opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty.
WarszaWa 2019
CZY PATRZEĆ TO ZNACZY WIDZIEĆ?
SCENARIUSZ LEKCJI
Program edukacji wczesnoszkolnej w szkole podstawowej
RENATA
PASYMOWSKA
Redakcja merytoryczna – Agnieszka Karczewska-Gzik Recenzja merytoryczna – mgr Maria Ferenc
mgr Jadwiga Iwanowska
Agnieszka Ratajczak-Mucharska mgr Urszula Borowska
Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Czas trwania zajęć:
3 godz. lekcyjne.
Temat:
Czy patrzeć to znaczy widzieć?
Cele główne:
uświadomienie uczniom, że patrzeć to nie znaczy widzieć,
wdrażanie do uruchamiania myślenia podczas patrzenia,
doskonalenie patrzenia z uwagą i wrażliwością,
stymulowanie funkcji percepcyjno-motorycznych,
rozwijanie mowy i bogacenie słownictwa.
Cele operacyjne – uczeń:
wykaże się wiadomościami na temat oka, wyjaśni powiedzenia, wykona doświadczenia, weźmie udział w badaniu wzroku, wskaże różnice w obrazkach, wykona okulary wrażliwości, wystąpi w scence sytuacyjnej, wypowie się na jej temat, zapanuje nad emocjami, skorzysta z pomocy rówieśników i nauczyciela.
Metody:
pokaz, prezentacja, osobistych doświadczeń, praktycznego działania, scenki sytuacyjne.
Formy pracy:
zbiorowa, grupowa, indywidualna.
Środki dydaktyczne:
projektor, komputer, opaska na oczy, tablica do badania wzroku, obrazki różniące się szczegółami, zestaw wyrazów, szablon okularów, arkusz papieru.
Przebieg zajęć:
1. Zapoznanie z tematem i celami zajęć, określenie NaCoBeZU – patrzenie i dostrzeganie szczegółów, uważne wykonanie zadań związanych z patrzeniem, wyciąganie wniosków na podstawie obrazka, wykonanie okularów i użycie ich w scence rodzajowej.
2. Pobudzenie spostrzegawczości: spoglądanie w oczy rówieśnikom, oglądanie koloru ich tęczówki.
3. Prezentacja na temat budowy i działania oka. Poznanie ciekawostek dotyczących znaczenia każdej z części, powodów mrugania, powstawania łez itp.
4. Zgromadzenie i wyjaśnienie powiedzeń na temat oka, np. „zobaczyć gołym okiem”, „rzucić okiem”, „mieć na oku” itp. Tworzenie zdań z powiedzeniami.
4
5. Wykonanie doświadczeń w celu wyjaśnienia, po co człowiekowi dwoje oczu. Uczniowie kolejno zamykają oko lewe, oko prawe przy rozstawionych szeroko ramionach. Dochodzą do wniosku, że za pomocą obu oczu widzą więcej i lepiej.
6. Uświadomienie problemu osób niewidzących. Uczniowie pracują w parach.
Zawiązują koledze oczy, doświadcza on przestrzeni słuchowo i dotykowo, następnie następuje zamiana ról. Rozmowa na temat odczuć.
7. Zwrócenie uwagi uczniów na fakt, iż ludzie widzący nie zawsze mogą oglądać świat gołym okiem. Zapoznanie z anegdotą: „Po wyjściu z kina dziadek powiedział wnukowi, że nie wie, czy film mu się podobał, bo widział wszystko przez mgłę. Wnuczek był bardzo zdziwiony, gdyż w kinie zjawisko mgły nie występuje”.
Wyjaśnienie, na czym polegał komizm tej sytuacji. Wyjaśnienie roli, jaką spełniają okulary czy szkła kontaktowe.
8. Badanie ostrości widzenia przez pielęgniarkę szkolną. Zwrócenie uwagi na konieczność dbania o wzrok przez dietę i odpowiednie zachowania.
9. Praca w parach. Zauważanie różnic w obrazkach i wyszukanie nowego słowa w wyrazie. Uczniowie wyjaśniają, co jest potrzebne, by znaleźć wszystkie szczegóły. Podawanie dowodów na to, że uważne patrzenie pomaga w pisaniu i czytaniu. Naprowadzanie ustne kolegi na szczegół, by mógł samodzielnie wykonać zadania.
10. Pisanie z pamięci. Wspólne sprawdzenie poprawności wykonania zadania, które następnie sprawdza kolega lub koleżanka z innej ławki. Wyciąganie wniosków.
11. Patrzenie kontekstowe. Praca z obrazkiem. Doskonalenie umiejętności patrzenia kontekstowego, czyli wyciągania wniosków na jego podstawie.
12. Patrzenie sercem. Wyjaśnienie, na czym polega patrzenie emocjami. Wykonanie
„okularów wrażliwości” i przedstawienie scenek rodzajowych, np. dzieci spacerują na przerwie, jedno z nich się przewraca, uczniowie jedzą śniadanie, jeden nie je itp.
Wykonanie wersji z okularami i bez.
13. Zindywidualizowana ocena zaangażowania uczniów i tego, co dało się dostrzec w ich grze aktorskiej.
14. Wyjaśnienie, co to znaczy widzieć świat przez różowe okulary. Podawanie przykładów.
15. Podsumowanie zajęć. Wykonanie plakatu polegające na uzupełnieniu wypowiedzi: „Miej oczy szeroko otwarte na…”.
Komentarz metodyczny
Uczniowie ze SPE potrzebują treningu w patrzeniu. Należy stosować wobec nich metodę naprowadzania na szczegół przez zastosowanie instrukcji słownej, by także mogli odczuć sukcesy.
