• Nie Znaleziono Wyników

Jarmakowski-Kostrzanowski, T., Jarmakowska-Kostrzanowska, L. (2016). The Polish adaptation of Moral Foundation Questionnaire (MFQ-PL) – Back Content of Social Psychological Bulletin (Psychologia Społeczna)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Jarmakowski-Kostrzanowski, T., Jarmakowska-Kostrzanowska, L. (2016). The Polish adaptation of Moral Foundation Questionnaire (MFQ-PL) – Back Content of Social Psychological Bulletin (Psychologia Społeczna)"

Copied!
20
0
0

Pełen tekst

(1)

!"

#$%&'()*+,-./0,12&3*$4$)(5,6%$7839:5 Psychologia Spo eczna

2016 tom 11 4 (39) strony 489–508

;66<,,/!"0=/!.. >$(?,/.@AB00C/!"0/!..-./0B".!

1$42D5,5>5%+53E5 Kwestionariusza kodów moralnych

FGHI=1JK

L$M529,N5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(

/

Q,J(4(5::5,N5'M5D$O2D5=P$2+'95:$O2D5

-/ Katedra Psychologii, Wydzia Humanistyczny, Uniwersytet Miko aja Kopernika - Interdyscyplinarne Centrum Nowoczesnych Technologii, Uniwersytet Miko aja Kopernika

R'+&DS7,%'898:+SE8,O&:(D(,%'$38>S'&,5>5%+53&E:8E,Kwestionariusza kodów moralnych,FGHI=1JK,T,:5'9U>9(5, >$,%$M(5'S,%(U3(S,VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*,O&'WX:($:&3*,O,D$:38%3E(,Y5(>+5,(,O2%W7%'53$O:(DWO,FZ'5*5M, (,(:@Q,-.//Q,-./B[,Y5(>+Q,-./ K?,L'$2D(Q,6%'5O(8>4(O$\3(Q,J$E54:$\3(Q,RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(@,^75\3(O$\3(, %2&3*$M8+'&39:8,GHI=1J,$D'8\4(4(\M&,:5,%$>2+5O(8,'89S4+5+WO,>OW3*,_5>5`,FN/,a,bA.[,N-,a,B-0K,$'59,

:5,95)'8)$O5:8E,%'W_(8,FN,a,!"0K@,R:54(95,D$:V('M53&E:5,F#HRK,%$+O(8'>9(75,2+'SD+S'U,DO82+($:5'(S295, 9)$>:c,9,%'98O(>&O5:(5M(,D$:38%3E(,VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*,FGHLK@,L8:,O&:(D,O'59,9,O&2$Dc,2+5_(4:$\= 3(c,2D54(,\O(5>39&,$,O&2$D(8E,'98+84:$\3(,5>5%+$O5:8)$,:5'9U>9(5@,d89S4+5+&,:529&3*,$'59,%'9&+5395:&3*, O,5'+&DS48,_5>5`Q,O,D+W'&3*,O&D$'9&2+5:$,DO82+($:5'(S29,GHI=1JQ,%$+O(8'>95Ec,O&2$Dc,+'5V:$\e,:5'9U= >9(5@,1$:5>+$Q,'89S4+5+&,:529&3*,_5>5`,O2%(8'5Ec,+89U,$,DS4+S'$O8E,S:(O8'254:$\3(,2+'SD+S'&,VS:>5M8:+WO, M$'54:&3*@,f9&2D5:8,O&:(D(,%$9O545Ec,S9:5e,DO82+($:5'(S29,GHI=1J,95,'98+84:8,(,+'5V:8,:5'9U>9(8,27S= Xc38,%$M(5'$O(,:5+UX5:(5,%(U3(S,D$>WO,M$'54:&3*@

67$O5,D4S39$O8?,Kwestionariusz kodów moralnychQ MFQ-PLQ koncepcja fundamentów moralnych HaidtaQ moralno!"Q orientacja polityczna

L$M529,N5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,P5+8>'5,12&3*$4$)((Q,^&>9(57, YSM5:(2+&39:&Q,f:(O8'2&+8+,G(D$75E5,P$%8':(D5Q,S4@,Z5)5'(:5,B"Q, !A=/..,L$'S`@ J(4(5::5,N5'M5D$O2D5=P$2+'95:$O2D5Q,;:+8'>&23&%4(:5':8,#8:+'SM, <$O$3982:&3*,L83*:$4$)((Q,f:(O8'2&+8+,G(D$75E5,P$%8':(D5Q,S4@,^(,= 48`2D5, Q,!AT/..,L$'S`@ P$'82%$:>8:3EU,O,2%'5O(8,5'+&DS7S,%'$2(M&,D(8'$O5e,>$,L$M5295, N5'M5D$O2D(8)$=P$2+'95:$O2D(8)$Q, 8=M5(4?,+E5'M5D$O2D(gSMD@%4

!"#$%&'()*+)

12&3*$4$)(5,M$'54:$\3(,%'98X&O5,2OWE,'8:825:2Q,D+W'&, O&:(D5,M(U>9&,(::&M(,9,)'S:+$O:&3*,9M(5:,O,'$9SM(8= :(S,+8)$Q,E5D(8,2c,h'W>75,(,M83*5:(9M&,$38:&,M$'54:8E, 953*$O5`,O752:&3*,(,953*$O5`,(::&3*,4S>9(,F%'98)4c>, M@(:@?,Z'5*5M,(,(:@Q,-.//[,Z'5*5M,(,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q,-./ K@, 1(8'O295,9,+&3*,'8O$4S3&E:&3*,9M(5:,>$+&39&,'$9SM(8:(5, %'$382S,>$D$:&O5:(5,$38:,M$'54:&3*@,^,%2&3*$4$)((,%'989, O(848,45+,>$M(:$O57,%$)4c>Q,X8,$38:5,M$'54:5,+$,%'$382, $,3*5'5D+8'98,%$9:5O39&MQ,D+W'&,$%(8'5,2(U,:5,'53E$:54:8E, 5:54(9(8,>5:8)$,953*$O5:(5,%$>,Dc+8M,%'982+'98)5:(5,5_2= +'5D3&E:&3*,'8)S7,FY5(>+Q,-./ [,P828_('Q,Y5(>+Q,-./.[,P'8_2Q, i8:+$:Q,-..bK@,1$9:5O39$='$9O$E$O5,+8$'(5,M$'54:$\3(, P$*4_8')5,FP'8_2Q,i8:+$:Q,-..b[,^$E3(29D8Q,-.//KQ,D+W'5, :5,>O(8,>8D5>&,9>$M(:$O575,%2&3*$4$)(U,M$'54:$\3(Q, 95D75>575Q,X8,'$9OWE,M$'54:&,9O(c95:&,E82+,9,'$9O$E8M, :529&3*,9>$4:$\3(,%$9:5O39&3*Q,3$,SM$X4(O(5,2+$2$O5:(8, 3$'59,_5'>9(8E,97$X$:&3*,'8)S7,%$>3952,$38:&,M$'54:8E, (,O5X8:(5,'53E(,'WX:&3*,2+'$:@,L&M39528M,_5>5:(5,Y5(>+5, (,O2%W7%'53$O:(DWO,FM@(:@?,Z'5*5M,(,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q, -../Q,-./ K,%$D5957&Q,X8,$38:5,M$'54:5,:5E39U\3(8E,E82+, >$D$:&O5:5,29&_D$Q,5S+$M5+&39:(8,F+E@,$>_&O5,2(U,_89, (2+$+:8)$,O&2(7DS,%$9:5O398)$K,(,9548X&,$>,5D+S54:(8, %'98X&O5:&3*,8M$3E(@,]O(5>$M8Q,D$:+'$4$O5:8,%'$382&, M&\4$O8,27SXc,)7WO:(8,S9525>:(8:(S,5S+$M5+&39:8E,$38:&, M$'54:8E,FY5(>+Q,-../Q,-./ KQ,3*$e,M$X4(O5,E82+,9M(5:5, %(8'O$+:8E,$38:&,M$'54:8EQ,5,%'9&:5EM:(8E,:(8D+W'&3*,9,:(3*, FH8(:_8')Q,^(448'Q,R:+$:8:D$Q,N$*:Q,-./-[,Y5(>+Q,-../K@ i'S)c,(2+$+:c,9M(5:cQ,E5D5,>$D$:575,2(U,O,$2+5+:(3*, >OW3*,>8D5>53*,O,$_'U_(8,%2&3*$4$)((,M$'54:$\3(Q,E82+, >$2+'98X8:(8,%'989,:5SD$O3WOQ,X8,4S>9(8,>$D$:SEc,$38:&, M$'54:8E,O,%'9&%5>DS,(2+$+:(8,O(UD298E,4(39_&,D5+8)$'((, 953*$O5`,:(X,+$,%(8'O$+:(8,95D75>5:$@,1'989,>7S)(,3952,%2&= 3*$4$)$O(8,9)5>954(,2(U,3$,>$,+8)$Q,X8,D'&+8'(5M(,>83&>S= Ec3&M(,$,M$'54:$\3(,>5:8)$,953*$O5:(5,E82+,%'982+'98)5:(8,

(2)

".,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR '8)S7&,2%'5O(8>4(O$\3(,4S_,'8)S7&,:(8D'9&O>98:(5C%$M5= )5:(5,(::&M,FZ'5*5M,(,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q,-./ [,P828_('Q, Y5(>+Q,-./.K@,i$2D$:548,$_'59SE8,+$,%$%S45':5,2O8)$, 3952S,>8V(:(3E5,M$'54:$\3(Q,O8>7S),D+W'8E,moralno!",+$, l:$'M5+&O:8,2c>&,>$+&39c38,2%'5O(8>4(O$\3(Q,%'5O,(,>$_'5Q, $>:$29c38,2(U,>$,+8)$Q,E5D,4S>9(8,%$O(::(,2(U,>$,2(8_(8, $>:$2(em,FLS'(84Q,/"!BQ,2@,BK@,L&M39528M,_5>5:(5,6*O8>8'5, (,O2%W7%'53$O:(DWO,F6*O8>8'Q,G5*5%5+'5Q,G(448'Q,/"!A[, 6*O8>8'Q,GS3*Q,G5*5%5+'5Q,15'DQ,/"" K,$'59,Y5(>+5, O'59,9,982%$78M,FY5(>+Q,-./ [,Y5(>+Q,P$448'Q,i(52Q,/""BK, %$D5957&Q,X8,9:539:5,39U\e,$2W_,$38:(5,%8O:8,953*$O5:(5, E5D$,:(8M$'54:8Q,:5O8+,E8\4(,O,(3*,O&:(DS,:(D+,:(8,>$9:57, D'9&O>&,5:(,:(8,9$2+57,%$+'5D+$O5:&,:(82%'5O(8>4(O(8@, ^8>7S),+&3*,_5>539&,$)'5:(395:(8,%'989,%2&3*$4$)(U,5D5>8= M(3Dc,M$'54:$\3(,>$,'8)S7&,+'$2D(,(,'8)S7&,2%'5O(8>4(O$\3(, $9:5395Q,X8,_5>5,$:5,2%$2W_,>$D$:&O5:(5,$38:,M$'54:&3*, 3*5'5D+8'&2+&39:&,+&4D$,>45,%8O:8E,2%83&V(39:8E,)'S%&, 2%$7839:8E,T,$2W_,$,4(_8'54:&3*,%$)4c>53*@,L&M39528M, O,%'9&%5>DS,$2W_,$,%$)4c>53*,D$:28'O5+&O:&3*Q,$,:(X= 29&M,2+5+S2(8,2$3E$8D$:$M(39:&M,4S_,+8X,O&3*$O5:&3*, O,(::&3*,:(X,953*$>:(,D'U)53*,DS4+S'$O&3*,(2+:(8E8,298= '8),>$>5+D$O&3*,D5+8)$'((,953*$O5`,$38:(5:&3*,E5D$, M$'54:8,4S_,:(8M$'54:8Q,D+W'&3*,:(8,M$X:5,2%'$O5>9(e,>$, O2%$M:(5:&3*,O398\:(8E,'8)S7,2%'5O(8>4(O$\3(,4S_,+'$2D(@, n59SEc3,:5,O&:(D53*,_5>5`,O752:&3*,(,6*O8>8'5Q,Y5(>+, (,O2%W7%'53$O:(3&,FZ'5*5MQ,Y5(>+Q,<$28DQ,-.."[,Z'5*5M, (,(:@Q,-.//Q,-./B[,Y5(>+Q,-./ K,2+O$'9&4(,+8$'(U,VS:>5M8:+WO, M$'54:&3*,FMoral Foundation Theory, GHLKQ,O,D+W'8E, 95D75>5Ec,(2+:(8:(8,3$,:5EM:(8E,%(U3(S/,D$>WO,M$'54:&3*-, Fmoral foundationsK@,6+5:$O(c,$:8,D'&+8'(5,$38:&,>5:8)$, 953*$O5:(5,E5D$,M$'54:8)$,4S_,:(8M$'54:8)$@,L8,D$>&,+$, FZ'5*5M,(,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q,-./ K? /@, P$> Troski/krzywdy – $>O$7SE8,2(U,>$,9525>&,:(8= D'9&O>98:(5,(::&3*Q,'85)$O5:(5,:5,(3*,3(8'%(8:(5,(,D'9&O>U, $'59,%$M5)5:(5,275_29&M,(,%$+'98_SEc3&M@,n59SE8,:5, 8M%5+((,(,O2%W739S3(S@ -@ P$> Sprawiedliwo!ci/oszustwa – $>O$7SE8,2(U,>$, 9525>&,O95E8M:$\3(,F+E@,%$39S3(5,9$_$O(c95:(5,>$,$>O>9(U= 398:(5,2(U,95,%'9&27S)UK,$'59,+8:>8:3E(,>$,%$+U%(5:(5,+&3*Q, D+W'9&,D$'9&2+5Ec,9,%$M$3&,(::&3*Q,548,E8E,:(8,$>O95E8M= :(5Ec@,j_83:(8,D$>,6%'5O(8>4(O$\3(,E82+,5D+&O$O5:&,'WO= :(8X,O,2&+S53E53*Q,O,D+W'&3*,:(8,O&2+U%SE8,_89%$\'8>:(5, (:+8'5D3E5,9,>'S)c,$2$_c,F:%@,%$>9(57,>W_',%'$%$'3E$:54:(8, >$,OD75>SK@,n59SE8,:5,%$39S3(S,O>9(U39:$\3(,95,$D595:c, , /, LOW'3&,D$:38%3E(,95D75>5EcQ,X8,D$48E:8,_5>5:(5,M$)c,>$%'$= O5>9(e,>$,'$9298'98:(5,4(2+&,VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*@

, -, ^,+&M,5'+&DS48,$D'8\48:(5,kod moralny,(,fundament moralny

_U>c,%'989,:52,SX&O5:8,O&M(8::(8@,j_5,+8'M(:&,2c,$>%$O(8>:(D(8M, 5:)(842D(8)$,+8'M(:S,moral foundationQ,SX&O5:8)$,%'989,5S+$'WO, D$:38%3E(,GHL@ %$M$3Q,%$39S3(S,O(:&Q,)>&,:(8,M$X8M&,2(U,$>O>9(U39&eQ, $'59,97$\3(,:5,$2$_&Q,D+W'8,%'W_SEc,O&D$'9&2+&O5e,(::&3*@ B@ P$> Lojalno!ci/zdrady,T,$>O$7SE8,2(U,>$,9525>&,4$E54= :$\3(,(,9$_$O(c95`,O$_83,O752:8E,)'S%&,$'59,%$+U%(8:(5, 9>'5E3WO@,j%(8'5,2(U,:5,>SM(8,9,%'9&:548X:$\3(,)'S%$O8E@, N8)$,(2+$+:&M,52%8D+8M,E82+,97$\e,(,%$+U%(8:(8,>45,9>'5E3WO, $'59,(::&3*,$2W_,:(84$E54:&3*,O$_83,O752:8E,)'S%&@ @ P$> Autorytetu/buntu – $>O$7SE8,2(U,>$,'8)S7&,%$295= :$O5:(5,*(8'5'3*((Q,5D+S54:(8,$_$O(c9SEc3&3*,:$'M,(,+'5>&= 3E(,$'59,2953S:DS,O$_83,$2W_,2+$Ec3&3*,O&X8E,O,*(8'5'3*((, F:%@,'$>9(3WOK@,n59SE8,:5,8M$3E53*,2953S:DS,(,2+'53*S@ b@ P$> #wi$to!ci/upodlenia – $>O$7SE8,2(U,>$,'8)S7&, +'5D+$O5:(5,O752:8)$,3(575,E5D$,\O(c+&:(Q,'85)$O5:(5, O2+'U+8M,:5,O29&2+D$Q,3$,M$X8,E8,zanieczy!ci"B,$'59, D$:+'$4(,2O$(3*,3(8482:&3*,(M%S42WO@,j%(8'5,2(U,:5,8M$3E(, O2+'U+S@ HS:>5M8:+&,M$'54:8,2c,$>,2(8_(8,O9)4U>:(8,:(89548X:8@, j9:5395,+$Q,X8,$D'8\4$:8,953*$O5:(8,M$X8,_&e,S9:5:8,95, M$'54:8,9,%S:D+S,O(>98:(5,E8>:8)$,D$>S,M$'54:8)$Q,5,:(8= M$'54:8,9,%S:D+S,O(>98:(5,(::8)$@,<5,%'9&D75>,SD'&O5:(8, %'5O>&,:5,+8M5+,:5>SX&e,(,_7U>WO,%'98>2+5O(3(84(,O752:8E, )'S%&,95O$>$O8E,M$X8,_&e,S9:5:8,95,39&:,27S29:&,M$'54= :(8,9,%S:D+S,O(>98:(5,D$>S,J$E54:$\3(Q,:5O8+,)>&,2DS+D(8M, +&3*,_7U>WO,E82+,D'9&O>5,(::&3*@,<5+$M(52+,9,%S:D+S, O(>98:(5,D$>S,L'$2D(,+5D(,39&:,S9:5M&,95,:(8M$'54:&@ HS:>5M8:+&,M$'54:8Q,9>5:(8M,+OW'3WO,D$:38%3E(,GHLQ, 2c,$>%$O(8>9(c,:5,8O$4S3&E:8,O&9O5:(5,:5298)$,)5+S:DS@, 6848D3E5,:5+S'54:5,%'9&)$+$O575,4S>9D(,SM&27,>$,29&_D(8)$, (,75+O8)$,S398:(5,2(U,M$:(+$'$O5:(5,3$,:5EM:(8E,%(U3(S, $_295'WO,>9(575`,O752:&3*,(,(::&3*,4S>9(,$'59,>$,$>%$= O(8>:(8)$,'85)$O5:(5,:5,:(8Q,3$,2+5:$O(,%$>2+5OU,SD29+57= +$O5:(5,2(U,%(U3(S,VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*,FZ'5*5M,(,(:@Q, -./B[,Y5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."[,Y5(>+Q,N$28%*Q,-..![,G53D$Q, -./-K@,P$>,L'$2D(,M5,3*'$:(e,275_29&3*,(,_89_'$::&3*Q, :5+$M(52+,D$>,6%'5O(8>4(O$\3(,2+5:$O(,$3*'$:U,%'98>, $29S2+5M(Q,D+W'9&,25M(,D$'9&2+5Ec,9,%$M$3&,(::&3*Q,548, E8E,:(8,$>O95E8M:(5Ec@,j_5,+8,D$>&,27SXc,$3*'$:(8,E8>= :$2+D(,(,2c,$D'8\45:8,E5D$,fundamenty indywidualistyczne, Findividualizing foundationsK@,k,D$48(,D$>&,J$E54:$\3(Q, RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(,95%8O:(5Ec,2%WE:$\eQ,2+5_(4:$\e, (,8V8D+&O:$\e,VS:D3E$:$O5:(5,)'S%,O(UD29&3*,:(X,>(5>5, (,2c,$D'8\45:8,E5D$,fundamenty wspólnotowe,Fbinding foundations[,Z'5*5M,(,(:@Q,-.//[,Y5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."K@, ^&3*$>9c3,$>,5:54(9,2$3E$4$)WOQ,Y5(>+,(,Z'5*5M,F-.."K, %$2+S4SEcQ,X8,4S>9D(8,2%$7839:$\3(,+'5>&3&E:(8,$%(8'57&, 2(U,:5,O29&2+D(3*,%(U3(S,VS:>5M8:+53*,M$'54:&3*@,N82+,+$, , B, 1'5O>$%$>$_:(8,D$>,M$'54:&,]O(U+$\3(,E82+,O,:5EO(UD29&M, 2+$%:(S,9M(8::&,DS4+S'$O$@,6+c>,+$Q,3$,M$X8,_&e,S9:5:8,95,l:(839&= 2+8m,O,'5M53*,+8)$,D$>SQ,E82+,O,>SX8E,M(8'98,9548X:8,$>,D$:D'8+:8E, DS4+S'&,F^$E3(29D8Q,-.//K@

(3)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

"/,

2+5:,:5+S'54:&,>45,4S>9D(3*,2%$7839:$\3(Q,'&O54(9SEc3&3*, 9,(::&M(,)'S%5M(@,N8>:5D,9M(5:&,+83*:$4$)(39:8,(,2%$= 7839:8Q,E5D(8,M(57&,M(8E238,O,\O(83(8,953*$>:(M,$>,D$`35, \'8>:($O(8395Q,O9M$3:(7&,%$9&3EU,E8>:$2+D(Q,9M:(8E29&7&, $)'5:(398:(5,:5D75>5:8,:5,:(c,%'989,2%$7839:$\e,(,2%'5O(7&Q, X8,O(848,$2W_,O,O(UD29&M,2+$%:(S,M$)7$,%$48)5e,+&4D$, :5,2$_(8@,1$:5>+$,O(848,VS:D3E(,+'5>&3&E:8E,)'S%&,%'98EU7$, :5,2(8_(8,:$O$3982:8,%5`2+O$@,L8,>O5,9E5O(2D5,2%'5O(7&Q, X8,>45,O(84S,$2W_,+'5>&3&E:5,)'S%5,2+575,2(U,M:(8E,O5X:5@, L$,9,D$48(,95$O$3$O57$,$_:(X8:(8M,9:5398:(5,4S_,:5O8+, $>'9S38:(8M,VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*,27SXc3&3*,)'S%(8, FO2%W4:$+$O&3*K,%'9&,953*$O5:(S,D$>WO,(:>&O(>S54(= 2+&39:&3*@,L5D(,O9$'983,*(8'5'3*((,VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*, E82+,3*5'5D+8'&2+&39:&,>45,$2W_,$,%$)4c>53*,4(_8'54:&3*, F48O(3$O&3*KQ,5,5D38%+53E5,O29&2+D(3*,%(U3(S,VS:>5M8:= +WO,M$'54:&3*,E82+,+&%$O5,>45,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8E, FM@(:@?,i5o(82Q,6(_48&Q,J(SQ,-./ [,Z'5*5M,(,(:@Q,-.."[, Y5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."[,o5:,J88SO8:Q,15'DQ,-.."[,<(422$:Q, p'45:>22$:Q,-./bK@ k,'53E(,8O$4S3&E:8E,)8:89&,%(U3(S,D$>WO,M$'54:&3*, :(89548X:(8,$>,DS4+S'&,4S>9D(,SM&27,E82+,8O$4S3&E:(8,%'9&= )$+$O5:&,>$,29&_D(8)$,(,75+O8)$,%'9&2O5E5:(5,9525>, _59SEc3&3*,:5,%(U3(S,VS:>5M8:+53*,M$'54:&3*,FZ'5*5M, (,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q,N$28%*Q,-..!K@,N8>:5D,+$Q,O,E5D(M,2+$%:(S, >5:&,VS:>5M8:+,M$'54:&,9$2+5:(8,S9:5:&,95,O5X:&Q,9$2+5= :(8,955D38%+$O5:&,(,_U>9(8,O&D$'9&2+5:&,%'989,E8>:$2+DU, %$>3952,>$D$:&O5:(5,$38:,M$'54:&3*,$'59,E5D(8,D$:D'8+:8, 953*$O5:(8,_U>9(8,S9:5:8,95,M$'54:8,o2@,:(8M$'54:8, O,'5M53*,>5:8)$,D$>SQ,9548X&,O,>SX8E,M(8'98,$>,DS4+S'&, FY5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."[,Y5(>+Q,N$28%*Q,-..!K,$'59,>$\O(5>= 398`,E8>:$2+D(,FZ'5*5M,(,(:@Q,-./BK@,i45+8)$,D$:38%3E5,GHL, 95D75>5,(2+:(8:(8,'WX:(3,(:>&O(>S54:&3*,(,DS4+S'$O&3*,3$, >$,O5X:$\3(,%$29398)W4:&3*,D$>WO,M$'54:&3*,FZ'5*5M, (,(:@Q,-./BK@,<5'9U>9(8M,:5E39U\3(8E,O&D$'9&2+&O5:&M,>$, %$M(5'S,+&3*,'WX:(3,E82+,Kwestionariusz kodów moralnych, FMoral Foundation Questionnaire[,GHI[,Z'5*5M,(,(:@Q, -.//KQ,D+W'&,9:5E>SE8,298'$D(8,952+$2$O5:(8,M(U>9&,(::&M(, O,$_295'98,%2&3*$4$)((,%$4(+&39:8E,F:%@,Z'5*5M,(,(:@Q,-.."[, ;&8'Q,P$48o5Q,Z'5*5MQ,i(++$Q,Y5(>+Q,-./-[,o5:,J88SO8:Q, 15'DQ,-.."[,P$48o5Q,Z'5*5MQ,;&8'Q,i(++$Q,Y5(>+Q,-./-KQ, %2&3*$4$)((,DS4+S'$O8E,Fi$)'S84Q,N$83D84Q,n$OM5:Q,-./BK, 39&,%2&3*$4$)((,M8>(WO,FN$83D84Q,n$OM5:Q,i$)'S84Q,-./-K@, ^,1$4238,_'5DSE8,:5'9U>9(5,_5>5O398)$,+82+SEc38)$,'WX:(38, (:>&O(>S54:8,O,95D'82(8,O5X:$\3(,%$29398)W4:&3*,D$>WO, M$'54:&3*@,G53D$,F-./-K,O,2O$(3*,_5>5:(53*,D$'9&2+575, 9,%$42D(8)$,+7SM5398:(5,2D54(,GHIQ,E8>:5D,:(8,_&7$,$:$, O8'&V(D$O5:8,%$>,Dc+8M,'98+84:$\3(,(,+'5V:$\3(@,L5D(,2+5:, '9839&,S+'S>:(5,4S_,:5O8+,S:(8M$X4(O(5,'854(953EU,_5>5`, O,1$4238,$%5'+&3*,:5,D$:38%3E(,GHLQ,2+c>,+8X,>83&9E5, $,5>5%+53E(,>$,%$42D(3*,O5'S:DWO,2D54(,GHI@,1$:(X29&, 5'+&DS7,$%(2SE8,%'$38>S'U,5>5%+53E(,$'59,O&:(D(,_5>5`, O8'&V(DSEc38,E8E,+'5V:$\e,(,'98+84:$\e@

,-#./-.#& $#01+*&2*)3 4/&2+ 567

j'&)(:54:&,5M8'&D5`2D(,DO82+($:5'(S29 GHI M(8= '9&,O5X:$\e,%$29398)W4:&3*,D$>WO,M$'54:&3*?,L'$2D(Q, 6%'5O(8>4(O$\3(Q,J$E54:$\3(Q,RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(@ 6D75>5, 2(U,9,B-,%$9&3E(b,F(+8MWOKQ,%$>9(84$:&3*,:5,>O(8,%$>2D5=

48@,1(8'O295,%$>2D545,T,Deklarowanej wa%no!ci kodów moralnych FrelevanceK,T,>$+&39&,_89%$\'8>:(8E,$38:&, O5X:$\3(,>5:8)$,D$>S,M$'54:8)$@,6D75>5,2(U,9,/b,%$9&3E(Q, D+W'8,2c,%&+5:(5M(,O%'$2+,$,+$Q,:5,(48,>5:8,D'&+8'(SM,E82+, O5X:8,>45,$38:&,M$'54:8E,953*$O5:(5,F:%@,l1'9&,$38:(8, 39&E8)$\,953*$O5:(5,E5D$,>$_'8,4S_,978,E5D,O5X:&,E82+,>45, 15:(C15:5,V5D+Q,39&,D+$\,S3(8'%(57,8M$3E$:54:(8qmK@,j38:5, E82+,>$D$:&O5:5,:5,2D54(,$>,/,Fzdecydowanie niewa%neK, >$,0,Fzdecydowanie wa%neK@,PO82+($:5'(S29,M5,27SX&e, >$,%$M(5'S,9)8:8'54(9$O5:&3*,(:+S(3E(,M$'54:&3*Q,5,:(8, D$:D'8+:&3*,$%(:((,39&,2c>WO@,i45+8)$,%$9&3E8,+8E,%$>2D54(, 2c,:5,O&2$D(M,%$9($M(8,5_2+'5D3E(,F:%@,l39&,D+$\,953*$O57, 2(U,$D'S+:(8m,4S_,l39&,D+$\,$D5957,_'5D,4$E54:$\3(,O$_83, 2O$E8E,)'S%&mK,(,:(8,>$+&39c,_(8Xc3&3*,2%$'WO,(>8$4$)(39= :&3*Q,+5D(3*,E5D,:5,%'9&D75>,%'5O5,$2W_,*$M$28D2S54:&3*, 39&,%$M$3,%5`2+O5,>45,$2W_,:5ES_$X29&3*@,1&+5:(5,9,+8E, %$>2D54(,2%'5O>95EcQ,3$,4S>9(8,M&\4c,$,O752:8E,M$'54:$\3(@, G$X8M&,+$,S9:5e,95,'$>95E,self-theories,:5,+8M5+,+8)$Q,E5D, O8>7S),>5:8E,$2$_&,$:5,25M5,%$>8EMSE8,>83&9E8,M$'54:8@, L8)$,'$>95ES,25M$$%(2,$%5'+&,:5,(:+'$2%8D3E(,M5,E8>:5D, 2O$E8,$)'5:(398:(5,F9$_@,:%@?,<(2_8++Q,^(42$:Q,/"AAK@,L8, $)'5:(398:(5,2c,E8>:&M,9,%$O$>WOQ,>45,D+W'&3*,5S+$'9&, $'&)(:54:8E,2D54(,GHI,O%'$O5>9(4(,>'S)c,%$>2D54U,T,Ocen moralnych,FjudgementKQ,O,D+W'8E,$2$_5,_5>5:5,%'$29$:5, E82+,$,+$Q,5_&,$D'8\4(75Q,:5,(48,9)5>95,2(U,9,%$29398)W4:&= M(,2+O(8'>98:(5M(@,L5,%$>2D545,95O(8'5,/b,+O(8'>98`Q, >$,D+W'&3*,$2$_5,_5>5:5,S2+$2S:D$OSE8,2(U,:5,2D54(,$>, /,Fzdecydowanie si$ nie zgadzamK,>$,0,Fzdecydowanie si$ zgadzamK@,6+O(8'>98:(5,+8,:(8,$>O$7SEc,2(U,_89%$\'8>:($, >$,$38:&,M$'54:8EQ,E8>:5D,O8>7S),+OW'3WO,:5'9U>9(5Q, 2+$%(8`Q,O,E5D(M,$2$_5,_5>5:5,9)5>95,2(U,9,D$:D'8+:&M, 2+O(8'>98:(8MQ,9548X&,$>,2S_(8D+&O:8E,O5X:$\3(,>5:8)$, D$>S,M$'54:8)$@,<5,%'9&D75>,,,2+$%(8`,5D38%+53E(,2+O(8'>98= :(5,l<548X&,_&e,4$E54:&M,O,2+$2S:DS,>$,397$:DWO,'$>9(:&Q, :5O8+,)>&,9'$_(c,3$\,978)$m,E82+,%$\'8>:(M,O2D5h:(D(8M, O5X:$\3(,D$>S,J$E54:$\3([,5,+$Q,O,E5D(M,2+$%:(S,9)5>95M&, 2(U,98,2+O(8'>98:(8M,l<(8,:548X&,'$_(e,'9839&,$_'9&>4(O&3*Q, , , RS+$'9&,%$42D(8E,5>5%+53E(,S9&2D54(,9)$>U,5S+$'WO,DO82+($:5= '(S295,GHI,:5,E8)$,%$42Dc,5>5%+53EU@ , b, ^,$'&)(:54:8E,O8'2E(,GHI,2c,>O(8,%$9&3E8,_SV$'$O8Q,9,D+W'&3*, 5S+$'9&,9'89&):$O54(,O,%'$382(8,5>5%+53E(Q,3$,2%'5O(5Q,X8,%$42D5, O8'2E5,4(39&,B.,%$9&3E(@

(4)

"-,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR :5O8+,E8\4(,:(D$MS,:(8,>9(8E8,2(U,D'9&O>5,9,+8)$,%$O$>SmQ, $>9O(8'3(8>45,O5)U,D$>S,]O(U+$\3(@,f2+$2S:D$O5:(8,2(U,>$, +&3*,2+O(8'>98`,:(8,O&M5)5,$>,$2$_&,_5>5:8E,\O(5>$M$\3(, +8)$Q,3$,E82+,>45,:(8E,(2+$+:8,%$>3952,>$D$:&O5:(5,$38:, M$'54:&3*,T,E82+,+$,%&+5:(8,(M%4(3(+8,$,M$'54:$\e,T,>9(UD(, 398MS,_5>5398,S:(D5Ec,%'9&:5EM:(8E,39U\3(,%'$_48MWO, 9O(c95:&3*,9,%$M(5'8M,$%5'+&M,:5,(:+'$2%8D3E(@,i'S)(M, %$O$>8M,O%'$O5>98:(5,%'989,5S+$'WO,+8E,%$>2D54(,_&75, '8>SD3E5,%$+8:3E54:8)$,_7U>S,O&:(D5Ec38)$,9,+5D(8)$,25M8= )$,23*8M5+S,$>%$O(8>9(,F:5,%'9&D75>,>5:5,$2$_5,_5>5:5, M$X8,M(8e,+8:>8:3EU,>$,$D'8\45:(5,O29&2+D(3*,D'&+8'(WO, 9,%$>2D54(,Deklarowanej wa%no!ci kodów moralnych 95, (2+$+:8,%'9&,>$D$:&O5:(S,$38:,M$'54:&3*K@

1$>2SM$OSEc3Q,%$>2D545,Deklarowanej wa%no!ci kodów moralnych,FrelevanceK,E82+,$>9O(8'3(8>48:(8M,+8)$Q,3$,>5:5, $2$_5,_5>5:5,SO5X5,95,O5X:8,>45,:(8E,%'9&,>$D$:&O5:(S, $38:,M$'54:&3* Fself-theoriesK[,:5+$M(52+,O&:(D,O,%$>2D54(, Ocen moralnych,FjudgementK,MWO(,'5398E,$,V5D+&39:8E,+8:= >8:3E(,>$,SX&O5:(5,>5:8)$,D$>S,M$'54:8)$@,^2D5h:(D(8M, O5X:$\3(,>5:8)$,D$>S,M$'54:8)$,E82+,\'8>:(5,9,298\3(S, %$9&3E(,F+'983*,9,%$>2D54(,Deklarowanej wa%no!ci kodów moralnych (,+'983*,9,%$>2D54(,Ocen moralnychK@,L5D(, 25M,'$>95E,O2D5h:(D5,952+$2$O54(\M&,O,%$42D(8E,O8'2E(, DO82+($:5'(S295,GHI@

8#$9)'.#& -:.;&9()*+&

$#&( <&'&*+& "+2$-&=$%)

^,%(8'O298E,D$48E:$\3(,%'98+7SM539&4(\M&,:5,EU9&D, %$42D(,$'&)(:54:c,O8'2EU,DO82+($:5'(S295,GHI@,<52+U%:(8, +'983*,%'53SEc3&3*,:(89548X:(8,%2&3*$4$)WO,_(8)48,%$27S= )SEc3&3*,2(U,EU9&D(8M,5:)(842D(M,>$D$:57$,%$O+W':8)$, +7SM5398:(5,Fback translationK,%$42D(8E,O8'2E(,:5,EU9&D, 5:)(842D(@,1$'WO:5:(8,$_&>OS,O8'2E(,%'9&:($27$,95>$O5= 45Ec38,'89S4+5+&Q,3$,_&7$,%$>2+5Oc,>$,5D38%+53E(,%(8'O298EQ, 8D2%8'&M8:+54:8E,O8'2E(,DO82+($:5'(S295,GHI=1J@ ^,>'S)(M,8+5%(8,%'98%'$O5>9$:$,_5>5:(8,%(4$+5X$= O8Q,O,D+W'&M,O&D$'9&2+5:$,8D2%8'&M8:+54:c,O8'2EU, GHI=1J@,n5>5:(8,+$,M(57$,>O5,9525>:(398,3848?,F5K,2%'5O= >98:(8,2+'SD+S'&,39&::(D$O8E,%(8'O298E,O8'2E(,DO82+($:5= '(S295,$'59,F_K,2%'5O>98:(8Q,:5,(48,%$29398)W4:8,%$9&3E8, DO82+($:5'(S295,2c,9'$9SM(578,(,E8>:$9:539:8,>45,$2W_, _5>5:&3*,F$2$_&,_5>5:8,M(57&,M$X4(O$\e,9)75295:(5, 2O$(3*,SO5),:5,+8M5+,%$29398)W4:&3*,%$9&3E(K@,n5>5:(8, 9$2+57$,%'98%'$O5>9$:8,:5,%'W_(8,-- ,$2W_,Fb!r,D$_(8+K O,O(8DS,/ TA ,45+5 FM a,B/Q/.[,SD,a,//Q!.K@,d89S4+5+&, 5:54(9&,39&::(D$O8E,$'59,SO5)(,$2W_,_5>5:&3*,_&7&,%$>= 2+5Oc,>$,>83&9E(,$,M$>&V(D53E(,/.,(+8MWO[,39+8'&,9,:(3*, _&7&,9_&+,:(8E8>:$9:539:8,>45,$2W_,_5>5:&3*Q,39+8'&,(+8M&, D$'84$O57&,:(89)$>:(8,9,%'98O(>&O5:(5M(,+8$'8+&39:&M(Q, 5,>O5,M(57&,9_&+,:(2D(,75>S:8D,39&::(D$O&@,1$,+5D(8E, M$>&V(D53E(,:(8D+W'8,(+8M&,:(8,2c,O(8':&M,+7SM5398:(8M, 5:)(842D(3*,$'&)(:57WOQ,E8>:5D,:529&M,9>5:(8M,O,:$O8E, O8'2E(,2c,$:8,_5'>9(8E,9'$9SM(578,>45,$2W_,_5>5:&3*,4S_, 2c,_5'>9(8E,5>8DO5+:8,>$,%$42D(3*,'854(WO,2%$7839:&3*, (,DS4+S'$O&3*@,1$:5>+$,3848M,+&3*,M$>&V(D53E(,_&7$,9O(UD= 298:(8,'98+84:$\3(,3578)$,DO82+($:5'(S295Q,3$,FE5D,%$D59SEc, D$48E:8,_5>5:(5,$%(25:8,O,>54298E,39U\3(,5'+&DS7SK,S>57$,2(U, $2(c):ce@,L5D,9M$>&V(D$O5:5,O8'2E5,9$2+575,O&D$'9&2+5:5, O,_5>5:(53*,5>5%+53&E:&3*@

5)-$'&

>?@AB ACDCEF G HI@JFDKIC

R:54(9&,$_EU7&,O&:(D(,9,>OW3*,_5>5`@,^,%(8'O29&M, _5>5:(S,O9(U7$,S>9(57,bA.,$2W_,F0br,D$_(8+K,O,O(8DS, /0T! ,45+5,FM,a,BBQ--[,SD,a,/bQb-KQ,5,O,>'S)(M,T,B-0, FA.r,D$_(8+K,O,O(8DS,/ TA-,45+5,FM a,BBQ".[,SD,a,/ Q-"K@, j2$_&,_5>5:8Q,'8D'S+$O5:8,>$,_5>5:(5,95,%$\'8>:(3+O8M, (:+8':8+$O&3*,28'O(2WO,2%$7839:$\3($O&3*Q,O&%87:(57&, DO82+($:5'(S298,$:4(:8@,#98\e,5:54(9,9$2+575,%'98%'$O5= >95:5,:5,%$7c39$:8E,_59(8,F_5>5:(8,/,s,_5>5:(8,-K,4(39c38E, 7c39:(8,!"0,$2W_,_5>5:&3*@ i$,$_4(398`,2+5+&2+&39:&3*,O&D$'9&2+54(\M&,%'$)'5M, d,B@-@-@ LCIMNDMGC ^,:529&3*,_5>5:(53*,5>5%+53&E:&3*,D$'9&2+54(\M&, 9,:52+U%SEc3&3*,:5'9U>9(? /K,PO82+($:5'(S29,GHI=1J F_5>5:(5,/,(,-K@,fX&4(\M&, 2D54(,GHI=1J,O,O8'2E(Q,D+W'5,%$O2+575,%$,_5>5:(53*, %(4$+5X$O&3*Q,$%(25:&3*,O,39U\3(,Procedura t umaczenia, oraz badania pilota%owe@,6D545,2D75>5,2(U,9,B.,%$9&3E(, %$>9(84$:&3*,:5,>O(8,%$>2D548@,1(8'O295,9,:(3*,T,%$>2D545, Deklarowanej wa%no!ci kodów moralnych FrelevanceK,T,2D75= >5,2(U,9,/b,%&+5`Q,O,D+W'&3*,O%'$2+,%&+5M&,$2$_U,_5>5:c, $,+$Q,:5,(48,>5:8,D'&+8'(SM,E82+,O5X:8,>45,$38:&,D$:D'8+= :8)$,953*$O5:(5,F:%@,l1'9&,$38:(8,39&E8)$\,953*$O5:(5, E5D$,>$_'8,4S_,978,E5D,O5X:&,E82+,>45,15:(C15:5,V5D+Q,39&, D+$\,9'$_(7,3$\Q,5_&,9>'5>9(e,O752:c,)'S%UqmK@,j38:5,E82+, >$D$:&O5:5,:5,2D54(,$>,/,Fzdecydowanie niewa%neK,>$,0, Fzdecydowanie wa%neK@,i'S)5,%$>2D545,t,Ocen moralnych, FjudgementK,t,2D75>5,2(U,9,/b,2+O(8'>98`Q,>$,D+W'&3*,S2+$= 2S:D$OSE8,2(U,$2$_5,_5>5:5,:5,2D54(,$>,/,Fzdecydowanie si$ nie zgadzamK,>$,0,Fzdecydowanie si$ zgadzamK@,6+O(8'>98:(5, +8,:(8,$>O$7SEc,2(U,_89%$\'8>:($,>$,$38:&,M$'54:8EQ,548,2+$= %(8`,(3*,5D38%+53E(,%$\'8>:($,O2D59SE8,:5,O5X:$\e,>5:8)$, D$>S,M$'54:8)$,F:%@,l6953S:8D,>45,O75>9&,(,5S+$'&+8+WO, E82+,39&M\Q,398)$,%$O(::&,:5S39&e,2(U,O29&2+D(8,>9(83(m@, t,2D545,RS+$'&+8+SK@,^2D5h:(D(8M,O5X:$\3(,>5:8)$,D$>S, M$'54:8)$,E82+,\'8>:(5,9,298\3(S,%$9&3E(,F+'983*,9,%$>2D54(, Deklarowanej wa%no!ci kodów moralnych (,+'983*,9,%$>= 2D54(,Ocen moralnychK@,#57&,DO82+($:5'(S29,GHI=1J,O'59, 9,D4S398M,9:5E>SE8,2(U,O,k57c39:(DS,R@

(5)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

"B,

-K,Skala warto!ci,1uI=dB,63*O5'+95,O,5>5%+53E(,#(8,= 3(S3*5,F-./BK,>$,%$M(5'S,/",O&'WX:($:&3*,%'989,63*O5'+95, O5'+$\3(,F_5>5:(8,/K@

BK,Skala klasycznego konserwatyzmu,G3#4$2D&v8)$, F_5>5:(8,/[,d5>D(8O(39Q,-.//K@,6D545,+5,_&75,>45,:52,E8>:&M, 98,O2D5h:(DWO,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8E@,1'9&D75>$O8, %$9&3E8?,lN8\4(,3$\,_U>9(8,2(U,'$9O(E5e,(,>$E'98O5e,%'989, >7S)(,3952Q,95O298,_U>9(8,O,+&M,28:2,(,E5D5\,Mc>'$\em, 4S_,lN8\4(,9539&:5M&,_5'>9$,9M(8:(5e,+$Q,3$,ESX,(2+:(8E8Q, %'98O5X:(8,_U>9(8,+$,%$+8M,>9(5757$,)$'98Em@ i$>5+D$O$,$2$_&,_5>5:8,_&7&,%'$29$:8,$? w, jD'8\48:(8,:5,2(8>M($2+$%:($O8E,2D54(,2O$(3*,%$)4c= >WO,%$4(+&39:&3*,O,DO82+(53*,\O(5+$%$)4c>$O&3*,$>, /,Fzdecydowanie lewicoweK,%'989, ,FcentroweK,>$,A, Fzdecydowanie prawicowe[,_5>5:(8,/,(,-K@,i$>5+D$O$, >$2+U%:8,_&7&,$%3E8?,libertaria&skie,(,nie potrafi$ w ten sposób okre!li" swoich pogl'dów politycznych@,1&+5:(8, >$+&39&,+&4D$,DO82+((,\O(5+$%$)4c>$O&3*Q,%$:(8O5X, 2%$>9(8O5M&,2(UQ,X8,M$'54:$\e,E82+,:5E2(4:(8E,2D$'84$= O5:5,O75\:(8,9,O5'+$\3(5M(,(,O&9:5O5:&M(,:$'M5M(Q, 5,O,M:(8E29&M,2+$%:(S,9,%$)4c>5M(,8D$:$M(39:&M(@,n'5D, +5D(8)$,>$%'83&9$O5:(5,MW)7_&Q,%'9&:5EM:(8E,S,39U\3(, $2W_,_5>5:&3*Q,_S>9(e,Oc+%4(O$\3(Q,39&,%&+5:(8,>$+&39&, DO82+((,\O(5+$%$)4c>$O&3*,39&,8D$:$M(39:&3*@,n($'c3, %$>,SO5)UQ,X8,O,%$42D(3*,'854(53*,O&M(5',\O(5+$%$)4c= >$O&,(,O&M(5',8D$:$M(39:&,$'(8:+53E(,%$4(+&39:8E,2c, SE8M:(8,2D$'84$O5:8,Fn$2D(Q,/""B[,P$22$O2D5Q,Y(84Q, -..BKQ,M$X:5,_&7$_&,$_5O(5e,2(UQ,X8,O,9548X:$\3(,$>, +8)$Q,:5,E5D(M,52%8D3(8,%$)4c>WO,%$4(+&39:&3*,$2$_5, _5>5:5,2(U,2DS%(Q,E8E,5S+$(>8:+&V(D53E5,:5,2D54(,%'5O(= 35T48O(35,M$X8,_&e,>'52+&39:(8,'WX:5@ w, jD'8\48:(8,%$9($MS,2O$E8E,'84()(E:$\3(Q,39U2+$+4(O$\3(, S>9(57S,O,%'5D+&D53*,'84()(E:&3*,(,M$>4(+O&,F_5>5:(8, /,(,-K,T,%&+5:(5,95398'%:(U+8,9,_5>5:(5,#nj6,F-.."KQ, >$+&39c38)$,O(5'&,(,'84()(E:$\3(,1$45DWO@ w, jD'8\48:(8,2O$E8)$,2+$2S:DS,8M$3E$:54:8)$,>$,O&_'5= :&3*,)'S%,2%$7839:&3*,F_5>5:(8,/K,:5,2D54(,$>,/,Fbardzo negatywnyK,%'989,B,FneutralnyK,>$,b,Fbardzo pozytywnyK@, Z'S%&,2%$7839:8,_&7&,+5D,>$_'5:8Q,5_&,_&7&,S+$X25M(5:8, 9,%'982+'98)5:(8M,4S_,%$)O5738:(8M,$D'8\4$:8)$,D$>S, M$'54:8)$@,<5,%'9&D75>,%'98O(>&O54(\M&Q,X8,$2$_&Q, D+W'8,$2(c)5Ec,O&2$D(8,O&:(D(,:5,2D54(,L'$2D5Q,_U>c, M(57&,%$9&+&O:&,2+$2S:8D,8M$3E$:54:&,>$,%'53$O:(= DWO,*$2%(3EWO,>45,:(8S483954:(8,3*$'&3*Q,5,:8)5+&O:&, 2+$2S:8D,>$,M&\4(O&3*@,Z'S%&,2%$7839:8,9$2+57&,>$_'5:8, %'989,5S+$'WO,5>5%+53E(,5,%'($'(,:5,%$>2+5O(8,+8$'((,GHL@, k57c39:(D,n,%'898:+SE8,%87:c,4(2+U,)'S%,2%$7839:&3*,%'9&= %(25:&3*,>$,%$29398)W4:&3*,D$>WO,M$'54:&3*@,6+$2S:8D, >$,)'S%,D$E5'9$:&3*,9,$D'8\4$:&M,D$>8M,M$'54:&M,_&7, \'8>:(c,2+$2S:DS,>$,%$29398)W4:&3*,)'S%,%'9&%$'9c>= D$O5:&3*,%'989,5S+$'WO,>$,>5:8)$,D$>S,M$'54:8)$@, L5Dc,%'$38>S'U,$D'8\48:(5,+'5V:$\3(,DO82+($:5'(S295, 952+$2$O54(,O,2O$(3*,_5>5:(53*,Z'5*5M,(,(:@,F-.//K@ w, jD'8\48:(8,2O$E8)$,9)8:8'54(9$O5:8)$,2+$2S:DS,>$, 9M(5:,2%$7839:&3*,F_5>5:(8,-K@,j2$_&,_5>5:8,M(57&, $D'8\4(e,:5,2D54(,$>,/ Fzdecydowanie si$ nie zgadz5MK,>$, 0 Fzdecydowanie si$ zgadz5MK,O,E5D(M,2+$%:(S,9)5>95Ec, 2(U,9,:52+U%SEc3&M(,2+O(8'>98:(5M(?,lN82+8M,:(83*U+:&, O2984D(M,9M(5:$M,:5,>SXc,2D54U,5D+S54:8)$,%$'9c>DS, 2%$7839:8)$m,$'59,lN82+8M,9O$48::(D(8M,953*$O5:(5, 2+5_(4:$\3(,O,2%$78398`2+O(8Q,:5O8+,E8\4(,O&>5E8,2(UQ,X8, 5D+S54:&,%$'9c>8D,2%$7839:&,M$X8,_&e,h'W>78M,%'$_= 48MWOm,F(,a,.Qb"K@,6c,+$,+7SM5398:(5,(+8MWO,SX&+&3*, O,_5>5:(53*,N$2+5,(,(:@,F-..AK@

!0*+/+

,OCOB?OPG @HG?@QF L5_845,/,%'898:+SE8,\'8>:(8Q,$>3*&48:(5,2+5:>5'>$O8,$'59, O2%W739&::(D(,x,#'$:_53*5,>45,%$29398)W4:&3*,2D54Q,$2$_:$, >45,_5>5:(5,/,(,_5>5:(5,-Q,$'59,>45,%$7c39$:8E,%'W_&,F_5>5:(8, L5_845,/

Podstawowe statystyki opisowe oraz ( Cronbacha skal MFQ-PL w trzech badaniach

!"#$%&'()* +,",-./$0 +,",-./$1 +,",-./$0$2$+,",-./$1 3 !" 3 !" 3 !" 45!67, 89:; <981 89=> 89:< <98; 89:: 89:= <98? 89=0 @A5,B./"C.B!DE 89:8 >9F: 89:= 89:: >9;> 89:? 89:1 >9FF 89:: *!G,C-!DE 89=8 19F8 89F0 89=0 19;> 89F 89=0 19F? 89F0 HIJ!5#J/J 89:F 19?0 89;8 89=> 19:F 89;1 89=8 19?= 89;0 KB.LJ!DE 89F< 19F: 091> 89F1 >90> 090> 89F> 19;? 0918

Adnotacja.,GHI=1J,T,Kwestionariusz kodów moralnych@

]'8>:(8,$_4(39$:8,:5,2D54(,.tb@ L5_848,/T0,T,$%'53$O5:(8,O752:8@

(6)

" ,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR /,s,_5>5:(8,-K@,^2%W739&::(D(,54V5,>45,%$29398)W4:&3*,2D54, M5Ec,5D38%+$O54:8Q,3*$e,SM(5'D$O5:(8,O&2$D(8,O5'+$\3(, F%$'WO:&O54:8,>$,+&3*,S9&2D5:&3*,O,5M8'&D5`2D(8E,%'W= _(8K@,^&:(D5,+$,9,V(4$9$V((Q,E5Dc,%'9&EU4(,+OW'3&,5M8'&D5`2D(8E, O8'2E(,DO82+($:5'(S295Q,D+W'c,M&,5D38%+SE8M&,(,2+5'54(\M&, 2(U,2+$2$O5e,%$>3952,5>5%+53E(@,6+5'54(\M&,2(U,9:548he,'WO= :$O5)U,%$M(U>9&,O&2$Dc,O8O:U+'9:c,2%WE:$\3(c,FO2%W7= 39&::(D,(,#'$:_53*5KQ,3$,>5E8,%$>2+5O&,>$,+O(8'>98:(5Q,X8, %$9&3E8,$%(2SEc,+$,25M$,9E5O(2D$,FO,+&M,%'9&%5>DS,E8>8:, VS:>5M8:+,M$'54:&KQ,5,9'WX:(3$O5:(8M,%$29398)W4:&3*, %$9&3E(,$%(2SEc3&3*,>5:c,2D54U@,k'WX:(3$O5:(8,%$9&3E(, O3*$>9c3&3*,O,2D75>,%$29398)W4:&3*,2D54,>5E8,)O5'5:3EUQ, X8,:5'9U>9(8,M(8'9&,'WX:8,52%8D+&,>5:8)$,D$>S,M$'54:8)$, (,2+5:$O(,E8)$,'8%'898:+5+&O:c,%'W_U,F+'5V:$\e,+'8\3($O5[, %$'@,R:52+52(Q,f'_(:5Q,/"""K@ ,OCAGRE@ST ^,384S,%$M(5'S,2+5_(4:$\3(,_89O9)4U>:8E,FY$':$O2D5Q, -..AK,DO82+($:5'(S295,GHI=1J,9_5>54(\M&,"0,$2W_,FO(8D?, M a,B-Q"[,SD,a,/ Qbb[,0br,D$_(8+K,9,%'W_&,9,_5>5:(5, %(8'O298)$Q,D+W'8,9)$>9(7&,2(U,:5,%$O+W':8,O&%87:(8:(8, DO82+($:5'(S295@,]'8>:(,$>2+U%,3952$O&,%$M(U>9&,%(8'O= 29&M,5,>'S)(M,%$M(5'8M,O&:(W27,M,a, /,>:(,FSD a,/-Q .K@, ^2%W739&::(D(,D$'8453E(,r,185'2$:5,%$M(U>9&,%$M(5'8M, %(8'O29&M,5,>'S)(M,O&:($27&,>45,2D54(,L'$2D(?,r,a,.Q!0[, >45,2D54(,6%'5O(8>4(O$\3(?,r,a,.QAb[,>45,2D54(,J$E54:$\3(?, r,a,.QA"[,>45,2D54(,RS+$'&+8+S?,r,a,.Q!/[,(,>45,2D54(,]O(U+$\3(?, r,a,.Q".,F>45,O29&2+D(3*,2D54,p,y,.Q../K@ UECRGMC JMBEEGP@QC L8$'(5,GHL,%'98O(>SE8,D$:D'8+:c,2+'SD+S'U,39&::(D$Oc, D$>WO,M$'54:&3*Q,+E@,%(Ue,:(89548X:&3*,VS:>5M8:+WO, M$'54:&3*@,^9$'8M,+OW'3WO,$'&)(:54:8)$,:5'9U>9(5Q, %'$38>S'U,$D'8\45:(5,2+'SD+S'&,39&::(D$O8E,'$9%$39U4(\M&, $>,8D2%4$'53&E:8E,5:54(9&,39&::(D$O8EQ,5_&,2%'5O>9(eQ, (48,(,E5D(8,39&::(D(,%$E5O(c,2(U,_89,%'9&EM$O5:(5,957$X8`, +8$'8+&39:&3*@ 1'98%'$O5>9(4(\M&,8D2%4$'53&E:c,5:54(9U,39&::(D$Oc, Fexploratory factor analysisQ,pHRK,%'9&,SX&3(S,$2(,)7WO= :&3*,Fprincipal axisK,E5D$,M8+$>U,8D2+'5D3E(,39&::(DWO, O'59,9,'$+53Ec,$_4(M(:,$'59,:$'M54(953Ec,P5(28'5,>45, O29&2+D(3*,B.,(+8MWO@,d$+53E5,$_4(M(:,9$2+575,O&_'5:5, 98,O9)4U>S,:5,+$Q,X8,>$%S29395,2D$'84$O5:(8,39&::(DWO@, k>83&>$O54(\M&,2(U,$>2+c%(e,$>,M8+$>&,SX&+8E,%'989, +OW'3WO,$'&)(:54:8)$,:5'9U>9(5,Fmaximum likelihood extractionK,98,O9)4U>S,:5,Oc+%4(O$\3(,3$,>$,7c39:8)$, '$9D75>S,:$'M54:8)$,O(84$O&M(5'$O8)$,%$29398)W4:&3*, %$9&3E( T O,+5D(3*,$D$4(39:$\3(53*,$>%$':5,:5,95_S'98:(5, :$'M54:$\3(,E82+,M8+$>5,$2(,)7WO:&3*,FH5_'()5'Q,^8)8:8'Q, G53#544SMQ,6+'5*5:Q,/"""K@,G(5'&,5>8DO5+:$\3(,>$_$'S, %'W_&,2c,95>$O545Ec38@,6+5+&2+&D5,P5(28'5TG8&8'5Tj4D(:5, O&:($275,.Q!A@,L82+,2V8'&39:$\3(,n5'+48++5,F)-,a,/..A"QA/b[, df,a, Bb[,p,y,.Q.../K,O&D5957Q,X8,M53(8'9,D$'8453E(,:(8, E82+,(>8:+&39:5,9,E8>:$2+D$Oc@

^&:(D(, 5:54(9&, 39&::(D$O8E, O2D59SEc, :5, (2+:(8:(8, +'983*, 39&::(DWOQ, D+W'&3*, O5'+$\e, O752:5, Feigenva-lueK,E82+,%$O&X8E,/@,N8>:5D,5:54(95,O&D'82S,$2&%(2D5,

Rysunek 1@,L82+,$2&%(2D5,39&::(DWO,FO&D'82,O5'+$\3(,O752:&3*K,%$42D(8E,O8'2E(,Kwestionariusza postaw moralnych FGHI=1JK@

(7)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

"b,

F9$_@,'&2S:8D,/K,O2D59SE8,:5,(2+:(8:(8,>OW3*,2(4:&3*, 39&::(DWO,FO5'+$\3(,O752:8,$>%$O(8>:($,0QB ,(,BQ- K@,L8, >O5,39&::(D(,O&E5\:(5Ec,7c39:(8,B/Q0 r,O5'(5:3E(@,1$:5>+$, O5'(5:+,>OS39&::(D$O&,%$9O545,:5,2%WE:c,(,9)$>:c,9,+8$= '(c,(:+8'%'8+53EUQ,%$>3952,)>&,+'WE39&::(D$O8,'$9O(c95:(8, %$O$>SE8,+'S>:$\3(,O,(:+8'%'8+53E(,75>S:DWO,39&::(D$= O&3*@,k,+&3*,%$O$>WO,9>83&>$O54(\M&,2(U,:5,%'9&EU3(8, >OS39&::(D$O8E,2+'SD+S'&@ L5_845,-,%'98>2+5O(5,75>S:D(,39&::(D$O8,>45,%$29398= )W4:&3*,%$9&3E(,>45,+8)$,O5'(5:+S@,^(UD29$\e,75>S:DWO, 39&::(D$O&3*,E82+,O(UD295,:(X,.Q Q,9,398)$,%$:5>,%$7$O5, O(UD295,:(X,.Qb@,L&4D$,E8>8:,(+8MQ,68z'$482Q,%$2(5>5,75>S:8D, D'9&X$O&,Fcross-loadingK,O&X29&,:(X,.QBQ,:5+$M(52+,M5, 95>$O545Ec3&,75>S:8D,)7WO:&,F.Qb0K@,L5D,E5D,+$,9$2+57$, :5%(25:8,O398\:(8EQ,O5'(5:+,>OS39&::(D$O&,%$9O545, :5,E8>:$9:539:c,(:+8'%'8+53EU,O&7$:($:&3*,39&::(DWOQ, 9)$>:c,9,%'98O(>&O5:(5M(,+8$'8+&39:&M(@,1(8'O29&,39&:= :(D,+$,fundamenty wspólnotowe,FBinding FoundationsKQ, )'S%SEc3&,O29&2+D(8,(+8M&,98,2D54,J$E54:$\eQ,RS+$'&+8+, (,]O(U+$\e[,>'S)(,39&::(D,+$,fundamenty indywidualistycz ne, FIndividualizing FoundationsKQ,)'S%SEc3&,O29&2+D(8,(+8M&, 98,2D54,L'$2D5,(,6%'5O(8>4(O$\e@,R:54$)(39:8,O&:(D(, 8D2%4$'53&E:8E,5:54(9&,39&::(D$O8E,S9&2D54(,Z'5*5M, (,(:@,F-.//K@0 0, UECRGMC P@EVGIWCJBXEC 1'W_&,%$3*$>9c38,9,_5>5:(5,/,(,_5>5:(5,-,%$7c39$:$Q, +O$'9c3,O,+8:,2%$2W_,95)'8)$O5:c,%'W_U,4(39c3c,!"B,$2W_, FO&D4S39$:$,+'9&,$_28'O53E8,9,%$O$>S,:(8D$M%48+:$\3(, >5:&3*K@,^&D$'9&2+SEc3,M8+$>U,S$)W4:($:&3*,DO5>'5+WOQ, %'98%'$O5>9(4(\M&,5:54(9U,D$:V('M53&E:c,FP4(:8Q,-.//K, O,%5D(83(8,RGj6,-.@.,FR'_S3D48Q,-..0K@,^,:529&3*, 5:54(953*,+82+$O54(\M&,%(Ue,M$>84(?,F5K,M$>84,/,T,E8>:$= 39&::(D$O&,T,2%'$O5>95Ec3&,357c,M$'54:$\e,>$,E8>:8E, S:(O8'254:8E,'8)S7&[,F_K,M$>84,-,T,>OS39&::(D$O&,T, $>O$7SEc3&,2(U,>$,%$>9(57S,:5,VS:>5M8:+&,O2%W4:$+$O8, (,VS:>5M8:+&,(:>&O(>S54(2+&39:8,F+5Dc,2+'SD+S'U,2S)8'SE8, 'WO:(8X,8D2%4$'53&E:5,5:54(95,39&::(D$O5K[,F3K,M$>84, B,T,M$>84,+'WE39&::(D$O&,T,$>O$7SEc3&,2(U,>$,D$:38%3E(, 6*O8>8'5,F6*O8>8',(,(:@Q,/"" KQ,D+W'5,O&'WX:(5,+'9&,D$>&, M$'54:8?,8+&DU,5S+$:$M((Q,8+&DU,D$48D+&O(2+&39:c,(,8+&DU, _$2D$\3([,F>K,M$>84, ,T,M$>84,%(U3($39&::(D$O&,T,$>O$= 7SEc3&,2(U,>$,D$:38%3E(,GHL,Y5(>+5,(,O2%W7%'53$O:(DWO, FZ'5*5M,(,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q,-./ KQ,D+W'5,95D75>5,(2+:(8:(8, %(U3(S,2D$'84$O5:&3*,98,2$_c,D$>WO,M$'54:&3*,FL'$2D(Q, 6%'5O(8>4(O$\3(Q,J$E54:$\3(Q,RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(K[, F8K,M$>84,b,T,M$>84,*(8'5'3*(39:&,95D75>5Ec3&,(2+:(8:(8, %(U3(S,D$>WO,M$'54:&3*,F+5D(3*,25M&3*,E5D,+8,95%'$%$= :$O5:8,O,D$:38%3E(,GHLKQ,D+W'8,+O$'9c,>O5,39&::(D(, , 0, ^,%(8'O298E,D$4SM:(8,+5_84(,%$>54(\M&,D$>&,%&+5`,9)$>:(8,9,5M8'&D5`2D(M,$'&)(:578M@,^,957c39:(DS,#,%$29398)W4:8,D$>&,2c, %'9&%$'9c>D$O5:8,>$,%&+5:(5@,L5D(M(,25M&M(,D$>5M(,%$27S)SE8M&,2(U,%'9&,$%(2(8,O&:(DWO,5:54(9&,'WO:5`,2+'SD+S'54:&3*,F6pGK@

L5_845,-*adunki czynnikowe dla poszczególnych pozycji kwestionariusza MFQ-PL po rotacji

)!M#NG, &I-",O/-J#$B6APC-!J!B/ &I-",O/-J#$.-"#B."I,C.6J#NM-/ QO!R!-,CC# S8980 !"#$ 45/,J/" S898: !"#% *!T/N!I-J5# !"%& S898? U/6A/NJ !"$% 8901 V/N/-N# !"%' 8908 W/,7 898; !"%! X-Y,.5C# 898; !"$& +/J5,# !"$$ 890; 45,".R!-6 !"&# S8908 $V.6ZI6R-Z 89>< 891; 3(c),>5429&,+5_84(,-,:5,:52+U%:8E,2+'$:(8

(8)

"0,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR )!M#NG, &I-",O/-J#$B6APC-!J!B/ &I-",O/-J#$.-"#B."I,C.6J#NM-/ [5I/C S898? !"%( U.Z\J6 S890: !"#' *!#,CJ# !"$) 891? [\,!6 !"#$ 890? ]!" !"&% S890> [!OA,66.!- 898; !"#$ &,.5C# 8981 !"$* ^.6J!5# !"## S898? ."5/6A/NJ !"#' 890> ^,5OC/66"Z !"#$ 8910 H-.O,C S890: !"$( _I6RN/ S898> !"#) &,O.C# !"$$ S898> @/`5!C/6 !"#& S89>F X--,JI5,C !"&( S8918 .CC 890= 89>? U.N\ 898< 89>> 4/,O 89>0 8980 @!C"./5 891; S8901 [\,6RJ# !"&* S890> Adnotacja. {5>S:D(,39&::(D$O8,|, .,2c,%$)'S_($:8@ d$+53E5,$_4(M(:,9,:$'M54(953Ec,P5(28'5@ GHI=1J,T,Kwestionariusz kodów moralnych@ 3(c),>5429&,+5_84(,-,9,%$%'98>:(8E,2+'$:&

L5_845,B

Statystyki dopasowania testowanych modeli do danych

H-,C.M!B,-/$O!"/C/ #1 $% U%@QH #a$% H]&b ]&b U%@QH

c;8d$)Xe %!"/C$0$f$G/"-!NM#--.7!B# 10<=91:F <8: 898:; ?91; 89F1 89F< 898::S898=1 %!"/C$1$f$"BINM#--.7!B# 10F<9>1: <8: 898=8 ?9>F 89F0 89F< 898:=S898=> %!"/C$>$f$J5M#NM#--.7!B# 0F:<9??F <81 898:< <9:< 89F< 89F: 898:0S898:= %!"/C$<$f$A.LE$67!5/C!B,-#N\$NM#--.7PB 0=<>980> >;? 898:1 <9<0 89F? 89F= 898?;S898:? %!"/C$?$f$\./5,5N\.NM-#$c"B,$NM#--.7.$B#g6M/Z!$5ML"Ie 0==?9=:< >;; 898:1 <9<? 89F= 89F? 898?;S898:?

(9)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

"A,

Rysunek 2@,1(U3($39&::(D$O&,M$>84,#HR,>45,Kwestionariusza kodów moralnych,FGHI=1JK@,<59O&,%$9&3E(,%$3*$>9c, 9,$'&)(:54:8)$,DO82+($:5'(S295,GHI,F%$'@,957c39:(D,#K@

(10)

"!,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR

Rysunek 3@,Y(8'5'3*(39:&,M$>84,#HR,>45,Kwestionariusza kodów moralnych,FGHI=1JK@,<59O&,%$9&3E(,%$3*$>9c,9,$'&= )(:54:8)$,DO82+($:5'(S295,GHI,F%$'@,957c39:(D,#K@

(11)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

"",

O&X298)$,'9U>S?,VS:>5M8:+&,O2%W4:$+$O8,(,VS:>5M8:+&, (:>&O(>S54(2+&39:8@,L5_845,B,95O(8'5,O&:(D(,>45,%(U3(S, +82+$O5:&3*,%'989,:52,M$>84(@ G$>848,%(U3($39&::(D$O&,F9$_@,'&2S:8D,-K,(,*(8'5'3*(39,= :&,F9$_@,'&2S:8D,BK,M5Ec,9>83&>$O5:(8,:5E48%298,O2D5h:(D(@, ^&:(D(,2c,25+&2V5D3E$:SEc38,O,95D'82(8,O2D5h:(DWO,>$_'$= 3(,>$%52$O5:(5,ZH;,FGoodness of FitK,$'59,RZH;,FAdjusted Goodness of FitKQ,5,+5DX8,O2D5h:(D5,dG6pR,FRoot Mean Square Error of ApproximationKQ,3*$e,:(8,$2(c):U7&,2+5+&= 2+&39:8E,:(8(2+$+:$\3(@,G$>84,%(U3($39&::(D$O&,T,$%5'+&, :5,D$:38%3E(,Y5(>+5,(,O2%W7%'53$O:(DWO,FZ'5*5M,(,(:@Q, -./B[,Y5(>+Q,-./ K,T,O&>5E8,2(U,_&e,:(83$,48%(8E,>$%52$= O5:&M,M$>848M,:(X,M$>84,*(8'5'3*(39:&Q,3$,E82+,9)$>:8, 9,:529&M(,%'98O(>&O5:(5M(,(,'8%4(DSE8,O&:(D(,_5>5`,:5, %'W_38,5M8'&D5`2D(8E,FZ'5*5M,(,(:@Q,-.//KQ,29O8>9D(8E, F<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK,(,:$O$9845:>9D(8E,Fi5o(82Q, 6(_48&Q,J(SQ,-./ K@,<(8,M5,M$X4(O$\3(,%87:8)$,%$'WO:5= :(5,O&:(DWO,S9&2D5:&3*,:5,%$42D(8E,%'W_(8,9,O&:(D5M(, 5S+$'WO,5M8'&D5`2D(8E,O8'2E(Q,548,5S+$'9&,$'&)(:54:8)$, DO82+($:5'(S295,95M(8\3(4(,O&:(D(,O2D5h:(DWO,dG6pR, FZ'5*5M,(,(:@Q,-./.K,(,2c,$:8,9_4(X$:8,>$,S9&2D5:&3*,%'989, :52@,L5D(8,O&:(D(,%$+O(8'>95Ec,9)$>:$\e,2+'SD+S'&,DO8= 2+($:5'(S295,GHI=1J,9,%'98O(>&O5:(5M(,D$:38%3E(,GHL@ YICVE@ST PIBOFIGCREC ZQG[MPG H@WGNDMB P@DCWG W@ICREBWG C QCIO@SJGCWG Q\ ,] ,J^QCIOMC G IFRG\GXE@SJG[@,P$:38%3E5,GHL,Y5(>+5, (,O2%W7%'53$O:(DWO,FZ'5*5M,(,(:@Q,-.//Q,-./B[,Y5(>+Q, -./ K,$'59,D$:38%3E5,O5'+$\3(,63*O5'+95,F#(83(S3*Q,-./BK, >$+&39c,39U\3($O$,9_(8X:&3*,D$:2+'SD+WO@,Y(8'5'3*(5, O&9:5O5:&3*,O5'+$\3(,O,>SX8E,M(8'98,O&:(D5,9,(:>&= O(>S54:8E,M$'54:$\3(@,N8>:$398\:(8,%$M(U>9&,$_(8M5, D$:38%3E5M(,(2+:(8Ec,9525>:(398,'WX:(38@,P$:38%3E5,GHL, %$O2+575,O,>'$>98,5:54(9&,+8$'8+&39:8EQ,5,O&'WX:($:8, VS:>5M8:+&,M$'54:8,MS29c,2%87:(5e,$D'8\4$:8,D'&+8'(5, M@(:@,MS29c,_&e,S:(O8'254:8,DS4+S'$O$,$'59,MS2(,(2+= :(8e,M83*5:(9M,8O$4S3&E:&Q,D+W'&,MW)7,>$%'$O5>9(e,>$, %$O2+5:(5,>5:8)$,D$>S,M$'54:8)$,FZ'5*5M,(,(:@Q,-./BK@, k,D$48(,O5'+$\3(,O,D$:38%3E(,63*O5'+95,F#(83(S3*Q,-./BK, 9$2+57&,9>8V(:($O5:8,:5,>'$>98,5:54(9&,2+5+&2+&39:8E,(,2c, %'W_c,$%(25:(5,3578)$,S:(O8'2SM,4S>9D(3*,O5'+$\3(Q,:(8, +&4D$,+&3*,SO5'S:D$O5:&3*,8O$4S3&E:(8A@,k,%$O$>S, (2+$+:&3*,'WX:(3,O,%$>8E\3(S,5S+$'WO,$_S,D$:38%3E(,D$:= 2+'SD+&,+8$'8+&39:8Q,D+W'8,%$O2+57&,O,'5M53*,$_S,+8$'((Q, 2c,+&4D$,39U\3($O$,9_(8X:8@,^(848,O5'+$\3(,O&'WX:($:&3*, O,D$:38%3E(,63*O5'+95Q,+5D(3*,E5D,:5,%'9&D75>,Pokora 39& , A, ^,+&M,M(8E23S,O5'+$,%$>D'8\4(eQ,X8,E8>:c,9,)7WO:&3*,+89, D$:,,38%3E(,63*O5'+95,E82+,+$Q,X8,O5'+$\3(,+O$'9c,D$:+(:SSM@,k,+8)$, %$O$>S,D5X>&,%$>9(57,O5'+$\3(,:5,M:(8E,4S_,_5'>9(8E,29398)W7$O&M, %$9($M(8,95O298,E82+,%$>9(578M,O,E5D(M\,2+$%:(S,5'_(+'54:&M@ Osi'gni$ciaQ,:(8,M5,2O$(3*,D$:38%3&E:&3*,$>%$O(8>:(= DWO,O,D$:38%3E(,GHL@,i45+8)$,E5D$,O2D5h:(D(,+'5V:$\3(, D'&+8'(54:8E,%$27SX&7&,:5M,+&4D$,O&_'5:8,O5'+$\3(,9,+8$'((, 63*O5'+95@,L8,D'&+8'(5,+&4D$,39U\3($O$,%$D'&O5Ec,2(U, D$:38%3&E:(8,9,VS:>5M8:+5M(,M$'54:&M(,O&'WX:($:&M(, %'989,Y5(>+5,(,(:@Q,>45+8)$,2%$>9(8O54(\M&,2(U,SM(5'D$O5= :&3*,D$'8453E(@,i45,D$>S,L'$2D(,95,O2D5h:(D,D'&+8'(54:&, %'9&EU4(\M&,2D54U,}&394(O$\3(T+'$2D(,9,DO82+($:5'(S295 1uI=dB,63*O5'+95@,i45,%$9$2+57&3*,VS:>5M8:+WO,M$'54= :&3*,_&7&,+$,$>%$O(8>:($?,>45,D$>S,6%'5O(8>4(O$\3(,T,2D545, f:(O8'254(9MS,2%$7839:8)$Q,>45,D$>S,J$E54:$\3(,T,2D545, n89%(8398`2+O$,2%$7839:8)$Q,>45,D$>S,RS+$'&+8+S,T,2D5= 45,1'9&2+$2$O5:(5,>$,'8)S7Q,>45,D$>S,]O(U+$\3(,T,2D545, Y8>$:(9MSQ,)>9(8,2%$>9(8O54(\M&,2(U,SE8M:8E,D$'845= 3E(@,<(8D+W'8,9,O&_'5:&3*,%'989,:52,D'&+8'(WO,7c39c,2(U, D$:38%3&E:(8,9,O(U38E,:(X,E8>:&M,D$>8M@,f:(O8'254(9M, 2%$7839:&,E82+,D$:38%3&E:(8,%$O(c95:&,9,D$>5M(,L'$2D(, (,6%'5O(8>4(O$\3(Q,5,n89%(8398`2+O$,2%$7839:8,9,D$>5M(, J$E54:$\3(,(,RS+$'&+8+S@,i45+8)$,2%$>9(8O54(\M&,2(UQ,X8, >5:5,O5'+$\e,_U>9(8,D$'84$O575,9,O(U38E,:(X,E8>:&M,VS:>5= M8:+8M,M$'54:&M@,i$>5+D$O$,+'9&,O&M(5'&,'84()(E:$\3(?, 2S_(8D+&O:(8,2953$O5:&,%$9($M,O752:8E,'84()(E:$\3(Q,39U= 2+$+4(O$\e,S>9(57S,O,%'5D+&D53*,'84()(E:&3*,(,39U2+$+4(O$\e, M$>4(+O&Q,S9:54(\M&,95,O2D5h:(D,D'&+8'(54:&,>45,D$>S, ]O(U+$\3(@,L5_845, ,%'98>2+5O(5,$>%$O(8>:(8,D$'8453E8, %$M(U>9&,2D545M(,GHI=1J,5,O&_'5:&M(,2D545M(,DO8= 2+($:5'(S295,1uI=dB,63*O5'+95,(,'84()(E:$\3(c@ j+'9&M5:8,D$'8453E8,SD75>5Ec,2(U,9)$>:(8,9,95D75>5:&M, O9$'38MQ,+E@,>5:5,2D545,GHI=1J,:5E2(4:(8E,D$'84SE8,98,2D54c, _U>c3c,E8E,O2D5h:(D(8M,D'&+8'(54:&M@,^&Ec+8D,2+5:$O(, 2D545,n89%(8398`2+O5,2%$7839:8)$Q,D+W'5,D$'84SE8,'WO:(8, 2(4:(8,9,D$>8M,J$E54:$\3(,(,D$>8M,RS+$'&+8+S@,N8>:$398\:(8, D$'8453E8,2D54,1uI=dB,63*O5'+95,98,2D545M(,GHI=1J,2c, SM(5'D$O5:8Q,3$,\O(5>39&,$,>SX8E,$>'U_:$\3(,D$:2+'SD+WO, M(8'9$:&3*,%'989,$_5,:5'9U>9(5,(,+&M,25M&M,%$+8:3E54:8E, %'9&>5+:$\3(,DO82+($:5'(S295,GHI=1J@

_@DB W@ICREF XCP@ HIFDBPO@I ?O@?KEPK FW@JX@ECREF\@ D@ QBAICEBJ^ \IKH ?H@`FJMEBJ^@ P$48E:&M,D'&+8'(SM,

>45,%$29398)W4:&3*,2D54,GHI=1J,_&75,(3*,D$'8453E5,98, 2+$2S:D(8M,8M$3E$:54:&M,>$,$D'8\4$:&3*,)'S%,2%$7839= :&3*@,L5_845,b,%'98>2+5O(5,D$'8453E8,%$29398)W4:&3*, 2D54,GHI=1J,9,S\'8>:($:&M,2+$2S:D(8M,8M$3E$:54:&M, >$,)'S%,%'9&%$'9c>D$O5:&3*,%'989,5S+$'WO,>$,>5:8)$, D$>S,M$'54:8)$@ ^8,O29&2+D(3*,%'9&%5>D53*,S\'8>:($:&,2+$2S:8D,8M$3E$= :54:&,>$,>5:&3*,)'S%,2%$7839:&3*,:5E2(4:(8E,D$'84SE8,9,$>%$= O(5>5Ec3&M,MS,D$:38%3&E:(8,VS:>5M8:+8M,M$'54:&M, F:%@,S\'8>:($:&,2+$2S:8D,8M$3E$:54:&,>$,)'S%,2%$7839:&3*, D$E5'9$:&3*,9,D$>8M,L'$2D(,:5E2(4:(8E,D$'84SE8,9,O&:(D5M(, :5,2D54(,L'$2D(,DO82+($:5'(S295,GHI=1JK@,6+5:$O(,+$,

(12)

b..,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR

L5_845,

Korelacje (r-Pearsona) mi$dzy skalami GHI=1J,a skal' warto!ci Schwartza i religijno!ci'

@7,C/$M/B-LJ5M-/ %&'()*

45!67, @A5,B./"C.B!DE *!G,C-!DE HIJ!5#J/J KB.LJ!DE )h'(U> c+,",-./$0e i#NMC.B!DEfJ5!67C.B!DE !"'*jjj 891:jjj 891?jjj 8900jjj f891jjj X-.B/56,C.MO$6A!k/NM-# 89?<jjj !"%(jjj 890>jjj 8988jjj f890<jjj +/MA./NM/l6JB!$6A!k/NM-/ 890=jjj 891=jjj !"'+jjj !"'+jjj f89>jjj )5M#6J!6!B,-./$"!$5/ZIk 890;jjj 891>jjj 891>jjj !"$'jjj f89>:jjj ^/"!-.MO S898>jjj S898<jjj S898;jjj S8911jjj ,!"'jjjf U/C.Z.G-!DE$ c+,",-./$0$.$1e )!M.!O$5/C.Z.G-!DN. 8981jjj S898?jjj 89<?jjj 89?0jjj f!"&jjjf %!"C.JB,$f$NML6J!JC.B!DE 898>jjj S898?jjj 89<1jjj 89<=jjj f!"%+jjj m,n!g/l6JB,$f$NML6J!JC.B!DE 8980jjj S898Fjjj 89<>jjj 89<Fjjj f!"%*jjj

Adnotacja.,1uI=dB,T,Kwestionariusz warto!ci Schwartza[,GHI=1J,T,Kwestionariusz kodów moralnych@

~,p y,.Q.b[,~~,%,y,.Q./[,~~~,p,y,.Q../@

L5_845,b

Korelacje (r-Pearsona) mi$dzy skalami MFQ-PL a stosunkiem emocjonalnym do wybranych grup spo ecznych (badanie 1)

@7,C,$%&'()* ]5IA#$6A!k/NM-/$7!G,5M!-/$M$7!"/Oo 45!67. @A5,B./"C.B!DN. *!G,C-!DN. HIJ!5#J/JI KB.LJ!DN. 45!67, !"$%jjj 8900jjj 898;jjj 898>jjj S8900jjj @A5,B./"C.B!DE 89>jjj8 !"(&jjj S898>jjj S898<jjj S890>jjj *!G,C-!DE S898Fjjj S8980jjj !"%---! 89>>jjj 89>Fjjj HIJ!5#J/J S8910jjj S890jjj8 89?>jjj !"$$--- 89<:jjj KB.LJ!DE S8900jjj S898:jjj 89?>jjj 89>=jjj !"%&jjj

Adnotacja.,GHI=1J,T,Kwestionariusz kodów moralnych@

~,p y,.Q.b[,~~,%,y,.Q./[,~~~,p,y,.Q../@ D$48E:&,>$OW>,:5,O&2$Dc,+'5V:$\e,O29&2+D(3*,%(U3(S,2D54, GHI=1J@,L5D(,O&:(D,M5,9:5398:(8,O&D'5395,,Ec38,%$95, %'$382,5>5%+53E(,DO82+($:5'(S295,GHI=1J@,1$D59SE8Q, X8,:5298,(:+S(3E8,M$'54:8,M$)c,%'9&:5EM:(8E,39U\3($O$, $>%$O(5>5e,95,2&M%5+(U,4S_,5:+&%5+(U,O$_83,$D'8\4$:&3*, )'S%,2%$7839:&3*@,N82+,+$,'8%4(D53E5,O&:(DWO,S9&2D5:&3*, :5,5M8'&D5`2D(8E,%'W_(8,FZ'5*5M,(,(:@Q,-.//K@ ^9$'983,9O(c9DWO,%$M(U>9&,2D545M(,GHI=1J,5,O&_'5= :&M(,2D545M(,1uI=dB,63*O5'+95Q,%$9($M8M,'84()(E:$\3(, (,2+$2S:D(8M,8M$3E$:54:&M,>$,O&_'5:&3*,)'S%,2%$7839:&3*, %$+O(8'>95,O&2$Dc,+'5V:$\e,D'&+8'(54:c,5>5%+$O5:8)$, :5'9U>9(5@ YICVE@ST OF@IFOBJMEC L'5V:$\e,+8$'8+&39:5,:5'9U>9(5,MWO(,$,+&MQ,:5,(48, $2$_&,$,'WX:&3*,O&:(D53*,953*$OSEc,2(U,9)$>:(8,9,%'98= O(>&O5:(5M(,+8$'((,48Xc38E,S,%$>2+5O,D$:2+'SD3E(,>5:8)$, :5'9U>9(5,FR:52+52(Q,f'_(:5Q,/"""[,Y$':$O2D5Q,-..AK@, 1$:(X8E,%'98>2+5O(5M&,O&:(D(,_5>5`,O752:&3*,(,O&:(D(, S9&2D5:8,%'989,(::&3*,_5>539&Q,D+W'8,%$9O545Ec,:5,$38:U, +'5V:$\3(,+8$'8+&39:8E,DO82+($:5'(S295,GHI=1J@

6KEDCWFEOB W@ICREF C @IGFEOCJXC H@RGOBJMEC@,^,>$,=

+&3*3952,%'$O5>9$:&3*,_5>5:(53*,9,O&D$'9&2+5:(8M,DO8= 2+($:5'(S295,GHI,FM@(:@?,i5o(82,(,(:@Q,-./ [,Z'5*5M,(,(:@Q, -.."[,Y5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."[,o5:,J88SO8:Q,15'DQ,-.."[,

(13)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

b./,

<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK,95$_28'O$O5:$,_5'>9$,2%WE= :&,O9$'983,O&:(DWO,>45,VS:>5M8:+WO,O2%W4:$+$O&3*, FJ$E54:$\eQ,RS+$'&+8+,(,]O(U+$\eK,T,(M,O&X29&,%$9($M, %$2+5O&,D$:28'O5+&O:8EQ,+&M,O&X29&,%$9($M,5D38%+53E(, >45,O2%$M:(5:&3*,D$>WO@,L5D(8)$,25M8)$,O9$'35,O&:(= DWOQ,+E@,%$9&+&O:8E,D$'8453E(,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8E, 9,D$>5M(,J$E54:$\3(Q,RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(Q,2%$>9(8O5= 4(\M&,2(U,O,_5>5:(53*,:5,%$42D(8E,%'W_(8@,^,%'9&%5>DS, VS:>5M8:+WO,(:>&O(>S54(2+&39:&3*,9548X:$\3(,O&>5Ec,2(U, _5'>9(8E,97$X$:8@,^,_5>5:(53*,:5,%'W_(8,5M8'&D5`2D(8E, FZ'5*5M,(,(:@Q,-.."[,Y5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."K,(,29O8>9D(8E, F<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK,D$>&,L'$2D(,(,6%'5O(8>4(O$\3(, _&7&,SE8M:(8,2D$'84$O5:8,9,%$9($M8M,D$:28'O5+&9MS@, ^,_5>5:(53*,:$O$9845:>9D(3*,Fi5o(82,(,(:@Q,-./ K,95$_= 28'O$O5:$,(2+$+:8,2+5+&2+&39:(8Q,3*$e,:(2D(8,F.Q.b,(,.Q/KQ, :8)5+&O:8,D$'8453E8,D$>WO,L'$2D(,(,6%'5O(8>4(O$\3(, 9,%$9($M8M,D$:28'O5+&9MS@,k,D$48(,O,_5>5:(53*,*$48:= >8'2D(3*,o5:,J88SO8:5,(,15'D5,F-.."K,95$_28'O$O5:$, SE8M:c,D$'8453EU,D$>WO,L'$2D(,(,6%'5O(8>4(O$\3(,9,%$2+5= Oc,D$:28'O5+&O:cQ,M(8'9$:c,M8+$>5M(,8z%4(3(+8@,N8>:5D, D$'8453E5,2(U,:(8,%$E5O(75Q,)>&,%$2+5OU,D$:28'O5+&O:c, _5>5:$,M8+$>c,(M%4(3(+8@ L5_845,0,%'898:+SE8,D$'8453E8,%$29398)W4:&3*,VS:>5= M8:+WO,M$'54:&3*,9,952+$2$O5:&M(,O,:529&3*,_5>5:(53*, O2D5h:(D5M(,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8E@,N5D,O(>5eQ,>45,VS:= >5M8:+WO,O2%W4:$+$O&3*,S9&2D5:$,2%$>9(8O5:&,(,2%WE:&, O9$'983,O&:(DWO,T,(M,O&X29&,%$9($M,%$2+5O&,D$:28'= O5+&O:8EQ,+&M,O&X295,5D38%+53E5,>45,D$>WO,J$E54:$\3(Q, RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(@,L5D(8,O&:(D(,2+5:$O(c,'8%4(D53EU, O398\:(8E,O2%$M:(5:&3*,_5>5`,5M8'&D5`2D(3*Q,*$48:>8'= 2D(3*Q,29O8>9D(3*,(,:$O$9845:>9D(3*@,HS:>5M8:+&,(:>&= O(>S54(2+&39:8,D$'84SEc,SE8M:(8,9,%$2+5Oc,D$:28'O5+&O:c, O,%'9&%5>DS,%'$2+8E,5S+$(>8:+&V(D53E(,F3*$e,2c,+$,D$'8453E8, 275_298,:(X,O,%'9&%5>DS,VS:>5M8:+WO,O2%W4:$+$O&3*K@, N8>:5D,+5,D$'8453E5,357D$O(3(8,95:(D5Q,)>&,95,O2D5h:(D, %$2+5O&,D$:28'O5+&O:8E,27SX&,$%W',O$_83,9M(5:,2%$= 7839:&3*Q,4S_,:5O8+,S48)5,$>O'W38:(S,O,%'9&%5>DS,2D54(, D452&39:8)$,D$:28'O5+&9MS,F3*$e,2c,+$,D$'8453E8,9:539:(8, 275_298,:(X,D$'8453E8,>45,D$>WO,O2%W4:$+$O&3*K@,L$,'WO= :(8X,E82+,2%WE:8,9,O398\:(8E29&M(,_5>5:(5M(Q,2S)8'SEc3&M(Q, X8,9O(c9D(,%$M(U>9&,VS:>5M8:+5M(,(:>&O(>S54(2+&39:&M(, 5,$'(8:+53Ec,%$4(+&39:c,2c,275_298,(,M:(8E,E8>:$9:539:8@ R:54$)(39:&,O9$'983Q,+E@,O(UD29c,5D38%+53EU,D$>WO, J$E54:$\3(Q,RS+$'&+8+S,(,]O(U+$\3(,%'989,$2$_&,$,%$)4c>53*, D$:28'O5+&O:&3*Q,M$X:5,95$_28'O$O5eQ,)>&,O2D5h:(D(8M, $'(8:+53E(,%$4(+&39:&3*,E82+,3*Ue,95)7$2$O5:(5,:5,D$:D'8+:c, %5'+(U,%$4(+&39:c,FN5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,-./bK@, N8>:$398\:(8,D$>&,L'$2D(,(,6%'5O(8>4(O$\3(,:(8,'WX:(3S= Ec,$2W_,3*3c3&3*,$>>5e,2O$E8,)7$2&,:5,%5'+(8,48O(3$O8, (,D$:28'O5+&O:8@! d5>D(8O(39,F-./bK,O,2O$(3*,_5>5:(53*Q,O,D+W'&3*, O&D$'9&2+&O57,:529c,5>5%+53EU,DO82+($:5'(S295,GHIQ, S9&2D57,O&:(D(Q,D+W'8,O,>SX8E,M(8'98,2+5:$O(c,'8%4(D53EU, D$:38%3&E:c,O&:(DWO,(4S2+'SEc3&3*,9O(c9D(,%$M(U>9&, D$>5M(,M$'54:&M(,5,$'(8:+53Ec,%$4(+&39:c@,L82+$O5:8, _&7&,9O(c9D(,%$M(U>9&,39+8'8M5,D$>5M(,M$'54:&M(!?,

F/K,Skal' prawicowego autorytaryzmu,R4+8M8&8'5,Fd^R[, d5>D(8O(39Q,-.//KQ,D+W'5,t,E5D,%$D5957&,_5>5:(5,d5>,,D(8= O(395,F-.//K,t,M(8'9&,%$9($M,5D38%+53E(,(>8$4$)((,%'5O(= 3$O$=D$:28'O5+&O:8E,98,29398)W4:&M,:53(2D(8M,:5,%'98= 2+'98)5:(8,(2+:(8Ec38E,*(8'5'3*((,$'59,%$'9c>DS,2%$7839:8)$[, F-K,Skalami konserwatyzmu kulturowego i ekonomicznego, ^$E3(29D8,Fd5>D(8O(39Q,-.//K[,$'59,FBK,Skal' orientacji na spo eczn' dominacj$,F6ijKQ,M(8'9c3c,S$)W4:($:c,

!, L5_845,0

Korelacje (r-Pearsona) mi$dzy skalami MFQ-PL a wska+nikami konserwatyzmu

@7,C,$%&'()* W67,p-.7$7!-6/5B,J#MOI HIJ!."/-J#q7,NG, cn,",-./$0e HIJ!."/-J#q7,NG, cn,",-./$1e C,6#NM-#$7!-6/5B,J#MO$ cn,",-./$0e rAP5$B!n/N$MO.,-$ cn,",-./$1e 45!67, S89>0jjj S890=jjj 890;jjj S898<jjj @A5,B./"C.B!DE S89>:jjj S891<jjj 890?jjj S8981jjj *!G,C-!DE f89<0jjj f89?1jjj 89<:jjj f89><jjj HIJ!5#J/J f89<Fjjj f89:0jjj 89<0jjj f89<>jjj KB.LJ!DE f89:0jjj f89:Fjjj 89<8jjj f89<0jjj

Adnotacja.,RS+$(>8:+&V(D53E5,T,$D'8\48:(8,2O$E8E,$'(8:+53E(,%$4(+&39:8E,:5,D$:+(:SSM,48O(35T%'5O(35[,GHI1J,T,Kwestionariusz podstaw moralnych@

~p y,.Q.b[,~~p y,.Q./[,~~~p y,.Q../@

(14)

b.-,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR

%$2+5OU,5D38%+53E(,O$_83,:(8'WO:$\3(,M(U>9&)'S%$O&3*, FP48_5:(SDQ,-./.[,6(>5:(S2Q,1'5++$Q,o5:,J55'Q,J8o(:Q,-.. K@, ;2+$+:5,2+5+&2+&39:(8,>$>5+:(5,D$'8453E5,O&2+c%(75,%$M(U>9&, Skal' prawicowego autorytaryzmu,5,D$>8M,RS+$'&+8+S,$'59, %$M(U>9&,Skal' konserwatyzmu kulturowego,^$E3(29D8, 5,D$>8M,RS+$'&+8+S,(,D$>8M,J$E54:$\3(@,j_28'OSE8M&, O(U3,9O(c98D,%$M(U>9&,M(5'5M(,%$)4c>S,D$:28'O5+&O:8)$, 5,VS:>5M8:+5M(,O2%W4:$+$O&M(,FJ$E54:$\e,(,RS+$'&+8+K@, k,D$48(,95'WO:$,Skala orientacji na spo eczn' dominacj$Q, E5D,(,Skala konserwatyzmu ekonomicznegoQ,_U>c38,O&'598M, 5D38%+53E(,298'$D$,'$9SM(5:&3*,:(8'WO:$\3(,2%$7839:&3*Q, D$'84$O57&,SE8M:(8,9,D$>5M(,L'$2D(,(,6%'5O(8>4(O$\3(@ 1$>2SM$OSEc3Q,O&:(D(,>$+&3*3952$O&3*,_5>5`,9,O&D$= '9&2+5:(8M,%$42D(8E,5>5%+53E(,DO82+($:5'(S295,GHI,>5Ec, 2%WE:&,O9$'983,O&:(DWO,O,95D'82(8,VS:>5M8:+WO,O2%W4= :$+$O&3*,FJ$E54:$\eQ,RS+$'&+8+,(,]O(U+$\eK@,^&X298MS, %$9($M$O(,5D38%+53E(,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8E,+$O5= '9&29&,O&X29&,%$9($M,5D38%+53E(,O2%$M:(5:&3*,D$>WO, M$'54:&3*Q,3$,2+5:$O(,'8%4(D53EU,O398\:(8E,$MWO($= :&3*,_5>5`@,n($'c3,%$>,SO5)UQ,X8,+5D(,O9$'983,O&:(DWO, 95$_28'O$O54(\M&,O,+'983*,_5>5:(53*,F>OW3*,:5298)$, 5S+$'2+O5,(,E8>:&M,5S+$'2+O5,d5>D(8O(395K,(,>45,'WX:&3*, O2D5h:(DWO,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8EQ,2+5:$O(,+$,(2+$+:&, 5')SM8:+,95,2+O(8'>98:(8MQ,X8,%'898:+$O5:5,5>5%+53E5, DO82+($:5'(S295,GHI,M5,O&2$Dc,+'5V:$\e,+8$'8+&39:c, FO,$_295'98,$'(8:+53E(,%$4(+&39:8EK@,#*5'5D+8',9O(c9DWO, %$M(U>9&,VS:>5M8:+5M(,(:>&O(>S54(2+&39:&M(,5,$'(8:+53Ec, %$4(+&39:c,E82+,M:(8E,E8>:$9:539:&,(,9548X&,$>,%'9&EU+8= )$,O2D5h:(D5,%$2+5O&,D$:28'O5+&O:8EQ,3$,E82+,2%WE:8, 9,%'9&+5395:&M(,O398\:(8E,_5>5:(5M(,Fi5o(82,(,(:@Q,-./ [, Z'5*5M,(,(:@Q,-.."[,Y5(>+Q,Z'5*5MQ,-.."[,o5:,J88SO8:Q, 15'DQ,-.."[,<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK@

6KEDCWFEOB W@ICREF C H@\R[DB ?H@`FJMEF@ n5>5:(5,

E8>:8)$,9,5S+$'WO,FN5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,-./bK, %$D59SEcQ,X8,O&:(D(,S9&2D5:8,%'989,$2$_&,_5>5:8,DO82+($= :5'(S298M,GHI=1J,%$9O545Ec,:5,%'8>&D3EU,(3*,%$)4c>WO, O,O(84S,D$:+'$O8'2&E:&3*,2%$7839:(8,DO82+(53*Q,+5D(3*,E5D, :5,%'9&D75>,5D38%+53E5,E8>:$%73($O&3*,9O(c9DWO,%5'+:8'= 2D(3*,39&,M$'54:5,$38:5,95%7$>:(8:(5,(:,o(+'$@,<5,%'9&D75>, O&2$D(,%$9($M,5D38%+53E(,>45,D$>S,]O(U+$\3(,$9:5395, O(UD298,%$+U%(8:(8,M$'54:8,>45,2+$2$O5:(5,95%7$>:(8:(5,(:, o(+'$Q,_&3(5,O,9O(c9DS,*$M$28D2S54:&M,39&,28D2S,9,%'9&= %5>D$O&M(,%5'+:8'5M([,O&2$D(8,O&:(D(,:5,2D54(,J$E54:$\3(, $9:5395Ec,O(UD298,%'9&9O$48:(8,:5,%'5D+&DU,:8%$+&9MS[, 5,O&2$D(8,O&:(D(,:5,2D54(,L'$2D(,%'$O5>9c,>$,O(UD298)$, %$+U%(8:(5,%$4$O5:(5,>45,O752:8E,%'9&E8M:$\3(,F29398= )W7$O8,O&:(D(,9$_@,N5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,-./bK@

abcEGJF H@WGNDMB W@ICRE@SJG[ P@AGFO G WNcJMBME@

n5>5:(5,P$48o&Q,684+8'M5:5Q,P5:)5,(,Z'5*5M5,F-./ K, %$D59SEcQ,X8,D$_(8+&,S9&2DSEc,O&X298,O&:(D(,:5,2D5453*, L'$2D(,(,]O(U+$\3(@,R:54(95,>5:&3*,S9&2D5:&3*,O,_5>5:(53*, :5,%$42D(8E,%'W_(8,9,O&D$'9&2+5:(8M,GHI=1J,'8%4(DSE8, +8,O&:(D(,FN5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,N5'M5D$O2D5=, =P$2+'95:$O2D5Q,-./0KQ,3$,M$X8,2+5:$O(e,D$48E:&,>$OW>, :5,O&2$Dc,+'5V:$\e,+8$'8+&39:c,5>5%+$O5:8)$,:5'9U>9(5]

8$'4.;$%&*+)

d89S4+5+&,$%(25:&3*,_5>5`,5>5%+53&E:&3*,%$D59SEcQ, X8,DO82+($:5'(S29,GHI=1J,E82+,:5'9U>9(8M,'98+84:&M@, ]O(5>39c,$,+&M,%'98>8,O29&2+D(M,O&:(D(,:5298E,5:54(9&, 'WO:5`,2+'SD+S'54:&3*Q,D+W'5,%$D59575Q,X8,9)$>:(8,9,%'98= O(>&O5:(5M(,D$:38%3E(,GHLQ,M$>84,%(U3($39&::(D$O&, M5,48%298,>$%52$O5:(8,:(X,54+8':5+&O:8,M$>848@,^,+&M, M(8E23S,O5'+$,959:539&eQ,X8,'WX:(38,O,>$%52$O5:(S,M$>84S, %(U3($39&::(D$O8)$,(,M$>84S,*(8'5'3*(39:8)$,_&7&,2+$2S:= D$O$,:(8O(84D(8,F:5,D$'9&\e,M$>84S,%(U3($39&::(D$O8)$K@, G$X:5,+$,S9:5e,95,S9525>:(8:(8,SX&O5:(5,39&::(DWO, O&X298)$,'9U>S,FVS:>5M8:+WO,O2%W4:$+$O&3*,(,(:>&O(= >S54(2+&39:&3*K,O,5:54(953*,>5:&3*,9,O&D$'9&2+5:(8M, DO82+($:5'(S295,GHI,F%'9&D75>&,+5D(8E,5:54(9&,>5:&3*?, o5:,J88SO8:Q,15'DQ,-.."[,<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK,%$>, O5'S:D(8M,(2+:(8:(5,DS,+8MS,%$O$>WO,+8$'8+&39:&3*,4S_, M8+$>$4$)(39:&3*@,1$>$_:&,O:($28D,V$'MSEc,M@(:@,<(422$:, (,p'45:>22$:,F-./bK@,1'9&+$39$:8,_5>5:(5,O752:8,(,(::&3*, _5>539&,%$+O(8'>95Ec,'WO:(8X,O&2$Dc,+'5V:$\e,5>5%+$O5= :8)$,:5'9U>9(5@ ^&:(D(,_5>5`,$%(25:&3*,O,+&M,5'+&DS48,M$X8M&,'WO= :(8X,%$+'5D+$O5e,E5D$,848M8:+,M(U>9&DS4+S'$O8E,O8'&= V(D53E(,D$:38%3E(,GHL,F%$'@,<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK@, <5,%$+'98_U,+5D(8E,O8'&V(D53E(,O2D59SEc,25M(,5S+$'9&, D$:38%3E(,FZ'5*5M,(,(:@Q,-.//K@,^,'5M53*,+8E,O8'&V(D53E(, M$X8M&,2+O(8'>9(eQ,X8Q,%$,%(8'O298Q,O,%$42D(3*,'854(53*, M$>84,%(U3($39&::(D$O&,$D5957,2(U,_&e,48%(8E,>$%52$O5:&, :(X,54+8':5+&O:8,M$>848@,^,D$:+8D\3(8,5:54$)(39:&3*, O&:(DWO,O,(::&3*,DS4+S'53*,Fi5o(82,(,(:@Q,-./ [,<(422$:Q, p'45:>22$:Q,-./bK,2+5:$O(,+$,D$48E:&,5')SM8:+,>45,E8>:8E, 9,%$>2+5O$O&3*,+89,GHL,$,DS4+S'$O8E,S:(O8'254:$\3(, VS:>5M8:+WO,M$'54:&3*,(,'8453E(,%$M(U>9&,:(M(,FZ'5*5M, (,(:@Q,-./B[,Y5(>+Q,N$28%*Q,-..!K@,1$,>'S)(8Q,:5298,_5>5:(5, >$+&39c38,9O(c9DWO,%$M(U>9&,%$29398)W4:&M(,D$>5M(, M$'54:&M(,5,$'(8:+53Ec,%$4(+&39:cQ,%$)4c>5M(,:5,D$:+'$O8'= 2&E:8,+8M5+&,(,8M$3E$:54:&M,2+$2S:D(8M,>$,$D'8\4$:&3*, )'S%,2%$7839:&3*,2+5:$O(c,D$:38%3&E:c,'8%4(D53EU,_5>5`, 5M8'&D5`2D(3*,FZ'5*5M,(,(:@Q,-.."Q,-.//[,P$48o5,(,(:@Q, -./-KQ,:$O$9845:>9D(3*,Fi5o(82,(,(:@Q,-./ K,(,29O8>9D(3*, F<(422$:Q,p'45:>22$:Q,-./bK@,L$,O2%(8'5,+89UQ,X8,(2+$+5,'WX:(3, %$M(U>9&,$2$_5M(,$,%$)4c>53*,4(_8'54:&3*,(,D$:28'O5= +&O:&3*,>$+&39c35,(:+S(3E(,M$'54:&3*,E82+,%'9&:5EM:(8E, O,%8O:&M,95D'82(8,DS4+S'$O$,S:(O8'254:5,F%$>$_:(8,E5D, 3*5'5D+8',O$E8:,DS4+S'$O&3*,%$M(U>9&,48O(3c,(,%'5O(3cK@,

(15)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

b.B,

^,%'9&%5>DS,$_S,%$O&X29&3*,O:($2DWO,:548X&,E8>:5D, %$39&:(e,952+'98X8:(8Q,X8,>$+&39c,$:8,298'$D$,'$9SM(5:8E, DS4+S'&,953*$>:(8E@,<(8,9:5M&,_5>5`Q,D+W'8,O8'&V(D$O57&_&, $_(8,+89&,O,_5'>9(8E,$>M(8::&3*,D'U)53*,DS4+S'$O&3*@

deYfaUYgaU hiY>!ULU

R:52+52(Q,R@Q,f'_(:5Q,6@,F/"""K@,Testy psychologiczneQ,+7SM@,,R@,N5,= O$'$O2D5Q,R@,G5+395DQ,L@,69S2+'$O5@,^5'295O5?,1'53$O:(5,L8,= 2+WO,12&3*$4$)(39:&3*,1L1@ R'_S3D48Q,N@,J@,F-..0K@,RM$2,Fu8'2($:,A@.K,%'$)'5M,D$M%S+8= '$O&€@,#*(35)$?,6166@ n$2D(Q,1@,F/""BK@,6$3($=%$4(+(354,o54S8,$'(8:+5+($:2,5M$:),1$482, (:,%'82(>8:+(54,".,5:>,%5'4(5M8:+5'&,"/,8483+($:2@,Polish Psychological BulletinQ,24Q,/b/T/A.@ #8:+'SM,n5>5:(5,j%(:((,6%$7839:8E@,F-.."K@,Wiara i religijno!"

Polaków dwadzie!cia lat po rozpocz$ciu przemian ustrojowych,

D$MS:(D5+,9,_5>5`,B C-.."€@,1$_'5:$,9?,*++%?CCOOO@3_$2@%4C 61;6PjG@1jJC-.."CP‚.B ‚."@1iH@

#(83(S3*Q,N@,F-./BK@,1$M(5',O5'+$\3(,O,9M$>&V(D$O5:&M,M$>84S, 6*54$M5,63*O5'+95@,Psychologia Spo ecznaQ 2Q,--T /@ i5o(82Q,#@,J@Q,6(_48&Q,#@,Z@Q,J(SQ,N@,Y@,F-./ K@,#$:V('M5+$'&,V53+$', 5:54&2(2,$V,+*8,M$'54,V$S:>5+($:2,ƒS82+($::5('8?,;:>8%8:>8:+, 23548,o54(>5+($:,(:,5,<8O,k8545:>,25M%48@,Social PsychologyQ, 45Q, B/T B0Q,>$(?,/.@/.-AC/!0 ="BBbC5...-./@ i$)'S84Q,J@Q,N$83D84Q,6@Q,n$OM5:Q,<@,i@,F-./BK@,p4>8'4&,%8$= %48,5:>,M$'54(+&,(:,o('+S54,O$'4>2?,R,3'$22=3S4+S'54,5:54&2(2, $V,84>8'4&,%8$%48v2,M$'54(+&,(:,(:+8'53+(o8,M8>(5@,New Media

and SocietyQ 15Q,-A0T-"B@

H5_'()5'Q,J@,d@Q,^8)8:8'Q,i@,L@Q,G53#544SMQ,d@,#@Q,6+'5*5:Q,p@,N@, F/"""K@,po54S5+(:),+*8,S28,$V,8z%4$'5+$'&,V53+$',5:54&2(2,(:,%2&= 3*$4$)(354,'8285'3*@,Psychological MethodsQ 4,FBKQ,-A-T-""@ H8(:_8')Q,G@Q,^(448'Q,d@Q,R:+$:8:D$Q,j@Q,N$*:Q,j@,1@,F-./-K@, J(_8'5+(:),'852$:,V'$M,+*8,%522($:2?,jo8''(>(:),(:+S(+($:(2+, M$'54,ES>)M8:+2,+*'$S)*,8M$+($:,'85%%'5(254@,Psychological Science, 23Q,A!!TA"bQ,>$(?,/.@//AAC."b0A"A0// B A A@ Z'5*5MQ,N@Q,Y5(>+Q,N@Q,P$48o5Q,6@Q,G$+&4Q,G@Q,;&8'Q,d@Q,^$E3(DQ,6@,1@Q, i(++$Q,1@,Y@,F-./BK@,G$'54,V$S:>5+($:2,+*8$'&?,L*8,%'5)M5+(3, o54(>(+&,$V,M$'54,%4S'54(2M@,Advances in Experimental Social

PsychologyQ,47Q,bbT/B.@

Z'5*5MQ,N@Q,Y5(>+Q,N@Q,<$28DQ,n@,R@,F-.."K@,J(_8'542,5:>,3$:28'= o5+(o82,'84&,$:,>(VV8'8:+,28+2,$V,M$'54,V$S:>5+($:2@,Journal

of Personality and Social PsychologyQ,96,,/.-"T/. 0Q,>$(?,

/.@/.BAC5../b/ /@

Z'5*5MQ,N@Q,<$28DQ,n@,R@Q,Y5(>+Q,N@Q,;&8'Q,d@Q,P$48o5Q,6@Q,i(++$Q, 1@,Y@,F-.//K@,G5%%(:),+*8,M$'54,>$M5(:@,Journal of Personality

and Social PsychologyQ,101Q,B00TB!bQ,>$(?,/.@/.BAC5..-/! A- @

Y5(>+Q,N@,F-../K@,L*8,8M$+($:54,>$),5:>,(+2,'5+($:54,+5(4?,R,2$3(54, (:+S(+($:(2+,5%%'$53*,+$,M$'54,ES>)M8:+@,Psychological ReviewQ

108Q,!/ T!B Q,>$(?,/.@/.BAC..BB=-"b„@/.!@ @!/ @

Y5(>+Q,N@,F-./ K@,Prawy umys . Dlaczego dobrych ludzi dzieli

reli-gia i polityka?Q,+7SM@,R@,<$O5D 6$%$+?,6M5D,67$O5@

Y5(>+Q,N@Q,Z'5*5MQ,N@,F-.."K@,145:8+,$V,+*8,iS'D*8(M(5:2Q,O*8'8, 3$MMS:(+&Q,5S+*$'(+&Q,5:>,253'8>:822,5'8,V$S:>5+($:2,$V,M$'54= (+&@,^?,N@,L@,N$2+Q,R@,#@,P5&Q,Y@,L*$'(2>$++(',F'8>@KQ,Social and

psychological bases of ideology and system justification F2@,BA/T

./K@,jzV$'>?,jzV$'>,f:(o8'2(+&,1'822@

Y5(>+Q,N@Q,N$28%*Q,#@,F-..!K@,L*8,M$'54,M(:>?,Y$O,V(o8,28+2,$V, (::5+8,(:+S(+($:2,)S(>8,+*8,>8o84$%M8:+,$V,M5:&,3S4+S'8=2%8= 3(V(3,o('+S82Q,5:>,%8'*5%2,8o8:,M$>S482@,^?,1@,#5''S+*8'2Q, 6@,J5S'8:38Q,6@,6+(3*,F'8>@KQ,The innate mind F+@,BQ,2@,B0AT B"/K@,jzV$'>?,jzV$'>,f:(o8'2(+&,1'822Q,>$(?,/.@/."BC53%'$V?, $2$"A!./"bBB-!B @..B@../"@

Y5(>+Q,N@Q,P$448'Q,6@,Y@Q,i(52Q,G@,Z@,F/""BK@,RVV83+Q,3S4+S'8Q,5:>, M$'54(+&Q,$',(2,(+,O'$:),+$,85+,&$S',>$)q,Journal of Personality

and Social PsychologyQ,65 F KQ,0/BT0-!@

Y$':$O2D5Q,p@,F-..AK@,Testy psychologiczne. Teoria i praktyka. ^5'295O5?,^&>5O:(3+O$,<5SD$O8,63*$45'@ ;&8'Q,d@Q,P$48o5Q,6@Q,Z'5*5MQ,N@Q,i(++$Q,1@Q,Y5(>+Q,N@,F-./-K@, f:>8'2+5:>(:),4(_8'+5'(5:,M$'54(+&?,L*8,%2&3*$4$)(354,>(2%$= 2(+($:2,$V,284V=(>8:+(V(8>,4(_8'+5'(5:2@,PLoS ONEQ,7 F!KQ,>$(?, /.@/BA/CE$S':54@%$:8@.. -B00@ N5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,L@,F./bK@,Kody (intuicje) mo

-ralne jako predyktory pogl'dów politycznych i spo ecznych@,

1'898:+53E5,:5,D$:V8'8:3E(,1$42D(8)$,6+$O5'9&298:(5,12&,= 3*$4$)((,6%$7839:8EQ,{W>h,@

N5'M5D$O2D(=P$2+'95:$O2D(Q,L@Q,N5'M5D$O2D5=P$2+'95:$O2= D5Q,J@,F-./0K@,Ró%nice p ciowe w zakresie intuicji moralnych@, 1'898:+53E5,:5,D$:V8'8:3E(,1$42D(8)$,6+$O5'9&298:(5,12&3*$= 4$)((,6%$7839:8EQ,^'$375O@ N$83D84Q,6@Q,n$OM5:Q,<@,i@Q,i$)'S84Q,J@,F-./-K@,ZS+,$',)5M8q, L*8,(:V4S8:38,$V,M$'54,(:+S(+($:2,$:,>83(2($:2,(:,o(>8$,)5M82@, Media PsychologyQ 15Q, 0.T !b@ N$2+Q,N@,L@Q,<5%(8'Q,N@,J@Q,L*$'(2>$++('Q,Y@Q,Z$24(:)Q,6@,i@Q,154V5(Q, L@,1@Q,j2+5V(:Q,n@,F-..AK@,R'8,:88>2,+$,M5:5)8,S:38'+5(:+&,5:>, +*'85+,522$3(5+8>,O(+*,%$4(+(354,3$:28'o5+(2M,$',(>8$4$)(354, 8z+'8M(+&q,Personality and Social Psychology BulletinQ,33Q, "!"T/..AQ,>$(?,/.@//AAC./ 0/0A-.AB./.-!@

P828_('Q,6@Q,Y5(>+Q,N@,F-./.K@,G$'54(+&@,^?,6@,H(2D8Q,i@,Z(4_8'+Q, Z@,J(:>98&,F'8>@KQ,Handbook of social psychology,F2@,A"AT!BBK@, d$3*82+8'?,6$3(54,63(8:38,d8285'3*,<8+O$'D@

P48_5:(SDQ,N@,F-./.K@,j'(8:+53E5,:5,>$M(:53EU,2%$7839:c,(,S2%'5= O(8>4(O(5:(8,2&2+8MS,O,D$:+8D\3(8,O,:(8'WO:$\3(,M(U>9&%5`= 2+O$O&3*@,Psychologia Spo ecznaQ 1Q -Tb0@

P4(:8Q,d@,n@,F-.//K@ Principles and practice of structural

equa-tion mode4(:)@,<8O,…$'DQ,J$:>$:?,L*8,ZS(4V$'>,1'822@ P$48o5Q,6@Q,Z'5*5MQ,N@Q,;&8'Q,d@Q,i(++$Q,1@,Y@Q,Y5(>+Q,N@,F-./-K@, L'53(:),+*8,+*'85>2?,Y$O,V(o8,M$'54,3$:38':2,F82%83(544&, 1S'(+&K,*84%,8z%45(:,3S4+S'8,O5',5++(+S>82@,Journal of Research in PersonalityQ,46Q,/! T/" Q,>$(?,/.@/./0CE@E'%@-./-@./@..0@ P$48o5Q,6@Q,684+8'M5:Q,i@Q,P5:)Q,Y@Q,Z'5*5MQ,N@,F-./ K@,n8,= &$:>,P$*4_8'),o2@,Z(44()5:?,pM%5+*&,5:>,>(2)S2+,28:2(+(o(+&, M8>(5+8,)8:>8',>(VV8'8:382,(:,M$'54,ES>)M8:+2Q,>$(?,/.@-/B"C 22':@- !0.B.@ P$22$O2D5Q,G@Q,Y(84Q,R@,u@,F-..BK@,L*8,'845+($:2*(%,_8+O88:, :88>,V$',34$2S'8,5:>,3$:28'o5+(o8,_84(8V2,(:,^82+8':,5:>, p52+8':,pS'$%8@,Political PsychologyQ,24Q,b./Tb/!Q,>$(?,/.@,, ////C,./0-=!"b„@..BB!@ P'8_2Q,i@,J@Q,i8:+$:Q,P@,F-..bK@,L$O5'>,5,M$'8,%'5)M5+(3, 5%%'$53*,+$,M$'54(+&?,R,3'(+(354,8o54S5+($:,$V,P$*4_8')v2,

(16)

b. ,

LjGR6k,NRdGRPj^6P;=Pj6LdkR<j^6P;Q,J;J;R<<R,NRdGRPj^6PR=Pj6LdkR<j^6PR

M$>84@,Psychological Review, 112Q,0-"T0 "Q,>$(?,/.@/.BAC, ..BB=-"b„@//-@B@0-"@

G53D$Q,R@,F-./-K@,;:+S(3E8,M$'54:8,M7$>&3*,%$42D(3*,4(_8'57WO, (,D$:28'O5+&2+WO@,Psychologia Spo ecznaQ 3Q - bT-0.@ <(422$:Q,R@Q,p'45:>22$:Q,R@,F-./bK@,L*8,M$'54,V$S:>5+($:2,+5z=

$:$M&?,6+'S3+S'54,o54(>(+&,5:>,'845+($:,+$,%$4(+(354,(>8$4$)&,(:, 6O8>8:@,Personality and Individual DifferencesQ,76Q,-!TB-Q, >$(?,/.@/./0CE@%5(>@-./ @//@. "@

<(2_8++Q,d@,p@Q,^(42$:Q,L@,i@,F/"AAK@,L844(:),M$'8,+*5:,O8,35:, D:$O?,u8'_54,'8%$'+2,$:,M8:+54,%'$382282@,Psychological

ReviewQ,84 FBKQ,-B/T-b"Q,>$(?/.@/.BAC..BB=-"b„@! @B@-B/@

d,#$'8,L85MQ,F-./bK@,R: A language and environment for

sta-tistical computing,%'$)'5M,D$M%S+8'$O&€@,d,H$S:>5+($:,V$',

6+5+(2+(354,#$M%S+(:)@,u(8::5@,1$_'5:$,9?,*++%2?CCOOO@d=%'$E= 83+@$')C@

d5>D(8O(39Q,1@,F-.//K@,;48,E82+,5S+$'&+5'&9MS,O,%'5O(3$O&M, 5S+$'&+5'&9M(8q,P'&+&D5,SX&+839:$\3(,:5'9U>9(5,%$M(5'S@,

Psychologia Spo ecznaQ 2Q,"AT//-@

d5>D(8O(39Q,1@,F-./bK. Teoria podstaw moralnych a model

podwój-nego pro382S@,d8V8'5+,O&)7$29$:&,%$>3952,„;;,kE59>S,1$42D(8)$,

6+$O5'9&298:(5,12&3*$4$)((,6%$7839:8EQ,{W>h@

6*O8>8'Q,d@,R@Q,G5*5%5+'5Q,G@Q,G(448'Q,N@,F/"!AK@,#S4+S'8,5:>,M$'= 54,>8o84$%M8:+@,^?,N@,P5)5:Q,6@,J5M_,F'8>@KQ,The emergence

of morality in young children,F2@,/T!BK@,#*(35)$?,f:(o8'2(+&,

$V,#*(35)$,1'822@

6*O8>8'Q,d@,R@Q,GS3*Q,<@,#@Q,G5*5%5+'5Q,G@Q,15'DQ,J@,F/"" K@, L*8,l_(),+*'88m,$V,M$'54(+&,5S+$:$M&Q,3$MMS:(+&Q,5:>,>(o(:= (+&Q,5:>,+*8,l_(),+*'88m,8z%45:5+($:2,$V,2SVV8'(:)Q,52,O844@,^?, R@,n'5:>+Q,1@,d$9(:,F'8>@KQ,Morality and health,F2@,//"T/0"K@, 6+5:V$'>?,6+5:V$'>,f:(o8'2(+&,1'822@

6(>5:(S2Q,N@Q,1'5++$Q,H@Q,o5:,J55'Q,#@Q,J8o(:Q,6@,F-.. K@,6$3(54,>$M= (:5:38,+*8$'&?,;+2,5)8:>5,5:>,M8+*$>@,Political PsychologyQ,

25Q,! bT!!.Q,>$(?,/.@////CE@/ 0AT"--/@-.. @.. ./@z@

LS'(84Q,p@,F/"!BK@,The development of social knowledge: Morality

and convention@,#5M_'(>)8?,#5M_'(>)8,f:(o8'2(+&,1'822@

u5:,J88SO8:Q,H@Q,15'DQ,N@,Y@,F-.."K@,18'38%+($:2,$V,2$3(54,>5:= )8'2Q,M$'54,V$S:>5+($:2Q,5:>,%$4(+(354,$'(8:+5+($:@,Personality

and Individual DifferencesQ,47Q,/0"T/ABQ,>$(?,/.@/./0CE@%5(>@,,

-.."@.-@./A@

^$E3(29D8Q,n@,F-.//K@,Psychologia spo eczna@,^5'295O5?,^&>5O= :(3+O$,<5SD$O8,63*$45'@

Z&:j9(*+/ U

Kwestionariusz kodów moralnych k567l8dm

hMNST n] JS>9(8Q,$38:(5Ec3,O,X&3(S,3$>9(8::&MQ,39&,>5:8,953*$O5:(8,E82+,>$_'8Q,39&,978Q,_($'c,%$>,SO5)U,'WX:8,D'&+8'(5@, ^,E5D(M,2+$%:(S,%$:(X298,D'&+8'(5,2c,O5X:8,>45,15:(C15:5,%'9&,$38:(8,>5:8)$,953*$O5:(5,E5D$,>$_'8,4S_,978q,1'$2(M&, $>%$O(8>9(8e,9)$>:(8,9,%$:(X29c,2D54cQ,959:5395Ec3,D'9&X&D,%'9&,$>%$O(8>:(8E,4(39_(8? n k>83&>$O5:(8,:(8O5X:8 o <(8O5X:8 p d5398E,:(8O5X:8 q d5398E,O5X:8 r ^5X:8 s k>83&>$O5:(8,O5X:8 1'9&D75>? 1'9&,$38:(8,39&E8)$\,953*$O5:(5,E5D$,>$_'8,4S_,978,E5D,O5X:&,E82+,>45,15:(C15:5? / - B b 0 V5D+Q,39&,PO@S H@?ONH@QC` M\@DEGF M OICDBJX[t

N8\4(,>45,15:(C15:5,%$2+U%$O5:(8,9)$>:(8,9,+'5>&3Ec,E82+,O5X:8Q,5_&,2+O(8'>9(eQ,X8,D+$\,%$2+c%(7,>$_'98,4S_,h48Q, :548X&,%$2+5O(e,D'9&X&D,O,D$4SM:(8, ,Fraczej wa%neKQ,b,Fwa%neK,4S_,0,Fzdecydowanie wa%neK,O,9548X:$\3(,$>, +8)$Q,E5D,O5X:8,>45,15:(C15:5,E82+,+$,D'&+8'(SM@

N8\4(,E8>:5D,+$,D'&+8'(SM,:(8,E82+,(2+$+:8,>45,15:(C15:5Q,%'9&,$38:(8,>5:8)$,953*$O5:(5,:548X&,%$2+5O(e,D'9&X&D, O,D$4SM:(8,/,Fzdecydowanie niewa%neKQ,-,Fniewa%neK,4S_,B,Fraczej niewa%neK@

(17)

, 1jJ6PR,RiR1LR#NR,KWESTIONARIUSZA KODÓW MORALNYCH,FGHI=1JK,

b.b,

8IMB @JFEGF JMBXF\@S MCJ^@QCEGC XCP@ D@AIF RKA M`F XCP QCcEB XF?O DRC 8CEGu8CEC VCPOv n o p q r s

, /K, 39&,D+$\,S3(8'%(57,8M$3E$:54:(8[ , -K, 39&,D+$\,_&7,+'5D+$O5:&,(:5398E,:(X,(::([ , BK, 39&,39&E8\,>9(575:(5,_&7&,%'98E5O8M,M(7$\3(,>$,$E39&9:&[ , K, 39&,D+$\,$D5957,_'5D,2953S:DS,>45,O75>9&[ , bK, 39&,D+$\,%$)O573(7,9525>&,39&2+$\3(,(,%'9&9O$(+$\3([ , 0K, 39&,D+$\,+'$2939&7,2(U,$,D$)$\,275_8)$,4S_,_89_'$::8)$[ , AK, 39&,D+$\,953*$O57,2(U,:(8S393(O8[ , !K, 39&,D+$\,9'$_(7,3$\Q,5_&,9>'5>9(e,O752:c,)'S%U[ , "K, 39&,D+$\,%$2+U%$O57,9)$>:(8,9,+'5>&3Ec[ /.K, 39&,D+$\,9'$_(7,3$\,$_'9&>4(O8)$[ //K, 39&,D+$\,953*$O57,2(U,$D'S+:(8[ /-K, 39&,D$MS\,$>MWO($:$,E8)$CE8E,%'5O[ /BK, 39&,D+$\,$D5957,_'5D,4$E54:$\3(,O$_83,2O$E8E,)'S%&[ / K, 39&,39&E8\,>9(575:(5,_S'9c,S2+54$:&,%$'9c>8D,X&3(5,2%$7839:8)$[ /bK, 39&,D+$\,%$2+U%$O57,+5DQ,5_&,:(8,$_'59(e,n$)5@ hMNST o] 1'$2(M&,$,%'9839&+5:(8,%$:(X29&3*,2+O(8'>98`,(,S2+$2S:D$O5:(8,2(U,>$,:(3*,9)$>:(8,9,%$:(X29c,2D54cQ,2+5O(5Ec3,D'9&= X&D,%'9&,$>%$O(8>:(8E,4(39_(8@ n k>83&>$O5:(8,2(U,:(8,9)5>95M@ o <(8,9)5>95M,2(U@ p d5398E,2(U,:(8,9)5>95M@ q d5398E,2(U,9)5>95M@ r k)5>95M,2(U@ s k>83&>$O5:(8,2(U,9)5>95M@, n o p q r s /0K, ^2%W739S3(8,>45,3(8'%(c3&3*,E82+,:5EO5X:(8E29c,3:$+c,397$O(8D5@ /AK, N8\4(,S2+5:5O(5,2(U,:$O8,%'5O$Q,+$,:5EO5X:(8E298,E82+Q,5_&,O29&23&,_&4(,+'5D+$O5:(, 2%'5O(8>4(O(8@ /!K, N82+8M,>SM:&,9,*(2+$'((,M$E8)$,D'5ES@ /"K, 6953S:8D,>45,O75>9&,(,5S+$'&+8+WO,E82+,39&M\Q,398)$,%$O(::&,:5S39&e,2(U,O29&2+D(8, >9(83(@ -.K, <(8,:548X&,'$_(e,'9839&,$_'9&>4(O&3*Q,:5O8+,E8\4(,:(D$MS,:(8,>9(8E8,2(U,D'9&O>5, 9,+8)$,%$O$>S@ -/K, N8>:c,9,:5E)$'29&3*,'9839&Q,E5D(8,M$X8,9'$_(e,397$O(8DQ,E82+,2D'9&O>98:(8,_89_'$:= :8)$,9O(8'9U3(5@ --K, 6%'5O(8>4(O8,+'5D+$O5:(8,$_&O5+84(,E82+,%$>2+5Oc,>$_'8)$,2%$78398`2+O5@ -BK, <548X&,_&e,4$E54:&M,O,2+$2S:DS,>$,397$:DWO,'$>9(:&Q,:5O8+,)>&,9'$_(c,3$\,978)$@

Cytaty

Powiązane dokumenty

Za najważniejsze należy uznać: niski rating i wysokie koszty obsługi długu, wysoki poziom zadłużenia zagranicznego Skarbu Państwa (SP), wysoki poziom deficytu podsektora rządu

1 Correspondence address: e-mail: krzysztofkrajewski94@gmail.com.. The “Family 500+” programme versus the economic activity of women... 45 focuses on the essence of “Family 500+”

Users do not need to have a bank account, they simply register with the communication service provider for an account, bring cash to one of their autho- rized agents (typically

Poza ryzykiem stopy procentowej oraz ryzykiem walutowym kapitału i odsetek dodatkowo pojawiły się dwa nowe ryzyka: ryzyko zmiany spreadów walutowych (banki swobodnie ustalały

We have selected some survey results, which, in our opinion, are crucial for the formation of the institutional environment in Ukraine and Poland and for de- termining the

Z założenia system ePUAP jest platformą do realizacji usług w całej administracji publicznej (rządowej i samorządowej) i wszystkie urzędy powinny mieć na niej swoją

Uzyskane wyniki pozwoliły zarówno na określenie stopnia występowania e-usług o charakterze ogólnopolskim (BIP, ePUAP, geoportal) oraz na zidentyfikowanie pozostałych usług,

W rzeczywistości postać wzorów wykorzystywanych do obliczeń ryzyka na II poziomie w wysokopoziomowej analizie ryzyka nie jest aż tak istotna – o jej jakości nie