Analiza i ocena jakości środowiska

Badania jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2015 r. prowadzone były przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Dokonywanie rocznych ocen jakości powietrza jest elementem działań na rzecz ochrony powietrza, która, zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska, polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez:

 utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach,

 zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane,

 zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów

Oceny i wynikające z nich działania odnoszone są do jednostek terytorialnych nazywanych strefami, obejmujących obszar całego kraju. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U.2012.914) dla wszystkich zanieczyszczeń uwzględnianych w ocenach jakości powietrza obowiązuje następujący podział kraju na strefy:

 aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy,

 miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy,

 pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców (strefa dolnośląska).

Obszar opracowania, zgodnie z przyjętą klasyfikacją należy do strefy dolnośląskiej.

Ocena obejmuje wszystkie substancje, dla których w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2012.1031) określono poziomy normatywne w postaci poziomów dopuszczalnych, docelowych lub poziomów celów długoterminowych w powietrzu, ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin.

Lista zanieczyszczeń uwzględnionych w ocenie rocznej dokonywanej pod kątem spełnienia kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia ludzi obejmuje:

 benzen C6H6,

 dwutlenek azotu NO2,

 dwutlenek siarki SO2,

 tlenek węgla CO,

 ozon O3,

 pył zawieszony PM10,

 ołów Pb w pyle PM10,

 arsen As w pyle PM10,

 nikiel Ni w pyle PM10,

 kadm Cd w pyle PM10,

 benzo(a)piren w pyle PM10,

 pył zawieszony PM2.5.

Do zanieczyszczeń uwzględnionych w ocenie rocznej dokonywanej pod kątem spełnienia kryteriów określonych w celu ochrony roślin zalicza się:

 dwutlenek siarki SO2,

 tlenki azotu NOx,

 ozon O3.

Wartości poszczególnych poziomów substancji w powietrzu zostały zróżnicowane ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin.

DLA TERENÓW W REJONIE ULICY WROCŁAWSKIEJ

9

Oceny ze względu na ochronę zdrowia ludzi w zakresie: dwutlenku siarki SO2, dwutlenku azotu NO2, tlenku węgla CO, benzenu C6H6, ozonu O3, pyłu PM10, pyłu PM2,5 oraz zawartości ołowiu Pb, arsenu As, kadmu Cd, niklu Ni i benzo(a)pirenu B(a)P w pyle PM10 dokonuje się w strefach na terenie całego kraju, z wyłączeniem:

 terenów zakładów pracy,

 miejsc, do których obowiązuje zakaz wstępu,

 jezdni dróg i pasów rozdzielczych dróg, z wyjątkiem sytuacji, w której piesi mają dostęp do pasa rozdzielczego.

Oceny poziomów stężeń substancji w powietrzu ze względu na ochronę roślin w zakresie dwutlenku siarki SO2, tlenków azotu NOX i ozonu O3 dokonuje się w strefach na terenie całego kraju, z wyłączeniem miejsc wymienionych wyżej oraz miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy

Tabela 1. Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla przypadków, gdy dla zanieczyszczenia jest określony poziom dopuszczalny i nie jest określony margines tolerancji, WIOŚ 2016.

Klasa strefy Poziom stężeń Wymagane działania

A nie przekraczający

poziomu dopuszczalnego – utrzymanie stężeń zanieczyszczenia poniżej poziomu dopuszczalnego oraz próba utrzymania najlepszej jakości powietrza zgodnej ze zrównoważonym rozwojem

C powyżej poziomu

dopuszczalnego – określenie obszarów przekroczeń poziomów dopuszczalnych;

– opracowanie programu ochrony powietrza POP w celu osiągnięcia odpowiednich poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (jeśli POP nie był uprzednio opracowany);

– kontrolowanie stężeń zanieczyszczenia na obszarach przekroczeń i prowadzenie działań mających na celu obniżenie stężeń przynajmniej do poziomów dopuszczalnych

Tabela 2. Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla przypadków, gdy dla zanieczyszczenia jest określony poziom docelowy, WIOŚ 2016.

Klasa

strefy Poziom stężeń Wymagane działania

A nie przekraczający poziomu docelowego brak działań

C powyżej poziomu docelowego

– dążenie do osiągnięcia poziomu docelowego substancji w określonym czasie za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych;

– opracowanie programu ochrony powietrza, w celu osiągnięcia odpowiednich poziomów docelowych w powietrzu, jeśli POP nie był opracowany pod kątem określonej substancji.

Tabela 3. Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń ozonu z uwzględnieniem poziomu celu długoterminowego, WIOŚ 2016.

Klasa strefy

Poziom stężeń Wymagane działania

D1 nie przekraczający poziomu

celu długoterminowego brak działań

D2 powyżej poziomu celu długoterminowego dążenie do osiągnięcia poziomu celu długoterminowego do roku 2020

DLA TERENÓW W REJONIE ULICY WROCŁAWSKIEJ

10

Poniżej zestawiono wyniki klasyfikacji stref w odniesieniu do poziomów kryterialnych ustanowionych dla ochrony zdrowia ludzi:

Tabela 4. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem parametrów kryterialnych określonych dla SO2, pod kątem ochrony zdrowia ludzi – 2015 rok, WIOŚ 2016.

Strefa Kod strefy Klasa strefy dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń SO2

Tabela 5. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem parametrów kryterialnych określonych dla NO2, pod kątem ochrony zdrowia ludzi – 2015 rok, WIOŚ 2016.

Strefa Kod strefy Klasa strefy dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń NO2

Tabela 6. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem parametrów kryterialnych określonych dla benzenu, tlenku węgla, pyłu zawieszonego PM10, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu pod kątem ochrony zdrowia ludzi – 2015 rok, WIOŚ 2016.

Strefa Kod

Tabela 7. Klasyfikacja stref z uwzględnieniem parametrów kryterialnych określonych dla pyłu PM2.5 pod kątem ochrony zdrowia ludzi - 2015 rok, WIOŚ 2016.

Strefa Kod

W odniesieniu do ozonu istnieją dwa różne kryteria klasyfikacji strefy pod kątem ochrony zdrowia:

poziom docelowy i poziom celu długoterminowego, dla których dokonuje się dwóch niezależnych klasyfikacji strefy.

Tabela 8. Klasyfikacja stref w odniesieniu do poziomów kryterialnych ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzi dla ozonu – 2015 rok, WIOŚ 2016.

Strefa Kod strefy

Klasa strefy wg poziomu docelowego Klasa strefy wg poziomu celu długoterminowego

dolnośląska PL0204

C D2

Klasyfikacja strefy

DLA TERENÓW W REJONIE ULICY WROCŁAWSKIEJ

11

Poniżej zestawiono wyniki klasyfikacji stref w odniesieniu do poziomów kryterialnych ustanowionych dla ochrony roślin:

Tabela 9. Zestawienie klasyfikacji stref w odniesieniu do poziomów kryterialnych ustanowionych dla ochrony roślin, WIOŚ 2016.

Strefa Kod strefy

Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy

dolnośląska PL0204

SO2 NOx O3 \1

A A C

Klasyfikacja strefy

1/ wg poziomu docelowego

Największym problemem w skali województwa dolnośląskiego pozostaje wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym, zarówno PM10, jak i PM2,5 oraz benzo(a)pirenem. Główną przyczyną występowania przekroczeń w okresie zimowym jest emisja z systemów indywidualnego ogrzewania budynków i utrudnione warunki rozprzestrzeniania zanieczyszczeń (szczególnie w kotlinach). Inne przyczyny występowania przekroczeń to m.in.

emisja zanieczyszczeń z transportu drogowego oraz niezorganizowana emisja pyłu z dróg i terenów przemysłowych. Gmina Kąty Wrocławskie posiada rozproszony system gospodarki cieplnej ze względu na brak centralnych urządzeń zaopatrujących mieszkańców w ciepło. Istniejący system oparty jest na lokalnym wytwarzaniu energii cieplnej do ogrzewania i produkcji ciepłej wody użytkowej na potrzeby własne. Na terenie gminy znajdują się lokalne kotłownie na opał stały.

Położenie gminy w bliskim sąsiedztwie aglomeracji wrocławskiej powoduje znaczne napływy zanieczyszczeń spoza terenu gminy, powodujące iż poprawa jakości powietrza na obszarze gminy jest wypadkową działań ograniczających emisję i emisji napływowej. Poprawa jakości powietrza w gminie jest procesem uzależnionym od poprawy powietrza w całej strefie dolnośląskiej i aglomeracji wrocławskiej.

Przekroczenia w strefie dolnośląskiej zanotowano w przypadku powiatu oławskiego stwierdzono również w przypadku ozonu.

Na podstawie rocznej oceny jakości powietrza i klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za rok 2015, według kryteriów dla ochrony roślin, stwierdzono ponadnormatywne stężenia ozonu (współczynnik AOT 40).

Obecnie na terenie miasta i gminy Kąty Wrocławskie realizowany jest „Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego - Miasto i Gmina Kąty Wrocławskie" przyjęty na Sesji nr XII Rady Miejskiej w Kątach Wrocławskich Uchwałą nr XII/138/15w dniu 29 października 2015 roku.

PGN wyznacza cele i działania w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, efektywności energetycznej oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Realizacja działań ujętych w Planie gospodarki niskoemisyjnej zgodna jest z obowiązującym Programem ochrony powietrza dla stref województwa dolnośląskiego.

Plan gospodarki niskoemisyjnej ma przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.:

 redukcji emisji gazów cieplarnianych;

 zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych;

 redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej,

DLA TERENÓW W REJONIE ULICY WROCŁAWSKIEJ

12

a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK).

Celem strategicznym PGN dla gminy Kąty Wrocławskie jest:

Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z obszaru gminy o 40% w stosunku do roku bazowego, poprzez redukcję emisji, ograniczenie zużycia energii (ze źródeł konwencjonalnych) i surowców, a także zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym, w perspektywie do roku 2050.

Cele szczegółowe w perspektywie średnioterminowej:

1. Ograniczenie do roku 2020 emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do roku bazowego.

2. Ograniczenie do roku 2020 zużycia energii o 20% w stosunku do prognozy BAU.

3. Wzrost do roku 2020 udziału energii ze źródeł odnawialnych do 15% w końcowym zużyciu energii, w stosunku do roku bazowego

3.2.2 Jakość wód powierzchniowych

Przez obszar opracowania nie przepływają powierzchniowe cieki wodne oraz brak powierzchniowych zbiorników wód.

3.2.4 Klimat akustyczny

Obszar opracowania, w tym hałas w miejscowości Mokronos Górny nie był przedmiotem badań w ramach państwowego monitoringu środowiska wykonywanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu. Obecnie nie identyfikuje się źródeł o ponadnormatywnej emisji oraz źródeł, których działalność mogłaby generować uciążliwość ze strony oddziaływania hałasu. Oddziaływania te dla przedmiotowego terenu będą wynikały z sąsiedztwa drogi wojewódzkiej nr 370 relacji Smolec - Mokronos Górny. Wyniki okresowych pomiarów hałasu 2016 opracowane przez Dolnośląski Zarząd Dróg i Kolei we Wrocławiu, będący zarządcą ww. drogi nie obejmowały drogi nr 370. Brak obecnie danych dotyczących faktycznego poziomu hałasu w okolicach obszaru objętego planem.

3.2.5 Promieniowanie elektromagnetyczne

Na obszarze opracowania nie były prowadzone badania natężenia pól elektromagnetycznych.

Badania natężeń pól elektromagnetycznych prowadzone są w stałej sieci punktów w cyklach trzyletnich. Wszystkie przebadane w 2015 r. na terenie województwa dolnośląskiego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu piony pomiarowe były badane w latach 2011-2012. Porównując wyniki tych badań z badaniami przeprowadzonymi w latach poprzednich zauważono, że na terenach dużych miast obliczona średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektromagnetycznych kształtuje się na nieco wyższym poziomie (do ok. 1,32 V/m) niż na terenach małych miast i terenów wiejskich (większość pomiarów to wartości poniżej granicy oznaczalności sondy pomiarowej). Pomiary i opracowane wyniki badań wartości natężeń pola elektromagnetycznego podobnie jak w latach 2011-2012 stwierdzone w 2015 r. były znacznie niższe od wartości dopuszczalnej.

3.3 Potencjalne zmiany w środowisku w przypadku braku realizacji projektowanego