Łucja Ginko
Stylizacja biblijna w "Anhellim",
Antonina Miklasińska-Lubaszewska,
"Zeszyty Naukowe Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Prace
Historycznoliterackie", z. 29 (1974) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 18/1 (55), 251
( I I ) MIELĄSlfrSKA-LUBASZEWSKA Antonina: S t y l i z a c j a b i b l i j n a w "A n h e llim ". "Z eszy ty Naukowe U n iw ersytetu Ja g ie llo ń s k ie g o . Prace H is t o r y c z n o lit e r a c k ie " 1974 z. 29 s . 29-46.
Autorka rozumie s t y l i z a c j ę jako twórcze naw iązanie do ja k ie g o ś w zo rca, u ja w n ia ją c e s i ę w trz ec h p łaszczyzn ach utworu: jęz y k o w ej, tem atycznej i k o n s tru k c y jn e j, i bada s t y l i z a c j ę b i b l i j n ą w "A n h e llim " na tych w ła ś n ie p łaszczy zn a ch , przyjm ując za w zorzec s t y l tłum aczenia " B i b l i i " p rzez Jakuba W ujka. Do n a jb a r d z ie j w y ra z isty c h elementów s t y l i z a c j i w p la n ie językowym z a l i c z a : pewne formy m o rfo lo giczn e z a c z e rp n ię t e z XVI w. p o lsz c zy zn y , wyrazy pochodzenia b i b l i j n e g o , ana^oryczną budowę zdań, wyraźny schemat rytm iczny. Taki do bór środków s łu ż y , j e j zdaniem, wprowadzeniu t o n a c ji w z n io s ł o ś c i i pow agi, tworzy t ł o p a r a b o lic z n e . S t y l i z a c j ę tematy czną ś l e d z i autorka poprzez w yodrębn ien ie toposów z "A n h e l le g o " mających swe ź ró d ło w B i b l i i . W k o n s tru k c ji św ia ta przed staw ion ego p o d k re śla p ro s to tę kompozycji n a r r a c y jn e j i f a b u l a r n e j : w utworze dominuje czas p r z e s z ły , a poszczególn e sekwencje zdarzeniow e mają formę p rz y p o w ie ś c i, tak c h a ra k te ry sty c z n ą d la B i b l i i .
BP/55/63 Ł .G .
( I I ) MUCHA Bogusław : P o lsk a i Polacy
w
ż y ciu i tw ó rczo ś c i A le k sa n d ra B ie s tu ż e w a -M a rlin e k le g o . "Z eszy ty Naukowe U n iw ersy te tu J a g ie llo ń s k ie g o . Prace H is t o r y c z n o lit e r a c k ie " 1974 z . 29 s . 155-176.A rty k u ł p rzy n o si m a te ria ły dotyczące kontaktów A le k sa n d ra B ie s tu ż e w a -M a rlin s k ie g o z Polakami o raz tematyki p o l s k i e j w je g o utw orach. Okres n a j s i ln i e j s z y c h związków poety z P o ls k ą - to l a t a 1821-1822, kiedy przebyw ał wraz ze swym pułkiem na t e r e n ie L itw y . U cz y ł s i ę wtedy języka p o ls k ie g o , c z y t a ł p o ls k ie k s i ą ż k i , poznawał o b y c z a je . Wiedzę tę sp o ż y t kował p ó ź n ie j w swoich utw orach, w których j e s t mowa o p rz e s z ł o ś c i P o ls k i (m .in . nowela " Z d r a j c a " , opowieść " N a ja z d y " ), przy czym in te re s o w a ły go zw łaszcza te momenty, które w p ły n ę ły na d z i e j e je g o o jc z y s te g o k r a ju . W ie le wzmianek o na s z e j l i t e r a t u r z e i h i s t o r i i z n a jd u je s i ę w szk icach l i t e r a c k ic h B iestu żew a. Tematyka p o lsk a znika z je g o utworów po r . 1831, wraz ze zmianą stosunku do Polaków - po powstaniu listopadow ym .
