Rocznik Statystyczny Województwa Bielskiego, 1997, R. 22

m mmmsmgm

i&uAkWfi.y.Vi.V i<u ' .JUMliiŁiił W ltC -*.< i V,. .-;V, s :

URZĄD_ _ _ _ _ _ _ _

STATYSTYCZNY

W BIELSKU-BIAŁEJ

URZĄD

STATYSTYCZNY W BIELSK U-BIAŁEJ

ROCZNIK STATYSTYCZNY

_ _ _ _ _ _ _ _ _ W C I E W i t Z T W * HELSKIEGO

spi

1997

ROK XXII BIELSK O -BIAŁA 1 9 9 7

Z E SPÓ Ł R E D A K C Y JN Y

PRZEWODNICZĄCA

REDAKTOR GŁÓWNY

CZŁONKOWIE

SEKRETARZ

S K ŁA D KOMPUTEROWY

REDAKTOR TECHNICZNY

Cecylia Pawelczyk Anna Malinowska - Drąg

Alina Janczyk Mariusz Jędrzejowski Iwona Krzepis Jolanta Łuszczak Danuta Liczewska Kazimiera Liszewska Lucyna Łokas Anna Łysoń

M ałgorzata Szewczyk Mariola Kijas

Ewa Haręźlak Anna Witkowska Krystian Czech

Przy p u b lik o w a n iu d a n y c h o b o w i ą z u j e p o d a n i e źr ód ła

Szanowni Państwo

Przekazuję Państwu dwudziestą drugą edycję Rocznika Statystycznego Województwa Bielskiego.

Zakres tematyczny i układ Rocznika stanowi kontynuację wydań z lat poprzednich z uwzględnieniem zmian dokonanych w 1995 r. w związku z wprowadzeniem Europejskiej Klasyfikacji Działalności.

Podobnie ja k w latach ubiegłych w Roczniku przedstawiono bogaty zestaw danych charakteryzujących poziom życia społeczeństwa, stan gospodarki i zachodzące w niej procesy zarówno w ujęciu czasowym ja k i przestrzennym.

W stosunku do poprzedniej edycji treść wzbogacona została o wyniki Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w czerwcu 1996 r.

Oddając do rąk Państwa Rocznik Statystyczny Województwa Bielskiego 1997 dziękuję wszystkim osobom i instytycjom za przekazane dane oraz uwagi, które przyczyniły się do wzbogacenia jego treści.

Wyrażam nadzieję, że będą państwo nadal uczestniczyć w kształtowaniu i tworzeniu systemu informacji o województwie.

^-©wektor

w BiafsMu - Biator"

Bielsko - Biała, wrzesień 1997 r.

OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH

Kreska (-) - zjawisko nie wystąpiło

Zero (0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05

Kropka (.) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych.

Znak x - wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe.

„W tym ” - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy.

WAŻNIEJSZE SKRÓTY

tys. = tysiąc kW.h = kilowatogodzina

min = milion MW.h =

megawatogodzina

zł = złoty GW.h = gigawalogodzina

szt = sztuka J = dżul

opak = opakowanie KJ = kilodżul

cgz = egzemplarz GJ = gigadżul

kpi = komplet s = sekunda

Pg = mikrogram h = godzina

g = gram r. = rok

kg = kilogram pas. - pasażer

dl (q) = decytona (kwintal) art. = artykuł

t = tona cd. = ciąg dalszy

mm = milimetr dok. = dokończenie

cm = centymetr gal. = gatunek

m. = metr gm. = gmina

tys. km = tysiąc kilometrów m. = miasto

m2 = mclr kwadratowy kl = klasa

ha = hektar pkt = punkt

km2 = kilometr kwadratowy poj. = pojemność

1 = litr poz. = pozycja

hl m3

= hektolitr pud. = pudełko

= metr sześcienny ust. = ustęp

dam' = dekametr sześcienny wym. = wymiar

hm3 = hcktometr sześcienny Dz.U. = Dziennik Ustaw

°C = stopień Celsjusza MI’ = Monitor Polski

dł. = dl ugość Min. = Ministerstwo

szer. = szerokość EKD = Europejska

Klasy-

W = wat ftkacja Działal­

kW = kilowat ności

MW = megawat KGN ■ Klasyfikacja

< ios- podarki Narodo­

wej

SPIS RZECZY

Strona

P rzedm ow a... 3

Uwagi ogólne ... 6

Ważniejsze dane o województwie ... 10

Podział administracyjny w ojew ództw a... 21

Działy

I. Warunki naturalne i ochrona środowiska... 22 - 43 II L udność... 4 4 - 6 4 III. Wymiar sprawiedliwości... 6 5 - 7 5

IV. Wynagrodzenia. Emerytury i renty... 7 6 - 7 9 V. Rynek wewnętrzny. Ceny... 8 0 - 9 3

VI. Infrastruktura komunalna i m ieszkania 94 - 109

VII. Edukacja i wychowanie... 1 1 0 - 1 3 7

VIII. Ochrona zdrowia i opieka socjalna 138 - 155

IX. Kultura. Turystyka. S p o rt... 1 5 6 - 1 7 0

X. Rynek pracy... ... 171 - 198 XI Rolnictwo i leśn ictw o... 1 9 9 -2 2 1 XII Przemysł i b udow nictw o... 2 2 2 - 2 3 1 XIII. Transport i łą c z n o ś ć ... 2 3 2 - 2 3 8

XIV. Handel zagraniczny... 2 3 9 - 2 4 7

XV. F in a n se 248 -263

XVI. Zmiany strukturalne w g o sp o d a rce ... 2 6 4 - 2 8 5 XVII. Inne ... 2 8 6 - 2 9 1

UWAGI OGÓLNE

1. Prezentowane dane - jeśli nie zaznaczono inaczej - dotyczą całej gospodarki narodow ej.

2 . Dane prezentowane są w układzie Europejskiej K lasyfikacji Działalności (E K Ił)

EKD opracowana na podstawie wydawnictwa Biura Statystycznego Wspólnot Europejskich EUROSTAT - „Nomenclature des Aktivites de Communaute Europeenne - NACE rev. 1’’, ma charakter klasyfikacji przedmiotowej i jest usystematyzowanym zbiorem rodzajów działalności społeczno-gospodarczych występujących w gospodarce narodowej.

W stosunku do obowiązującej EKD dokonano dodatkowego grupowania ujmując pod pojęciem „Przemysł" sekcje: „Górnictwo i kopalnictwo”, Działalność produkcyjna"

oraz „Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę".

3. Informacje prezentowane dla określonych grup podmiotów zostały przedstawione stosownie do zakresu prowadzonych badań obejmujących podmioty klasyfikowane według kryterium liczby pracujących (do 1991 r. - zatrudnionych) w dniu 30 listopada roku poprzedzającego badanie, a mianowicie:

• o liczbie pracujących do 5 osób,

• o liczbie pracujących od 6 do 20 osób, a w sekcjach „Górnictwo i kopalnictwo”

oraz „Działalność produkcyjna” i do 1992 r. „Budownictwo” - od 6 do 50 osób,

• o liczbie pracujących powyżej 20 osób, u w sekcjach Górnictwo i kopalnictwo”

oraz „Działalność produkcyjna” i do 1992 r. „Budownictwo" - powyżej 50 osób.

4. Dane - jeśli nie zaznaczono inaczej - opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym gospodarki narodowej.

5. Dane według sekcji, działów i grup EKD opracowano - jeśli nic zaznaczono inaczej - l/.w. metodą przedsiębiorstw.

M etoda przedsiębiorstw (podmiotowa) oznacza przyjmowanie całych podmiotów gospodarki narodowej za podstawę grupowania wszystkich danych charakteryzujących ich działalność według poszczególnych poziomów klasyfikacyjnych i układów terytorialnych.

6. 1‘rzez. podmioty gospodarki narodowej rozumie się osoby prawne, samodzielne jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Pod pojęciem podmiotów gospodarczych rozumie się podmioty prowadzące działalność gospodarczą, tj. produkcyjną i usługową w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego tę działalność. Tym samym nie są traktowane jako podmioty gospodarcze: jednostki budżetowe, jednostki badawczo-rozwojowe i szkoły wyższe, fundacje, organizacje społeczne, polityczne, związkowe i inne utworzone w celu prowadzenia działalności w dziedzinie życia społecznego, kulturalnego, politycznego itp. lub kierowania i wykonywania zadań państwa.

7. Grupowania wyrobów (towarów) dokonano na podstawie Systematycznego Wykazu Wyrobów SWW. wydanie IV uzupełnione” wprowadzonego z dniem 1 I 1991 r. (z późniejszymi uzupełnieniami).

8. Informacje w podziale terytorialnym (w podziale na miasta i w ieś) podano w każdorazowym podziale administracyjnym. Przez miasta rozumie się obszar położony w granicach administracyjnych tych jednostek, przez w ieś - pozostałe terytorium kraju.

9. Dane w cenach bieżących odpowiadają uzyskanym dochodom, poniesionym wydatkom lub wartości wyrobów i usług ilp. W tablicach, w których nie podano określenia cen, dane liczbowe wyrażono w cenach bieżących.

10. Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obliczono z reguły na podstawie danych bezwzględnych wyrażonych z większą dokładnością niż podano w tablicach.

W skaźniki dynam iki - w przypadku zmian metodycznych oraz zmian systemu cen stałych w poszczególnych okresach - obliczono w warunkach porównywalnych.

Wskaźniki jednopodstawowe obliczono metodą nawiązania łańcuchowego.

12. Przy przeliczeniu na 1 mieszkańca (1000 ludności itp.) danych według stanu w końcu roku (np. liczba aparatów telefonicznych, liczba lekarzy) przyjęto liczbę ludności według stanu w dniu 31 XII, a przy przeliczeniach danych charakteryzujących wielkość zjawiska w ciągu roku (np. ruch naturalny ludności, produkcja, spożycie) - według stanu w dniu 30 VI.

13. Dane jeśli nie zaznaczono inaczej - nie obejmują jednostek budżetowych resortu obrony narodowej i resortu spraw wewnętrznych.

14. Niektóre informacje za ostatni rok zostały podane na podstawie danych nieostatecznych i mogą ulec zmianie w następnych publikacjach Urzędu Statystycznego.

15. Ze względu na elektroniczną technikę przetwarzania danych, w niektórych przypadkach sumy składników mogą się różnić od podanych wielkości „ogółem".

16. W stosunku do obowiązującej Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD) zastosowano skróty. Zestawienie zastosowanych skrótów i pełnych nazw podaje się poniżej:

skrót p ełn a n a z w a

sekcje KKI)

Handel Handel hurtowy i detaliczny; naprawy

pojazdów mechanicznych , motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego

Transport, składowanie i łączność

Transport, gospodarka magazynowa i łączność

Obsługa nieruchomości i firm

Obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów

skrót pełna nazwa sekcje EKD (dok.)

Administracja publiczna i obrona narodowa

Rolnictwo i łowiectwo

Gospodarka leśna

Produkcja odzieży oraz futrzarstwo

Obróbka skóry i produkcja wyrobów

Produkcja drewna i wyrobów z drewna oraz ze słomy i wikliny

Produkcja celulozowo-papiernicza

Działalność wydawnicza i poligraficzna

Produkcja koksu, przetworów ropy naftowej i pochodnych

Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych

Produkcja wyrobów z metali (bez maszyn i urządzeń)

Administracja publiczna i obrona gwarantowana prawnie opieka socjalna działy EKD

Rolnictwo, łowiectwo i pokrewne działalności usługowe

Leśnictwo, pozyskiwanie drewna i pokrewne działalności usługowe Produkcja odzieży; wyprawianie i barwienie skór futerkowych

Garbowanie i wyprawianie skór; ze skóry produkcja toreb bagażowych, toreb ręcznych, wyrobów rymarskich, uprzęży i obuwia

Produkcja drewna i wyrobów z drewna i korka, z wyjątkiem mebli; produkcja artykułów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania

Produkcja masy celulozowej, papieru oraz wyrobów z papieru

Działalność wydawnicza; poligrafia i reprodukcja zapisanych nośników informacji

Wytwarzanie produktów koksowania węgla, produktów rafinacji ropy naftowej i paliw jądrowych

Produkcja chemikaliów, wyrobów chemicznych i włókien sztucznych Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyjątkiem maszyn i urządzeń

skrót

Produkcja maszyn i urządzeń

Produkcja mebli; pozostała działalność produkcyjna

Sprzedaż i naprawy pojazdów mechanicznych, sprzedaż detaliczna paliw

I łandel hurtowy i komisowy

Handel detaliczny; naprawy artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego

Transport lądowy i rurociągowy

Działalność pomocnicza dla transportu; organizowanie turystyki

Wynajem maszyn i sprzętu oraz

wypożyczanie artykułów

przeznaczenia osobistego i użytku

Działalność organizacji członkowskich

działy EKD (d o k .) pełna nazwa

Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej nie sklasyfikowana

Produkcja mebli; działalność produkcyjna, gdzie indziej nie sklasyfikowana

Sprzedaż, obsługa i naprawy pojazdów mechanicznych i motocykli; sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów mechanicznych

Handel hurtowy i komisowy, z wyjątkiem handlu pojazdami mechanicznymi i motocyklami Handel detaliczny, z wyjątkiem sprzedaży pojazdów mechanicznych i motocykli; naprawy artykułów przeznaczenia osobistego i użytku dom owego

Transport lądowy; transport rurociągowy

Działalność wspierająca i pomocnicza dla transportu; działalność agencji turystycznych

Wynajem maszyn i sprzętu bez obsługi operatorskiej oraz wypożyczanie artykułów domowego przeznaczenia osobistego i użytku domowego

Działalność organizacji

członkowskich, gdzie indziej nic sklasyfikowana

W A Ż N IE JSZ E DANE O W O JE W Ó D Z T W IE

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100 W A RU NK I N A T U R A L N E I OC H R O N A ŚR O D O W ISK A

Ubytek (-) lub przyrost (+) użyt­

ków rolnych w stosunku do roku poprzedniego według

ewidencji w h a ... -165 -254 -427 -291 -410 1,3 Grunty rolne wyłączone z pro­

dukcji rolniczej" w ha ... 165 192 105 68 10 0,8

Grunty leśne wyłączone na cele

nieleśne w ha ... 43 60 12 1

Grunty zdewastowane i zdegra­

dowane wymagające rekulty­

wacji i zagospodarowania*

w h a ... 149 973 858 688 344 0,5 Grunty zrekultywowane

(w ciągu roku) w ha ... 55 15 32 26 17

Grunty zagospodarowane

(w ciągu roku w ha) ... 44 22 31 5 5

Pobór wody na potrzeby gospo­

darki narodowej w hm3 ... 256,6 276,9 277,0 280,9 219,0 1,8 na cele:

przemysłowe (poza rolnic­

twem i leśnictwem z ujęć

własnych) ... 147,8 119,7 103,1 82,2 40,2 0,5 rolnictwa i leśn ictw a ... 50,5 82,2 85,6 100,0 97,7 9,2

gospodarki kom unalnej... 58,3 75,0 88,3 98,7 81,0 3,4

Ścieki przemysłowe i komunal­

ne odprowadzane do wód

powierzchniowych w hm' .... 174,3 165,4 145,0 113,9 64,1 0,6

wody chłodnicze (umownie czyste) odprowadzone bez­

pośrednio z zakładów prze­

mysłowych w hm ' ... 77,3 63,7 48,2 36,9 12,7 0,2

ścieki wymagające oczyszcze­

nia w hm3 ... 97,0 102,7 96,8 77,0 51,4 1,8 oczyszczane ... 62,6 80,5 77,6 64,2 41,1 1,8

w tym b io lo g iczn ie... 10,7 28,5 22,4 21,2 27,6 2,5

nie oczyszczane ... 34,4 22,2 19,1 12,8 10,3 1.7

" W trybie obowiązujących przepisów prawnych o ochronie gruntów ornych i leśnych.

u

Polska

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996 1996=

100 W A RU NK I N ATUR ALN E I O C H R O N A ŚR O D O W ISK A ( dok.)

M iasta"... 18 18 18 18 18 2,1 wyposażone w sieć kanaliza­

cyjną obsługiwane przez

15 15 16 16 17 2,1

oczyszczalnie ścieków ... 10 8 9 10 14 2,0

mechaniczne ... 4 1 3 3 ^{- .}

mechaniczno - biologiczne z podwyższonym usuwaniem

6 7 6 7 12 2,3

biogenów ...

Zakłady"* uciążliwe dla czysto­

2 2,9

ści powietrza atmosferycznego w tym wyposażone w urządze­

nia do redukcji zanieczysz- szczeń:

25 24 24 37 45 2,7

p yłow ych ... 22 20 20 33 35 2,4

g a z o w y c h ...

Emisja przemysłowych zanie­

czyszczeń powietrza atmosfe­

rycznego z zakładów szcze­

3 3 6 13 5,9

gólnie uciążliwych w tys. t. 187,8 174,0 135,8 72,9 1956,8 0,9 p yłow ych ... 133,4 119,8 81,6 37,0 6,6 1,7 gazowych ...

Zan icczyszcz.cn ia przemysłowe zatrzymane w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń w tys. t:

54,4 54,2 54,2 35,9 1950,2 0,9

pyłowe ... 358,4 346,4 350,3 232,8 273,2 1,4 g a z o w e ...

Stopień redukcji wytworzonych

• 105,2 85,8 93,4 35,3 3,0

zanieczyszczeń w %: pyłowych 72,9 74,3 81,1 86,3 97,7

Odpady przemysłowe uciążliwe

dla środowiska nagromadzone ^'

66,0 61,3 72,3 58,7

na terenach zakładów w tys. l"

Nakłady inwestycyjne (ceny bie­

żące) w tys. zł:

8774,6 9447,0 9739,8 9542,6 10310,9 0,5

na ochronę środowiska .... 11,2 7,0 136,7 10464,5 50504,6

na gospodarkę wodną ... 27,2 59,4 244,1 10290,3 65547,3 .

" Stan w dniu 31 XII. A Zakłady przemysłowe emitujące pyły, gazy lub równocześnie pyły i i gazy.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100

LUDNO ŚĆ

Powierzchnia" w km ... 3704 3704 3704 3704 3704 1,2 Ludność" w tys... 779,3 829,8 873,6 900,2 921,5 2,4 w tym kobiety ... 403,2 427,4 449,1 462,5 472,9 2,4 miasta: w tys... 332,0 399,3 427,6 442,4 445,4 1,9 w % ... 42,6 48,1 48,9 49,1 48,3 X w ieś w tys... 447,3 430,5 446,0 457,8 476,1 3,2 Ludność" na 1 km2 ... 210 224 236 243 249 200,8

Kobiety na 100 m ężczyzn"... 107 106 106 106 105 99,1

Ludność" w t y s .:

w wieku przedprodukcyjnym 238,8 247,9 264,3 271,3 253,8 2,4

produkcyjnym ... 445,0 484,4 508,8 517,4 542,5 2,4 poprodukcyjnym ... 95,5 97,5 102,4 111,5 125,2 2,3 Ludność w wieku nieprodukcyj­

nym na 100 osób w wieku

produkcyjnym"* ... 75 71 72 74 70 101,4

Urodzenia żywe na 1000 lud­

ności ... 19,3 19,9 18,4 15,4 11,3 101,8

Zgony na 1000 ludności ... 8,8 9,4 9,9 9,6 9,5 95,0

Zgony niemowląt na 1000 uro­

dzeń żywych ... 25,5 19,0 16,3 15,0 13,4 109,8 Przyrost naturalny na 1000 lud­

ności ... 10,3 10,4 8,5 5,8 1,8 163,6 RYNKK PRACY

Zatrudnienie"1 w tys... 290,4 287,3 270,8 215,0 208,0 2,3 na 1000 lu d n o ści... 372,7 346,1 309,6 238,8 225,7 96,4 w tym p rzem ysł... 205,8 185,7 147,1 105,2 104,0 122,5 Udział kohiet w zatrudnieniu

w % ... 45,8 47,5 45,3 44,7 50,4 X

" Stan w dniu 31 XII. * W wieku zdolności do pracy: mężczyźni 18-64 lat, kobiety 18-55 la t.' Pełnozatrudnieni (łącznic z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo) oraz nicpcłnoza- trudnionymi w głównym miejscu pracy.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100 ROI

Globalna produkcja rolnicza (ceny stale z roku poprzedniego) w tys. zł...

vNICTW O 1 LESIn i c r w o

2782,8 96192,4 409275,3" 1,2 produkcja roślinna... ^. 1152,3 37043,6 199564" 1,0

produkcja zw ierzęca... ^. 1630,5 59148,9 209711,1° 1,4

Towarowa produkcja rolnicza (ceny stale z roku poprzed­

niego) ... 1174,2 41395,9 179184,0" 0,9 produkcja r o ślin n a ... ^{. .} 191,7 5842,0 46987,2" 0,7 produkcja zw ierzęca... ^{. .} 982,4 35553,9 132196,8" 1,2 Użytki rolne* w tys. h a ... 191424 187167 184542 182380 180355 1,0

w tym grunty o r n e ... 139783 137835

184776 137026

181793 134927

169063

133477 0,8

Powierzchnia zasiewów* w ha 140388 138114

137143 137247

134472 134059

112074

93549 0,8

w tym zboża podstawowe6 (łącznie z mieszankami zbo­

żowymi) ... 66358 61311 57878 58879 48440 0,6 w tym: p szen ica... 20394 19644 20013 21329 21541 0,9 żyto ... 10361 9618 8763 4137 2318 0,1 ziem niaki... 26263 24949 22181 19989 14980 0,1

buraki cukrowe ... 494 415 328 329 362 0,1

rzepak i rzepik... 433 760 1431 1568 1397 0,5 Zbiory zbóż podstawowych'

łącznie z mieszankami zbo­

żowymi w tys. t ... 156,5 160,6 156,8 183,7 139,7 0,6 w tym: p szen ica... 49,2 55,1 58,4 71,2 66,2 0,8 żyto ... 22,6 23,9 21,2 11,0 5,9 0,1 Zbiory ziemniaków w tys. t... 418,9 317,4 290,9 398,1 279,0 1,0 Zbiory buraków cukrowych

w tys t... 11,9 7,8 6,9 11,9 10,3 0,1

Zbiory rzepaku i rzepiku1' w tys. t 0,7 1,7 2,3 3,6 2,2 0,5

Plony zbóż podstawowych' łącznic z mieszankami zbo­

żowymi z 1 ha w dt (q) ... 23,6 26,2 27,1 31,2 28,8 99,7 w tym: pszen ica... 24,1 28,0 29,1 33,4 30,8 89,0

ż y t o... .. 21,8 24,8 25,2 26,7 25,5

, / , , , „ I !

109,0 Stan w czerwcu - patrz uwaga,

na wilgotność normatywną 13,0%.

U w a g a: Użytki rolne dla lat 1975 i 1980 podano według granic administracyjnych województwa, dla lat 1985, 1990 i 1996 prezentowane w formie ułamka zawierają dane ustalone według granic administracyjnych województwa, w mianowniku-według siedziby użytkownika.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100 R OLNICTW O I LEŚN IC TW O (cd.)

Plony ziemniaków z 1 ha w dt (q) 159 127 131 199 186 91,6

Plony buraków cukrowych z 1 ha

w dt (q) ... 241 188 212 362 404 102,5 Plony rzepaku i rzepiku" z 1 ha

w d t(q ) ... 16,3 22,0 15,8 22,6 16,1 101,3 Zwierzęta gospodarskie* w tys szt.

b y d ło ... 158,8 151,2 131,0 113,0 83,8 1,2 w tym krowy ... 98,6 87,0 81,6 64,3 45,3 1,3 trzoda c h le w n a ... 160,3 179,7 136,6 129,0 111,1 0,6 w tym lochy ... 20,0 20,4 18,0 14,4 11,4 0,7 O w c e ... 35,4 84,4 124,9 80,4 18,3 3,3 Zwierzęta gospodarskie na 100

ha użytków rolnych w szt.

b y d ło ... 83,1 80,8 70,9 62,2 49,6 128,5 w tym krowy ... 51,5 46,5 44,2 35,4 26,7 142,8 trzoda ch le w n a ... 84,7 96,0 73,9 70,9 65,6 67,5 Produkcja mięsa (łącznic z tłusz­

czami) i podrobów"' w tys. t 29,3 43,6 29,0 29,0 28,7 0,9

w tym mięso: w ołow e ... 9,8 9,6 9,0 6,0 4,7 1,2

wieprzowe.. 10,8 14,8 11,0 12,0 15,0 0,7

Produkcja mleka krowiego1'

w min 1 ... 156,5 232,9 159,6 164,3 176,4 1,6 na 100 ha użytków rolnych

w tys. 1... 140,4 125,2 137,5 119,8 104,4 169,8 Ciągniki rolnicze w rolnictwie'

w szt... 8887 6015 10476 16255 17530 1,3 w tym gospodarstwa indy­

widualne ... 4600 3520 8500 14539 15680 1,3 Powierzchnia zmeliorowanych

gruntów ornych w ha ... 57598 82839 65550 • 69186 1,5 w tym: zdrenow ana... 52350 57831 60582 . 64520 1,6

naw adniana... 66 60 31 • 0 0,0

" W przeliczeniu na wilgotność normatywną 13,0%.* Stan w czerwcu -patrz uwaga na str.

poprzedniej

. c

szony o bydło wyselekcjonowane do dalszego chowu) oraz ubój gospodarczy.

d

Polska

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996 1996=

100

RO LNICTW O i LEŚNICTW O (dok.) Powierzchnia zmeliorowanych

łąk i pastwisk w h a ... 7823 8199 8271 8239 0,4

w tym: zdrenow ana... 2993 3697 3871 4213 1,0

naw adniana... 152 152 11 0 0,0

Zużycie nawozów sztucznych (NPK) na 1 ha użytków rol­

nych w k g ... 149,9 176,9 159,9 188,0 53,4 63,9 Zużycie wapna nawozowego na

1 ha użytków rolnych w kg .. 168,5 369,9 219,7 167,8 118,9 96,6 Sprzedaż pasz treściwych" w t 75100 106754 60958 13578 23295 0,5

w tym gospodarstwa indywi­

dualne ... 37858 30626 6793 7014 0,3 Skup:

zbóż podstawowych* w tys. t 4,7 7,3 7,1 4,2 6,9 0,2

ziemniaków w tys. t... 9,4 5,9 2,4 1,3 0,0 0,0

żywca rzeźnego" w przelicze­

niu na mięso w l ... 18908 32532 14768 6998 11559 0,8 mleka w min 1 ... 50,2 78,9 97,1 73,5 28,8 0,5 jaj w min szt... 9,9 34,7 71,3 8,5 0,5 0,1 Skup na 1 ha użytków rolnych:

zbóż podstawowych* w kg ... 24,5 39,2 38,4 23,1 36,2 15,5

ziemniaków w k g ... 49,1 31,6 13,0 7,2 - X

żywca rzeźnego' w przelicze­

niu na mięso w k g ... 99 174 80 39 60 84,5

mleka w 1 ... 262,3 421,5 525,5 404,1 150,0 45,5 jaj w szt... 51,6 185,3 385,9 46,9 1,0 3,6 Leśnictwo:

Powierzchnia leśna1* w tys. ha . 136,6 136,7 136,6 136,8 137,4 1,6 Odnowienia i zalesienia1*

w tys. h a ... 0,9 2,0 1,7 1,6 1,0 1,5 Pozyskiwanie drewna (grubi-

zny) w dam3 ... 670,6 487,9 386,5 447,5 2,2

“ Sprzedaż przez jednostki handlowe i produkcyjne ostatecznemu odbiorcy. * Łącznie z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego. ‘ Bydło, cielęta, trzoda chlewna, owce, konie i drób w wadze poubojowej c ie p le j.S ta n w dniu 31 XII.

Polska

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996 1996=

100 T R A N SPO R T I ŁĄC ZNO ŚĆ

Linie kolejowe normalnotorowe

eksploatowane" w km ... 415 421 400 382 396 1,8

na 100 km2 ... 11,2 11,4 10,8 10,3 10,7 150,7 Drogi publiczne o twardej

nawierzchni “ w k m ... 2400 2391 2436 39956 4 5 7 6 6 2,4 Samochody zarejestrowane"

w tys.

o s o b o w e ... 21,0 46,4 80,4 127,0 196,9 2,4 ciężarowe1' ... 9,0 11,6 13,4 16,5 28,3 2,0 Abonenci telefoniczni":

w tys... 25,1 36,6 45,7 60,4 135,4 2,1

w tym osoby prywatne1' , 12,8 21,7 29,9 43,3 112,8 2,1

na 1000 lu d n o ści... 13,2 44,1 52,3 67,1 146,9 86,9

w tym osoby prywatne' 16,4 76,4 34,3 48,1 122,4 87,2

R YN EK W E W N ĘT R ZN Y . CENY Sprzedaż detaliczna (bieżące

ceny detaliczne) w min zł i y 3,1' 11,6' 512,5' 5683,3 2,7

na 1 mieszkańca w zł ... 2,4 3,7 13,3 571,0 6167,1 111,7 S k le p y ... 2812 2850 3150 5644 9958 2,4

Liczba ludności na 1 s k le p ... 277 291 277 160 93 97,9

IN FR A STR U K T U R A K O M U N A LN A I M IESZKANIA Długość sieci" w km:

wodociągowej rozdzielczej .. 945,0 1252,0 1289,6 2165,9 3441,9 2,0 kanalizacyjnej ... 372,0 502,9 533,8 631,1 938,2 2,6 gazowej ro zd zielczej... 465,0 938,0 1575,2 3227,3 5456,7 6,5

" Stan w dniu 31 XII.

h

‘'Łącznie z. ciągnikami siodłowymi oraz od I985 r.łącznie z samochodami ciężarowo-oso­

bowymi. ' Posiadający aparaty telefoniczne zainstalowane w mieszkaniach prywatnych.

z W jednostkach sektora publicznego łącznie z. własnością spółdzielczą i społeczną.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100

IN FRA STR UK TUR A K O M UNALNA I M IESZK A NIA (dok.) Zużycie w gospodarstwach

dom owych:

wody z wodociągów w dam3 energii elektrycznej w GWh gazu sieciowego" w hm3 ...

Zużycie w gospodarstwach do­

mowych w miastach na 1 mieszkańca:

wody z wodociągów w m3 . energii elektrycznej w kWh gazu sieciowego" w m3 ...

Mieszkania zamieszkane*

mieszkania ...

na 1000 lu d n ości...

izby m ieszkalne...

na 1000 lu d n ości...

powierzchnia użytkowa miesz­

kań w tys. m2 ...

przeciętna liczba osób na izbę Mieszkania oddane do użytku:

m ieszk a n ia ...

na 1000 lu d n ości...

na 1000 zawartych mał­

żeństw ...

izby m ieszkalne...

na 1000 lu d n o ści...

na 1000 osób przyrostu naturalnego...

powierzchnia użytkowa miesz­

kań w tys. m2 ...

na 1 mieszkańca w m2 ...

16970 185,9 118,4

25087 278,3 236,9

29835 424,3 303,7

44 320,9 388,1

56 451,9 599,5

61 556.5 620.6

203298 261 612771 786

216583 261 722808 871

234555 268 801740 918

12974 1,11

14320 1,05

6030 7,7

4892 5,9

3375 3,9 859,7

23248 29,8

708,1 20241 24,4

588,4 14712 16,8

2911,4 2348,6 2090,5

381,0 0,5

354,8 0,4

276,9 0,3

29111 26167 1,7

502,2 497,4 2,6

465,6 311,4 3,3

55 43 82,8

634,4 617,0 99,3

791,9 699,1 178,7

246150 257001 2,2

273 279 93,3

888075 941267 2,4

986 1021 98,9

16240 17369 2,5

0,99 0,96 101,1

3035 1472 2,4

3,4 1,6 100,0

504,9 297,3 97,4

13808 7913 2,8

15,3 8,6 119,4

2297,5 4761,1 73,1

272,1 0,3

188,2 0,2

3,3 100,0

" W przeliczeniu na jednostki umowne (Im gazu o cieple spalania 10747 k.l). Stan w dniu 31 XII.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100

E D U K A CJA I W Y C H O W A N IE Szkoły":

podstawowe ... 349 355 362 401 426* 2,2

licea ogólnokształcące ... 22 24 24 35 44 2,1

z a w o d o w e ... 217 246 224 228 261 2,5

Uczniowie" w tys.:

szkół podstawowych ... 104,2 103,2 116,3 125,3 120,6 2,4

liceów ogólnokształcących .. 9,9 8,1 7,7 10,0 17,3 2,2

szkół zaw od ow ych ... 47,0 47,9 39,8 44,7 51,8 2,7

Uczniowie" na 1000 ludności:

szkół podstawowych ... 133,7 124,3 133,1 139,2 130,9 100,7

liceów ogólnokształcących .. 13,4 9,7 8,8 11,1 18,7 91,2

szkół zawodowych ... 60,3 57,7 45,6 49,7 56,2 112,4

Absolwenci1 w tys.:

szkól podstawowych ... 14,0 12,6 12,5 14,5 15,3 2,4

liceów ogólnokształcących .. 2,4 2,2 1,8 2,0 3,6 2.3

szkól zawodowych ... 13,8 13,9 10,6 10,6 13,1 2,7 w tym średnich i policeal­

nych ... 4,1 6,8 4,4 4,4 5,8 2,8

Miejsca w przedszkolach" 15312 18521 20822 22955 21744 2,9

Dzieci w placówkach wychowa­

nia przedszkolnego" ... 23250 28943 31952 28639 24707 2,5

w tym w przedszkolach... 18457 22035 24079 20764 21685 2,8

1 )zieci w placówkach wychowa­

nia przedszkolnego na 1000

dzieci w wieku 3-6 l a t ... 457 487 494 459 468 100,0

" Stan na początku roku szkolnego. A Od 1994 r. szkoły: dla dzieci i młodzieży, szkoły filialne, artystyczne I stopnia, szkoły specjalne, przysposabiające do zawodu.

‘ Z poprzednirgo roku szkolnego. ,zStan w dniu 31 X, a od 1991 r, 20 IX.

Polska

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996 1996=

100 KULTURA. TU R Y ST Y K A . SPORT

Biblioteki publiczne i filie " .... 217 239 262 283 246 2,6 Księgozbiór bibliotek publicz­

nych" w tys. w o lu m in ó w ... 1705,1 2188,5 2807,9 3155,7 3136,5 2,3 na 1000 lu d n o ści... 2187,9 2637,4 3214,2 3504,9 3403,7 95,9 Czytelnicy bibliotek publicz­

nych w tys... 155,5 182,9 194,8 162,7 164,2 2,3 na 1000 lu d n o ści... 199,5 220,4 223,0 180,7 178,5 96,0 na 1000 ludności w wieku

od 7 lat ... 226,5 252,9 255,9 204,1 191,1 ^X Wypożyczenia w woluminach

w tys... 3059,3 3379,8 3639,6 3072,1 3470,4 2,2 na 1000 lu d n o śc i... 3925,7 4073,0 4166,2 3412,3 3772,9 92,7 na 1 czytelnika ... 19,6 18,5 18,7 18,9 21,1 96,3 Muzea" ... 12 11 13 16 18 2,9 Zwiedzający muzea:

w tys... 936,8 897,1 748,0 601,0 639,8 4,0 na 1000 lu d n o ści... 1202,1 1081,1 856,2 667,6 695,6 Kina stale ... 47 41 42 36 18 2,5 Miejsca na widowni w kinach

stałych"... 10724 9444 9344 7648 4648 2,2 na 1000 lu d n o ści... 13,7 11,4 10,4 8,5 5,0 94,3 Widzowie w kinach:

w tys... 3112,4 2238,7 2625,0 1054,0 452,9 2 , 0

na 1000 lu d n o ści... 3993,7 2697,6 3004.8 1170,7 492,0 85,0 Abonenci"

radiowi:

w tys. 185,4 187,3 228,5 258,4 238,4 2,3

na 1000 lu d n o ści... 237,9 225,6 261,6 287,1 259,0 98,2 telewizyjni:

w tys... 138,0 173,9 210,4 225,5 222,9 2,3 na 1000 lu d n o ści... 178,1 209,5 240,9 250,5 242,6 96,8 Obiekty noclegowe turystyki:

miejsca noclegow e*... 14609' 38763 30206 34272 30178 4,1 korzystający w tys... 507,0' 1018,0 802,4 742,6 638,3*' 5,2 udzielone noclegi w t y s / ... 1433,9' 5840,7 4093,7 3857,7 2008,3' X

wynajęte pokoje w t y s / ... • • • • 173,6' X

" Stan w dniu 31 XII. * Stan w dniu 31 VII ‘ Bez obiektów wczasowo-wypoczynkowyeh ''Od X 1993 r. dla hoteli, moteli i pensjonatów-wynajęte pokoje, dla pozostałych udzielone n o cleg i.' W 19% r. w okresie I-IX.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1975 1980 1985 1990 1996

Polska 1996=

100

O CHRONA

Lekarze"...

ZDRÓW

982

IA 1 OPI

1188

EKA SO (

1505

3JALNA

1667 1899 2,1

na 10 tys. ludności ... 12,8 14,4 17,2 18,5 20,6 87,7 1 .ckarzc dentyści"... 288 341 351 377 307 1,7

na 10 tys. ludności... 3,7 4,1 4,0 4,2 3,3 71,7

Pielęgniarki"... 2667 3382 4076 4871 5106 2,4 na 10 tys. ludności ... 35,1 41,0 46,7 54,1 55,4 99,5

Szpitale ogólne ... 5 6 8 8 II 1,5

Łóżka w szpitalach ogólnych* 3416 3308 4099 4158 5088 2,4

na 10 tys. ludności ... 43,8 39,9 46,9 49,2 55,2 100,5 Przychodnie"... 112 124 139 151 133 2,1

w tym:

przemysłowej sluZhy zdrowia 75 72 71 67 48 2,5

spółdzielcze ... 21 6 5 4 2 1,1

Ośrodki zdrow ia... 80 86 90 90 92 2,8

w tym gminne ... 41 34 34 34 40 2,7

Apteki ... 62 66 75 85 173 2,5 Punkty apteczne:

I ty p u ... 6 6 1 0,5

II typu ... • . 67 48 - ^-

Liczba ludności w tys.

na 1 a p tek ę... 12,6 12,6 11,6 10,6 5,3 94,6

na 1 aptekę i punkt apteczny 5,0 5,5 5,9 6,5 5,3 98,1

Zlohki ... 24 28 28 20 9 1,7 Miejsca w żłobkach ... 1485 1830 1643 1323 565 1,6 Dzieci przebywające w żłobkach

w ciągu roku na 100 dzieci

w wieku do 3 l a t ... 3,3 3,2 3,1 1,9 1,5 62,5

“ Personel zatrudniony. * Bez łóżek dla noworodków i wcześniaków (łącznie z. łóżkami na oddziałach szpitalnych, przy Stacji Pogotowia Ratunkowego i w 1975 r. również przy przychodni)c Od 1985 r. łącznie z przychodniami rehabilitacyjnymi przy spółdzielniach inwalidów i ich związkach.

PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY WOJEWÓDZTWA BIELSKIEGO W 19% R.

Stan w dniu 31 XII

CHEłMEK

OŚWIĘCIM

.ZAIpR/Spytko-/

V / w tc e /

Tom ice Wieprz

/KALWARIA 7EBRZYDOWS Chybie

STRUMIEŃ

VWDOWICE P orqbka,

Stryszów H aźlach

Budzów

cowlce Łękow tcoj

BESKID/

MAKÓW PODHALAŃSKI

B renna Ślemień] Stryszawa

Lipowa

Zaw oja Świnna J

WISŁA

Jeleśn ia Isteb n a

woj. krakowskie

woj. katowickie

woj. now osqdeckle

Słow acja Słow acja

CHEŁMEK - m iasto lub m iasto - gm ina Zawoja - gm ina

DZIAŁ L WARUNKI NATURALNE I OCHRONA ŚRODOWISKA

Uwagi ogólne do działu

1. Klasy bonitacyjne użytków rolnych określają jakość użytków rolnych pod względem przydatności do produkcji rolniczej. Klasa I określa najwyższą wartość rolniczą, a klasa VI najniższą.

G runty orne oraz pastwiska zaliczane do klasy VI z odpowiednim symbolem RZ (grunty orne) lub PsZ (pastwiska) są to grunty, które ze względu na niską jakość uznane w loku gleboznawczej klasyfikacji gruntów za nieprzydatne do uprawy i przeznaczone do zalesienia.

2. Dane o gruntach zdew astow anych i zdegradow anych dotyczą gruntów, które utraciły całkowicie wartości użytkowe, lub których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych lub na skutek zanieczyszczenia środowiska.

Rekultyw acja polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych zabiegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych.

Zagospodarow anie zrekultyw ow anych gruntów polega na wykonaniu zabiegów umożliwiających wykorzystanie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, wodnej, komunalnej lub innej.

3. Dane o ściekach dotyczą ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych.

Jako ścieki wymagające oczyszczenia przyjęto ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierzchniowych lecz. bez wód chłodniczych. Wody chłodnicze są to ścieki o podwyższonej temperaturze, powstałe w wyniku użycia wód do chłodzenia w procesach technologicznych nie wymagające oczyszczenia.

4. W ielkość em isji z poszczególnych źródeł i dla poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń jest określona w oparciu o pomiary lub wyliczana z bilansu surowcowo-paliwowego z zastosowaniem wskaźników emisji dla poszczególnych procesów technologicznych.

Dane o emisji obejmują zanieczyszczenia wprowadzone do powietrza atmosferycznego w sposób zorganizowany (tzn. za pośrednictwem emitorów - kominów, wyrzutni wentylacyjnych) lub w sposób nie zorganizowany (z hałd, składowisk, z hal produkcyjnych, w toku przeładunku substancji sypkich lub lotnych itp.)

Dane o emisji gazów dotyczą: dwutlenku siarki, dwutlenku węgla, tlenku węgla, tlenków azotu, węglowodorów oraz innych rodzajów zanieczyszczeń gazowych.

Emisja równoważna jest wyliczona w oparciu o współczynniki toksyczności dotyczące obszarów chronionych i wyrażona jako stosunek dopuszczalnej.

Średniorocznej wartości stężenia dwutlenku siarki i dopuszczalnej wartości stężenia danego zanieczyszczenia.

Dane o ilości zanieczyszczeń pyłowych i gazowych zatrzymanych obejmują ilość zanieczyszczeń zredukowanych w urządzeniach do ochrony powietrza atmosferycznego.

W skaźnik redukcji zanieczyszczeń pyłowych (gazowych) wyraża procentowy stosunek ilości zanieczyszczeń pyłowych (gazowych) zatrzymanych w urządzeniach oczyszczających do ilości wytworzonych zanieczyszczeń pyłowych (gazowych) w charakteryzowanym przedziale czasowym. Im wartość tego wskaźnika jest bliższa 100% tym większy i o wyższej skuteczności działania potencjał ochronny (w stosunku do potrzeb), pozostający w dyspozycji źródła zanieczyszczeń (zakładu) i mniejsza jego uciążliwość dla czystości powietrza atmosferycznego.

Z uwagi na niepełną porównywalność danych o emisji zanieczyszczeń między kolejnymi latami, wynikającą m in. ze zmiany zbiorowości badanych zakładów, zastępowania metod szacunkowych pomiarami, obejmowania przez zakłady kontrolą nowych rodzajów zanieczyszczeń, zmiany w stanach emisji scharakteryzowano odrębnym wskaźnikiem saldo „wzrost (+)’’, „zmniejszenie (-)” określonym w warunkach porównywalnych, tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych według tych samych metod.

5. Informacje o odpadach przem ysłow ych uciążliw ych dla środow iska dotyczą w 1985 r. zakładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie 5 tys. i więcej ton odpadów, a w roku 1990 zakładów wytwarzających rocznie co najmniej I tys. ton lub posiadających nagromadzone na swoim terenie I min ton i więcej odpadów, bez względu na ilość odpadów wytworzonych w ciągu roku.

W związku z wprowadzeniem nowej klasyfikacji odpadów uciążliwych dla środowiska w trybie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1986 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzeniem w nim zmian (Dz.U. nr 7, poz.,40) dane z tego zakresu za rok 1990 nie są w pełni porównywalne z danymi za 1985 r.

Za odpady przem ysłow e uciążliw e dla środowiska uważa się - powstające w procesach produkcyjnych - stałe i ciekle substancje oraz. przedmioty poużytkowe uciążliwe dla środowiska i nieużyteczne bez. dodatkowych zabiegów technologicznych.

Według takiej kwalifikacji nie są odpadami kopaliny towarzyszące, nakład w górnictwie odkrywkowym, produkty uboczne, substancje znajdujące się w obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane do atmosfery.

Dane o odpadach przem ysłowych nagrom adzonych dotyczą ilości odpadów zalegających na terenach zakładów według stanu w końcu roku w wyniku składowania w roku sprawozdawczym i w lalach poprzednich.

Dane o odpadach w ykorzystanych gospodarczo dotyczą ilości odpadów zużytkowanych w zakładach dla własnych celów, sprzedanych, przekazanych nieodpłatnie jako surowce wtórne, a także ilości odpadów wykorzystanych na cele

nieprzemysłowe (do niwelacji terenu, posadzenia wyrobisk pokopalnianych podziemnych, wypełnienia wyrobisk odkrywkowych, niecek, osiadań itp. celów rekultywacyjnych), co wiązało się z ich umiejscowieniem w środowisku.

Przez odpady składow ane należy rozumieć ilość odpadów odprowadzonyeh na naziemne lub podziemne wysypiska, hałdy lub stawy osadowe własne lub innych jednostek (np. wysypiska komunalne), z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w roku sprawozdawczym.

Przez zrekultyw ow ane tereny składowania odpadów należy rozumieć tereny, których eksploatacja została zakończona i na których zostały przeprowadzone prace polegające na nadaniu lub przywróceniu im wartości użytkowych poprzez m.in.

właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowaniu stosunków wodnych.

6. Dane z. zakresu ochrony przyrody i krajobrazu informują o podstawowych formach i przedsięwzięciach związanych z zachowaniem, restytuowaniem i właściwym wykorzystaniem zasobów oraz. obiektów przyrody żywej i nieożywionej, których istnienie leży w interesie publicznym, m.in. ze względu na ich szczególną rolę ekologiczną, rzadkość występowania albo znaczenie naukowe, historyczne, wychowawcze, estetyczne lub inne wartości społeczne.

Ochrona przyrody i krajobrazu polega na tworzeniu parków narodowych i rezerwatów przyrody, uznaniu za pomniki przyrody osobnych tworów przyrody i ich skupień, wprowadzaniu ochrony gatunkowej lasu i zwierząt zagrożonych w swym bycie lub rzadko wstępujących, tworzeniu parków krajobrazowych i wyznaczaniu obszarów chronionego krajobrazu.

Park narodow y jest obszarem chronionym o naturalnych wartościach przyrodniczych wyjątkowo cenionych ze względów naukowych, dydaktycznych, społecznych, kulturowych i wychowawczych. Parki narodowe obejmują zwykle większe obszary, mające znaczenie dla nauki i reprezentują określone jednostki fizjograficzne kraju, na terenie których ochronie podlega całość przyrody, a realizacja celów tej ochrony i zasad jej prowadzenia następuje z pierwszeństwem przed wszelkimi innymi działaniami.

Park krajobrazow y jest przestrzennie wydzielonym obszarem o ściśle określonych granicach, poddanym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości naturalne środowiska przyrodniczego oraz wysokie walory estetyczne i turystyczne krajobrazu.

Na terenie parku obowiązuje zakaz, lokalizacji inwestycji, które powodują degradację walorów środowiska przez zanieczyszczenie wody, powietrza i gleby (np. zakłady przemysłowe, fermy hodowlane, kopalnie podziemne i odkrywkowe). Znaczne ograniczenia wprowadzone są w zakresie prowadzenia robót wodno-melioracyjnych, inwestycji turystycznych, budownictwa i rozbudowy infrastruktury technicznej.

Ograniczenia dotyczące gospodarki rolnej i leśnej sprowadzają się do przestrzegania

z a s a d racjonalnego prowadzenia tej działalności w sposób nie powodujący degradacji

naturalnych walorów przyrodniczych. N a uwagę zasługuje np. ograniczenie chemizacji środowiska.

R ezerwaty przyrody chronią fragmenty przyrody mało zmienionej przez człowieka.

Wyróżnia się rezerwaty częściow e i ścisłe. W rezerwatach ścisłych chroniona jest przyroda i zakazane są wszelkie czynności gospodarcze. W rezerwatach częściowych chronione są tylko niektóre składniki przyrody, a czynności gospodarcze są w odpowiedni sposób ograniczone.

Pom nik przyrody jest wyróżniającym się tworem przyrody lub skupiskiem tworów przyrody żywej i nieożywionej, o szczególnej wartości pod względem przyrodniczym, naukowym, historycznym, pamiątkowym lub krajobrazowym.

Lasy ochronne są to obszary leśne, których głównym zadaniem jest zachowanie na danym terenie i w jego otoczeniu nie zmienionych stosunków glebowych, wodnych, a także estetyczno-kraj obrazowych.

7. Kary pieniężne za naruszenie w ym agań ochrony środow iska są formą odpowiedzialności za naruszenie przepisów i wymierzane są za :

odprowadzanie ścieków nie odpowiadających wymaganym parametrom,

wprowadzanie do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach,

przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, zniszczenie terenów zieleni,

usuwanie drzew,

gromadzenie odpadów w miejscach nie przeznaczonych na len cel.

TA B L. 1 ( 1 ) . POŁO ŻENIE G E O G R A FIC ZN E W O JEW Ó DZTW A

W y sz c z e g ó ln ie n ie M iasto , g m in a

W s to p n ia c h k w a lifik a c y j­

n y ch

W kin

N ajdalsze w ysunięcia granicy w oje­

w ództw a :

na północ ( szerokość geograficzna

p ółn ocn a) ... m.Chełmek 50"08' X

na południc ( szerokość geograficzna

p ółn ocn a) ... gin. Rajcza 49°24' X

na zachód ( długość geograficzna

w schodnia) ... gm. Haźlach 18=35' X

na wchód ( długość geograficzna

wschodnia ) ... gm. Lanckorona 19=50' X

R ozciągłość :

z południa na p ó łn o c ... X 0=44' 84 z zachodu na w s c h ó d ... X 1=15' 89

T A B L . 2 ( 2 ) . PO W IER ZC H N IA I G R A N IC E W O JEW Ó DZTW A

W yszczególnienie Jednostka miary

W liczbach bezwzględ­

nych

W odset­

kach P o w ierzch n ia ... km 2 3704 _X Długość g r a n ic y ... km 424 100,0

z w ojew ództw am i:

k atow ick im ... km 160 37,7 krakowskim ... km 84 19,8 now osąd eck im ... km 30 7,0 z Czechami i S łow acją ... km 150 35,5

Na 100 km 2 przypada granic ... km 114 _X

TA BL. 3 ( 3 ) . W IĘK SZE RZEKI

Powierzchnia dorzecza w km2

Długość rzeki w km Nazwa rzeki Rceypicnt"

ogółem

w tym na terenie wojewódz­

twa bielskiego

ogółem

w tym na terenie wojewódz­

twa bielskiego Wisła ... m.Bałtyckie

Wisła

194424 1047 110

Biała ... 139 118 29 26

Brennica ... Wisła 89 89 17 20

17

Knajka ... Wisła 76 76 20

W apienica... Wisła 201 201 26 26

Ilo w n ica ... Wapienica Wisła

201 201 26 26

S o la ... 1391 1391 89 89

Koszarawa ... Soła 258 258 30 30

Łękawica ... Soła 101 101 17 17

Ż y lic a ... Soła 102 102 22 22 S k a w a ... Wisła 1 160 1160 96 96

Skawica ... Skawa 147 147 24 24

Stryszaw ka... Skawa 140 140 16 16

W icprzów ka... Skawa 155 155 28 28

" Rzeka lub zbiornik wodny, do którego uchodzi dopływ.

TA BL. 4 ( 4 ) . W IĘK SZE ZBIO R NIK I W ODNE

Nazwa zbiornika Miasta,

gminy

Powierz­

chnia w ha

Maksymal­

na głębo­

kość w 111

Wzniesienia nad poziom morza w m T rcsn a ... m.Żywiec

Łodygowice Czernichów

1000 37,0 345

Porąbka ... Czernichów 380 38,2 322 C z a n ic c ... Porąbka 35 6,5 298

Wisła - C za rn e... m.Wisła 36 36,5 533

W apienica... m. Bielsko-

Biała 24 22,0 478

T A BL. 5 (5). T EM PER A TU R Y PO W IETRZA , O PA D Y , ŚREDNIA PRĘDKOŚĆ W IA TRU I Z A C H M U R Z E N IE Z A N O TO W A N E W STAC JI M E TE O R O LO G IC Z N E J W A LE K SA N D R O W ICACH W 1996 R.

Miesiące

Temperatury powietrza w stopniach Celsjusza Sumy opadów

w mm

Średnia prędkość

wiatru in/s

Średnic zachmu­

rzenie w stop­

niach"

średnic

skrajne amplitudy

temperatur skrajnych maxi­

mum

mini­

mum

I ... -4,8 13,1 -17,5 30,6 22,3 2,8 5,6

II ... -4,8 6,2 -18,9 25,1 25,3 3,4 4,8

III ... -1,8 7,5 -13,5 21,0 32,7 3,5 5,2

IV ... 7,3 24,5 -8,5 33,0 73,5 3,3 4,4

V ... 13,6 28,2 4,1 24,1 163,8 3,5 5,7

VI ... 16,3 29,8 5,9 23,9 117,4 3,1 4,8

VII ... 16,0 28,1 5,0 23,1 124,4 3,7 5,1

V I I I ... 16,9 28,4 8,2 20.2 173,4 3,1 4,8

IX ... 9,5 21,0 2,7 18,3 201,7 3,7 6,7

X ... 9,6 21,5 -1,1 22,6 64.0 4,0 5,3

XI ... 6,6 17,7 -5,0 22,7 75,1 5,4 5,5

XII ... -5,7 7,6 -26,0 33,6 20,3 2,7 4,8

" Stopnie : 0 - niebo bez chmur, 8 - niebo całkowicie pokryte chmurami.

Ź r ó d ł o : dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

T A B L . 6 (6). N IEK T Ó R E Z JA W ISK A A TM O SFE R Y C Z N E Z A N O TO W A N E W ST A C JI M E TEO R O LO G IC Z N EJ W A LEK SA N DR O W IC AC H W 1996 R.

D in ze z ja w isk a m i in c le o ro lo e ie z n y m i :

Miesiące

pogodne pochmur­

ne

z. desz­

czem

ze śnie­

giem

z gra­

dem z mgłą

z burzą

z pokrywą śnieżna

1

...

II 8 10 0 16 0 4 0 29

III ... 5 10 2 12 0 7 0 25

IV ... 10 11 6 8 0 8 2 12

V ... 1 11 17 0 1 8 9 0

VI ... 4 5 18 0 0 2 8 0

VII ... 5 5 15 0 1 6 0

VIII ... 6 7 17 0 0 7 0

IX ... 1 17 22 0 0 2 0

X ... 6 12 17 0 0 0 0

XI ... 3 8 11 4 1 1 3

X I I ... 8 11 2 10 0 12 0 Kr

/ r ó d I o : dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.