Analiza województwa lubuskiego rozpatrywana jest w aspekcie regional-nym. Za jego kształt odpowiada zarządzanie regionalne – w ujęciu
11 Z. Zymonik, Koszty jakości w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Oficyna Wydawnicza Poli-techniki Wrocławskiej, Wrocław 2003, s. 71.
Faza przygotowania
•jakość projektowa
Faza
produkcji
•Jakość wykonawcza
Faza
dystrybucji •Jakość rynkowa
Faza eksploatacji
•Jakość eksploatacji
Faza likwidacji
•Jakość likwidacyjna
towym polityka regionalna. Uznaje ona region za podsystem gospodarki narodowej, w którym ludność, zasoby naturalne i majątkowe oraz jednost-ki gospodarcze wykazują powiązania, tworząc przestrzenną strukturę rozmieszczoną w określony sposób na terytorium kraju12.
Parlament Europejski definiuje region jako obszar stanowiący ca-łość lub podobny ich zespół pod względem geograficznym. W jego ramach ujmowana jest ciągłość cech wspólnych dla danej społeczności oraz wy-twarzanie własnej tożsamości, jej rozwoju w celu budowania postępu kul-turowego, społecznego i gospodarczego13.
Województwo lubuskie to region pogranicza polsko-niemieckiego.
Jest to najmniejsze województwo w kontekście liczby ludności. W aspekcie ekonomicznym koncentracja działalności gospodarczej jest proporcjonalna do liczby ludności, która generuje PKB 85,4% średniej krajowej per capita.
Centrum rozwoju gospodarczego i innowacyjności w województwie lubu-skim stanowią Lubuski Park Technologiczny oraz Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Województwo lubuskie posiada dwa miasta wojewódzkie, które są jego stolicami administracyjnymi – Gorzów Wielko-polski oraz Zieloną Górę. Największym atutem i czynnikiem potencjału wo-jewództwa lubuskiego jest kapitał przyrodniczy, który stanowić może pod-stawę potencjału turystycznego województwa14.
Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej województwo lubuskie zaczęło osiągać korzyści skutkujące spadkiem bezrobocia oraz wzrostem potencjału gospodarczego wynikającego z zacieśniania przygra-nicznej współpracy polsko-niemieckiej. Na wynikające z tego stanu rzeczy szanse i bariery oraz strategie przeradzania zagrożeń na korzyści zwraca-no uwagę jeszcze przed akcesją do Unii Europejskiej. Wskazywazwraca-no na eli-minację problemów napotykanych przy współpracy strategicznej partner-stwa publiczno-prywatnego, przez co koncentracja na nich może stać się najmocniejszą stroną obu stron. Najważniejszym aspektem tego podejścia było przygotowanie odpowiedniej strategii współdziałania15.
W 2000 r. sporządzono ranking poziomu rozwoju gospodarczego polskich województw, który poddawał ocenie takie kwestie jak: poziom PKB per capita, wartość brutto środków trwałych na 1 pracującego, war-tość dodana brutto na 1 pracującego, warwar-tość brutto środków trwałych na
12 B. Winiarski (red), Polityka gospodarcza, PWN, Warszawa 1999, ss. 244-245.
13 M. Zając, Zadania polityki regionalnej Unii Europejskiej wobec wzrostu zróżnicowań re-gionalnych związanych z ostatnim rozszerzeniem, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicz-nej w Krakowie nr 701, Kraków 2006, s. 96.
14 Zarząd Województwa Lubuskiego, Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Zielona Góra 2012, s. 12-13.
15 S. Pastuszka, Znaczenie partnerstwa publiczno-prywatnego dla przedsięwzięć finansowa-nych z Unii Europejskiej, „Studia Regionalne i Lokalne” nr 2 (20), Warszawa 2005, s. 64.
1 pracującego w przemyśle, wartość dodana brutto na 1 pracującego w przemyśle, produkcja sprzedana na 1 pracującego w przemyśle, nakłady inwestycyjne ogółem na 1000 mieszkańców, plony 4 zbóż z 1 ha w dt, by-dło na 100 ha użytków rolnych w szt., odsetek użytków rolnych w ogólnej powierzchni, udział pracujących sektora prywatnego do pracujących ogó-łem (wyrażony w %), udział spółek prawa handlowego do podmiotów go-spodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON (wyrażony w %), udział spółek z udziałem kapitału zagranicznego w liczbie podmio-tów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON (wyrażo-ny w %), udział nakładów inwestycyj(wyrażo-nych w sektorze prywat(wyrażo-nym w nakła-dach inwestycyjnych ogółem (wyrażony w %). Do parametrów badania – na podstawie którego stworzono ranking – zaliczono: cechy produkcji globalnej, stopień kapitalizacji przestrzeni, wydajność pracy, nasilenie pro-cesów inwestycyjnych, rozwój przemysłu i rolnictwa, przebieg i stopień zaawansowania przekształceń strukturalnych. Przeprowadzone uszerego-wanie województw za najlepsze wskazało kolejno województwa: mazo-wieckie, wielkopolskie, pomorskie. Województwo lubuskie zajęło w klasy-fikacji 11 miejsce, znajdując się tuż za łódzkim i opolskim. Sąsiednie woje-wództwa zajęły kolejno: śląskie – 6 miejsce, zachodniopomorskie – 7 miejsce.
Po upływie 16 lat od przeprowadzenia badania sytuacja wojewódz-twa lubuskiego (w latach 2015-2016) uznawana jest za lepszą dzięki wy-korzystaniu dofinansowań unijnych oraz wzrostowi znaczenia współpracy przygranicznej. Pierwszym wskaźnikiem ukazującym tę tendencję jest struktura okresowego przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsię-biorstw w województwie lubuskim – tabela 3. Zestawione zostały wielko-ści zatrudnienia w okresie od stycznia do czerwca 2015 oraz od stycznia do września 2016 z wyszczególnieniem poszczególnych branż.
Analiza poszczególnych branż i wartości zatrudnienia w nich się utrzymujących wskazuje, że zatrudnienie w województwie lubuskim utrzymuje się na stabilnym poziomie. Ogółem największe zatrudnienie od-notowano we wrześniu 2016 r. Jest to najwyższa wartość, ponieważ przy-puszcza się, że do poziomu tego zostali włączeni pracownicy sezonowi.
Zauważa się, że przeważnie wskaźniki zatrudnienia nie zmieniają się na przełomie półrocza, a jedyne zauważalne odchylenia mieszczą się w granicach +/- 0,1 od wartości bazowej.
Tabela 3. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami
Administrowanie i działalność wspierająca 7,5 7,4 7,7 8,0 Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu o sytuacji społeczno-gospodarczej woje-wództwa lubuskiego na czerwiec 2015 i wrzesień 2016, Główny Urząd Statystyczny 2015, s. 5.
Wskaźnikiem przeciwstawnym do badanej populacji zatrudnienia w województwie lubuskim jest poziom bezrobocia – ukazujący liczbę osób mających problemy z odnajdywaniem pracy lub napotykających na bariery związane z tym procesem i zagrożonych wykluczeniem społecznym w kontekście rynku pracy (grupa kobiet i absolwentów) . Poziom bezrobo-cia jest kształtowany w nim przy uwzględnieniu występowania w nich sie-dzib administracyjnych oraz rozwoju przedsiębiorczości. Tabela 4 zawiera zestawienie bezrobocia ogółem w obu regionach, występowania tej kate-gorii ekonomicznej wśród kobiet, absolwentów uczelni lub szkół zawodo-wych ujętej procentowo stopy bezrobocia dla całego regionu oraz zgłoszo-nych ofert pracy w wojewódzkich urzędach pracy. Ogółem, oba regiony (gorzowski i zielonogórski) cechują się bezrobociem niewykraczającym ponad poziom krajowy.
Tabela 4. Poziom bezrobocia na wrzesień 2016 z wyszczególnieniem grup społecznych
Powiaty Ogółem Kobiety Absolwenci Stopa
bezrobocia Zgłoszone oferty pracy
Gorzowski 11298 6247 348 7,7% 1833
Zielonogórski 19955 11468 700 8,9% 3106
Źródło: Biuletyn GUS o koniunkturze województwa lubuskiego.
Zarówno powiat gorzowski, jak i zielonogórski posiadają ośrodki kształcące młodzież na poziomie szkoły wyższej. Wyższą tendencję do bez-robocia wykazuje ten drugi, w którym bezrobotnych jest blisko dwa razy więcej. Podobna tendencja zauważalna jest w poziomie tego wskaźnika wśród kobiet. Tak znaczna różnica w wynikach bezrobocia nie jest zauwa-żalna, jeśli chodzi o poziom stopy bezrobocia, gdzie różnica wynosi zaled-wie 1,2%. Odmiennie kształtuje się liczba zgłoszonych ofert pracy – ta w powiecie zielonogórskim jest dwukrotnie większa niż sąsiednim.
Wywnioskować zatem można, że powiat zielonogórski cechuje się większą biernością osób bezrobotnych w poszukiwaniu pracy16.