Rabski obwiniał więc Rydla za to, że nie jest intuicjonistą32, a Gawalewicz za to, że nie stał się panseksualny. Piekosiński, Czy król Władysław Jagiełło był królem Polski za życia królowej Jadwigi, czy tylko mężem królowej?, Kraków 1897, s.
Bibliografia
He described the 16th century with great erudition regarding the material and political history of the period. His ambition was to write accessible textbooks on the history of the Polish nation and the Polish state with the aim of strengthening the patriotism of Poles.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis
Studia Historicolitteraria 19 (2019)
Lucjan Rydel i teatr
Na próżno (premiera w Teatrze Miejskim w Krakowie 10 października 1895), Z dobrego serca (premiera w Teatrze Miejskim w Krakowie 1 maja 1897), Czarodziejski krąg (premiera w Teatrze Miejskim w Krakowie 15 kwietnia , 1899), Na zawsze (premiera w Teatrze Miejskim we Lwowie 16 marca 1903), Bodenhain (premiera w Teatrze Miejskim w Krakowie 20 października 1906), Bethlehem Polish (premiera w Teatrze Miejskim we Lwowie 28 grudnia, 1904), Więźniowie (premiera w Teatrze Miejskim w Krakowie 22 lutego 1908), trylogia Jedynak królewski (premiera w Teatrze im. Większość z powyższych dramatów nie przetrwała próby czasu (z wyjątkiem Czarodziejskiego koła, Polskie Betlejem czy Zygmunt August), na scenie pojawiali się kilku-kilkunastokrotnie.
Lucjan Rydel – znawca teatru
Jest to jeden z pierwszych artykułów o tematyce teatralnej, w którym zwraca się uwagę na dobrze uchwycone różnice w wykonawstwie poszczególnych artystów i w ich interpretacji postaci Margaret Gautier, kurtyzany, która wierzyła, że miłość Armanda Duvala może odmienić życie . Ostatnim tekstem Lucjana Rydla na temat teatru, a zwłaszcza techniki aktorskiej, był artykuł z 1916 roku poświęcony twórczości Ludwika Solskiego.
Teoria a praktyka
Vondráček był tłumaczem z polskiego na czeski, także dramatów Rydla, m.in. Czarodziejskiego kręgu. Występy odbywały się w sali miejscowej szkoły, a informację o występach w Tonie zamieszczano w lokalnej prasie24.
Rydel – bojownik teatru
Bardzo ostre słowa Rydel wypowiedział się także na temat poziomu teatru i polityki teatralnej miasta w wywiadzie udzielonym „Nowinom” w 1913 roku. Jak pisze Jan Michalik we Wstępie do memoriału, program Rydla stał się podstawą do zorganizowania Dwuletniego Kursu Dramatycznego (1919), który w 1922 roku przekształcił się w Miejską Szkołę Dramatyczną, która funkcjonowała do 1939 roku.
Lucjan Rydel i piękna książka
Była to rzadkość w porównaniu z innymi rycinami tego typu z epoki, głównie ze względu na czas trwania. Choć granice, jakie Procajłowicz, jako autor opracowania, wytyczył z innych obrazów Rafaela61, nie były suigeneris jego autorskim dziełem, całość tworzyła spójne założenie.
Niechaj nam w Jasełkach nikt nie przedstawia, że Jezus urodził się w Palestynie” 1 – Betlejem polskie Lucjana Rydla jako szopka
Niech nikt nam w szopce nie przedstawia, że Jezus narodził się w Palestynie”1 – Betlejem Polskie Lucjana Rydla jako szopka. Rydel od razu podjął ten wątek i stał się autorem szopki Betlejem, która jest chyba jego najpopularniejszym dziełem.
Kremer, Tarnowski, Rydel – związki nie tylko tekstowe
Na podstawie anegdot rodzinnych jego wnuk stworzył swój portret w Family Memories, który ukazał się po śmierci autora. Uczęszczał na wykłady literackie i seminaria literackie prowadzone przez Tarnowskiego, pisał wiersze i dramaty, angażował się w działalność Czytelni Akademickiej i Koła Studentów Literatury Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracował w redakcji „Przeglądu Akademickiego”. Jak pokazała przyszłość, Kremer słusznie wybrał Tarnowskiego, choć jego wybór na katedrę nie obył się bez kontrowersji.
Wbrew opinii przeciwników, za Tarnowskiego katedra historii literatury polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim zyskała na znaczeniu, rozrosła się i zyskała sławę w kraju i za granicą. Tarnowski z nadzieją przyjął debiut poetycki Rydla, widząc w poecie i jego wierszach „wrodzony dar i nabytą umiejętność, dobry gust i słuch muzyczny, a może wreszcie świadomą, jakby dla zabawki, zabawę problemami. kształty”, co dało naprawdę świetne rezultaty. Codzienność – banalna, zwyczajna – nie nadawała się zdaniem krytyka na tragedię, utrudniała tragedię lub osłabiała jej skutki.
Lucjan Rydel jako badacz i wydawca literatury dawnej – dzieje edycji Jerozolimy wyzwolonej Torquata Tassa w przekładzie
Nie wnikając głębiej w kwestie językowe, dostrzegł w przekładzie ślady gwary sandomierskiej, które mogłyby przemawiać za przypisaniem tłumaczenia Kochanowskiemu. W rozdziale trzecim Rydel podkreślił konsekwentne zastępowanie w tłumaczeniu pojęć włoskich polskimi, co nadaje dziełu lokalny koloryt. Rydel wspomniał o konieczności kontynuowania badań nad przekładami Kochanowskiego w roku następnym, gdy ponownie ubiegał się o stypendium Akademii Umiejętności.
Rok później, dzięki stypendium Akademii Umiejętności, 3 maja 1897 r. wygłosił w tamtejszej Bibliotece Polskiej odczyt „Orlanda Szalonego” Ariosto w przekładzie Piotra Kochanowskiego. Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolony, przekłady Piotra Kochanowskiego, wydane na podstawie pierwszego wydania, opatrzone wstępem i objaśnieniami R. Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolony, przekład Piotra Kochanowskiego, wydane na podstawie pierwszego wydania. , opatrzony wstępem i objaśnieniami R.
Teksty dramatyczne Rydla, nawiązujące do popularnej estetyki dekadencko-symbolistycznej, okazały się mało oryginalne. Pobyt w Warszawie okazał się ważnym czasem dla rozwoju jego świadomości artystycznej i tożsamości twórczej. Poeta aktywnie włączył się w spór pokoleniowy, jaki toczył się na przełomie XIX i XX wieku na temat roli sztuki i artysty w społeczeństwie.
Pod wpływem nowych doświadczeń zainteresowania estetyczne Rydla stopniowo się zmieniały i powoli krystalizował się jego nowy światopogląd. Poeta już na wstępie stwierdził, że „miał na celu uwagi ogólne”16 i dlatego, jak wyjaśniał, skupił się nie na konkretnych dziełach literackich, lecz na przeglądzie poszczególnych ruchów artystycznych tamtych czasów. Wystawienie tej sztuki było dla niego emocjonalnym szokiem i stanowiło przełom w jego spojrzeniu na teatr i świat.
Lucjan Rydels poetische und journalistische Arbeiten während des Ersten Weltkriegs
„W drodze do arcydzieła” – tak można nazwać recenzję Feliksa Konecznego1 z premiery „Czarodziejskiego kręgu” w Teatrze Miejskim 15 kwietnia 1899 roku. Charakterystyczne dla odbioru Rydla jest to, że nazwisko autora i tytuł dzieła pojawiały się w nagłówkach reportaży Konecznego tylko raz – tak było w przypadku Czarodziejskiego kręgu. W razie potrzeby – oczywiście poza niuansami ortograficznymi, interpunkcyjnymi i artykulacyjnymi – zostaną odnotowane różnice pomiędzy nim a wydaniem: Zaczarowane kola, [w:] L.
Element epicki i liryzm fabuły, które w różnym stopniu charakteryzują Czarodziejski krąg, były bacznie obserwowane przez krytykę. Koneczny, Teatr Krakowski, „Przegląd Polski” 1899, s. Warto dodać, że światowa premiera Czarodziejskiego kręgu zakończyła się o wpół do drugiej. Po sukcesie scenicznym Zaczarowanego Koła (1899) utwierdził się w przekonaniu, że autor może konkurować ze Stanisławem Wyspiańskim.
Kwestia miary. O pierwszych odczytaniach Zygmunta Augusta Lucjana Rydla
W tym drugim podejściu twórczości Rydla można przypisać znaczącą rolę, pod warunkiem jednak, że dobrze rozumiane będzie znaczenie poświęcenia talentu i nauki „dla wszystkich”. Dla większości piszących o Zygmuncie Augustie przewaga historyczności (lub uznania historii i historiografów) nad artyzmem była wyraźna. To także znak, że „włączanie dramatu do szeroko rozumianej poezji” było wówczas normą.
W tekście Józefa Kotarbińskiego można było przeczytać, że „najnowsze dzieło dramatyczne Lucjana Rydla jest charakterystycznym wypadkiem atmosfery i tła kulturowego ziemi krakowskiej. Jan Lorentowicz sprzeciwiał się bezpośrednio werdyktowi Tarnowskiego, twierdząc, że Rydelowi brakowało „absolutnej dozy talentu” dla móc taką wartość nadać swojej twórczości. Jeśli Zygmunt August był dziełem – powiedzmy eufemistycznie – nieinnowacyjnym, to towarzyszący mu dyskurs krytyczny daleki był od pełnej diagnozy przyczyn tego faktu.
Jerzy Ronard Bujański – powojenne pół sezonu w Starym Teatrze
Ale de Wende działał ostrożnie i nie nalegał na natychmiastowe przejście do modelu komunistycznego – nominacje były całkowicie „na korzyść” środowiska teatralnego. Na początek trzeba jasno powiedzieć: dorobek artystyczny Bujańskiego przed wojną nie był imponujący. Musieliśmy więc je ocenić w zupełnie inny sposób, niż to zwykle robimy w normalnych okolicznościach”10.
Kiedy pierwsza premiera odbyła się w Starym Teatrze w Krakowie (1 kwietnia 1945), ofensywa radziecka była jeszcze sześćdziesiąt kilometrów od Berlina. Przypomnę – w opowieści ze Starego Testamentu Hiob był mężem Bożym, Bóg mu błogosławił, miał wielki majątek, synów, stada. Choć kolejne premiery (m.in. Teoria Einsteina Antoniego Cwojdzińskiego w reżyserii Osterwy) spotkały się z szerokim komentarzem i ugruntowały silną pozycję Starego Teatru, Bujański został odwołany pod koniec sierpnia (przygotowywał się już do nowego sezonu).
Czy Jan Kott stworzył mit?
Jeszcze raz o Hamlecie ‘56 Romana Zawistowskiego
Współczesny charakter Hamleta Zawistowskiego jest w dużej mierze tworzony w języku, w krótkich, płynnych, a czasem potocznych frazach wypowiadanych przez bohaterów. Nagradzana kreacja Leszka Herdegena w roli tytułowej wyróżniała się na tle innych postaci, które zostały przedstawione dość schematycznie i konwencjonalnie. Hamlet Herdegena był chłopcem nowoczesnym: „W końcu po raz pierwszy w życiu zobaczyliśmy młodego Hamleta!”38 – pisała z entuzjazmem Alina Świderska.
Hamlet Olbrychskiego był bohaterem pokolenia Marca ’68, tak jak Hamlet Herdegena stał się bohaterem pokolenia Października ’56. Hamleta interpretowano zatem z punktu widzenia jednego wybranego zagadnienia: był to spektakl w całości i polityczny tout court. Opinia Kotta była powtarzana, aż w końcu stała się pewna i naturalnie powraca także we współczesnych analizach66.
La presenza della commedia in Polonia prima del 1957
Tra i soggetti delle loro commedie troviamo il riassunto di “Arlecchino servitore di due padroni”, rappresentato a Dresda il 16 gennaio 1753. Il drammaturgo gesuita scrisse nell'età dell'Illuminismo di Stanislao II Augusto Poniatowski, uno dei fondatori della società polacca Teatro Nazionale. Il re stabilì obiettivi chiari per lo sviluppo dell'arte teatrale: il palcoscenico dovrebbe svolgere una funzione didattica, stigmatizzare i vizi nazionali e creare un nuovo tipo di eroe positivo.
Surma-Gawlowska, La commedia dell'arte in Polonia, [in:] La ricezione della commedia dell'arte nell'Europa centrale 1568–1769. Va notato che, nonostante la secolare fama dell'arte di Goldoni in Polonia, la traduzione della commedia fu pubblicata per la prima volta nel 1957, e questa è fino ad oggi l'unica pubblicazione sul mercato editoriale polacco. L'anno giubilare di Goldoni - il 1957 - fu molto importante per l'accoglienza de "Il servitore di due padroni", che godette di grande fama in Polonia.
Skuszanka e la sua visione del teatro popolare nel “Servitore di due padroni”
La prima direttrice del teatro riassume così il suo ruolo nel processo di sviluppo del quartiere: "La complessa struttura sociale di Nowa Huta rende i compiti del teatro particolarmente difficili e pieni di responsabilità. La regista ha sempre cercato di coniugare le esigenze del pubblico, l'arte teatrale insolita, con l'estetica dell'avanguardia e l'orientamento verso i problemi moderni, come ha fatto anche mettendo in scena La serva di due padroni. Nel suo programma Skuszanka ha presentato esplicitamente quattro gruppi tematici di opere teatrali messe in scena negli ultimi anni: il problema del potere e l'abuso di potere, la solitudine dell'uomo moderno, i vizi nazionali e, infine, opere il cui scopo era quello di attivare lo spirito teatrale fantasia ed estetica.
Come nota Dariusz Kosiński, la commedia dell'arte era allora un teatro esotico per il pubblico polacco, sfruttato da artisti che cercavano di prendere le distanze dalle tendenze realistiche22. Mettendo in scena secondo i metodi della commedia dell'arte, che a quel tempo in Italia era considerata uno degli elementi di un pietrificato système d'antant, il regista polacco cercò di combattere il regime del realismo, la cui poetica era considerata la più adatto per il teatro popolare. L'antirealismo del "Servitore dei due padroni" di Skuszanka, così lontano dalla pratica del teatro socialista, fece corrispondere le linee guida del teatro di Nowa Huta a quelle contenute nel testamento artistico e con la visione del teatro 'puro' in un altro uomo di teatro polacco, regista anche della commedia di Goldoni: Leon Schiller.