Rada Unii Europejskiej Bruksela, 14 grudnia 2018 r. (OR. en) Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU

15607/18 fh

LIFE.2.C PL

Rada

Unii Europejskiej

Bruksela, 14 grudnia 2018 r.

(OR. en) 15607/18

SAN 475

PISMO PRZEWODNIE

Od: Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU Data otrzymania: 12 grudnia 2018 r.

Do: Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej

Nr dok. Kom.: COM(2018) 818 final

Dotyczy: SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Realizacja trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia w 2015 r.

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument COM(2018) 818 final.

Zał.: COM(2018) 818 final

PL PL

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 12.12.2018 r.

COM(2018) 818 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Realizacja trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia w 2015 r.

{SWD(2018) 489 final}

WPROWADZENIE

W niniejszym sprawozdaniu przedstawiono wykonanie rocznego programu prac na rok 2015 (AWP 2015) w ramach trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia (2014–2020) ustanowionego w drodze rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 282/2014 z dnia 11 marca 2014 r.¹ Zgodnie z art. 13 rozporządzenia Komisja musi składać komitetowi ds. programu działań w dziedzinie zdrowia, a także Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, sprawozdania na temat realizacji wszystkich działań finansowanych w ramach programu. Niniejsze sprawozdanie jest realizacją tego wymogu.

Zawiera ono szczegółowe informacje na temat budżetu na rok 2015 i jego rozdysponowania.

Uwzględniono w nim również poprawkę do AWP 2015 mającą na celu skierowanie finansowania do państw członkowskich znajdujących się pod szczególną presją migracyjną, które wymagają wsparcia w działaniach podejmowanych w odpowiedzi na odnośne wyzwania w dziedzinie zdrowia.

W dokumencie roboczym służb Komisji załączonym do niniejszego sprawozdania podano szereg przykładów najważniejszych działań współfinansowanych w ramach drugiego² i trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia, w przypadku których ostateczne rezultaty zostały udostępnione w 2015 r. Opisano w nim również przykłady działań finansowanych w ramach programu prac na 2015 r. w obszarach pomocniczych, takich jak ocena i upowszechnianie. Ponadto sprawozdanie zawiera tabele przedstawiające przegląd współfinansowanych działań i umów.

AWP 2015 skupiał się na innowacjach w dziedzinie zdrowia i opieki zdrowotnej, a w jego ramach można wyodrębnić dwa powiązane strumienie działań (technologia medyczna i zdrowie migrantów), na które zwrócono szczególną uwagę w niniejszym sprawozdaniu. W odpowiedzi na znaczny napływ migrantów ewidentnie wymagających ochrony międzynarodowej oraz na potrzebę udzielenia wsparcia finansowego organizacjom będącym w stanie udzielić państwom członkowskim pomocy w tej nadzwyczajnej sytuacji Komisja postanowiła wprowadzić zmiany do AWP 2015³.

Komisja zapewnia ścisłe monitorowanie wdrażania trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia i upowszechnianie wyników na szerszą skalę. Komisja nadal zachęca wszystkie państwa członkowskie i inne państwa uczestniczące w programie do kontynuowania udziału oraz dąży do osiągnięcia synergii z innymi programami finansowania w UE.

1 Dz.U. L 86 z 21.3.2014, s. 1.

2 Dz.U. L 301 z 20.11.2007, s. 3.

3 https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/programme/docs/wp2015_amendment_en.pdf

2

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE ... 1

TEMATY I DZIAŁANIA NA ROK 2015: ... 3

WYKONANIE BUDŻETU ... 5

1. Budżet ... 5

2. Cele, priorytety i mechanizmy finansowania w 2015 r. ... 7

3. Wykonanie budżetu operacyjnego według mechanizmów finansowania ... 10

4. Beneficjenci ... 12

POZOSTAŁE CECHY GŁÓWNE ... 12

3

TEMATY I DZIAŁANIA NA ROK 2015:

W ramach AWP 2015 priorytetowym tematem dotyczącym zdrowia była ocena technologii medycznych (ang. health technology assessment, HTA) oraz innowacje w dziedzinie technologii medycznych. Temat ten realizowano w ramach szeregu działań finansowanych za pomocą poszczególnych mechanizmów finansowania, które to działania podpisano w pierwszym kwartale 2016 r., z czego większość na trzy lata, co oznacza, że ich wykonanie będzie trwało do końca 2018 r., a w niektórych przypadkach – do 2020 r. Są to:

• nowe wspólne działanie w zakresie HTA, które stanowi najwyższy z dotychczasowych wkładów UE (11 999 798,74 EUR) w pojedynczy aspekt dotyczący polityki zdrowotnej w ramach trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia;

• dwa projekty i wspólne działanie w zakresie opieki zintegrowanej (łączny wkład UE w wysokości 6 837 798,31 EUR); oraz

• prace przygotowawcze na rzecz ustanowienia europejskich sieci referencyjnych (381 372,23 EUR).

Kontekst: nowe wspólne działanie w zakresie HTA stanowi składnik naukowo-techniczny współpracy UE w tym obszarze. Działanie zainicjowano w czerwcu 2016 r. i będzie ono trwało do 2020 r.

W działanie zaangażowane są powołane przez rządy organizacje (z państw członkowskich UE, krajów przystępujących do UE, państw EOG i EFTA), liczne właściwe agencje regionalne oraz organizacje non-profit, które przeprowadzają lub przyczyniają się do przeprowadzania HTA w Europie.

Cel główny: działanie ma na celu podtrzymanie poziomu dobrowolnej współpracy naukowo- technicznej pomiędzy organami ds. HTA. Współpraca ta powinna zapewnić wkład w rozwój modelu wspólnych prac, które będą kontynuowane po zakończeniu finansowania w ramach Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia.

Środki: przywiązuje się dużą wagę do wspólnego dokonywania ocen technologii medycznych oraz do prowadzenia dialogów na wczesnym etapie poświęconych uzyskanym wynikom oraz sposobom ich stosowania na skalę krajową. Wspomniane dialogi, a w szczególności równoległe konsultacje, zdobyły istotne uznanie przedsiębiorstw poszukujących porady na wczesnym etapie. Do maja 2018 r. partnerzy wspólnego działania otrzymali 29 wniosków o przeprowadzenie takich dialogów. W ramach HTA ocenia się także inne aspekty technologii medycznych, na przykład związane z nimi koszty ponoszone przez pacjenta oraz wpływ technologii na organizację systemów opieki zdrowotnej w ramach świadczenia usług zdrowotnych i dystrybucji zabiegów leczniczych. HTA jest wobec tego procesem

4

organizacyjnych, społecznych i etycznych związanych z wykorzystaniem technologii medycznych.

Kontekst: jeśli chodzi o opiekę zintegrowaną, istnieje jeden współfinansowany projekt, w który zaangażowane są innowacyjne pod względem opieki zdrowotnej regiony Europy, przedstawiciele przemysłu i środowiska akademickie, których partnerstwo niesie ze sobą potencjał przekształcenia usług w zakresie leczenia i opieki. Projekt obejmuje zarówno fazę projektu pilotażowego, jak i zwiększoną, rutynową opiekę zdrowotną i zaangażowanych jest weń 13 partnerów z sześciu państw członkowskich UE (Dania, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Niderlandy, Zjednoczone Królestwo).

Cel główny: ogólnym celem jest określenie, transfer i rozpowszechnianie istniejących i operacyjnych praktyk z zakresu koordynacji usług zdrowotnych oraz dobrych praktyk w dziedzinie telezdrowia, przy czym zakłada się osiągnięcie liczby 75 000 osób korzystających z opieki lub pacjentów w obrębie regionów i programów w licznych państwach członkowskich UE. Oczekuje się, że projekt przyniesie dwie główne korzyści:

• solidną podstawę owocnej współpracy partnerskiej i coachingu ułatwiających wzajemne uczenie się;

• wsparcie praktyczne w zakresie rozpowszechniania dobrych praktyk promujących aktywne starzenie się w dobrym zdrowiu i udział osób starszych w życiu społeczeństwa.

W połączeniu ze wspólnym działaniem powyższe korzyści powinny przyczynić się do znacznej poprawy organizacji i wdrażania idei opieki zintegrowanej w całej UE.

Dodatkowe działania podejmowane w odpowiedzi na kryzys migracyjny, który miał miejsce latem 2015 r., oraz wynikające z późniejszych zmian w AWP 2015 obejmują:

• cztery projekty dotyczące zdrowia migrantów i uchodźców (6 239 154 EUR)

• jedną dotację bezpośrednią dla Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM) (1 000 000 EUR).

Powyższe działania miały na celu wsparcie państw członkowskich znajdujących się pod szczególną presją migracyjną w działaniach podejmowanych w odpowiedzi na wyzwania w dziedzinie zdrowia, z myślą o zapewnieniu konkretnego wsparcia dla organizacji działających w tej dziedzinie oraz pomocy w łagodzeniu skutków dla zdrowia publicznego w państwach członkowskich UE⁴.

4 Zaproszenie do składania wniosków zostało ogłoszone w październiku 2015 r.

5

współpracy partnerów z siedmiu krajów (Belgii, Danii, Hiszpanii, Włoch, Niderlandów, Polski i Słowacji).

Cel główny: zapewnienie państwom członkowskim wsparcia w zakresie ustanawiania lub wzmacniania mechanizmu koordynacji sektora zdrowia, umożliwiającego podejmowanie spójnych i skonsolidowanych działań krajowych i transgranicznych skoncentrowanych na rozwiązywaniu problemów związanych ze zdrowiem napływających migrantów (uchodźców, osób ubiegających się o azyl i innych migrantów), przy jednoczesnym zapobieganiu ewentualnym chorobom zakaźnym i transgranicznym zagrożeniom zdrowia oraz walce z nimi. Powyższy cel osiągnięto dzięki przeprowadzeniu oceny istniejącego mechanizmu koordynacji oraz dzięki udoskonaleniu koordynacji oraz zdolności i umiejętności pracowników służby zdrowia.

Kontekst: projekt obejmujący ośmiu partnerów i mający na celu zapewnienie wsparcia organom ds.

zdrowia w 11 państwach członkowskich.

Cel główny: projekt koncentrował się na ocenie zdrowia napływających migrantów za pośrednictwem wspólnego instrumentu umożliwiającego państwom członkowskim wykrywanie i ocenę potencjalnych zagrożeń, rozpowszechnianie materiałów promujących zdrowie oraz podnoszenie świadomości wśród zainteresowanych stron.

Szczegółowy przegląd wszystkich działań finansowanych w ramach AWP 2015 znajduje się w dokumencie roboczym służb Komisji załączonym do niniejszego sprawozdania.

WYKONANIE BUDŻETU

1. Budżet

Ogólny budżet trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia (2014–2020) wynosi 449,4 mln EUR. Kwota ta obejmuje 30 mln EUR na funkcjonowanie Agencji Wykonawczej ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności (Chafea), która na polecenie Komisji zarządza Programem działań Unii w dziedzinie zdrowia (2014–2020). Od 2005 r. Chafea zapewnia Komisji pomoc techniczną, naukową i administracyjną w realizacji Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia⁵. Organizuje ona coroczne zaproszenia do składania wniosków, koordynuje ocenę wniosków, negocjuje i podpisuje

5 Decyzja 2004/858/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. (Dz.U. L 369 z 16.12.2005, s. 73) zmieniona decyzją 2008/544/WE z dnia 20 czerwca 2008 r. (Dz.U. L 173 z 3.7.2008, s. 27). Na podstawie decyzji wykonawczej Komisji 2014/927/UE od grudnia 2014 r. Chafea zastąpiła Agencję Wykonawczą ds. Zdrowia i Konsumentów (EAHC).

6

Jest również odpowiedzialna za szereg procedur zamówień publicznych.

Budżet przewidziany w planie prac w ramach AWP 2015⁶ wyniósł 59 750 000 EUR, w tym:

• wydatki operacyjne: 54 041 000 EUR, czyli kwota odpowiadająca linii budżetowej 17 03 01 trzeciego Programu działania Unii w dziedzinie zdrowia (2014–2020) (Zachęcanie do innowacji w dziedzinie zdrowia, poprawa stabilności systemów zdrowotnych oraz ochrona obywateli Unii przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia);

• wydatki administracyjne: 1 500 000 EUR, czyli kwota odpowiadająca wydatkom pomocniczym w ramach linii budżetowej 17 01 04 02 trzeciego Programu działania Unii w dziedzinie zdrowia (2014–2020).

Całkowity budżet operacyjny wynosił 55 629 805 EUR, a całkowity budżet administracyjny 1 551 822,66 EUR. Budżet obejmował środki państw EFTA/EOG oraz środki odzyskane z poprzednich lat budżetowych.

W 2015 r. Chafea wykorzystała 47 967 105,24 EUR z budżetu operacyjnego, podczas gdy Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) Komisji Europejskiej wykorzystała 6 810 913,51 EUR na potrzeby związane z udzielaniem zamówień publicznych, dotacjami bezpośrednimi i innymi środkami, co łącznie daje kwotę 54 778 018,75 EUR.

6 Decyzja Komisji C(2015) 3594 z dnia 2 czerwca 2015 r. (zob. strona internetowa:

https://ec.europa.eu/health/sites/health/files/programme/docs/wp2015_en.pdf

7

W 2015 r. łączny budżet operacyjny został rozdzielony pomiędzy cztery szczególne cele programowe, wymienione poniżej.

1. Promocja zdrowia: 15 669 170,92 EUR (29 % budżetu operacyjnego w 2015 r.) na promowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i propagowanie środowisk wspierających zdrowy styl życia, przy uwzględnieniu zasady „zdrowie we wszystkich politykach”.

2. Zagrożenia dla zdrowia: 5 016 028,59 EUR (9 % budżetu operacyjnego w 2015 r.) na ochronę obywateli UE przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia.

3. Systemy opieki zdrowotnej: 25 106 924,35 EUR (46 % budżetu operacyjnego w 2015 r.) na wkład w innowacyjność, skuteczność i zrównoważony charakter systemów opieki zdrowotnej.

4. Lepsza i bezpieczniejsza opieka zdrowotna: 6 127 923,17 EUR (11 % budżetu operacyjnego w 2015 r.) na pomoc obywatelom UE w uzyskaniu dostępu do lepszej i bezpieczniejszej opieki zdrowotnej.

Specjalne zaproszenie do wsparcia państw członkowskich znajdujących się pod szczególną presją migracyjną w działaniach podejmowanych w odpowiedzi na wyzwania w dziedzinie zdrowia było działaniem horyzontalnym związanym z celem nr 1 (promocja zdrowia) i nr 2 (zagrożenia dla zdrowia). Odpowiadająca mu kwota w wysokości 7 234 199,58 EUR (13 % budżetu operacyjnego w 2015 r.) została rozdzielona pomiędzy cel nr 1 i cel nr 2 i uwzględniona w powyższych obliczeniach.

Dodatkowo wartość działań horyzontalnych (IT, komunikacja) wyniosła 2 857 971,72 EUR (5 % budżetu operacyjnego w 2015 r.).

8

zdrowia w 2015 r.

Na poniższym rysunku przedstawiono informacje na temat środków z Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia zainwestowanych w charakterze wkładu UE w poszczególne priorytety tematyczne w 2015 r.

Rys. 2: Budżet operacyjny w podziale na priorytety tematyczne w 2015 r.

0,00 2000000,00 4000000,00 6000000,00 8000000,00 10000000,00 12000000,00 14000000,00

Wkład UE (EUR) – według priorytetów tematycznych w 2015 r.

Wkład (EUR)

9

Są to:

• działania współfinansowane wraz z organami państw członkowskich (wspólne działania);

• dotacje na projekty;

• dotacje operacyjne w ramach wsparcia organizacji pozarządowych;

• umowy bezpośrednie z organizacjami międzynarodowymi;

• zamówienia publiczne;

• inne działania, takie jak komitety naukowe, umowy administracyjne ze Wspólnym Centrum Badawczym i dotacje na konferencje prezydencji Rady.

Przy wyborze inicjatyw do finansowania korzystano z konkurencyjnych procedur wyboru i przyznawania finansowania. Procedur tych nie wykorzystuje się w przypadku wspólnych działań, umów o udzielenie dotacji bezpośrednich i konferencji organizowanych przez prezydencję Rady, ponieważ w tych przypadkach procedury konkurencyjne są niedozwolone na mocy przepisów szczegółowych lub nie są stosowane w praktyce – na przykład ze względu na istnienie monopolu.

Wydatki administracyjne obejmowały wydatki na badania, spotkania ekspertów, koszty informacji i publikacji oraz pomoc techniczno-administracyjną w zakresie systemów informatycznych.

3. Wykonanie budżetu operacyjnego według mechanizmów finansowania Rodzaj mechanizmu finansowania Wykonanie (w EUR)

zobowiązania

Udział mechanizmu w łącznym wykonanym budżecie (zobowiązania) Zaproszenia do składania wniosków:

Dotacje na projekty 14 944 000,04 27,3 %

Dotacje operacyjne 5 005 520,00 9,1 %

Dotacje na wspólne działania 17 791 725,60 32,5 %

Dotacje na konferencje dla państw

członkowskich sprawujących prezydencję w UE

120 434,90 0,2 %

Umowy o udzielenie dotacji bezpośredniej

Objęte zarządzaniem CHAFEA 3 715 000,00 6,8 %

Objęte zarządzaniem DG SANTE 120 747,29 0,2 %

10

usługi)

Objęte zarządzaniem CHAFEA 5 890 424,70 10,8 %

Objęte zarządzaniem DG SANTE 5 744 988,82 10,5 %

Pozostałe działania

Objęte zarządzaniem CHAFEA 500 000,00 0,9 %

Objęte zarządzaniem DG SANTE 945 177,40 1,7 %

Budżet wykonany w 2015 r. 54 778 018,75 100 %

Łączny dostępny budżet 55 629 805,00

Środki niewykorzystane⁷

przez CHAFEA 218 478,65

przez DG SANTE 633 307,60

7 Środki przedakcesyjne nie zostały jeszcze wykorzystane, co prowadzi do różnic pomiędzy kwotami w decyzjach o przyznaniu finansowania a faktycznymi kwotami.

11

W 2015 r. podpisano ponad 200⁸ umów o udzielenie dotacji i umów o świadczenie usług z poszczególnymi beneficjentami i usługodawcami: organizacjami rządowymi i pozarządowymi, instytucjami szkolnictwa wyższego i przedsiębiorstwami prywatnymi. Kategoria „inne” obejmuje beneficjentów takich jak podmioty świadczące usługi opieki zdrowotnej oraz organizacje międzynarodowe. Na rysunku nr 3 przedstawiono przegląd poszczególnych grup beneficjentów.

Rys. 3: Rodzaje beneficjentów w ramach trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia w 2015 r.

POZOSTAŁE CECHY GŁÓWNE

Rok 2015 był drugim rokiem, w którym presja wywołana bezprecedensowym napływem uchodźców do Europy istotnie wpłynęła na trzeci Program działań Unii w dziedzinie zdrowia. Wspomniana sytuacja była sprawdzianem elastyczności programu i możliwości jego szybkiego dostosowania do nowych potrzeb związanych z polityką; była ona również sprawdzianem zdolności Chafea do odpowiedniego reagowania i wykonywania decyzji związanych z AWP. Chafea w rekordowo krótkim czasie zainicjowała powiązane dotacje bezpośrednie i ogłosiła zaproszenie do składania wniosków dotyczących projektów, a także doprowadziła do podpisania wybranych umów o udzielenie dotacji w terminie krótszym niż 3 miesiące od chwili wprowadzenia zmian do AWP 2015.

8 Nie obejmuje to umów podpisanych z indywidualnymi ekspertami, np. uczestniczącymi w komitetach naukowych.

12

a także portal dla uczestników umożliwiający składanie wniosków przez internet, internetową ocenę umów o udzielenie dotacji oraz składanie pod nimi elektronicznego podpisu. Pomimo drobnych problemów w funkcjonowaniu systemu powyższe środki pozwoliły na skrócenie czasu potrzebnego na podpisanie dotacji.

Liczba uczestników zaangażowanych we wspólne działania była w dalszym ciągu stosunkowo wysoka – podobnie jak w przypadku drugiego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia oraz pierwszego roku trzeciego programu. W 2015 r. na jedno wspólne działanie przypadało od 10 do 45 partnerów (beneficjentów). Ze względu na to, że wszyscy partnerzy musieli podpisać umowę o udzielenie dotacji, ta wysoka liczba okazała się wyzwaniem w kontekście ogólnego zarządzania programem i jego koordynacji.

W wyniku zaleceń zawartych w ocenie ex post drugiego wspólnotowego programu działań w dziedzinie zdrowia (2008–2014)⁹ oraz ocenie śródokresowej trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia¹⁰ Chafea – w ścisłej współpracy z DG SANTE oraz siecią krajowych punktów kontaktowych dla Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia – zainwestowała istotną ilość zasobów w działania związane z informowaniem i rozpowszechnianiem. Chafea zorganizowała liczne warsztaty, pomagała w organizacji najważniejszych konferencji krajowych i międzynarodowych, a także była organizatorem pojedynczych wydarzeń we współpracy z krajowymi organami państw członkowskich. Szczegółowy opis działań związanych z rozpowszechnianiem podejmowanych w 2015 r. znajduje się w dokumencie roboczym służb Komisji załączonym do niniejszego sprawozdania.

Wykorzystując procesy i narzędzia wypracowane w ramach trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia, wprowadzono elektroniczne monitorowanie i raportowanie, które miały na celu zapewnienie oszczędności czasu zarówno po stronie beneficjenta, jak i Chafea. W rezultacie obie strony nie muszą się już posługiwać dokumentami w formie papierowej – szczególnie w przypadku dotacji. System CORDA¹¹, wdrożony przez wspólne centrum wsparcia europejskiego programu

9 COM(2016) 243 final z 10.5.2016.

10 COM(2017) 586 final z 11.10.2017.

11 CORDA to wspólne repozytorium danych badawczych, czyli miejsce przechowywania wszystkich informacji na temat projektów finansowanych przez UE oraz na temat ich rezultatów. System CORDA powstał w 1990 r.

i początkowo pełnił funkcję referencyjnej bazy danych na potrzeby badań finansowanych przez UE, a obecnie obejmuje działania współfinansowane w ramach trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia, które podlegają zarządzaniu za pomocą narzędzi programu „Horyzont 2020”.

13

współfinansowanych działań objętych zarządzaniem Chafea i monitorowanych za pomocą narzędzi elektronicznych programu „Horyzont 2020”. Jest on kluczowym źródłem informacji zwrotnych dotyczących realizacji głównych celów i priorytetów programu oraz rodzajów działań i organizacji objętych współfinansowaniem.

W kolejnych latach planuje się wprowadzanie dalszych usprawnień, w tym wprowadzenie ulepszonego systemu elektronicznego monitorowania i raportowania oraz skuteczniejszego i bardziej ukierunkowanego rozpowszechniania. Ponadto podejmowane będą dalsze wysiłki na rzecz zwiększenia uczestnictwa organizacji i instytucji z krajów, które do tej pory były niedostatecznie reprezentowane wśród beneficjentów.

Określenie kluczowych obszarów priorytetowych w każdym roku realizacji programu pokazało wartością dodaną zapewnienia ciągłości między rocznymi programami prac. Dzięki temu osiągnięto ogólną spójność w obrębie trzeciego Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia i wykorzystano produkty i rezultaty poprzednich okresów finansowania.