BADANIA POLSKIEGO PROJEKTU 400 MIAST, „ENDOKRYNOLOGIA, OTYŁOŚĆ I ZABURZENIA PRZEMIANY MATERII”, T. 6, NR 2.
** WOYNAROWSKA B. (2017). EDUKACJA ŻYWIENIOWA, [W:] B. WOYNAROWSKA (RED.), EDUKACJA ZDROWOTNA, WARSZAWA: WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN, S. 365-378.
PODSTAWOWYM ŹRÓDŁEM CZYNNIKÓW DETERMINUJĄCYCH KSZTAŁTOWANIE ZACHOWAŃ PROZDROWOTNYCH ORAZ
PREFERENCJI ŻYWIENIOWYCH JEST RODZINA . ŚRODOWISKO RODZINNE PRZEKAZUJE
DZIECIOM PRZEKONANIA, WARTOŚCI I POSTAWY WOBEC ZACHOWAŃ
ZDROWOTNYCH, DAJĄC PRZYKŁAD SWOIM POSTĘPOWANIEM**
