Borkowska Anna

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — & P ^ ! £ Q . 1 a ? 5 K f t ...f i . M U J l

.

S/k,UXoliLi/uó k O '

1/1. Relacja

I/2. Dokumenty (sensu striclo) dotyczące osoby relatora J

I/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora

II. Materiały uzupełniające relację

lll/ l - Materiały dotyczące rodziny relatora

III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.

łll/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) 111/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r.

III/5 - inne...

IV. Korespondencja ^

V. Nazwiskowe karty informacyjne J

VI. Fotografie jo czk ^{^} O p /fO jL d D

1 O

v. .. V.

; ? ? : *'& ^

2

3

S c h e m a t r e l a c j i o w o j e n n e j s ł u ż b i e k o b i e f - ż o l n i e r z y

>v I i II Armii Wojska Polskiego w latach 1939-1945

: f ; Relację można również sporządzić w sposób opisowy uwzględniając punkty schematu, ale nie rozdzielając opisu na poszczególne punkty.

1. d a n i : OSOBOWE

I .Nazwisko / także panieńskie z d a lą zm ian y /, im io n a

foc& O sirtA M -- SkJasO f& ó^j ę&JL [fa n i&

2 .Dala i miejsce urodzenia / w przypadku wsi p o d ać pow iat /

*£3- 4 4 . fo^hT ,

3 .Imiona rodziców, nazw isko p anień sk ie matki, d an e o ich pracy zaw odow ej i społecznej

-X u ćltn k 4 L , £ da.'nuc JfafrM Ć& O .

y .jta c ' iM tg & iw c ic / — lp(7er* (O&ŁOf.

4 .O becn y adres składającej relację, nr telefo n u ,

r,*r*Ur* A / oMfysuil*. U- M. u-o*. Kod:

II. DANE ŚRO DOWISKOWE

1. W ykształcenie / nazwy szkół i lala ich uk o ń cze n ia / / j o l i ? / o a o

‘Wpł&LC, FWt&dcf. /Hfrof. H 0(jM £ - 7 0 ' 7 4.

2 .M iejsce zam ieszkania przed 1939 rokiem ę TęjyO -jou^ ^ ( f

3.C zym zajm ow ała się przed 1939 rokiem / nauka, p r a c a - j a k a ?/ f /•». » ..

; ; ; ff| 11 •!(.! t') : 4 . Przynależność do ZIIP, PW K , PCK, Z w ią z e k M ło d zieży W iejskiej, Sodalicja M a ria ń s k a

o t U P ' M . • .1 ' •'(

4

III. UDZIAŁ W KAMPANII WRZEŚNIOWEJ 1939 ROKtJ

I’i/.y<l/i;il, funkcjn, shiżbn wojskowa hib udział w obronie cyw iln ej, służba sanitarna.

IV. DANE Z OKRESU LA I 1939-1945 Nauka, praca, udział w konspiracji / jakiej ? /

I. Kiedy i w ja k ic h okoliczn o ściach znalazła się w Z S R R ? / wywiezienie, aresztowanie,

ewakuacja, miejsce pobytu - charakter pracy / ' '

4 0 . & - 4 ^ 0 r. d o ,

< »

2. M oja droga do w o jsk a polskiego / mobilizacja, zaciąg ochotniczy / - 5■ 0 6 " - 4 9 ^ 5 ^

3. Dala rozpoczęcia słu żb y w wojsku i data zd em o b ilizo w an ia.

.<UuZk^ 5"- ~ ^ L Z&epSL- - 4yy<XrtC€C. 4 / ^

4. N azw y kolejnych je d n o ste k , w których o d b y w ała słu żb ę w ojskoW ą

/ W % . < ? * /.

/ / / ' ■*< l i ' 1 . j r

5. Jakie w y k on y w ała zad a n ia i ja k ie zajm o w ała sta n o w is k a w w ojsku

• ó - ^o

■> . Jakie przeszła p rzeszk o len ie w wojsku / szkoły, kursy, itp. / 6. Jakie przeszła p rzeszk o len ie w wojsku I szkoły, kursy, itp. /

^ & r y ^ > & , ... -

7. W jakich b itw ach brała udział / miejscowość, data, odniesione rany i kontuzje, gdzie i kiedy ? / Ó z& JL - 2- tyrsr?**-

5

8. Stopień w ojskowy w chwili dem obilizacji i ob ecn ie I data /

9. Odznaczenia bojowe, państwowo i społeczne - * ^ , ? £ a u u *)

Oc/zn*.U>. O&fe/cA- /ijM c & ^

fo ro zesy /y**' 'Pfe&c ' j /rfć d ą / W V 1’ ^z^wa/s/s? & e/-4u‘

MdOoJ Ą O -J e e ^ P /Z ^ j Z lg ć t, A W i- /f /Z y i £ ] .

[)ćłr~<p /2Cjźz,ri<*Uc^>L- g 2~ku> /ms. Xi£ ćź/.^Ze/rPcZó*.

V. ŻYCIORYS POWOJENNY

I. D alsze kształcenie się. Warunki rodzinne. Praca za w o d o w a i działalność społeczna. W p ły w

służby w ojskow ej na życic powojenne. _

de^n&lru&^ei ć p , S irc* > £ * c^ ć U ć - O ć ^ p / ^ ^ ^ U

I /yi^Ł t)Ji£Ll>Łe*vt^C Pt<^c£j ćj

fó ra tc s^ J ^ is rn /*> eA ^ i/rfd L ł& K e & o / r . /f 9 t> * t~ ' / < 7<f&>.

jYći/iŹ* j ? - 7 ' T y i ^

jdC^'o<JŹ^t-Ćj' r O -^ y .-w&c n>o£^iX^ d / M -O t. ć * c £ ^ ^ ? C^At'. /uryHyrDuyr*

s y y ) P~r£7-7yi fc^rtcG-, t ? c f /( O . O 9. f ' 3 r

- ■ •• •» *• !(•; * ; *

7.. 7, ja k im i trud n o ściam i życiowym i borykała się po w yjściu z wojska.

fiy\hX)9b& Ircot^tUZ

•■ , 'i " ' *i: 'K • ■ t

3. Obccnc źródło u trzym ania / emerytura, renta z ogólnego stanu zdrowia, renta inwalidy wojennego, renta rolna, renta wdowia, proszę uwzględnić grupy inwalidztwa /

3 0 %> e r n & y y ź ^ H ■ł' /f& n& L /.'M ć &J* ' ę * y /

/ / f / *

... -i • l 4. O b e c n y stnn zclrow in

6

e*c<sQ.

y /. jakiego rodzaju służby zdrowia korzystała

(i. Czy by la represjonowana po wojnie / sarna a u to rk a lu h je j ro d zin a , aresztow ania, ilc ih .fH o ,

o ko liczn o ści, data, m ie jsce / , , / i i ~ź) ' j -

X. (o jU ^ to z Z ty -

, ' C c A _ y -e Z a - J y T

7 Któlka chaiakleryslyka najbliższej rodziny jej losy wojenne, n tnkże szczególniejsze

\ ' * *

sytuacje życiowe rod/.ieów. rodzeństwa, męża, dzieci - ich wykszlnlccnic, zawody,

zajmowane stanowisku. / r — * l • A J.

^ ^{* * * * *}

*CG<J?W W r H U - J l z / ? /_ s ) '

S o o i d z .

I’ożqdanc załączenie :

• dokumentów, wspomnień i fotografii dotyczących okresów przedwojennego, knmpnnil wrześniowej oraz okresu wojennego.

• wykazu książek i artykułów , w klórycii wzmiankuje się o służbie wojskowej autorki ic h u ji i o jej fntittncji.

Czytelny podpis - —

...1 1 - O t - M i .

«ł t fi

7

Anna Borkowska Składzińska

Kapitan w stanie spoczynku.

Anna Borkowska ur. 23.11.1924r. w Bohdanowie woj. w ileńskie , córka Zygmunta i Wandy z domu Kosińska. Do września 1939 r. wraz z rodziną mieszkałam w Głębokim woj. wileńskie, po wkroczeniu w ojsk radzieckich na W ileńszczyznę Ojciec i Brat przedostali się przez granicę i dotarli do

Warszawy.

Mój Ojciec Zygmunt Borkowski syn Stanisława był rotm istrzem -legionistą od początku powstania Legionów, kilkakrotnie ranny, odznaczony w ielom a

k rzy żam i. Dokumenty dotyczące odznaczeń posiada siostra Zofia Parzeniecka.

Był uczestnikiem Powstania W arszawskiego , następnie został internowany bh oflagu Grossbom. Po powrocie z Anglii wrócił do rodziny, a kilka m iesięcy później został aresztowany przez U.B. w W ejherowie .

Następnie rodzice przenieśli się do Sopotu po paru latach Ojciec zmarł.

Brat mój Andrzej Borkowski po ucieczce z Głębokiego do W arszawy w stąpił do Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich i tam w oddziale „ B arabasza”

walczył do końca II W ojny Światowej. Obecnie nie żyje .

Ja z M atką i Siostrą mieszkałyśmy nadal w Głębokim 10 lutego 1940 r. w nocy przyszło do naszego domu 3 enkawudzistów , dali nam 30 m inut na zabranie niezbędnych rzeczy , załadowali nas na sanie popędzili nas do stacji kolejowej około 20 km (Zosia i M ama musiały iść pieszo). N a stacji Ziabki załadowano nas do bydlęcych wagonów , które miały zainstalowane piętrow e prycze. Pociąg ten ju ż był załadowany ludźmi.

Na miejsce zsyłki dotarliśmy po dwóch tygodniach to je st 24 lutego 1940 r.

Miejscem przeznaczenia był obóz Kresty W ierchniotojemski Rejon

Archangielska Obłość . Po rozesłaniu nas po okoliczny obozach , znalazłyśm y się w Niuchmiżu. Następnego dnia popędzono nas do pracy przy wyrębie lasu.

Praca była bardzo ciężka a płaca mała , nie wystarczało na opłacenie w stołówce zupy lub kaszy. N orma chleba, którą trzeba było w ykupić w ynosiła 300

gramów.

W wyniku układu Sikorski-M ajski z dnia 30 lipca 1941 r. i zastosowaniu dekretów z 12 sierpnia 1941 r. o amnestii dla Polaków wyjechałyśm y do Kamy szyna w rejonie Stalingradu. Pracowałyśmy w Kołchozie.

W tym czasie zaczęła się ofensywa na Stalingrad . Siostrę m o ją Zosię wysłano pod Stalingrad do kopania okopów . Mamę i mnie przym usow o wysiedlono z kołchozu do Kamyszyna . D ocelowym miejscem przesiedlenia miał być Siemipałacieńsk. W zamieszaniu jakie powstało w Kam yszynie w czasie bombardowania , udało nam się uciec i wyjechać do Ufy. (stolica Baszkirii).

Tam pracowałyśmy przy produkcji cegły.

W maju 1943 r. Siostra i ja zostałyśmy zmobilizowane do W ojska polskiego , znalazłyśmy się w Sielcach nad Oką. Zostałyśmy w cielone do Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater, w którym ukończyłyśm y Szkołę

8

m. ^{ę >}

P odoficerską. Po ukończeniu Szkoły zostałam skierowana do Kompanii Fizylierek na stanowisko dowódcy II Plutonu. W przyspieszonym tem pie żołnierze przechodzili przeszkolenie bojowe . Czas m ijał D ywizja została przekształcona w I Korpus WP a 18 marca 1944 r. Korpus przekształcono w I Armię W.P.

15 lipca 1943 r. składam uroczystą przysięgę „Składam uroczystą przysięgę Ziemi polskiej , broczącej we k r w i, Narodowi Polskiem u um ęczonem u w niemieckim jarzm ie , że nie skalam imienia Polaka , że wiernie będę służył Ojczyźnie itd. itd.” .

Nadszedł 1.09.1943 r. Pierwsza Dywizja Piechoty została skierowana pod Lenino, w jej skład weszła nowo sformowana K om pania Fizylierek składająca się z 98 dziewcząt.

Pozostałe jednostki poszły przez Smoleńsk, Żytomierz, Korzec-kierunek Polska.

W tym czasie zostałam przeniesiona do N ajwyższego Sądu 1 Armii W.P. , z jednostką tą szłam przez Kwerce, Równe, Łuck, Chełm , Lub ,pod W arszawę . M ijają miesiące po raz trzeci i ostatni zmieniam jednostkę je s t to Pierwsza W arszawska Inżynieryjno-Saperska Brygada i pracuję w sztabie. Pierwszym bojowym zadaniem Brygady było zabezpieczenie przem arszu 1 Armii W.P., później był udział w forsowaniu W isły w okolicy D ęblina i Puław, budow a pod silny^ostrzałem mostu przez Wisłę w okolicy W ólki Profeckiej, przeprawy promowe i pontonowe na przyczółku warecko-magnuszewskim, przepraw a na przyczółku czerniakowskim, budowa kładki szturmowej na częściowo

zburzonym M oście Poniatowskiego , rozm inowywanie W arszawy. S ą duże straty . W arszawa pali się. Całymi nocami ze ściśniętym sercem patrzym y na płonącą W arszawę i wreszcie W arszawa zdobyta. N astępnym zadaniem Brygady był udział w przełam aniu W ału Pomorskiego, niszczenie bunkrów, torowanie przejść, krwawe walki w Kołobrzegu. Ślubowanie nad Bałtykiem i nad O drą do Siekierek , m ost w Gozdowicach na Odrze a potem walki na ziemi niemieckiej na północ od Berlina. Szlak bojowy 1 Brygady m ożna oznaczyć nazwami rzek, przez które saperzy budowali mosty i organizowali przeprawy.

Było ich bardzo dużo , straty były ogromne. Brygadzie nadano miano Warszawskiej i odznaczono Krzyżem Grunwaldu II Klasy. D wa Bataliony odznaczono Krzyżem W irtutii Militari^pozostałe dwa Bataliony zostały

odznaczone Orderem Czerwonej Gwiazdy . Żołnierze pełnili ciężką służbę , w której omylić się można tylko raz.

Nareszcie Berlin ruiny , gruzy , trupy a wszystko to zasnute dymem

dopalających się pożarów. Poszarpane mury Reichstagu, poszczerbiona Brama Brandenburska i ci pokorni Niemcy tak odmienieni od tych, których znała cala Polska z czasów okupacji. Jeszcze parę pam iątkow ych zdjęć przed Reichstagiem , na wieży Zwycięstw a , parę spotkań ze starymi frontowymi przyjaciółm i i

Brygada zostaje skierowana do Brzegu nad O d rą , który do dziś je st jej miejscem stacjonow ania.

9

W marcu 1946 r. na w łasną prośbę zwolniłam się z wojska. W yszłam w stopniu podporucznika, w zielonym mundurze z żołnierskim ekwipunkiem w plecaku, z pokaźną ilością odznaczeń i jeszcze większym zasobem frontowych przeżyć i wspomnień. To był cały mój majątek , który musiał mi wystarczyć na najbliższe lata.

M iałam duże zaległości w nauce, pracując ukończyłam szkołę śre d n ią . W roku 1952 ukończyłam studia w Akademii Medycznej w G dańsku mW ydziale

Stomatologii.

Pierw szą pracę podjęłam e Chełmży po paru latach przeniosłam się do Sulmierzyc, pracowałam wówczas równocześnie w Przychodni w

Sulmierzycach i w Przychodni Kolejowej w M ilczu. W roku 1961 podjęłam pracę lekarza stomatologa w Dzierzgoniu pow. Sztum. O statnią placów ką służby zdrowia był From bork

W roku 1981 przeszłam na emeryturę . Obecnie m ieszkam nadal we Fromborku.

Byłam radną powiatowej Rady Narodowej w Braniewie , później radną W ojewódzkiej Rady Narodowej W Elblągu.

Jestem „Honorowym Obywatelem From borka” . Jestem w d o w ą , mieszkam sama .

Po wielu różnych niedyspozycjach zdrowotnych poruszam się n&wózku

inwalidzkim. Pamięć mam dobrą i często wspom inam różne dzieje mojego życia i mojego kraju.

Lekarz stomatolog

Frombork 30.03.2007r.

10

Anna Borkowska Składzińska

Kapitan w stanie spoczynku.

A nna Borkowska ur. 23.11.1924r. w Bohdanowie woj. wileńskie , córka Zygmunta i Wandy z domu Kosińska. Do w rześnia 1939 r. wraz z rodziną mieszkałam w Głębokim woj. wileńskie, po w kroczeniu w ojsk radzieckich na W ileńszczyznę Ojciec i Brat przedostali się przez granicę i dotarli do

Warszawy.

Mój Ojciec Zygm unt Borkowski syn Stanisława był rotm istrzem -legionistą od początku powstania Legionów, kilkakrotnie ranny, odznaczony wieloma

krzyżami . D okumenty dotyczące odznaczeń posiada siostra Zofia Parzeniecka.

Był uczestnikiem Pow stania W arszawskiego , następnie został internowany H6 oflagu Grossbom. Po powrocie z Anglii w rócił do rodziny a kilka m iesięcy później został aresztowany przez U.B. w W ejherowie .

Następnie rodzice przenieśli się do Sopotu po paru latach Ojciec zmarł.

Brat mój Andrzej Borkowski po ucieczce z Głębokiego do W arszawy w stąpił do

r

Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich i tam w oddziale „ B arabasza”

walczył do końca II W ojny Światowej. Obecnie nie żyje .

Ja z M atką i Siostrą m ieszkałyśmy nadal w Głębokim 10 lutego 1940 r. w nocy przyszło do naszego domu 3 enkawudzistów , dali nam 30 m inut na zabranie niezbędnych rzeczy , załadowali nas na sanie popędzili nas do stacji kolejowej około 20 km (Zosia i M am a musiały iść pieszo). N a stacji Ziabki załadowano nas do bydlęcych wagonów , które miały zainstalowane piętrowe prycze. Pociąg ten ju ż był załadowany ludźmi.

N a miejsce zsyłki dotarliśmy po dwóch tygodniach to jest 24 lutego 1940 r.

M iejscem przeznaczenia był obóz Kresty W ierchniotojemski Rejon

Archangielska Obłość . Po rozesłaniu nas po okoliczny obozach , znalazłyśm y się w Niuchmiżu. Następnego dnia popędzono nas do pracy przy w yrębie lasu.

Praca była bardzo ciężka a płaca mała , nie wystarczało na opłacenie w stołówce zupy lub kaszy. N orma chleba, którą trzeba było w ykupić wynosiła 300

gramów.

W wyniku układu Sikorski-M ajski z dnia 30 lipca 1941 r. i zastosowaniu dekretów z 12 sierpnia 1941 r. o amnestii dla Polaków wyjechałyśm y do Kamyszyna w rejonie Stalingradu. Pracowałyśm y w Kołchozie.

W tym czasie zaczęła się ofensywa na Stalingrad . Siostrę m oją Zosię wysłano pod Stalingrad do kopania okopów . M am ę i mnie przym usow o wysiedlono z kołchozu do Kamyszyna . D ocelowym m iejscem przesiedlenia m iał być Siemipałacieńsk. W zam ieszaniu jakie powstało w K am yszynie w czasie bombardowania , udało nam się uciec i wyjechać do Ufy. (stolica Baszkirii).

Tam pracowałyśm y przy produkcji cegły.

W maju 1943 r. Siostra i ja zostałyśmy zm obilizowane do W ojska polskiego , znalazłyśmy się w Sielcach nad Oką. Zostałyśm y w cielone do Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater, w którym ukończyłyśm y Szkołę

11

P odoficerską. Po ukończeniu Szkoły zostałam skierowana do Kompanii Fizylierek na stanowisko dowódcy II Plutonu. W przyspieszonym tem pie żołnierze przechodzili przeszkolenie bojowe . Czas mijał ^Dywizja została przekształcona w I Korpus WP a 18 marca 1944 r. Korpus przekształcono w I Armię W.P.

15 lipca 1943 r. składam uroczystą przysięgę „Składam uroczystą przysięgę Ziemi polskiej , broczącej we k r w i, Narodowi Polskiem u um ęczonem u w niemieckim jarzm ie , że nie skalam im ienia Polaka , że wiernie będę służył Ojczyźnie itd. itd.” .

Nadszedł 1.09.1943 r. Pierwsza Dywizja Piechoty została skierow ana pod Lenino, w jej skład weszła nowo sformowana Kom pania Fizylierek składająca się z 98 dziewcząt.

Pozostałe jednostki poszły przez Smoleńsk, Żytomierz, K orzec-kierunek Polska.

W tym czasie zostałam przeniesiona do Najwyższego Sądu 1 Armii W.P. , z jednostką tą szłam przez Kwerce, Równe, Łuck, Chełm , Lub ,pod W arszawę .

M ijają miesiące po raz trzeci i ostatni zmieniam jednostkę je s t to Pierwsza W arszawska Inżynieryjno-Saperska Brygada i pracuję w sztabie. Pierwszym bojowym zadaniem Brygady było zabezpieczenie przem arszu 1 Armii W.P., później był udział w forsowaniu W isły w okolicy D ęblina i Puław, budow a pod silny^ostrzałem mostu przez Wisłę w okolicy W ołki Profeckiej, przeprawy promowe i pontonowe na przyczółku warecko-magnuszewskim, przepraw a na przyczółku czerniakowskim, budow a kładki szturmowej na częściowo

zburzonym M oście Poniatowskiego , rozminowywanie W arszawy. S ą duże straty . W arszawa pali się. Całymi nocami ze ściśniętym sercem patrzym y na płonącą W arszawę i wreszcie W arszawa zdobyta. N astępnym zadaniem Brygady był udział w przełamaniu W ału Pomorskiego, niszczenie bunkrów, torowanie przejść, krwawe walki w Kołobrzegu. Ślubowanie nad Bałtykiem i nad O drą do Siekierek , m ost w Gozdowicach na Odrze a potem walki na ziemi niemieckiej na północ od Berlina. Szlak bojowy 1 Brygady m ożna oznaczyć nazwami rzek, przez które saperzy budowali mosty i organizowali przeprawy.

Było ich bardzo dużo , straty były ogromne. Brygadzie nadano miano Warszawskiej i odznaczono Krzyżem Grunwaldu II Klasy. D w a Bataliony odznaczono Krzyżem W irtutii M ilitari,pozostałe dwa Bataliony zostały

odznaczone Orderem Czerwonej Gwiazdy . Żołnierze pełnili ciężką służbę , w której omylić się można tylko raz.

Nareszcie Berlin ruiny , gruzy , trupy a wszystko to zasnute dymem

dopalających się pożarów. Poszarpane mury Reichstagu, poszczerbiona Bram a Brandenburska i ci pokorni Niem cy tak odmienieni od tych, których znała cala Polska z czasów okupacji. Jeszcze parę pam iątkowych zdjęć przed Reichstagiem , na wieży Zwycięstwa , parę spotkań ze starymi frontowymi przyjaciółm i i

Brygada zostaje skierowana do Brzegu nad O d rą, który do dziś je st jej miejscem stacjonowania .

12

W marcu 1946 r. na w łasną prośbę zwolniłam się z wojska. W yszłam w stopniu podporucznika, w zielonym mundurze z żołnierskim ekwipunkiem w plecaku, z pokaźną ilością odznaczeń i jeszcze większym zasobem frontowych przeżyć i wspomnień. To był cały mój m ajątek , który m usiał mi wystarczyć na najbliższe lata.

M iałam duże zaległości w nauce, pracując ukończyłam szkołę śre d n ią . W roku 1952 ukończyłam studia w Akademii Medycznej w G dańsku niW ydziale

Stomatologii.

Pierw szą pracę podjęłam e Chełm ży po paru latach przeniosłam się do Sulmierzyc, pracowałam wówczas równocześnie w Przychodni w

Sulmierzycach i w Przychodni Kolejowej w M ilczu. W roku 1961 podjęłam pracę lekarza stomatologa w Dzierzgoniu pow. Sztum. O statnią placów ką służby zdrowia był From bork

W roku 1981 przeszłam na emeryturę . Obecnie m ieszkam nadal we Fromborku.

Byłam radną powiatowej Rady Narodowej w Braniewie , później radną Wojewódzkiej Rady Narodowej W Elblągu.

Jestem „Honorowym Obywatelem From borka” . Jestem w d o w ą , mieszkam sam a .

Po wielu różnych niedyspozycjach zdrowotnych poruszam się n wózku

inwalidzkim. Pamięć mam dobrą i często wspominam różne dzieje m ojego życia i mojego kraju.

Lekarz stomatolog

Frombork 30.03.2007r.

13

14

15

16

17

T a j n e . SZTAB I A R M I I P O L S K I E J

w Z S R R .

CJ7 TPTP CJ7tp ApTT

. __,.Y:YCIĄG Z . Z M i m y m i N r . . 0 1 4 8 ,_

D n i a 1 2 . l i p c a 1 9 4 4 r . M p . O h o p n i ó w .

___I f e ^ ś ó ? N a d l a n i e s t o p n i p o d o f i c e r s k i c h .

N i ż e j w y n i e n i o n y m z S ą d u P o l o w e g o A r m i i n a d a j ę s t o p i e ń :

S T . STERŻANTA

s i e r ż . BORKOWSKA ANNA - S z e f k a n c e l a r i i

S Z E F SZTABU A R M I I / - / KORCZYC G e n . B r y g .

P . 0 S S Z E F A O D DZ I AŁ U 0 G Ó L N O - O R G A N I Z A C Y J N E G 0 / - / MICHNO WI EC m j r .

Z a z g o d n o ś ć / - / 0 STA SZ EWICZ p o r .

i SZej io'1’

Za. z g o d n o ś ć . U / T l i .aAT

k o t .

18

19

20

/

6 / y

£

Irena Królikowska Warszawa,dnia • • • • • .. .1 9 6 7 r .

'Warszawa lo,ul.Sem połow skiej 3 m .25.

A N K I E T A

Zamierzam napisać pracę o losach kombatantek po w o jn ie. Jako jed­

na spośród Was, pragnę. _po znać h is t o r ię Waszego ż y c ia ,k tó r a pomoże mi ztiadać wpływ służby wojskowej kobiet na ich p óźn iejszą pozycję w społeczeństw ie i ro­

d zinie .Proszę więc uprzejmie o szczerą odpowiedź^na postawione n iż e j pytana^

ewentualnie dołączenie na osobnej kartce swego ż y c io r y s u .J e ż e li pragniecie po­

zostać nie znane,ankiety można n ie podpisywać lub'poaać tylk o wybrany pseudonim, Mile widziane w szelk ie z d ję c ia ,k tó r e po wykorzystaniu, na życzenie a d r e sa tk i, mogą być zwrócono.

2 góry dziękuję za współpracę.

1 . To d em ob ilizacji o s ie d liła ś s i ę : / odpowiednie podkreśl/

w m iećcie stołecznym , w m ieście wojewódzkim, w m iećcie powiatowym, w małym m iasteczku, na w si,

w o sied lu *

Dlaczego: > • V v n ^ i ^ >-*-*“*» vr v . ł i ^ w VX X ^ S-Ł

2 . Opisz pokrótce warunki, w jak ich odbywał s ię Twój s ta r t życiowy po zdemobi­

lizow aniu:

\ A . . V \ ■« w N -A.___\ r \ ^{- l Ł V x A V . ' •} A ^{______1 t * M ł -V \ i}

i % M t c

M a

t i l H & U i L WA * ,v* . ^ D

' i l M vs> *»0 \- W ^ O V X ) W A Vjd »m m* | V

j > • i f j ] . 1 fs- • * A. ; " \ v ■

\ u A '> ^ CA*t» .

'O w ^ * — ^

O k . \ \ y Xk>.

. x \ wv '>• *vT<r U ..v * iv v^ '

\ \

i ę <* ( ' «. » i, c A sj ^-A >J»»A 5 J h ł a l &■ w — \ \ w — - , . t r v w r~ ■ v c ^ v v r2»-V^ * v»»- > Ca. . O łW * ^ » /.

V J..'W \ 'iA>—J-SJ --- - ‘V ^ V^O'»- '^.._VAs. .

AV't-w ^ ^ _ ( > ^m u w

^ . X Ł-ł % 5 A' V“ ^ ' l - ^ w ^

.

) ] g ' ^ i-i—

^ \ ") ^ Ca. '

o A a ;> . o - O . S M * * - i) j t w |' - Si»l ^ r ^ \:* <*. V Va W.ję»

_

■^ys>jui.V1^a« ^---- jf^iŁ&e> V ró ° tc >

J \ ^ '-Xa<ws. i- 'i ^ V :V» *.4, v Hu>-«Ś^V r'e>-k

V

,K>

~ tiO k.4*^—\ A .O w w s. ■h,' - J T- T i . ^ >

2- c. ^ a * . X -ł ■( p w C

21

- 2 -

3* S ta rt ten wydatnie u ła tw iła Ci t rodzina, p rzy ja ciele ,

państwo,

społeczeństw o,

in s ty tu c je sp o łecz n e ,

r a d z iła ś sobie całkow icie sa m o d zieln i!• /odpowiednie p©fflbsw§3/

4 . Czy rozpoczęłaś naukę po zdemobilizowaniu:

t a k, nie.

J e i e l i tak , to dlaczego uważałaś to za konieczne:

■ęju* •'TL'-

5 . Rozpoczęłaś nauJcę - d ok ształcan ie się*

- już w roku 1945,

- k ilk a la t p ó ź n ie j,/k ie d y / » J

• k ilk a n a ście l a t p ó ź n ie j, - wcale n ie u cz y ła ś s i ę ,

£• J e ś l i rozpoczęłaś naukę, to czy:

-ukończyłaś szk ołę podstawową,

- " M zawodową,

" " • śred n ią ogóln ok ształcącą,

" " " zawodową, - w yższą.

7 . Co zadecydowało o takim wyborze;

V \

J e ż e li przerwałaś naukę, to podaj przyczyny t e j d e c y z ji / ■łle k la s ukończy­

łaś*

8 . Podaj zawód , w jakim pracujesz:

a/ I l e zarabiasz / ja k ie masz gospodarstwo/ : H c r - c c

Si

b/Jakie pośi.-Mnsz mieszkanie: J p,( - \k~£> \V

c/ Czy posiadasz: Telefon, radio, telewizor, adapter, lodówkę, odkurzacz, innej

22

- 3 -

9* Czy lu b is z swoją pracę: tak, n ie ,

Dlaczego tak je st? '•'V"- . V u \x L-*

* fVAiA $ ^ '***-*"* ' x

<&***—• Xxx. \A/ j > cu \ ik ^ js .<2 v - ,V.,U

^ \n > A . ^\vix^_< * ' \ o

10 * Czy fa k t jże lżyłaś żołnierzem :

- u ła tw ia ł Ci - załatw ianie spraw osobistych w uszędach, - otrzymanie pracy,

- d ostan ie s ię do szk o ły , -otrzym ania m ieszkania, - awans w p m cy,

- n ie a ia ł żadnego wpływu, - utrudniał,

*» n ie przyznawałaś s i ę do tego*

Podaj ciekawsze przykłady ilu s tr u ją c e powyższą odpowiedź:

U , Czy służba wojskowa wyrobiła w Tobie:

* poczucie własnej godności: Tak, n i e .

*» odwagę: ta k , n i e .

• s^ asw ałośi w dążeniu do celu : tak , n i e . Czy możesz poprzeć to jakim iś przykładami:

23

- 4 -

- osobistych tak , nle«

- zawodowych tak , ^nie*

- społecznych tak , nie*

- naukowych tak , nie *

- małżeńskich tak , nie*

- towarzyskich tak # nie*

13* Czy utrzymujesz więź z kombatantksad :

Tak, nie*

Dlaczego:

14* Opisz swoje osiągnięcia w pracy: ta vtx- ^ ^ v1 « - > , a T'-*- U vAA <*->---->a b X > O S o ^ . o U -^ C \ dU-tS

, WS i " 1_.X p ^ 1 W

f i «=Sv<Ł v ■> \ ę c X « -> - <Ł T'^-V ,_______ < aK _^ _k_i 9lJ - - V t

ć r ^ T * ^ V~v ^ x \ > ^ 4 1 “ C ---V \ o J f i- ^ j ^ / ł

\ 36^- ? X;-“L^T -p vV>' ^ 5u^-v ^TV’>y'-<s-,''-J^

15. Gapisz t kiedy wyszłaś zamąć, czy małżeństwo jest udane* ile aasz dzieci, . w jakim wieku: U c N^ - ^ UsS^-y^A ‘ sn—\^v 2. es. y— u-i i % ^{S i>fi}

- tlo_A OA ^ % O \ & Ll o u > - \ J S ^ J A \ k j ^ ^ * ^ j S - y \ X-o^ ^

V{_ -I-O 'T ^ > *' « N -w A ^ 6 i ■ Y ' 1/-A -X 0 ^ 0 , H t” O ^ <vj^Vlj-\»*A

OJ- maH. ^ G M - ^ "A ^{*3n '}

"P 1A *£ CA

3.6* fo^.1,gdzie oezą się /uszyły się / twoje dzieci:

- Jak kierowałaś ic h losami*

- Czy n ie zawiodły pokładanych w nich n a d ziei:

24

1T# Czy Twoja rodzina s z c z y c i s ię tym, że byłaś żołnierzem : - ta k , bardzo,

ta k ,

• j e s t obojętna,

- n i e . „• v —

Z ilu str u j to przykładami: v S ^ ® W , i x v>^~v Vfc - w «. d f . ’ ^

w | lŁt l U l '

1 8 . Czy awoją p rzeszło ść żo łn ie r sk ą wspominasz z przyjem nością, czy z n iech ę­

c i ą ; ,o ^"W 1 ^ 3 —

• 1 ‘ I I* R A ■ T (N V _ . ■ ; -J « Jnjj OO, $ — \ -1v /■--— ' ~

»Ł«ca«eo w te s ty b c< V - h 1 L oi łat -

- - czap ''^,'° Y ^ JLLx.eAru . ć^joLc-A s y ^ . v \x a-5"v,-V /y^A/^OA. 'V>-xJ,i r g * ^-

£>_xSL. *i^-o O A->-*- <lijvrO •*>

1 ^ Czy WBBfeflS) że służba wojskowa wpłynęła ujemnie na Twoją kobiecość?

I X O Qr-*^~ f/) <i> ^ & "lA & — X A.

Podaj przykłady: ^ N^>-a^A y j ^ - s ^ ^ .

i L W Vv '*• y * "LA A - ~ l _ A

b ^ / w s / ^ * \ ' “W o , ^

___ <* , l~ \A V

___ _ r \ ' ^ sjvJ| C /. c> g ^ A C T . , cj>_3^ X ^

czy uważasz, że służba wojskowa da2a Ci ja k ie ś szanse życiowe ? Podaj przykłady:

'■ / if 7

c / cssy ktoś Ci wytykał w sposób przykry okres słu ż y wojskowej?

Podaj przykłady:

f i

25

- 6 -

1 9 . Czy Twoja córka / d z i s i e j s z a m łodzież/ byłaby , Twoim zdaniam, zdolna pójść w Twoje śla d y , gdyby z a sz ła tego potrzeba?

'hor-U-

2o• Podaj i

a / I l e miałaś l a t w c h w ili m o b iliz a c ji:

V

21. C:

c / Gdzie m ieszkałaś przed wojnąs - m iasto s to łe c z n e , - miasto wojewódzkie,

— m iasto powiatowe, - m iasteczko,

- w ie ś,

d/Gdzie m ieszkałaś przd m obilizacją? f’5 ^ U .

e / Gdzie pracowałaś?

f / W jakim stopniu wojskowym op u ściła ś wojsko?

~Y <x v

g / Jakie otrzymałaś odznaczenia i kiedy? UjLct <>A 'la*. ^ ^ w" ' < 1 f f . / ł o I ^ "l~x G9©V/v«? n.H ^ i<b c4+ < u ,i/, f 2 iiy<j.i t

I '« J e2^v V* J-u 4

\ VJO « ' , H O ' '^L>- O- cjwM i

szcze od s ie b ie dodać:

II CD

>1 IV ; ' 1

O ^{| 0} &s\r ^tli bJ* ^• Q ~ \J ~Ś % ^{v~- . ,}

(?) w -M

. J j ‘i 1 1 - n 4

(V Q > W - i

f t

-S

op-A sl (7

0

u U ^{a M} r

W.O. C.s> '• - O ^ V 1 k X x .v J li^ L

<-'■— \ u a. O -a ~ \ v

• ^ < A A Ą e 1/ h c - , , . _

Jeszcze raz dziękuję Ci za u d z ie len ie pomocy w t e j pracy*

- Ł.;

7_X Hi ^-—1 ft) <>J| q.~A-\

K g>oi <*. iU o j w ^ - P < \

i i l c *

•*_

L

U_vs- b

^SW _{5 'ói

-

_v 1—i ^ \ ^ vi

V \ „

/I)

U .

U

"S 3 cA ' \ O U 26

27

28

29

30

31

32

33

34

Moskwa, 25 stycznia 2006

Komisja Polska Stow arzyszenia “M emoriał44 103051 MocKBa, M ajitm KapeTHbiił nep., 12

Oomeci Bo "MeMODHaji"

Sz. Pani

Anna Borkow ska- Składzińska

ul. M łynarska 22 14-530 From bork Polska

Szanowna Pani!

W odpowiedzi na nasze wystąpienie w sprawie deportacji rodziny Borkowskich otrzym aliśm y załączone zaświadczenie archiw alne (w dwóch egzemplarzach) z Centrum Informacji Urzędu Spraw W ewnętrznych Archangielskiej obłaści. Zaświadczenie potw ierdza pobyt na zesłaniu (“specosiedleniu”) w posiołku Kriesty W erchnietojem skiego rejonu Archangielskiej obłaści W andy Borkowskiej, ur, 1900, w raz z córkam i - Zotją, ur. 1923, Anną, ur. 1924, od 24 lutego 1940 do 5 września 1941. W yjechali do m. Kamyszyn Stalingradzkiej obłaści (po zwolnieniu z zesłania na mocy amnestii dla obyw ateli polskich).

Bardzo przepraszam y za wielkie opóźnienie naszej odpow iedzi na Pani

Będąc obyw atelam i kraju, który zawinił wobec Polski i Polaków , prosim y o przyjęcie w yrazów ubolew ania z powodu doznanych przez Pani, Pani M atkę i Pani Siostrę cierpień i krzywd.

Z poważaniem list.

członek Komisji Polskiej

/

35

36

37

38

39

40

41

i

B O R K O W S K A - S K Ł A D Z I Ń S K A A n n a z d . B o r k o w s k a

Ź r ó d ł o i n f o r m a c j i :

P r a c a z b i o r o w a p o d r e d . E S y z d e k P l a t e r ó w k i . W y d . O s s o l i n e u m 1 9 8 8 r’ .

W r o c ł a w s . 2 1 0

£ !h

^ K r ó l . / 97

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65