2. Analiza sytuacji obszaru partnerswa na podstawie wskaźników statystycznych i badań
3.2. Bariery rozwojowe, deficyty I problemy obszaru partnerstwa
Określenie barier, problemów i deficytów obszaru jest podsumowaniem
dotychczasowych rozważań diagnostycznych i próbą zebrania wniosków z badań opinii, analiz statystycznych, debaty i zebranych informacji. Uporządkowanie problemów i deficytów obszaru w drzewo problemów obyło się w toku pracy warsztatowej w której uczestniczyli przedstawiciele samorządów zrzeszonych w partnerstwie. Zdiagnozowane problemy dotyczą sfery gospodarczej, społecznej, środowiskowo-przestrzennej i instytucjonalnej. W toku prac sformułowano 11 podstawowych, kluczowych problemów, określono ich przyczyny, a także skutki jakie za sobą niosą albo będą niosły w latach przyszłych. Następnie problemy zostały poddane rangowaniu i uszeregowane od najważniejszego do najmniej istotnego.
Ranking problemów dla Partnerstwa na 307 prezentuje się tak jak poniżej,
natomiast w dalszej kolejności przedstawione jest szczegółowe drzewo problemów dla obszaru.
Tabela 31. Ranking problemów, deficytów i barier rozwojowych partnerstwa Hierarchia
ważności problemu Nazwa problemu
Obszar tematyczny
Problem kluczowy
Brak zrównoważonego rozwoju wszystkich gmin partnerstwa - peryferyjność, szczególnie
terenów wiejskich, przygranicznych
międzysektorowy
147 Problem wysokiej
wagi
Niski poziom usług: medycznych, kulturalnych (szczególnie wyższego rzędu), dla seniorów, oferty dla dzieci i młodzieży
społeczny
Niska aktywność społeczna, partycypacja oraz
więzi społeczne społeczny
Nierównomierny rozwój gospodarczy obszaru, kiepska jakość miejsc pracy, brak dostępnych ofert pracy w niektórych sektorach (np dla osób z wyższym wykształceniem, w branżach
innowacyjnych) oraz brak pracowników w innych (przemysł w Kępnie i Baranowie)
gospodarczy
Niedostosowanie sieci szkół do obecnej sytuacji
demograficznej społeczny
Zanieczyszczenie powietrza
środowiskowo-przestrzenny
Problem mniejszej wagi
Niedostatecznie rozwinięte strefy rekreacji i wypoczynku (tereny zielone, ścieżki rowerowe, infrastruktura turystyczna, gastronomia i noclegi, place zabaw)
społeczny / środowiskowo-przestrzenny
Niska dostępność infrastruktury dla osób o specjalnych potrzebach (chodniki budynki użyteczności publicznej, ścieżki rowerowe)
społeczny / środowiskowo-przestrzenny
Brak narzędzi planowania strategicznego i
środków na rozwój instytucjonalny
Wysokie koszty życia i mieszkań / działek, społeczny Źróło: opracowanie ZMP
148
Kluczowy problem obszaru prezentuje się następujaco:
Ryc. 82 Kluczowy problem Partnerstwa na 307
Źródło: opracowanie ZMP
149 Tabela 32. Drzewo problemów dla Partnerstwa na 307
Przyczyna Problem skutek
nieatrakcyjność niektórych gmin dla inwestorów
niewystarczająca w stosunku do potrzeb infrastruktura drogowa i około drogowa na terenie partnerstwa
zbyt małe środki finansowe na przebudowę dróg i ich dostosowanie do aktualnych potrzeb
brak równomiernego dostępu do
infrastruktury (kanalizacja, gazyfikacja, sieci teleinformatyczne)
brak wystarczająco rozbudowanej sieci szerokopasmowej Internetu – szczególnie na terenach wiejskich
słaba komunikacja zbiorowa szczególnie na linii wieś-miasto
Brak zrównoważonego rozwoju wszystkich gmin partnerstwa, peryferyjność, szczególnie terenów wiejskich, przygranicznych
niedostateczna liczba miejsc pracy w niektórych gminach partnerstwa przy jednoczesnym niedoborze pracowników w innych
zagrożenie dla wód gruntowych na skutek braku kanalizacji
niekorzystne trendy demograficzne w części partnerstwa
izolacja dzieci i młodzieży, ograniczenie rozwoju ich zainteresowań i kontaktów społecznych
brak środków finansowych na rozwój usług brak osób w urzędach, które mogłyby rozwinąć kulturę wyższego rzędu
Niski poziom usług medycznych, kulturalnych (szczególnie wyższego rzędu), dla seniorów, oferty dla dzieci i młodzieży
emigracja mieszkańców
izolacja, marginalizacja niektórych grup mieszkańców np. osób starszych
150
brak aktywności społecznej
Ograniczone zasoby (w tym kadrowe) organizacji pozarządowych
osłabienie atrakcyjności inwestycyjnej obszaru negatywny wpływ na rynek pracy
niższa jakość życia na obszarze brak kultury współpracy i przepływu
informacji
upolitycznienie spraw lokalnych
mała wrażliwość społeczna, brak wzajemnej pomocy między mieszkańcami
wysokie tempo życia i pogoń za dobrami materialnymi,
roszczeniowość i konsumpcjonizm, dojazdy do pracy zajmujące czas, który mieszkańcy mogliby poświęcić na aktywność społeczną i budowanie więzi
brak miejsc integracji mieszkańców
Niska aktywność społeczna, partycypacja oraz więzi społeczne
niski potencjał organizacji pozarządowych brak wytyczonych partycypacyjnie kierunków rozwoju
brak realizacji wspólnych projektów
niewykorzystana infrastruktura np. domów seniora
trudności samorządów w określeniu realnych potrzeb mieszkańców
brak poczucia odpowiedzialności mieszkańców za wspólną przestrzeń
oświata nie kompatybilna z rynkiem pracy nepotyzm na rynku pracy
dominacja przemysłu meblarskiego
niewystarczająca baza żłobków i przedszkoli brak współpracy pomiędzy regionami
Nierównomierny rozwój gospodarczy obszaru, kiepska jakość miejsc pracy, brak dostępnych ofert pracy w
niektórych sektorach (np. dla osób z wyższym wykształceniem, w
branżach innowacyjnych) oraz brak
szara strefa
praktyka zatrudnianie pracowników na płacę minimalną nie zgodną ze stanem faktycznym co przekłada się na stan finansów gmin
151 automatyzacja pracy
wysokie koszty prowadzenie działalności gospodarczej, utrzymania miejsc pracy, zawiła biurokracja, wysokie podatki
pracowników w innych (dla przemysłu w Kępnie i Baranowie)
wykluczenie na rynku pracy niektórych grup np.
kobiet w tym w wieku 50+, osób młodych, niepełnosprawnych
niekorzystne tendencje w sferze demografii w niektórych gminach
napływ cudzoziemców i konieczność ich integracji Spadek liczby dzieci w niektórych gminach,
Zmniejszające się zainteresowanie młodzieży edukacją w szkołach zawodowych i
branżowych
Niedostosowanie sieci szkół do obecnej sytuacji demograficznej
Wzrost wydatków na oświatę,
niska ocena oferty edukacyjnej przez mieszkańców
działalność zakładów przemysłowych (przemysł meblowy)
spalanie płyt meblowych przez mieszkańców, niska świadomość ekologiczna
niska emisja
brak inwestycji w odnawialne źródła energii gmin o skromniejszych zasobach finansowych niewystarczająco atrakcyjna polityka
samorządów i instytucji ochrony środowiska w stosunku do przedsiębiorców
Zanieczyszczenie powietrza
Negatywne skutki zdrowotne (chorujące
społeczeństwo, o nie wystarczającym dostępnie do usług medycznych)
negatywny wpływ na markę turystyczną / ekologiczną obszaru
brak środków finansowych Niedostatecznie rozwinięte strefy
rekreacji i wypoczynku (tereny spadek atrakcyjności i konkurencyjności obszaru
152
brak umiejętności zarządzania infrastrukturą niewykorzystanie potencjałów
endogenicznych gmin, walorów środowiska naturalnego
brak strategii rozwoju turystyki
przestarzała i nieatrakcyjna infrastruktura brak projektów partnerskich,
międzygminnych
zielone, ścieżki rowerowe, infrastruktura turystyczna,
gastronomia i noclegi, place zabaw)
negatywne oddziaływanie na rynek pracy
brak remontów budynków użyteczności publicznej
niedostosowane ciągi piesze
kiepski transport publiczny na linii wieś – miasto
brak autobusów miejskich,
brak transportu specjalistycznego dla osób niepełnosprawnych
Niska dostępność infrastruktury dla osób o specjalnych potrzebach (chodniki budynki użyteczności publicznej, ścieżki rowerowe)
wykluczenie osób starszych,
ograniczenia w rozwoju zainteresowań niektórych grup społecznych
braki kadrowe w urzędach w tym braki w kadrze zarządzającej
duża konkurencja pomiędzy JST w pozyskaniu środków na rozwój
Brak narzędzi planowania
strategicznego i środków na rozwój
brak wytyczonych partycypacyjnie kierunków rozwoju
brak realizacji wspólnych projektów
153 za mała liczba mieszkań komunalnych
dodatni przyrost naturalny w niektórych gminach
Wysokie koszty życia i mieszkań / działek
ograniczona oferta mieszkaniowa
niska ocena rynku mieszkaniowego przez mieszkańców i młodzież
Źródło: opracowanie ZMP
154