URZĄD SKARBOWY WROCŁAW STARE MIASTO. Informator dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Stan prawny- kwiecień 2012 r.

URZĄD SKARBOWY WROCŁAW STARE MIASTO

Informator dla osób

rozpoczynających działalność gospodarczą

Stan prawny- kwiecień 2012 r.

2

I. WPROWADZENIE ………..……… 3

II. PKD DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEDSIĘBIORCY ...4

III. REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ………6

1. Centralna ewidencja i informacja o działalności gospodarczej ………….6

2. Sąd Rejestrowy ………...11

IV. URZĄD SKARBOWY………..12

1. Numer identyfikacji podatkowej (NIP) ………12

2. Właściwość miejscowa organów podatkowych ………...13

3. Podatek dochodowy od osób fizycznych ……….…17

Zasady ogólne: opodatkowanie według skali podatkowej ………...19

Zasady ogólne: opodatkowanie według stawki liniowej – 19% ………..22

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ………..…24

Karta podatkowa ………. 26

4. Podatek dochodowy od osób prawnych ……….. 28

5. podatek od towarów i usług (VAT) ……….…30

6. Możliwość zawieszenia działalności gospodarczej ……….35

7. Sankcje przewidziane w ustawie Kodeks karny skarbowy ………..40

V. RACHUNKI BANKOWE ……….41

VI. ZUS ………42

SPIS TREŚCI

3

Decyzja o podjęciu prowadzenia własnej działalności gospodarczej pociąga za sobą szereg obowiązków oraz powinności wobec różnych instytucji i urzędów publicznych. Bardzo istotnym jest pierwszy etap realizacji tej decyzji tzn.

zarejestrowanie (zgłoszenie) działalności, wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz sposobu rozliczania podatku od towarów i usług - VAT. Jest to jedna z najważniejszych decyzji przedsiębiorcy. Od niej bowiem zależy nie tylko sposób naliczania i opłacania podatków oraz rodzaj prowadzonych ewidencji, ale również zakres obowiązków wobec Urzędu Skarbowego. Dokonując wyboru spośród wszystkich możliwych opcji przedsiębiorca musi uwzględniać nie tylko wysokość obciążeń finansowych.

Każda z form opodatkowania to inne ograniczenia, przywileje, obowiązki ewidencyjne oraz szereg pozostałych okoliczności, które należy brać pod uwagę podejmując decyzje.

Zagadnienia dotyczące podejmowania, wykonywania i likwidacji (zakończenia) działalności gospodarczej zostały ściśle uregulowane w przepisach prawnych.

Wśród szeregu aktów prawnych odnoszących się do tych kwestii dominujące znaczenie mają:

− ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010r. Nr 220, poz.1447 ze zm.),

− ustawa z dnia 15 września 2000r.- Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz.1037 ze zm.),

− ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) – w odniesieniu do spółek cywilnych,

− ustawa z dnia 20 sierpnia 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007r. Nr 168, poz. 1186 ze zm),

− ustawa z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004r. Nr 269, poz. 2681 ze zm),

− ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.

U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585 ze zm),

I. WPROWADZENIE

4

W związku z tym, że polski system prawny daje możliwość wyboru formy organizacyjno-prawnej w jakiej będziemy prowadzić działalność gospodarczą, pierwszą ważną decyzją, którą należy podjąć, jest właśnie wybór tej formy.

Działalność gospodarczą można prowadzić:

1) pod własnym nazwiskiem jako indywidualną działalność gospodarczą, 2) w formie spółki cywilnej,

3) w formie spółki prawa handlowego:

− osobowej (spółka jawna, komandytowa, partnerska, komandytowo-akcyjna),

− kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna),

4) w innych mniej popularnych formach np. spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje.

Działalność gospodarczą należy zarejestrować w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, którą prowadzi minister właściwy do spraw gospodarki bądź też w sądzie rejestrowym w zależności od wybranej formy organizacyjno-prawnej. Po uzyskaniu wpisu działalności gospodarczej do właściwej ewidencji lub rejestru uzyskuje się status przedsiębiorcy.

II. PKD DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEDSIĘBIORCY

Każdy przedsiębiorca, niezależnie od formy prawnej, w jakiej prowadzi firmę, jest zobowiązany określić rodzaj wykonywanej działalności zgodnie z obowiązującym systemem kodów PKD. Podanie tych kodów niezbędne jest już w momencie zakładania własnej firmy i towarzyszy przedsiębiorcy na każdym etapie jej prowadzenia. Wszelka zmiana przedmiotu działalności firmy wiąże się z obowiązkiem zmian kodów PKD.

Zakładając własną firmę na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej przedsiębiorca wypełnia wniosek CEIDG-1. W rubryce 06.3.1 zobowiązany jest określić przeważający rodzaj wykonywanej działalności gospodarczej, podając 5-znakowy symbol według klasyfikacji PKD 2007.

5

Obowiązek takiego określenia działalności dotyczy również przedsiębiorców podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Obecnie wiążąca przedsiębiorców klasyfikacja PKD obowiązuje od 1 stycznia 2008r. i jest zgodna z klasyfikacjami europejskimi.

Przedsiębiorcom dopiero rozpoczynającym prowadzenie własnego biznesu zależy na takim dopasowaniu kodów PKD do wykonywanej działalności, aby nie ograniczały możliwości rozwoju firmy w momencie rozszerzania zakresu jej działalności. Trzeba bowiem pamiętać, iż każda zmiana dotycząca przedsiębiorcy lub prowadzonej przez niego działalności wiąże się z obowiązkiem powiadomienia organu rejestrującego firmę. Przykładowo przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą jest zobowiązany do powiadamiania organu ewidencyjnego o wszelkich zmianach w terminie 7 dni od ich zaistnienia. Oznacza to więc, że jeżeli zdecyduje się na rozszerzenie prowadzonej działalności, np. o świadczenie nowych usług, to musi tę zmianę zgłosić do ewidencji poprzez wpisanie na formularzu CEIDG-1 kolejnych kodów PKD, określających nową działalność.

Jak dopasować kody?

Wybierając kody PKD dla swojej firmy, przedsiębiorca powinien zacząć, od wyboru tzw. rodzaju działalności przeważającej. To ten właśnie kod powinien być wpisany w wypełnianym formularzu, na pierwszym miejscu. Chodzi tu o określenie tego rodzaju wykonywanej w firmie działalności, która będzie dominująca. Dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, a także osób fizycznych prowadzących własne firmy przeważający rodzaj działalności można określić na podstawie procentowego udziału poszczególnych rodzajów działalności w ogólnej wartości przychodów ze sprzedaży. Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie tego miernika, ustala się ją na podstawie udziału pracujących wykonujących poszczególne rodzaje działalności w ogólnej liczbie pracowników. Działalność drugorzędna jest każdym innym rodzajem działalności, której efektem końcowym są wyroby lub usługi wykonywane dla strony trzeciej. Działalności przeważająca i drugorzędna są

6

zazwyczaj wykonywane przy wsparciu pewnej liczby działalności pomocniczych, takich jak księgowość, magazynowanie, zaopatrzenie, promocja sprzedaży, naprawa, konserwacja, itp. Tak więc, działalności pomocnicze to te, które są wykonywane wyłącznie po to, by wesprzeć działalność przeważającą lub drugorzędną przedsiębiorcy, poprzez dostarczanie wyrobów lub usług na potrzeby wyłącznie tego podmiotu.

III. REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

 CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Wykonywanie wszelkich czynności mających znamiona działalności gospodarczej podlega rejestracji. Od 1 lipca 2011 r. wszyscy przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą są ewidencjonowani w centralnym rejestrze CEIDG, który został zdefiniowany w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm).

Prowadzi go w systemie teleinformatycznym minister właściwy do spraw gospodarki.

Zadaniem CEIDG jest:

a) ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi;

b) udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie;

c) umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego;

7

d) umożliwienie ustalenia terminu i zakresu zmian wpisów w CEIDG oraz wprowadzającego je organu.

Ponadto, dla osób fizycznych będących przedsiębiorcami, w miejsce dotychczasowych 4 formularzy kierowanych do różnych organów i instytucji w związku z podjęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej, wprowadzono jeden zintegrowany wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej CEIDG. Osoba fizyczna składa wniosek o wpis do CEIDG za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego na stronie internetowej CEIDG oraz w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw gospodarki.

System teleinformatyczny CEIDG przesyła wnioskodawcy na wskazany adres poczty elektronicznej potwierdzenie złożenia wniosku.

Wniosek o wpis do CEIDG może być również złożony w wybranym przez przedsiębiorcę urzędzie gminy:

1) osobiście albo

2) wysłany listem poleconym.

Organ gminy weryfikuje treść wniosku pod względem formalnym i potwierdza wnioskodawcy za pokwitowaniem, przyjęcie wniosku. Organ gminy przekształca wniosek na formę elektroniczną i przesyła do CEIDG nie później niż następnego dnia roboczego od jego otrzymania. Wpis do CEIDG jest dokonywany, jeżeli wniosek jest złożony przez osobę uprawnioną i jest poprawny CEIDG przesyła odpowiednie dane zawarte we wniosku o wpis do CEIDG niezbędne dla uzyskania albo zmiany wpisu w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszenia aktualizacyjnego, o którym mowa w przepisach o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, zgłoszenia płatnika składek albo ich zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo zgłoszenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej, niezwłocznie, nie później niż następnego dnia roboczego po dokonaniu wpisu, odpowiednio do:

1) właściwego naczelnika urzędu skarbowego wskazanego przez przedsiębiorcę,

8 2) Głównego Urzędu Statystycznego,

3) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo Centrali Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

- wraz z informacją o dokonaniu wpisu do CEIDG.

Jeżeli przedsiębiorca składający wniosek o dokonanie wpisu do CEIDG nie ma nadanego NIP, CEIDG przesyła zgłoszenie płatnika składek w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo zgłoszenie oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników po otrzymaniu od właściwego naczelnika urzędu skarbowego nadanego NIP i uzupełnieniu wniosku o ten numer.

Przedsiębiorca może podjąć działalność w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W związku z powyższym konieczne jest, przed przystąpieniem do wypełnienia wniosku CEIDG, rozważenie kilku podstawowych kwestii, dotyczących:

1) prawidłowego wskazania naczelnika urzędu skarbowego

Na formularzu CEIDG-1 przedsiębiorca zobowiązany jest do wskazania właściwego naczelnika urzędu skarbowego, do którego organ ewidencyjny przekaże dane z przedmiotowego wniosku w celu dokonania wpisu lub zaktualizowania danych w ewidencji podatników i nadania NIP w przypadku jego braku. Właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego dla nadania NIP lub dokonania zgłoszenia aktualizacyjnego jest:

 dla podatnika podatku VAT (który nie korzysta ze zwolnienia) prowadzącego działalność opodatkowaną na terenie objętym zakresem działania jednego organu podatkowego - naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca wykonywania działalności opodatkowanej podatkiem VAT,

 dla podatnika podatku VAT (który nie korzysta ze zwolnienia) prowadzącego działalność opodatkowaną na terenie objętym zakresem działania więcej niż jednego organu podatkowego - naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania,

9

 dla podatników podatku VAT, nieposiadąjacych stałego miejsca zamieszkania albo stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju właściwym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Dla pozostałych podatników, będących podatnikami podatku dochodowego, co do zasady, naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania (wyjątek stanowi „karta podatkowa” wówczas właściwość organu podatkowego ustala się według miejsca położenia zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, a w razie niedopełnienia zgłoszenia działalności do ewidencji lub gdy działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu – według miejsca zamieszkania podatnika lub siedziby spółki, a jeżeli nie można ustalić siedziby spółki – według miejsca zamieszkania jednego ze wspólników. Jeżeli działalność jest prowadzona w kilku zorganizowanych zakładach na terenie objętym właściwością miejscową kilku naczelników urzędów skarbowych, właściwość ustala się według miejsca wskazanego przez podatnika jako siedzibę działalności).

2) wyboru formy prawnej wykonywanej działalności gospodarczej tzn.:

 działalność prowadzona samodzielnie – wniosek CEIDG-1,

 działalność w formie spółki cywilnej – wniosek CEIDG-1,

 działalność w formie spółki prawa handlowego - zgłoszenie identyfikacyjne/aktualizacyjne NIP-2 z odpowiednimi załącznikami (w tym NIP- D).

3) wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym

 zasady ogólne według skali podatkowej, lub podatek liniowy,

 ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,

 karta podatkowa.

Należy pamiętać o konieczności złożenia w formie pisemnej oświadczenia (wniosku) o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Przepisy o podatku dochodowym nakładając obowiązek zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego np. o wyborze formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy czy rodzaju prowadzonych urządzeń księgowych nie wskazują, że zawiadomienie to powinno być złożone bezpośrednio naczelnikowi

10

urzędu skarbowego. Zatem, zgłoszenie powyższych informacji należy uznać za dopełnienie stosownych obowiązków o ile złożenie wniosku CEIDG-1 nastąpiło z zachowaniem wskazanych w przepisach podatkowych terminów.

W przypadku wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej należy złożyć nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, a w pozostałych przypadkach do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Należy pamiętać, iż wybrany sposób lub forma opodatkowania dochodów (przychodów) obowiązuje przez cały rok podatkowy chyba, że podatnik utraci prawo do stosowania wybranej formy opodatkowania. Niezłożenie na czas oświadczenia (wniosku) skutkuje przyjęciem formy opodatkowania na zasadach ogólnych i opłacania podatku dochodowego według skali podatkowej.

4) opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz rejestracji w zakresie transakcji wewnątrzwspólnotowych

Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług (niepodlegający zwolnieniu) lub rezygnujący ze zwolnienia, zobowiązani są dokonać zgłoszenia rejestracyjnego na formularzu VAT-R przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Rejestracja w zakresie podatku VAT wymaga uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 170 zł, którą należy wpłacić na odpowiedni rachunek bankowy urzędu gminy/miasta.

Podatnicy, którzy złożą zgłoszenie rejestracyjne, będą zarejestrowani przez naczelnika urzędu skarbowego, jako podatnicy VAT, z tym, że podatnicy dokonujący sprzedaży opodatkowanej będą zarejestrowani, jako podatnicy VAT czynni, a pozostali jako podatnicy VAT zwolnieni.

11

Dodatkowo przedsiębiorcy, którzy zamierzają dokonywać transakcji z podmiotami z państw będących członkami Unii Europejskiej zobowiązani są do wypełnienia formularza VAT-R w części C.3

Należy pamiętać, iż rejestracji w zakresie podatku VAT należy dokonać poprzez osobiste złożenie odpowiednich dokumentów we właściwym urzędzie skarbowym osobiście lub za pośrednictwem urzędu pocztowego.



Nieco inaczej przebiega proces rejestracji przedsiębiorcy, który chce założyć spółkę prawa handlowego (np. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną, spółkę jawną). Najpierw należy sporządzić umowę spółki. Od jej formy prawnej zależy, czy umowa będzie sporządzona w formie aktu notarialnego (np.

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), czy wystarczy zwykła forma pisemna (spółka jawna, spółka partnerska). Następnie należy udać się do Sądu Rejestrowego. Tam, według ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, w jednym okienku składane są wnioski: wniosek o nadanie numeru REGON, zgłoszenie płatnika składek według przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych oraz wniosek o nadanie numeru NIP druk NIP-2.

Jeżeli działalność gospodarczą prowadzona będzie w formie spółki prawa handlowego (jawnej, komandytowej, partnerskiej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej) wówczas należy dokonać rejestracji sądowej. Wszystkie w/w spółki powstają dopiero z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Postępowanie rejestrowe jest bardzo sformalizowane – wnioski o wpis składa się na specjalnych formularzach określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Wzory tych formularzy znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (www.ms.gov.pl). Również na tej stronie są zamieszczone adresy wszystkich sądów rejestrowych.

12

IV. URZĄD SKARBOWY

 NUMER IDENTYFIKACJI PODATKOWEJ (NIP)

Podstawowe akty prawne:

- Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm..),

- Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm. ),

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 września 2009r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 161, poz.

1282),

- Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r. nr 106 poz. 622),

- Ustawa z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. nr 131, poz. 764).

Każdy podatnik musi posiadać swój identyfikator podatkowy. W przypadku podatników, innych niż osoby fizyczne objęte tylko rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług – identyfikatorem podatkowym jest numer identyfikacji podatkowej (NIP). Numer identyfikacji podatkowej nadawany jest przez naczelnika urzędu skarbowego i służy do ewidencji podatników i płatników. Aby go uzyskać, musisz złożyć zgłoszenie identyfikacyjne na właściwym formularzu.

Osoby fizyczne podlegające wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) zgłoszenia o nadanie NIP dokonują na wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG-1). Wniosek ten można wypełnić w formie papierowej i złożyć w

13

dowolnym urzędzie gminy lub za pośrednictwem sieci Internet, posługując się formularzem dostępnym na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG): www.ceidg.gov.pl. Wniosek taki musi być opatrzony albo kwalifikowanym e-podpisem albo profilem zaufanym. Warunkiem korzystania z profilu zaufanego jest utworzenie konta na ePUAP.

Osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami (niepodlegające wpisowi do CEIDG np. rolnik, komornik sądowy), dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego na druku NIP-7 do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach ewidencji.

Dla pozostałych podatników, niebędących osobami fizycznymi ma zastosowanie formularz NIP-2, który w odniesieniu do podmiotów podlegających wpisowi do KRS winien być złożony wraz z wnioskiem o wpis do rejestru przedsiębiorców w sądzie rejestrowym.

Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych podatków, bez względu na wybraną formę opodatkowania, liczbę i rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Nadanie numeru identyfikacji podatkowej nie podlega opłacie.

W przypadku jakichkolwiek zmian dotyczących m.in. nazwiska, nazwy firmy, adresu zamieszkania, miejsc wykonywania działalności gospodarczej itp., obowiązkowo należy dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego.

II.

 WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA ORGANÓW PODATKOWYCH

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa. Natomiast organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności

14

podatkowej osoby trzeciej jest organ podatkowy właściwy dla podatnika, płatnika lub inkasenta.

Zmiana właściwości miejscowej organu podatkowego

W przypadku, gdy po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń. Ale należy zaznaczyć, że organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustala się według miejsca pobytu osoby fizycznej, jeżeli nie ma ona miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przy opodatkowaniu małżonków mających różne miejsca zamieszkania, jeżeli na ich wniosek podlegają oni łącznemu opodatkowaniu, właściwość miejscową ustala się według miejsca zamieszkania jednego z małżonków, wskazanego we wspólnym rocznym zeznaniu podatkowym.

W przypadku spółki niemającej osobowości prawnej właściwym miejscowo organem podatkowym, w którym składa się sprawozdanie finansowe dołączone do zeznania podatkowego, jest:

1) organ podatkowy właściwy ze względu na adres siedziby spółki, jeżeli przynajmniej dla jednego wspólnika jest on właściwy,

2) organ podatkowy właściwy dla jednego ze wspólników wedle ich wyboru, jeżeli organ podatkowy, o którym mowa w pkt 1, nie jest właściwy dla żadnego ze wspólników, a jeżeli wspólnicy nie dokonali wyboru - organ podatkowy właściwy dla wspólnika wskazanego w pierwszej kolejności w umowie spółki.

15 Podatek dochodowy od osób prawnych

W sprawach podatku dochodowego od osób prawnych właściwy miejscowo jest organ podatkowy według adresu siedziby wynikającej:

1) z odpowiedniego rejestru lub

2) ze statutu lub umowy, jeżeli adres siedziby nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze.

Właściwym w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych podatkowej grupy kapitałowej jest organ podatkowy właściwy w sprawach tego podatku dla spółki reprezentującej taką grupę, wskazanej w umowie o jej utworzeniu.

Podatek od towarów i usług

Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054) właściwym dla podatnika organem podatkowym w sprawach opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustala się dla:

1) osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej – ze względu na adres siedziby,

2) osób fizycznych - ze względu na miejsce zamieszkania.

Natomiast w przypadku podatników:

1) o których mowa w art. 16 i w art. 17 ustawy o VAT, a mianowicie:

- dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy,

- na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło

16

na towar zostało zawieszone, w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną,

- uprawnionych do korzystania z procedury celnej obejmującej uszlachetnianie czynne, odprawę czasową, przetwarzanie pod kontrolą celną, w tym również osoby, na które, zgodnie z odrębnymi przepisami, zostały przeniesione prawa i obowiązki związane z tymi procedurami,

- dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

- będących usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nie posiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju,

- nabywających towary, jeżeli dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju,

- obowiązanych do zapłaty podatku na podstawie art. 42 ust. 8 lub ust. 10 ustawy o VAT (dotyczy nabywców nowego środka transportu będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów), niebędących podatnikami w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, właściwym organem podatkowym jest:

a) dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na adres siedziby, b) dla osób fizycznych - naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania;

2) nieposiadających stałego miejsca zamieszkania lub siedziby albo stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju -właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście.

17

 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

Podstawowe akty prawne:

 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. Nr 0, poz. 361)

 Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz.

930 z późn. zm.)

 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm),

 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. (Dz. U. Nr 219, poz. 1836 z późn. zm.)

 Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.).

Dla potrzeb podatku PIT, działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:

• wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,

• polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

• polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych źródeł przychodów opodatkowanych podatkiem PIT.

Dla potrzeb podatku PIT, wyżej wymienione czynności nie będą uznane za działalność gospodarczą, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,

2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,

18

3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są osoby fizyczne prowadzące indywidualną działalność gospodarczą oraz działalność w formie spółki cywilnej lub jednej z osobowych spółek prawa handlowego tj. spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej lub komandytowo-akcyjnej. Nie dotyczy to spółek kapitałowych tj. spółki z o.o. i spółki akcyjnej, które posiadając osobowość prawną są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem dochodowym od osób fizycznych

Po podjęciu decyzji o prowadzeniu określonej działalności gospodarczej, należy dokonać wyboru formy opodatkowania podatkiem PIT. Wybór ten jest bardzo ważny, gdyż wpływa nie tylko na wysokość przyszłego podatku, ale też na rodzaj i zakres prowadzonych ewidencji księgowych. Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej jest opodatkowanie na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Można też wybrać opodatkowanie według jednolitej 19% stawki podatku bądź jedną ze zryczałtowanych form opodatkowania:

• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, albo

• kartę podatkową.

Opodatkowanie

działalności

19

Czym się różni opodatkowanie na ogólnych zasadach (tj. wg skali podatkowej lub wg jednolitej 19% stawki) od zryczałtowanych form opodatkowania?

• Przy zastosowaniu skali podatkowej lub 19% stawki, podatek obliczany jest od dochodu, tj. różnicy pomiędzy faktycznie uzyskanym przychodem a kosztami jego uzyskania.

• Przy opodatkowaniu ryczałtem, podatek obliczany jest od przychodu, czyli koszty uzyskania przychodu nie będą miały wpływu na wysokość twojego podatku.

• Natomiast przy opodatkowaniu kartą podatkową na wysokość podatku nie ma wpływu ani wysokość przychodu, ani koszty jego uzyskania, gdyż podatek ustalany jest decyzją organu podatkowego.

Przy wyborze formy opodatkowania niezbędna jest zatem znajomość wskaźników ekonomicznych związanych z funkcjonowaniem firmy. Należy m.in. dokonać analizy wielkości spodziewanych przychodów, wydatków, czyli kosztów uzyskania przychodu, w tym również kosztów związanych z prowadzeniem księgowości, które różnią się w zależności od wybranej formy opodatkowania.

ZASADY OGÓLNE

Podatnik może wybrać opodatkowanie według skali progresywnej (18%, 32%) lub opodatkowanie według tzw. stawki linowej (19%).

Opodatkowanie według skali podatkowej

Zasady ogólne są podstawową formą opodatkowania. Przepisy nie zawierają warunków ograniczających możliwość opodatkowania w tej formie co oznacza, że może ją wybrać każda osoba fizyczna, która zdecyduje się na prowadzenie działalności gospodarczej.

Podstawa opodatkowania

Wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych płaconego według skali progresywnej zależy od faktycznie uzyskanych dochodów. Podstawę

20

opodatkowania stanowi dochód, czyli nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. Ustalenie podstawy opodatkowania (ustalenie dochodu) odbywa się na podstawie zapisów dokonywanych w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w księgach rachunkowych. Przed obliczeniem podatku dochód ten można pomniejszyć o składki zapłacone bezpośrednio na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe podatnika oraz osób współpracujących.

Wysokość podatku

Jeżeli dokonano wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych, podatek będzie płacony według obowiązującej w danym roku podatkowym progresywnej skali - skala (tabela) podatkowa zawarta jest w przepisie art. 27 ust.1 updof.

Obowiązki podatnika

Z tą formą opodatkowania wiąże się największa ilość obowiązków. Decydując się na zasady ogólne należy bowiem pamiętać, że obowiązek obliczenie zaliczek na podatek i wpłacanie ich na rachunek urzędu skarbowego należy do podatnika.

Podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, może wybrać okres rozliczeniowy zaliczek na podatek dochodowy – miesiąc lub kwartał.

Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego lub „mali podatnicy”(t.j. tacy, u których wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 Euro), mogą złożyć zawiadomienie o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek, w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. W przypadku nie złożenia zawiadomienia o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek, podatnik zobowiązany jest wpłacać zaliczki co miesiąc. W przypadku miesięcznego sposobu wpłacania zaliczek, pierwszą zaliczkę wpłaca się za miesiąc, w którym dochód przekroczy kwotę powodującą obowiązek zapłaty podatku wyliczoną zgodnie z obowiązującą w danym roku skalą podatkową. Zaliczki miesięczne za okres od stycznia do listopada uiszcza się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc

21

poprzedni. Zaliczkę za grudzień należy uiścić w terminie do dnia 20 stycznia następnego roku podatkowego chyba, że przed upływem tego terminu zostanie złożone zeznanie podatkowe i wpłacony podatek.

Od 2007r. nie ma obowiązku składania miesięcznych deklaracji podatkowych.

Jeżeli dokonano wyboru wpłacania zaliczek co kwartał, pierwszą zaliczkę należy uiścić za kwartał, w którym dochód przekroczy kwotę powodującą obowiązek zapłaty podatku wyliczoną zgodnie z obowiązującą w danym roku skalą podatkową.. Zaliczki kwartalne za pierwszy, drugi i trzeci kwartał uiszczane są w terminie do dnia 20 każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczka za ostatni kwartał jest uiszczana, w terminie do dnia 20 stycznia następnego roku podatkowego chyba, że przed upływem tego terminu złożone zostanie zeznanie podatkowe i jak też dokonana zostanie zapłata podatku. Obliczoną w w/w sposób zaliczkę można obniżyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym. Jednak obniżenie zaliczki o kwotę składki zdrowotnej nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki.

Po zakończeniu roku podatkowego - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego – obowiązkiem podatnika jest złożenie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym i wpłacenia różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania a sumą zapłaconych za dany rok zaliczek.

Zawiadomienie o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek dotyczy również lat następnych (tylko w przypadku „małych podatników”), chyba że w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zostanie złożone zawiadomienie w formie pisemnej o rezygnacji z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek. Jeżeli zaś w danym roku podatkowym zaliczki rozliczne były miesięczne, a podatnik jest małym podatnikiem wg definicji zawartej w art. 5a ust. 20 updof, kwartalną formę rozliczeń można wybrać w terminie do dnia 20 lutego następnego roku podatkowego, składając w tym terminie stosowne zawiadomienie.

22 Obowiązki ewidencyjne

W przypadku wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych, podatnicy maja obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (patrz:

art.24a updof) albo prowadzenia ksiąg rachunkowych. Najbardziej popularną i jednocześnie prostą formą ewidencji jest podatkowa księga przychodów i rozchodów. Księgę należy założyć na dzień rozpoczęcia tej działalności. Ponadto w terminie 20 dni od dnia założenia księgi obowiązkiem podatnika jest zawiadomić (w formie pisemnej) naczelnika urzędu skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania, o jej prowadzeniu.

Opodatkowanie według stawki liniowej – 19%

Warunki opodatkowania

Dochód uzyskany z działalności gospodarczej, może być opodatkowany według 19% stawki (bez względu na wysokość dochodu) – art. 30c updof.

O wyborze tego sposobu płacenia podatku należy powiadomić pisemnie właściwego naczelnika urzędu skarbowego - do dnia 20 stycznia, a w przypadku rozpoczęcia działalność w ciągu roku - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Pamiętać należy, że ta forma płacenia podatku dotyczyć będzie wszystkich prowadzonych rodzajów działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, np.

zarówno prowadzonej samodzielnie jak i w spółce niemającej osobowości prawnej.

Pamiętać należy również o tym, że nie można skorzystać z tego sposobu płacenia podatku wówczas, gdy podatnik wykonuje usługi - na rzecz pracodawcy, u którego był zatrudniony w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym albo też nadal jesteś u niego zatrudniony - odpowiadające czynnościom wykonywanym w ramach prowadzonej działalności.

23 Podstawa opodatkowania i wysokość podatku

Podstawą opodatkowania jest dochód ustalony na podstawie zapisów w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w księgach rachunkowych pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe podatnika oraz osób współpracujących.

Wysokość podatku stanowi 19% podstawy opodatkowania.

Obowiązki podatnika

Podatnik obowiązany jest do wpłacania na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, comiesięcznych zaliczek na podatek. Podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, może jednak wybrać kwartalny sposób wpłacania zaliczek. Jeśli działalność rozpoczęto w trakcie roku podatkowego lub podatnik jest „małym podatnikiem” (t.j. takim, u którego wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 Euro), zawiadomienie o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek składane jest w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zaliczki kwartalne uiszczane są w terminie do dnia 20 każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Obliczoną w w/w sposób zaliczkę można obniżyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym. Jednak obniżenie zaliczki o kwotę składki zdrowotnej nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru składki.

Po zakończeniu roku obowiązkiem podatnika jest złożenie do urzędu skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania, zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT-36L), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego.

Zawiadomienie o wyborze kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek dotyczy również lat następnych (tylko w przypadku „małych podatników”), chyba że, w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zostanie złożone zawiadomienie w formie pisemnej o rezygnacji z kwartalnego sposobu wpłacania zaliczek. Jeżeli

24

zaś w danym roku podatkowym rozliczano zaliczki miesięczne, a podatnik jest małym podatnikiem wg definicji zawartej w art. 5a ust. 20 updof, kwartalną formę rozliczeń można wybrać w terminie do dnia 20 lutego następnego roku podatkowego, składając w tym terminie stosowne zawiadomienie.

Uwaga!

W przypadku wyboru opodatkowania podatkiem liniowym, podatnik traci prawa do:

- wspólnego opodatkowania z małżonkiem,

- preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci,

- korzystania z innych ulg i zwolnień, w tym również z prawa do kontynuacji odliczeń (prawa nabyte).

RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH

Warunki opodatkowania

Chcąc skorzystać z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych należy złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania pisemne oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania w terminie do dnia 20 stycznia, a jeżeli rozpoczęto działalność w trakcie roku – do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Oświadczenie to będzie ważne również w latach następnych, chyba że nastąpiła zmiana formy opodatkowania i poinformowano o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W następnym roku prowadzenia działalności można korzystać z tej formy opodatkowania tylko wtedy, gdy przychody za rok poprzedni nie przekroczą 150 000 Euro. (art. 6 ust. 4 uzpdof).

Należy zwrócić też uwagę, że niektóre rodzaje działalności gospodarczej wykluczają możliwość korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Zalicza się do nich np. prowadzenie aptek, kantorów, lombardów, handel częściami i akcesoriami do pojazdów

25

mechanicznych, wykonywanie większości wolnych zawodów (art. 8 uzpdof oraz wymienione w załączniku nr 2 do ustawy ).

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi przychód, który przed opodatkowaniem pomniejsza się o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.).

Wysokość podatku

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych są zróżnicowane w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej i mogą odpowiednio wynosić: 3%, 5,5%, 8,5%, 17% i 20% przychodu.

Przykładowo:

20% od przychodów osiąganych z działalności w zakresie określonych wolnych zawodów. Wolny zawód to działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu,

17% od przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych, m.in.

wynajmu samochodów osobowych, hoteli, pośrednictwa w handlu hurtowym, 8,5% od przychodów m.in. z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

5,5% od przychodów m.in. z działalności wytwórczej i budowlanej,

26

3% od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5% alkoholu.

Obowiązki podatnika

Korzystając z tej formy opodatkowania podatnik obowiązany jest do prowadzenia ewidencji przychodów i ustalania - co miesiąc – na jej podstawie kwoty podatku podlegającego wpłacie na rachunek bankowy urzędu skarbowego. Wpłat podatku dokonuje się w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień w terminie złożenia zeznania rocznego. Obliczoną w w/w sposób zaliczkę można obniżyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym. Jednak obniżenie zaliczki o kwotę składki zdrowotnej nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Zeznanie roczne o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – składa się w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku.

Decydując się na opodatkowanie w formie ryczałtu nie można rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, ani w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

KARTA PODATKOWA

Warunki opodatkowania

Podobnie jak ryczałt od przychodów ewidencjonowanych również karta podatkowa jest fakultatywną formą opodatkowania. To do podatnika należy decyzja, czy chce z niej skorzystać. Lista rodzajów działalności podlegających opodatkowaniu w formie karty podatkowej jest bardzo obszerna. Aby płacić podatek w formie karty podatkowej, należy prowadzić działalność gospodarczą, która uprawnia do takiego opodatkowania i złożyć przed rozpoczęciem działalności wniosek (na formularzu PIT-16) do właściwego ze względu na miejsce położenia zakładu naczelnika urzędu skarbowego. Naczelnik urzędu

27

skarbowego rozpatrzy wniosek i wyda decyzję, w której ustali wysokość podatku dochodowego poprzez ustalenie jego miesięcznej stawki.

Wysokość podatku

Stawki karty podatkowej ustalane są kwotowo. Ich wysokość uzależniona jest między innymi, od:

− rodzaju i zakresu prowadzenia działalności,

− liczby zatrudnionych pracowników,

− liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza.

Obowiązki podatnika

Prowadząc działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej podatnik zwolniony jest z obowiązków sprawozdawczych – bowiem podatnik opodatkowany w tej formie nie prowadzi dla celów podatku dochodowego żadnych ksiąg, za wyjątkiem podatników zatrudniających pracowników, którzy mają obowiązek prowadzenia ewidencji zatrudnienia oraz kart przychodów pracowników, nie składa zeznań podatkowych ani deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu. (art. 24 ust. 1 uzpdof).

Kwotę podatku ustaloną przez naczelnika urzędu skarbowego w decyzji, pomniejszonej o zapłaconą składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne wpłaca się co miesiąc – do dnia 7 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (a za grudzień w terminie do dnia 28 grudnia), na rachunek urzędu skarbowego.

Po zakończeniu roku obowiązkiem podatnika jest złożenie w urzędzie skarbowym (w terminie do dnia 31 stycznia) deklarację PIT-16A o wysokości zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej, w poszczególnych miesiącach roku podatkowego, składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

Wybierając jako formę opodatkowania kartę podatkową, że nie można rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, ani w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

28

 PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

Podstawowe akty prawne:

- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74 poz. 397),

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie określenia wzorów deklaracji, zeznania, oświadczenia oraz informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. z 2006 r Nr 243 poz. 1761 z późn. zm),

- Ustawa z dnia 15 września 2000r.- Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz.1037 ze zm.),

- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. Nr 152 poz.1223 z późn. zm.)

Warunki opodatkowania

W przypadku podjęcia działalności w formie spółki kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna), to spółka staje się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Rok podatkowy

Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik w statucie albo w umowie spółki postanowi inaczej i zawiadomi o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych 12 miesięcy. W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność gospodarczą.

Podstawa opodatkowania

Podstawę opodatkowania stanowi dochód, czyli nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. Ustalenie podstawy opodatkowania odbywa się na podstawie prowadzonych w firmie ksiąg

29

rachunkowych, prowadzonych zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009r., Nr 152, poz. 1223 ze zm.).

Wysokość podatku

Wysokość podatku stanowi 19 % podstawy opodatkowania.

Obowiązki podatnika

Podatnik podatku dochodowego od osób prawnych jest obowiązany do wpłacania na rachunek właściwego, ze względu na siedzibę firmy, urzędu skarbowego, zaliczkę miesięczną, w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, Zaliczkę za ostatni miesiąc roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Podatnik jednak nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie i dokona zapłaty podatku na zasadach określonych w art.

27 ust. 1.

Podatnicy rozpoczynający działalność, w pierwszym roku podatkowym, oraz mali podatnicy (tj. takim, u którego wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 Euro), mogą wpłacać zaliczki kwartalne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały. Przez kwartał rozumie się kwartał roku kalendarzowego.

Zaliczki kwartalne, podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który jest wpłacana zaliczka. Zaliczkę za ostatni kwartał roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie i dokona zapłaty podatku na zasadach określonych w art. 27 ust. 1.

Podatnicy, którzy wybrali kwartalne wpłaty zaliczek, mają obowiązek w terminie do dnia 20 drugiego miesiąca roku podatkowego zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody.

30

Zawiadomienie, dotyczy lat następnych, chyba że podatnik w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kwartalnych wpłat zaliczek.

Po zakończeniu roku podatkowego spółka ma obowiązek złożenia do właściwego urzędu skarbowego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) CIT – 8 – w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następnego po upływie roku podatkowego.

 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG (VAT)

Podstawowe akty prawne:

- Ustawa z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r.

Nr 177, poz. 1054)

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 04 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.),

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 68, poz. 360),

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (Dz. U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1733 z późn. zm.),

- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 930).

31 Kiedy stajesz się podatnikiem VAT?

Podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w ciągu roku podatkowego, co do zasady są zwolnieni od tego podatku. Zwolnienie to nie dotyczy specyficznych rodzajów działalności gospodarczej wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Obowiązek opodatkowania podatkiem VAT powstaje w chwili, kiedy obroty Ze sprzedaży opodatkowanej przekroczą 150.000 zł w skali roku.

Ze zwolnienia od podatku VAT można zrezygnować, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tej rezygnacji, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. Powrót do zwolnienia od podatku VAT będzie możliwy dopiero po upływie roku licząc od końca roku, w którym zrezygnowano ze zwolnienia.

Korzystając ze zwolnienia od podatku VAT podatnik zobowiązany jest jedynie do prowadzenia ewidencji sprzedaży, w której rejestruje sprzedaż za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Rejestracja podatników VAT

Rejestracji dla celów podatku VAT dokonuje się składając formularz VAT-R (zgłoszenie rejestracyjne) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. W związku z rejestracją VAT podatnik będzie musiał uiścić 170 zł opłaty skarbowej, którą należy wpłacić na rachunek bankowy urzędu gminy/miasta.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy dokonujący lub zamierzający dokonywać transakcji z podmiotami z państw będących członkami Unii Europejskiej są obowiązani do zarejestrowania się dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych. Rejestracji tej dokonują w zgłoszeniu rejestracyjnym/aktualizacyjnym VAT-R.

Podatnicy, którzy otrzymają potwierdzenie o zarejestrowaniu ich jako podatników VAT-UE są obowiązani w transakcjach wewnątrzwspólnotowych posługiwać się numerem identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzonym kodem „PL”.

Obowiązki podatnika VAT

Do głównych obowiązków podatników rozliczających podatek VAT na zasadach ogólnych należy zaliczyć:

32

− dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R),

− prowadzenie ewidencji sprzedaży i zakupów, zawierającej wszystkie dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej,

− wystawianie faktur VAT,

− składanie deklaracji podatkowych dla podatku VAT,

− terminowe wpłacanie podatku do urzędu skarbowego.

Deklaracje dla podatku od towarów i usług (formularze VAT-7) składa się we właściwym urzędzie skarbowym za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który składana jest deklaracja. W tym terminie należy również dokonać wpłaty podatku na rachunek urzędu skarbowego.

Ułatwienia w tym zakresie przewidziane są dla tzw. małych podatników (obrót roczny nie wyższy niż równowartość 1.200.000 Euro) - którzy mogą rozliczać się z podatku VAT za okresy kwartalne. O ile spełniają wymogi przewidziane w ustawie od podatku od towarów i usług dla małego podatnika, mają możliwość – pod warunkiem zawiadomienia o tym naczelnika urzędu skarbowego - wyboru następujących udogodnień:

− składania deklaracji podatkowych dla podatku VAT za okresy kwartalne i kwartalnego rozliczania tego podatku w miejsce miesięcznego,

− rozliczania podatku VAT metodą kasową, tj. po uregulowaniu przez kontrahentów należności z tytułu sprzedaży towarów i usług (wybór tej metody wiąże się z obowiązkiem rozliczeń kwartalnych).

Możliwość składania deklaracji podatkowych za okresy kwartalne (formularz VAT-7K) w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale, jak i wpłacania w tym terminie podatku VAT na rachunek właściwego urzędu skarbowego, przysługuje zarówno małym podatnikom, którzy wybrali kasową metodę rozliczania podatku VAT, jak i małym podatnikom, którzy nie wybrali tej metody.

Jeżeli podatnik zdecyduje się na składanie deklaracji za okresy kwartalne, musi pisemnie powiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca

33

kwartału poprzedzającego kwartał, za który po raz pierwszy będzie składana deklaracja kwartalna.

Z kwartalnego rozliczania podatku VAT można zrezygnować i powrócić do miesięcznego trybu składania deklaracji VAT, ale dopiero po upływie czterech kwartałów, w których jako mały podatnik dokonywano rozliczenia za okresy kwartalne, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego.

Jeżeli wartość sprzedaży towarów przekroczy u małego podatnika równowartość kwoty 1.200 000 Euro automatycznie traci się on prawo do składania kwartalnych deklaracji VAT, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie ww. kwoty.

Informacje podsumowujące VAT-UE

Składana jest we właściwym urzędzie skarbowym za okresy miesięczne w terminie do 15 dnia następnego miesiąca lub za okresy kwartalne w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Prawo do składania deklaracji kwartalnych mają podatnicy, u których wartość:

• wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów oraz dostaw w transakcjach uproszczonych, bez podatku od wartości dodanej, nie przekroczyła w danym kwartale ani w żadnym z czterech poprzednich kwartałów 500.000zł,

• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w danym kwartale nie przekroczyła 50.000zł.

W przypadku składania informacji podsumowujących za pomocą środków komunikacji elektronicznej termin do złożenia został określony do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu (kwartale), w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji.

Kasy rejestrujące

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą obowiązani są do rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu i podatku przy użyciu kas rejestrujących, jeżeli ich obrót w transakcjach z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej i rolnikami ryczałtowymi przekroczy określony w

34

przepisach pułap. Wyjątek stanowią podatnicy rozpoczynający działalność w zakresie sprzedaży gazu płynnego i świadczenia usług przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji podmiejskiej i międzymiastowej oraz przewozów taksówkowych - w przypadku których istnieje obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku bez względu na wysokość osiąganych obrotów. Ze zwolnienia nie można korzystać przy dostawie: silników i części do silników spalinowych tłokowych, wewnętrznego spalania, typu stosowanego w pojazdach mechanicznych (PKWiU 29.10.1), nadwozi do pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep (PKWiU 29.20.1), części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych i ich silników (PKWiU 29.32.30.0), sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten, (ex PKWiU 26 i ex PKWiU 27.90), sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego, (ex PKWiU 26.70.1), przy dostawie wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których sprzedaż nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, przy dostawie nagranych, z zapisanymi danymi lub zapisanymi pakietami oprogramowania komputerowego (w tym również sprzedawanymi łącznie z licencją na użytkowanie): płyt CD, DVD, kaset magnetofonowych, taśm magnetycznych (w tym kaset wideo), dyskietek, kart pamięci, kartridży, przy dostawie wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU, przy dostawie wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyjątkiem dostaw towarów, o których mowa w poz. 42 załącznika do rozporządzenia. Niektórzy przedsiębiorcy prowadzący działalność określoną w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z

35

obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących mogą też korzystać ze zwolnienia z obowiązku instalacji kas rejestrujących.

Rozpoczynając ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku przy pomocy kas rejestrujących w obowiązującym terminie można odliczyć od podatku należnego kwotę wydatkowaną na zakup każdej kasy w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku od towarów i usług), nie więcej jednak niż 700 zł.

 MOŻLIWOŚĆ ZAWIESZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Przedsiębiorcy prowadzący działalność indywidualnie, wspólnicy spółek cywilnych, partnerskich, jawnych, komandytowych, spółek komandytowo - akcyjnych, niezatrudniający pracowników mogą zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy. Możliwość zawieszenia działalności gospodarczej dotyczy również przedsiębiorców będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. W przypadku innych spółek osobowych (spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej, spółki komandytowo - akcyjnej), spółka jest przedsiębiorcą i to ona zawiesza działalność ze skutkiem dla wszystkich wspólników.

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy złożony na piśmie właściwemu organowi ewidencyjnemu, a w przypadku przedsiębiorców podlegających obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - właściwemu sądowi rejestrowemu.

Organ ewidencyjny jest obowiązany do przekazania, w tym drogą elektroniczną, informacji o zawieszeniu albo wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej, właściwemu ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania

36

przedsiębiorcy - urzędowi statystycznemu, naczelnikowi urzędu skarbowego oraz oddziałowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwemu ze względu na miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Nie dotyczy to jednak zgłoszeń dokonanych do sądów rejestrowych. Tu podatnik taką informację musi złożyć sam do właściwego urzędu skarbowego.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa. Może także zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą. Nie może on jednak wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z tej działalności.

Ma jednak prawo:

1) wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;

2) przyjmować należności lub regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;

3) zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;

4) uczestniczyć w postępowaniach sądowych, podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;

5) osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej.

W okresie zawieszenia działalności, składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia działalności nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono działalność.

Podatnicy opłacający podatek dochodowy na zasadach ogólnych - w okresie zawieszenia działalności gospodarczej są zwolnieni z obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, bez względu na formę płacenia zaliczek do urzędu skarbowego, tj. miesięcznie, kwartalnie, w uproszczonej formie. Również