3. Analiza potencjałów, barier i potrzeb rozwojowych obszaru partnerstwa
3.2. Bariery, problemy, deficyty obszaru partnerstwa
Bariery, problemy, deficyty to negatywne zjawiska, czynniki czy też niewykorzystane potencjały, które uniemożliwiają lub utrudniają realizację kierunków i celów
rozwojowych, którymi chcą podążać gminy z obszaru partnerstwa.
W celu zdefiniowania kluczowych problemów w partnerstwie został zastosowany związek przyczynowo-skutkowy w układzie:
przyczyna - problem niższego rzędu - główny problem - skutek Problemy kluczowe (główne) zostały zaprezentowane w grupach tożsamych rodzajowo obejmujących tabele w wymiarach:
• społecznym,
86
• gospodarczy,,
• środowiskowo-przestrzenny,,
• instytucjonalnym,
• finansowym.
Wymiar społeczny
Przewidywa ne skutki Zamykanie szkół
i przedszkoli Rozwój budownictwa TBS Osiedlanie się poza Partnerstwem
Problem główny
Odpływ mieszkańców do większych ośrodków w tym ludzi młodych i wykształconych
Problem niższego rzędu Niewystarczająca dostępność oferty
mieszkań
Brak możliwości kontynuacji nauki w szkołach ponadpodstawowych z poszukiwanymi kierunkami
Brak atrakcyjnych ofert pracy
Przyczyny
Mała liczba lokali do zakupienia na rynku
wtórnym.
Wysokie ceny za lokale mieszkaniowe
Wysokie ceny działek budowlanych przeznaczonych pod I mieszkalnictwo
Wysokie ceny gruntów pod budownictwo
mieszkaniowe
Brak środków w JST na
budownictwo komunalne Wysokie koszty uzbrajania terenów
Przewidywane skutki Spadek atrakcyjności
Zwiększenie nakładów finansowych na dostosowanie infrastruktury ICT
Problem główny
Niewystarczająca infrastruktura ICT na terenie partnerstwa
87 Problem niższego rzędu
Wykluczenie cyfrowe
Słaby dostęp do e-usług:
Przyczyny Sytuacja finansowa
Koszty dostępu do sieci, sprzętu komputerowego i oprogramowania
Przewidywane skutki
Większe zaangażowanie NGO w realizacji zadań własnych JST
Problem główny
Mała aktywność społeczna obywateli
Problem niższego rzędu
niskie wsparcie dla NGO’sów
Przyczyny
Przewidywane skutki Odpływ młodych, wykształconych
Niskie przywiązanie do miejscowości pochodzenia
Problem główny
Brak możliwości kontynuowania nauki, kształcenia się
88
Problem niższego rzędu
Brak szkół wyższych
Niedostosowana
Mała liczba wysoko wykształconych i wykwalifikowanych
mieszkańców
Brak poczucia wspólnej odpowiedzial
ności za lokalny rozwój
Przyczyny
Migracje ludzi młodych do większych miast
Migracje za
Zahamowany wzrost rozwoju gospodarczo- turystycznego regionu
Problem główny
Słabo rozwinięta oferta kulturalno-rozrywkowa
Problem niższego rzędu Niewystarczające środki finansowe Niewystarczająca infrastruktura
Przyczyny
Wysokie koszty procedur bezpieczeństwa przy imprezach masowych
Wysokie koszty gaży dla artystów, dystrybutorów filmów
Zbyt małe zainteresowanie udziałem mieszkańców w wydarzeniach kulturalnych
na terenie Partnerstwa
Ubogi rynek sponsorki Brak szczegółowej analizy dotyczącej potrzeb mieszkańców Partnerstwa w zakresie spędzania aktywnie
wolnego czasu
Brak cyklicznych imprez adresowanych do obszaru
całego Partnerstwa Brak skutecznego dotarcia z ofertą
spędzania wolnego czasu do mieszkańców przez kluby i inne instytucje
89 Wymiar gospodarczy
Przewidywane skutki Stagnacja w rozwoju gospodarczym na budżetu samorządów z terenu powiatu
Problem główny
Brak uzbrojonych terenów inwestycyjnych
Problem niższego rzędu Wysokie ceny działek budowlanych na rynku komercyjnym
Przyczyny Wysokie koszty uzbrojenia terenu dla samorządów z terenu
partnerstwa
Niekorzystne i zmieniające się przepisy prawa o
planowaniu
rzemieślników Realizacja usług poza partnerstwem
Problem główny
Nierozwinięty równomiernie sektor usługowo-handlowy
Problem niższego rzędu Słaba oferta usługowo-handlowa
90 młodych w innych
ośrodkach poza partnerstwem
Niższe dochody JST z podatków
Problem główny
Nietrakcyjny rynek pracy i wysoka stopa bezrobocia
Problem niższego rzędu Wciąż wysokie bezrobocie z czego ponad połowa to długotrwale bezrobotni
Przyczyny
granica celem uzyskania ofert pracy to
staże lub
91 Przewidy wane skutki Dobrze wykształceni,
młodzi ludzie odpływają do dużych miast
Duża
Zwiększenie nakładów na aktywizację bezrobotnych
Problem główny
Niskie dochody w stosunku do średniej krajowej
Problem niższego rzędu Mało dobrze płatnych, atrakcyjnych miejsc
pracy Szara strefa Wysokie bezrobocie Życie
z zasiłków
Przyczyny Brak firm, które potrzebują wysoko
Nieopłacalność produkcji rolnej na małą skalę w porównaniu z
wielohektarowymi gospodarstwami
Odchodzenie od produkcji rolnej
Problem główny
Nierentowność produkcji rolnej
Problem niższego rzędu Rozdrobnienie gospodarstw rolnych
Zmniejszająca się liczba rolników na wsi
Niska cena surowca na skupie
Duże szkody dzikiej zwierzyny
Przyczyny
Duża ilość małych gospodarstw rodzinnych
Coraz większa liczba ludzi wykształconych,
niechęć młodych do pracy na roli
92
Wymiar środowiskowo-przestrzenny
Przewidywane skutki
Pogarszający się stan środowiska naturalnego (zanieczyszczone rzeki i
potoki) decyzje o budowie domu na terenach
uzbrojonych Oczekiwane skutki
Stworzenie wspólnej instytucji np. CIT dbającej o promocję i
rozwój turystyki na terenie partnerstwa turystyki w celu stworzenia wspólnej
oferty
Rozbudowa infrastruktury
turystycznej
Problem główny Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystyczna generująca niskie dochody z turystyki przyjazdowej
Problem niższego rzędu Brak wspólnej promocji turystycznej regionu jako generatora wzrostu ruchu turystycznego
Wysokie koszty budowy i utrzymania
infrastruktury turystyczno-wypoczynkowej
Przyczyny
Brak centrów informacji turystycznej
Brak instytucji na poziomie całego partnerstwa dbającego o promocje w
zakresie turystyki
Brak wspólnej oferty turystycznej na poziomie Partnerstwa, systemu
zniżek itd.
Brak środków finansowych na budowę i remonty dróg oraz tworzenie ścieżek rowerowych
Brak środków na rozbudowę infrastruktury:
parkingów z toaletami, wiat, miejsc odpoczynku, basenów
93 Problem główny
Niedostatecznie rozwinięta gospodarka wodno-ściekowa
Problem niższego rzędu Pogorszenie stanu środowiska naturalnego
Pogorszenie stanu zdrowia mieszkańców
Brak odpowiednich warunków do prowadzenia i
rozwoju przedsiębiorczości
Spadek atrakcyjności gminy jako miejsca do
życia
Wysokie koszty budowy studni głębinowych i szamb
bezodpływowych
Brak lub utrudniony dostęp do sieci
kanalizacyjnej
Zbyt duże koszty opracowania
Brak lub utrudniony dostęp do sieci odnawialnej energii
ze słońca, wody, wiatru
Pogarszający się stan zdrowia mieszkańców
Wyższe nakłady na ogrzewania budynków oraz przygotowanie ciepłej wody użytkowej
Problem główny
Słabe wykorzystanie OZE
Problem niższego rzędu
Niska świadomość ekologiczna mieszkańców Długi okres zwrotu kosztów poniesionych na inwestycję w odnawialne źródła energii
Przycz yny Skomplikowane procedury uzyskania
94
dotacji z programów rządowych aplikowaniu o dotacje
rządowe
Brak uchwały antysmogowej na obszarze partnerstwa – przyzwolenie na łamanie przepisów ekologicznych społeczeństwa – limity
w dotacjach
Przewidywane skutki rozdrobniona struktura własności gruntów
osłabianie centrów
Słabe pokrycie planami zagospodarowania przestrzennego
Problem niższego rzędu skomplikowane i złożone przepisy systemu planowania w Polsce utożsamiane jest z prawem dowolnej zabudowy nie tylko w opinii
społeczności, ale też w orzecznictwie
95
Wypadki z udziałem rowerzystów i pieszych
Lobbing na rzecz budowy chodników i
ścieżek z udziałem środków UE lub w partycypacji z
samorządem powiatowym i wojewódzkim
Problem główny
Nierozwinięty transport publiczny i infrastruktura drogowa
Problem niższego rzędu
brak dobrego skomunikowania całego partnerstwa w sferze
komunikacji publicznej
brak chodników i ścieżek rowerowych wymiany na lampy
LED
96
Budowanie błędnego obrazu urzędnika jako opieszałego i niekompetentnego w
wykonywaniu swoich obowiązków
Problem główny
Niska elektronizacja usług dla mieszkańców obsługiwanych przez urzędy
Problem niższego rzędu Niski poziom motywacji do wdrażania nowych rozwiązań
informatycznych wiedzy o możliwości
świadczenia usług finansowe na zakup
nowoczesnego
Przewidywane skutki Wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnościami
Brak spełnienia standardów dostępności w urzędach i budynkach użyteczności publicznej
97
Problem niższego rzędu
Brak środków finansowych na dostosowanie budynków do standardów
dostępności
Przyczyny Wysokie koszty dostosowania budynków do potrzeb
osób
Wysokie koszty dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych (
oznakowanie terenu, budynku)
Brak
Przewidywane skutki Osłabienie możliwości
Spadek atrakcyjności terenu
Problem główny
Niski poziom innowacyjności
Problem niższego rzędu Niewystarczająca infrastruktura ICT na terenie partnerstwa
Niska elektronizacja usług dla mieszkańców obsługiwanych przez
urzędy
Przyczyny
Brak wkładu własnego JST do skorzystania ze środków zewnętrznych
Brak środków własnych na zadania inwestycyjne
Niejasne procedury oceny wniosków na dofinansowanie zadań inwestycyjnych
Niskie zainteresowanie mieszkańców, w zakresie świadczenia usług
elektronicznych Małe zainteresowanie dużych firm realizowaniem
inwestycji ICT Przestarzały sprzęt w urzedach
98
Wymiar finansowy
Przewidywane skutki Osłabienie możliwości inwestycyjnych
Zamykanie placówek oświatowych
Stagnacja w rozwoju
infrastruktury Spadek atrakcyjności terenu
Problem główny
Malejące wydatki inwestycyjne
Problem niższego rzędu Wysokie koszty prowadzenia placówek oświatowych, zbyt niska subwencja –
duże dopłaty z budżetu gmin
Brak środków na
Niskie dochody JST
Przyczyny
Niedostosowanie sieci szkół na terenie gminy do liczby uczniów
Niski poziom dochodów własnych
Mała ilość powierzchni opodatkowanej podatkiem od
działalności gospodarczej - brak dużych zakładów
przemysłowych Niska liczba dzieci w oddziałach
(klasach) szkolnych
Wysokie wydatki bieżące
Niski wymiar podatków na terenie gminy Źle dobrane wagi przy naliczaniu
subwencji na 1 ucznia szczególnie na terenach wiejskich
Niejasne procedury oceny wniosków na dofinansowanie zadań
inwestycyjnych
Niski udział gmin w odpisie z CIT i PIT
Przewidywane skutki Osłabienie możliwości inwestycyjnych
Wzrost opłat za odbiór odpadów
komunalnych
Wzrost stawek za odbiór
ścieków
Spadek atrakcyjności terenu
Problem główny
Wysokie koszty utrzymania gospodarstw domowych
Problem niższego rzędu
Wysokie koszty gospodarki odpadami Niedostatecznie rozwinięta gospodarka wodno-ściekowa
Przestarzałe i nieekologicznie technologie grzewcze
Przycz yny Zła konstrukcja przepisów prawnych dotycząca regionalizacji odbioru
odpadów komunalnych
Brak w gminach środków na inwestycje
Mała świadomość ekologiczna mieszkańców
99
Brak konkurencji wśród firm odbierających odpady
komunalne-zmowa cenowa
Skomplikowane procedury związane z wejściem w teren
i budową inwestycji liniowych.
Skomplikowane procedury uzyskania
dofinansowania
Stosowanie bardzo wysokich cen przez firmy odbierające odpady komunalne
Niejasne procedury oceny wniosków na dofinansowanie zadań inwestycyjnych (liczba mieszkańców na 1 km sieci)
Duży udział drewna w pozyskiwaniu ciepła do ogrzewania domów (posiadanie własnych
lasów)