Uczeń
1) podaje przykłady różnorodnych potrzeb człowieka oraz sposoby ich zaspokajania
Ludzie posiadają określone potrzeby czyli pragnienia tego czego nam brakuje, staramy się jak
najszybciej je zaspokoić. Maslow Abraham Harold to amerykański psycholog i psychopatolog, twórca i czołowy przedstawiciel tzw. psychologii humanistycznej. Piramida potrzeb Maslowa:
Potrzeby fizjologiczne - to przede wszystkim spełnienia wymogów niezbędnych do utrzymania organizmu przy życiu, np.:
· - pragnienie,
· - głód
· - sen
· - przedłużenie gatunku.
Potrzeby bezpieczeństwa - chyli chęć zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego i osobistego, m.in.:
· - potrzeba dachu nad głową,
· - potrzeba ochrony przed krzywda fizyczna i emocjonalną,
· - potrzeba dbania o zdrowie.
Potrzeba przynależności do grupy - człowiek jest zwierzęciem stadnym, chcę żyć w otoczeniu innych ludzi, kontaktować się z nimi. Do tego rodzaju potrzeb zaliczamy:
· - potrzebę miłości,
· - potrzebę akceptacji ze strony innych osób,
· - potrzeba przyjaźni,
· - potrzeba porozumiewania się.
Potrzeby uznania - a więc szacunku, sukcesu i uznania tak przez samego siebie, jak i przez innych.
· - potrzeba niezależności,
· - potrzeba szacunku dla samego siebie,
· - potrzeba szacunku ze strony innych.
Potrzeba samorealizacji - znajduje się na samym szczycie hierarchii. Nie można jej zaspokoić. Człowiek wyznacza cele, ale najważniejsze jest nie osiągnięcie ich, a samo dążenie.
· - potrzeba rozwoju osobistego,
· - potrzeba odnoszenia sukcesów,
· - potrzeba awansu w pracy.
2) wyjaśnia znaczenie rodziny w życiu oraz wskazuje przykłady praw i obowiązków przysługujących poszczególnym członkom rodziny,
Rodzina stanowi wspólnotę osób, która jest podstawową formą życia indywidualnego i społecznego.
Jest pierwotną i najpowszechniejszą grupą społeczną prawie każdego z nas. To ona należy do pierwszego środowiska dającego człowiekowi możliwość wszechstronnego rozwoju, zaspokajania jego wielu potrzeb i wprowadzania go w świat wartości i norm społecznych. Identyfikując się z nią, człowiek współtworzy i przejmuje kultywowane w rodzinie poglądy, postawy, wzory zachowania i postępowania. To, czego uczymy się w rodzinie, pozostaje na całe życie
Pięć postaw rodzicielskich:
- kochająca: rodzice stwarzają dziecku ciepły klimat miłości, pomagają w ważnych sprawach, stosują metody perswazji i raczej unikają kar,
- wymagająca: rodzice ustalają dziecku wysokie wymagania, wprowadzają zarządzenia i żądają ich bezwzględnego przestrzegania, cechuje ich dominacja, despotyzm i nieliczenie się ze zdaniem dziecka,
- ochraniająca: rodzice są w stosunku do dziecka pobłażliwi, dają mu specjalne przywileje, wylewni uczuciowo, izolują dziecko od kontaktów z rówieśnikami,
- odrzucająca: rodzice są chłodni i wrogo ustosunkowani wobec swojego dziecka, nie liczą się z jego zdaniem,
- liberalna: rodzice raczej nie interesują się dzieckiem, są mało zaangażowani w jego wychowanie.
Postawy rodzicielskie warunkują styl wychowania w rodzinie.
Wychowanie demokratyczne jest jednym z najwłaściwszych systemów wychowawczych. Rodzina demokratyczna charakteryzuje się tym, że wszyscy wspólnie przeżywają sprawy wszystkich i wspólnie uczestniczą w rozwiązywaniu wszelkich problemów.
O ile wychowanie demokratyczne wiąże się ze wspólnym wypracowaniem prawi obowiązków poszczególnych członków rodziny, o tyle wychowanie autokratyczne wynika z przeświadczenia rodziców o konieczności dominowania nad dziećmi i narzuceniu im wybranego przez siebie sposobu postępowania. Demokratyczność w wychowaniu sprzyja tolerancji, odpowiedzialności i świadomym oraz intencjonalnym przestrzeganiu norm społecznych. Zaś autokratyczność wychowania prowadzi w późniejszym okresie życia do pewnej sztywności i formalnego stosunku wobec innych ludzi.
Natomiast o wychowaniu liberalnym można mówić wtedy, gdy rodzice zostawiają dziecku pełną swobodę. Dziecko samo kieruje swym wychowaniem, a rodzice wykazują zupełny brak
zainteresowania dzieckiem. Ten styl wychowania wiąże się często z brakiem uczuć rodziców w stosunku do dziecka, jak również brakiem odpowiedzialności za dziecko i jego bezpieczeństwo. W rezultacie, dziecko wychowywane liberalnie nie potrafi samo określić zasad postępowania i często nie potrafi przystosować się do nowych wymagań.
Rodzice mają władzę rodzicielską nad dzieckiem. Oznacza to przede wszystkim obowiązek i prawo do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka z poszanowaniem jego godności i praw.
W tym celu mogą i powinni działać jako przedstawiciele ustawowi dziecka. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra
społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Rodzice mają prawo do wychowania i edukacji dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami moralnymi i religijnymi, ale z uwzględnieniem stopnia dojrzałości dziecka, wolności jego sumienia i wyznania, przekonań oraz z poszanowaniem jego godności i praw.
Rodzice i dzieci są obowiązani do wzajemnego szacunku i wspierania się.
Rodzice mają prawo wymagać od dziecka posłuszeństwa. Mogą także oczekiwać od dziecka
mieszkającego z nimi pomocy w gospodarstwie domowym oraz - w razie, gdy dziecko ma dochody z własnej pracy - przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny.
Prawa dziecka:
1. akceptacji takim, jakie jest;
2. nauki przez zabawę;
3. aktywnej dyskusji z dziećmi i dorosłymi;
4. szacunku siebie i innych;
5. zabawy i wyboru towarzyszy zabawy;
6. wypowiadania swoich uczuć i myśli;
7. niepowodzeń i łez;
8. badania i eksperymentowania różnych doświadczeń;
9. radości i szczęścia;
10.tajemnicy;
11.własności;
12.spokoju i samotności, gdy tego chce;
13.snu i wypoczynku jeśli jest zmęczone;
14.jedzenia i picia , gdy jest głodne i zmęczone;
15.posiadania osób odpowiedzialnych i zaangażowanych, do których może się zwrócić;
16.otoczenia różnorodnego , bogatego w bodźce i poddające się procesom twórczym;
17.fantazji i własnych światów;
18.pomocy i ochrony przy pokonywaniu przeżyć wywołanych przemocą;
Obowiązki dziecka:
1. przestrzeganie zawartych umów;
2. dbanie i szanowanie cudzej własności, nie niszczenie jej;
3. nie urządzanie niebezpiecznych zabaw w sali, w ogrodzie, podczas zajęć i posiłków;
4. nie przeszkadzanie innym w pracy i w zabawie;
5. utrzymywanie porządku w swoim najbliższym otoczeniu ( sali, szatni, łazience, kącikach zainteresowań, zabawkach);
6. aktywny udział w zajęciach dydaktycznych i zabawach ruchowych, nauki wierszyków i piosenek, 7. dbanie o higienę osobistą oraz o czysty, schludny i estetyczny wygląd;
8. szanowanie siebie i innych;
9. używanie słów Proszę, Przepraszam, Dziękuję, Dzień dobry, Do widzenia;
10. zgłaszać wszelkie dolegliwości;
11. zgodnie współdziałać w zespole – dzielić się zabawkami i pomocami dydaktycznymi.
3) wyraża opinie na temat kultywowania tradycji i gromadzenia pamiątek rodzinnych,
We własnym zakresie!
4) opisuje swoją małą ojczyznę, uwzględniając tradycję historyczno-kulturową i problemy społeczno-gospodarcze,
We własnym zakresie!
5) podaje przykłady rozmaitych form upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości małej ojczyzny,
We własnym zakresie!
6) wymienia i tłumaczy znaczenie najważniejszych świąt narodowych, symboli państwowych i miejsc ważnych dla pamięci narodowej,
Symbole narodowe Polski to biało-czerwona flaga, godło przedstawiające białego orła w koronie na czerwonej tarczy oraz hymn państwowy, czyli Mazurek Dąbrowskiego. Symbole narodowe nie są tylko pustymi znakami. Różnią się od zwykłych znaków tym, że wyrażają szczególną, istotną treść -
wspólnotę, tożsamość, pamięć, a także nadzieję. Obywatele mogą posługiwać się symbolami w celu podkreślenia patriotyzmu, przynależności do państwa, oraz aby zamanifestować zjednoczenie duchowe z narodem podczas ważnych dla kraju wydarzeń.
Legenda o Lechu, który założył gród w miejscu, gdzie „ na wysokich i wyniosłych drzewach znalazł orle gniazdo ”, do dziś pozostaje tylko legendą i do dzisiaj nie jest wiadome dlaczego godłem państwa polskiego stał się biały orzeł. Historycy Polscy nie są do końca pewni, czy orzeł był znakiem dynastii Piastów. Na pierwszych bitych monetach króla Polski Bolesława Chrobrego widnieje wprawdzie ptak, ale nie da się jednoznacznie ustalić, czy jest to orzeł, czy może paw.
Pierwotnie polską barwą narodową był karmazyn uważany za najszlachetniejszy z kolorów.
Wykorzystywany był on jako symbol dostojeństwa i bogactwa. Z uwagi na cenę barwnika potrzebnego do uzyskania tego koloru mało kto mógł sobie na niego pozwolić dlatego też był on wykorzystywany jedynie przez najbogatszą szlachtę i dostojników państwowych.
Hymn to uroczysty i podniosły utwór pochwalny, pierwotnie sławiący bóstwo, później także bohaterskie czyny, wielkie idee, otoczone powszechnym szacunkiem wartości i instytucje.
Źródłem europejskiej tradycji były antyczne hymny greckie. W średniowieczu rozwinął się hymn kościelny, związany z tradycją i liturgią chrześcijańską.
Hymn państwowy to tradycyjna pieśń patriotyczna, będąca symbolem jedności i odrębności narodowej.
1 marca – Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” (ustanowiony w 2011, jako święto państwowe)
[14]
1 maja – święto bezimienne, nieformalnie nazywane Świętem Pracy (ustanowione w 1950, jako święto państwowe)
[8]
3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja (ustanowione w 1919
[4], ponownie w 1990)
[11]
9 maja – Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności (ustanowione w 1945)
[15]
1 sierpnia – Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego (ustanowiony w
2009, jako święto państwowe)
[13]
31 sierpnia – Dzień Solidarności i Wolności (ustanowiony w 2005, jako święto państwowe)
[12]
11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości (ustanowione w 1937
[5], ponownie w 1989)
[9]Czym jest miejsce pamięci? Zgodnie z pewnym, zarzuconym już projektem, to grób lub cmentarz wojenny; nieruchomość lub obiekt budowlany albo jego pozostałości, upamiętniające postaci lub wydarzenia znaczące dla Narodu i Państwa Polskiego, a w szczególności pomnik, krzyż przydrożny, kapliczka, kopiec, inny obiekt lub przedmiot związany z wydarzeniami lub postaciami znaczącymi dla dziedzictwa Narodu i Państwa Polskiego, a w szczególności tablica pamiątkowa.
7) wskazuje na mapie i opisuje główne regiony i miasta Polski,
We własnym zakresie!
8) podaje przykłady najważniejszych polskich zabytków,
Zabytki:
Pałac Kultury, WarszawaWawel, Kraków
Łazienki Królewskie, Warszawa
Smok Wawelski, Kraków
Kolumna Zygmunta, Warszawa
Kopalnia soli w Wieliczce,
Zamek w Malborku,
Stare Miasto, Warszawa
Sukiennice, Kraków
Rynek w Krakowie.
9) wymienia mniejszości narodowe, etniczne żyjące w Polsce, opisuje ich kulturę, tradycje oraz wskazuje miejsca najważniejszych skupisk Polaków na świecie,
Polskę zamieszkują przedstawiciele 9 mniejszości narodowych:
Białorusini ,
Czesi ,
Litwini ,
Niemcy ,
Ormianie ,
Rosjanie ,
Słowacy ,
Ukraińcy ,
Żydzi ,
i 4 mniejszości etnicznych:
Karaimi ,
Karaimi zatracili znajomość ojczystego języka, wyróżnia ich natomiast religia karaimska, wywodząca się z judaizmu. Istotne znaczenie w życiu mniejszości karaimskiej ma działalność Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Łemkowie ,
Tradycyjnie członkowie tej mniejszości zamieszkiwali tzw. Łemkowszczyznę, czyli Beskid Niski i część Beskidu Sądeckiego. Na tereny obecnego zamieszkiwania (zachodnie województwa kraju) zostali przesiedleni w 1947 r. w wyniku akcji „Wisła” (potępionej przez Senat
Rzeczypospolitej Polskiej w 1990 r.). Współcześnie jedynie część Łemków mieszka na terenach historycznej Łemkowszczyzny (województwo małopolskie).
Romowie ,
Pierwszy dokument poświadczający obecność Romów w Polsce datowany jest na rok 1401 i pochodzi z Krakowa. Od XV w. wzdłuż łuku Karpat i od strony Niziny Węgierskiej przybywały do Polski i osiedlały się grupy wędrujących Romów. Ich potomkami są Romowie Karpaccy. Od XVI wieku do Polski zaczęli przybywać z Niemiec Romowie nazwani później Polska Roma. W II połowie XIX w. z terenów Siedmiogrodu i Wołoszczyzny rozpoczęła się migracja Kełderaszy (Kelderari - kotlarze) i Lowarów (Lovari - handlarze końmi).
