Informacje o aktywności ekonomicznej ludności w wieku 15 lat i więcej opracowane zostały na podstawie reprezentacyjnego kwartalnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL).
W IV kwartale 2007 r. w województwie opolskim liczba bezrobotnych według BAEL wynosiła 38 tys. osób. W porównaniu z IV kwartałem 2006 r. wystąpił spadek liczby bezrobotnych o 29,6%.
100 102 104 106 108 110 112 114
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
% Wynagrodzenia
Emerytury i renty:
z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych
rolników indywidualnych
Stopa bezrobocia w IV kwartale 2007 r. wynosiła 9,4% i była wyższa od średniej w kraju o 0,9 pkt, a w porównaniu z IV kwartałem 2006 r. zmniejszyła się o 4,0 pkt.
Tempo spadku zarówno liczby bezrobotnych jak i stopy bezrobocia było podobne jak w kraju, gdzie w omawianym okresie odnotowano spadki odpowiednio: o 30,3%
i o 3,7 pkt.
Ludność w wieku produkcyjnym stanowiąca potencjał zasobów pracy wynosiła 73,5% badanej populacji. W IV kwartale 2007 r. w województwie opolskim było 406 tys.
osób aktywnych zawodowo oraz 405 tys. biernych zawodowo. W porównaniu z analo-gicznym okresem poprzedniego roku odnotowano wzrost liczebności obu omawianych grup odpowiednio o 0,7% (w kraju spadek o 0,1%) i o 9,5% (w kraju 0,2%).
W analizowanym okresie liczba ludności w wieku 15 lat i więcej wzrosła o 4,9%
(w kraju o 0,1%), osoby pracujące stanowiły 90,9% ogółu aktywnych zawodowo, a bezrobotni 9,4%.
W porównaniu z 2006 r. zwiększył się o 4,3 pkt. udział pracujących, natomiast bezrobotnych zmniejszył się o 4,0 pkt.
W IV kwartale 2007 r. współczynnik aktywności zawodowej wynosił 50,1%.
W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku udział aktywnych zawodowo w ogólnej liczbie ludności, która ukończyła 15 lat zmniejszył się o 2,0 pkt. Najliczniejszą grupą wśród ogółu aktywnych zawodowo były osoby w wieku 35–44 lata, które stanowiły 26,6% ogółu. W porównaniu z IV kwartałem 2006 r. udział tej grupy wzrósł o 3,0 pkt.
Strukturę aktywności ekonomicznej ludności w latach 2006–2007 ilustruje poniższy wykres.
STRUKTURA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ W IV KWARTALE
2007
2006
45,1%
7,0%
52,1%
47,9%
Bierni zawodowo Aktywni zawodowo:
pracujący bezrobotni
49,9% 50,1% 45,5%
4,7%
Podobnie jak przed rokiem mężczyźni charakteryzowali się większym poziomem aktywności zawodowej niż kobiety. Spośród mężczyzn ponad połowa (62,1%) była aktywna zawodowo, podczas gdy wśród kobiet tylko 40,2%. W omawianym okresie poziom aktywności zawodowej mężczyzn zmniejszył się o 0,1pkt, natomiast kobiet o 3,4 pkt.
Wśród ogółu omawianej zbiorowości ludność aktywna zawodowo w miastach stanowiła 51,2%, a na wsi 48,3%. W porównaniu z IV kwartałem 2006 r. nastąpił znaczny wzrost liczby aktywnych zawodowo w miastach, tj. o 15,5% (o 34 tys. osób), podczas gdy na wsi odnotowano spadek o 16,8% (o 31 tys. osób).
Zmiany współczynnika aktywności zawodowej ludności w poszczególnych kwartałach przedstawia tablica nr 4.1.
Tabl. 4.1. Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej
2006 2007
kwartały
IV I II III IV
Wyszczególnienie
współczynnik aktywności zawodowej w %
+/–
w po- równa-niu z IV kw.
2006 Ogółem ... 52,1 52,3 51,5 50,6 50,1 –2,0
mężczyźni ... 62,2 62,3 61,0 62,2 62,1 –0,1 kobiety ... 43,6 43,1 42,5 40,7 40,2 –3,4 Miasta ... 51,8 52,5 51,5 48,6 51,2 –0,6 Wieś ... 52,6 52,3 51,5 53,1 48,3 –4,3
W IV kwartale 2007 r. w województwie opolskim pracowało 369 tys. osób, tj. o 5,7% więcej niż przed rokiem (w kraju o 4,2%).
Pracujący stanowili 45,5% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. W omawianym okresie wzrosła liczba pracujących mężczyzn (o 5,0%) oraz kobiet (o 6,0%).
W porównaniu z poprzednim rokiem wzrosła liczba pracujących mieszkańców miast – o 18,8%, natomiast zmalała mieszkańców wsi – o 10,2%.
W IV kwartale 2007 r. wśród ogółu pracujących najwięcej, tj. 34,4% posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe (spadek o 1,1 pkt w stosunku do IV kwartału 2006 r), najmniej średnie ogólnokształcące – 7,3% (wzrost o 0,4 pkt). Najliczniejszą (27,9%) grupę pracujących stanowiły osoby w wieku 35–44 lata. Ich udział w stosunku do IV kwartału 2006 r. zwiększył się o 3,5 pkt. Najmniej liczną grupę stanowiły osoby w wieku 15–24 lata – 9,8% ogółu pracujących.
Strukturę pracujących według wieku i poziomu wykształcenia ilustruje poniższy wykres.
STRUKTURA PRACUJĄCYCH WEDŁUG WIEKU I POZIOMU WYKSZTAŁCENIA W IV KWARTALE 2007 R.
WIEK
WYKSZTAŁCENIE
W IV kwartale 2007 r. według statusu zatrudnienia z ogółu pracujących większość (76,7%) stanowili pracownicy najemni, ich liczba wzrosła o 7,6 % w stosunku do IV kwartału 2006 r. W porównaniu z analogicznym kwartałem 2006 r. odnotowano nieznaczny spadek liczby pracujących na własny rachunek (o 1,7%). Wzrosła natomiast liczba pracujących pracodawców (o 13,3%). Liczba osób pracujących w charakterze pomagających członków rodzin była taka sama jak w IV kwartale 2006 r. Udział osób pracujących w sektorze prywatnym w IV kwartale 2007 r. nieznacznie zmalał o 0,2 pkt w odniesieniu do analogicznego okresu 2006 r. i ukształtował się na poziomie 72,6%.
Ponad połowę tego sektora (61,9%) stanowili mężczyźni.
Zmiany w strukturze pracujących w porównaniu z 2006 r. przedstawia poniższa tablica.
Tabl. 4.2. Struktura pracujących według sektorów i statusu zatrudnienia
2006 2007
Pomagający członkowie rodzin 7,4 6,1 4,7 7,0 7,0
0
Rozpatrując zbiorowość pracujących według grup zawodów zauważyć należy, iż najliczniejszą grupę (16,3%) stanowili zatrudnieni jako „robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy”. Ich udział w ogóle pracujących w porównaniu z IV kwartałem 2006 r.
zwiększył się o 0,5 pkt. Drugą, co do wielkości grupą byli „specjaliści” (13,6%), a ich udział wzrósł o 1,0 pkt w omawianym okresie. Natomiast nastąpił znaczny spadek liczby pracujących w grupie „pracownicy biurowi” (o 6 tys. osób). Udział „pracowników biurowych” wynosił 7,6% i był niższy o 2,1 pkt w porównaniu z IV kwartałem 2006 r.
Pracujących według zawodów ilustruje poniższy wykres.
PRACUJĄCY WEDŁUG GRUP ZAWODÓW W IV KWARTALE
Wśród kobiet najwięcej było „specjalistów”, których udział wynosił 19,4%. Miarą określającą rzeczywiste zaangażowanie ludności w procesie pracy jest wskaźnik zatrudnienia, który w IV kwartale 2007 r. wynosił 45,5%, tj. o 0,4 pkt więcej niż przed rokiem. Dla mężczyzn wskaźnik ten ukształtował się na poziomie 56,9% i był wyższy niż dla kobiet o 20,9 pkt.
Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania badanych osób, w miastach odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia (o 0,8 pkt), natomiast wśród mieszkańców wsi spadek (o 0,4 pkt).
Poziom zaangażowania zawodowego w większości grup wiekowych był wyższy niż w IV kwartale 2006 r. Odnotowano spadek wskaźnika zatrudnienia wśród osób w wieku 45–54 lata oraz 55 lat i więcej odpowiednio: o 1,4 pkt i o 1,9 pkt. Wskaźnik zatrudnienia analogicznie jak w poprzednich okresach był stosunkowo niski wśród osób młodych (w wieku 15–24 lata) i wynosił 27,1%, tj. w stosunku do IV kwartału 2006 r.
wzrósł o 0,6 pkt. Najwyższy poziom, podobnie jak przed rokiem osiągnął w grupie
0 10 20 30 40 50 60 tys.
Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy
Specjaliści
Technicy i inny średni personel Pracownicy biurowi
Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy
Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn
i urządzeń
Pracownicy przy pracach prostych
2006 2007
wiekowej 35–44 lata i wynosił 83,7%, natomiast najniższy w grupie osób 55 lat i więcej – 14,1%
W IV kwartale 2007 r. odnotowano 38 tys. bezrobotnych. Ich liczba zmniejszyła się w stosunku do IV kwartału 2006 r. (o 29,6%). Wśród bezrobotnych połowę (50,0%) stanowiły kobiety. W porównaniu z analogicznym okresem 2006 r. liczba bezrobotnych kobiet zmalała o 11 tys. Spadek liczby bezrobotnych odnotowano również w miastach (o 2 tys. osób) i na wsi (o 15 tys. osób).
W IV kwartale 2007 r. stopa bezrobocia wynosiła 9,4% i zmniejszyła się w porównaniu z IV kwartałem poprzedniego roku o 4,0 pkt. (w kraju o 3,7 pkt.), w stosunku do poprzedniego kwartału wzrosła o 0,8 pkt (w kraju spadek o 0,5 pkt).
Zróżnicowanie stopy bezrobocia według płci i miejsca zamieszkania przedstawia poniższa tablica.
Tabl. 4.3. Stopa bezrobocia według płci i miejsca zamieszkania
2006 2007
kwartały
IV I II III IV
Wyszczególnienie
w %
Ogółem ... 13,4 11,7 7,7 8,6 9,4
mężczyźni ... 10,8 10,3 7,7 7,8 8,3
kobiety ... 16,6 13,6 7,8 9,7 10,6 Miasta ... 12,3 10,4 6,9 9,3 9,9 Wieś ... 14,7 12,8 8,7 7,3 7,8 Pomimo stopniowej poprawy sytuacji młodzieży na rynku pracy, stopa bezrobocia dla osób w wieku 15–24 lata nadal utrzymywała się na najwyższym poziomie i wynosiła 23,4% i była ponad 2-krotnie wyższa niż dla ludności ogółem w wieku 15 lat i więcej.
W porównaniu z IV kwartałem 2006 r. najwyższy spadek (o 7,0 pkt) stopy bezrobocia wystąpił wśród osób w wieku 35–44 lata, najniższy (o 2,2 pkt) w grupie osób w wieku 25–34 lata. Natomiast wzrostu stopy bezrobocia nie odnotowano w żadnej grupie wiekowej.
Biorąc pod uwagę wykształcenie największy udział wśród bezrobotnych miały osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, dla których stopa bezrobocia wynosiła 20,6%, tj. o 6,3 pkt więcej niż przed rokiem. W analizowanym okresie znaczący spadek stopy bezrobocia odnotowano wśród osób o najniższym poziomie wykształcenia (gimnazjalnym i niższym) o 9,0 pkt.
Istotnym czynnikiem wpływającym na sytuację osób bezrobotnych na rynku pracy jest okres poszukiwania pracy. W IV kwartale 2007 r. przeciętny czas poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne był krótszy niż wyznaczony w analogicznym kwartale 2006 r. i wynosił 12 miesięcy (w kraju 17 miesięcy).
Zmiany w strukturze bezrobotnych według okresu poszukiwania pracy w porównaniu z 2006 r. ilustruje wykres.
BEZROBOTNI WEDŁUG OKRESU POSZUKIWANIA PRACY W IV KWARTALE
2006 2007
Kryterium płci nie miało decydującego wpływu na długość czasu poszukiwania pracy, w podobnym stopniu dotyczyło kobiet i mężczyzn. Przeciętny czas poszukiwania pracy przez osoby mieszkające w mieście w IV kwartale 2007 r. wynosił 10 miesięcy (12 przed rokiem). Natomiast na wsi przeciętny czas poszukiwania pracy wynosił 16 miesięcy (19 w 2006 r.)
W IV kwartale 2007 r. odnotowano 405 tys. biernych zawodowo, co stanowiło 49,9% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej (w kraju 45,9% ogółu), podczas gdy przed rokiem udział ten wynosił 47,9%
W porównaniu z IV kwartałem 2006 r. liczba osób biernych zawodowo zwiększyła się o 9,5%, w tym w miastach – o 18,1%. Wśród biernych zawodowo ponad połowę (65,7%) stanowiły kobiety. W miastach mieszkało więcej osób biernych zawodowo niż na wsi (59,5% wobec 40,5%). Biorąc pod uwagę kryterium wieku nadal najliczniejszą grupę biernych zawodowo stanowiły osoby w wieku 55 lat i więcej – 59,5%, których udział wzrósł o 0,9 pkt w porównaniu z IV kwartałem 2006 r. Najmniejszą grupę stanowiły osoby w wieku 35–44 lata (3,7%).
Wśród biernych zawodowo według poziomu wykształcenia w IV kwartale 2007 r.
43,0% stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym. W porównaniu z sytuacją sprzed roku ich udział zmniejszył się o 3,5 pkt.
Natomiast odsetek osób z wykształceniem wyższym, które stanowiły najmniej liczną grupę wśród biernych zawodowo nieznacznie wzrósł o 0,8 pkt.
W IV kwartale 2007 r. wśród biernych zawodowo 99,0 % nie poszukiwało pracy.
Jako główne przyczyny bierności podawano: emeryturę (46,9%), naukę i uzupełnianie kwalifikacji (18,5%) oraz chorobę, niepełnosprawność (12,1%).
Do 3 miesięcy
4–6
7–12 Powyżej 12
miesięcy
tys. 20 15 10 5 0 tys.
25 0 5 10 15