Poza instrumentami pochodnymi, do głównych instrumentów finansowych, z których korzysta Spółka, należą kredyty bankowe, obligacje, umowy leasingu finansowego, środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe.
Głównym celem tych instrumentów finansowych jest pozyskanie środków finansowych na działalność Spółki.
Spółka posiada też inne instrumenty finansowe, takie jak należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług, które powstają bezpośrednio w toku prowadzonej przez nią działalności.
Spółka zawiera również transakcje z udziałem instrumentów pochodnych, przede wszystkim kontrakty na zamianę stóp procentowych (swapy procentowe) oraz walutowe kontrakty terminowe typu forward. Celem tych transakcji jest zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oraz ryzykiem walutowym powstającym w toku działalności Spółki oraz wynikających z używanych przez nią źródeł finansowania.
Zasadą stosowaną przez Spółkę obecnie i przez cały okres objęty sprawozdaniem jest nieprowadzenie obrotu instrumentami finansowymi.
Główne rodzaje ryzyka wynikającego z instrumentów finansowych Spółki obejmują ryzyko stopy procentowej, ryzyko związane z płynnością, ryzyko walutowe oraz ryzyko kredytowe. Zarząd weryfikuje i uzgadnia zasady zarządzania każdym z tych rodzajów ryzyka – zasady te zostały w skrócie omówione poniżej. Spółka monitoruje również ryzyko cen rynkowych dotyczące wszystkich posiadanych przez nią instrumentów finansowych.
Wielkość tego ryzyka w okresie została przedstawiona w nocie 38.2. Zasady rachunkowości Spółki dotyczące instrumentów pochodnych zostały omówione w nocie 39.4.
38.1. Ryzyko stopy procentowej
Narażenie Spółki na ryzyko wywołane zmianami stóp procentowych dotyczy przede wszystkim długoterminowych zobowiązań finansowych.
Spółka zarządza kosztami oprocentowania poprzez korzystanie zarówno z zobowiązań o oprocentowaniu stałym, jak i zmiennym. Stara się ona, by od 80% do 100% pożyczek i kredytów długoterminowych miało oprocentowanie stałe. Aby przyjęte przez Spółkę rozwiązanie było skuteczne z ekonomicznego punktu widzenia, zawiera ona kontrakty na zamianę stóp procentowych (swapy procentowe), w ramach których zgadza się na wymianę, w określonych odstępach czasu, różnicy między kwotą odsetek naliczonych według stałego i zmiennego oprocentowania od uzgodnionej kwoty głównej. Transakcje te mają na celu zabezpieczenie zaciągniętych zobowiązań kredytowych. Na dzień 31 grudnia 2013 roku, po uwzględnieniu skutków zamiany stóp procentowych, około 60% zaciągniętych przez Spółkę zobowiązań kredytowych posiadało stałe oprocentowanie (w tym około 100% zobowiązań długoterminowych).
Poniższa tabela przedstawia wrażliwość zysku (straty) brutto na racjonalnie możliwe zmiany stóp procentowych przy założeniu niezmienności innych czynników (w związku z zobowiązaniami o zmiennej stopie procentowej).
Zwiększenie/ zmniejszenie
o punkty procentowe Wpływ na zysk lub stratę brutto
Rok zakończony dnia 31 grudnia 2013
PLN + 10% -89 tys. PLN
Rok zakończony dnia 31 grudnia 2012
PLN + 10% -561 tys. PLN
Powyższe dane dotyczące wrażliwości wyniku finansowego na wahania stóp procentowych zostały podane przy założeniu braku powiązań zabezpieczających wahania stóp procentowych.
38.2. Ryzyko walutowe
Spółka narażona jest na ryzyko walutowe z tytułu zawieranych transakcji. Ryzyko takie powstaje w wyniku dokonywania przez jednostkę operacyjną sprzedaży lub zakupów w walutach innych niż jej waluta wyceny.
Około 55% zawartych przez Spółkę transakcji sprzedaży wyrażonych jest w walutach innych niż waluta sprawozdawcza jednostki operacyjnej dokonującej sprzedaży, podczas gdy około 50% kosztów wyrażonych jest w tejże walucie sprawozdawczej.
Spółka stara się negocjować warunki zabezpieczających instrumentów pochodnych w taki sposób, by odpowiadały one warunkom zabezpieczanej pozycji i zapewniały dzięki temu maksymalną skuteczność zabezpieczenia.
Na dzień 31 grudnia 2013 roku Spółka zabezpieczyła 33% transakcji sprzedaży denominowanych w walutach obcych, oraz 18% transakcji zakupu denominowanych w walutach obcych. Należy zaznaczyć, że duża część sprzedaży i zakupów jest zawieranych w takich samych walutach obcych, co stanowi naturalne zabezpieczenie przed ryzykiem walutowym.
Poniżej przedstawiono analizę wrażliwości wyniku finansowego w roku 2013 w odniesieniu do aktywów oraz zobowiązań finansowych Spółki oraz wahań kursu EUR, GBP, CNY, RUB, USD i DKK do PLN.
Dane porównawcze za rok 2012 zawierają analizę wrażliwości wyniku finansowego w odniesieniu do aktywów oraz zobowiązań finansowych Spółki oraz wahań kursu EUR, GBP, CNY do PLN.
Analiza wrażliwości zakłada wzrost lub spadek kursów o 10 % w stosunku do kursu zamknięcia obowiązującego na poszczególne dni bilansowe.
Należy wziąć pod uwagę, że instrumenty pochodne walutowe kompensują efekt wahań kursów, a zatem przyjmuje się, że ekspozycja na ryzyko dotyczy instrumentów finansowych posiadanych przez Spółkę na poszczególne dni bilansowe jest korygowana o pozycję w instrumentach pochodnych.
Wahania kursu waluty
Waluty – wpływ wahań kursu na wynik finansowy
CNY CZK DKK EUR GBP RUB USD Razem
Wzrost kursu
walutowego 10% -477 1989 -47 -9 888 9904 -99 12 149
Spadek kursu
walutowego -10% 477 -1989 47 9 -888 -9904 99 -12 149
Wahania
kursu
Wahania kursu Wpływ na inne dochody całkowite:
CNY EUR GBP razem CNY EUR GBP razem
31.12.2012
Wzrost kursu walutowego 10% -527 11 309 833 11 615 0 0 0 0
Spadek kursu walutowego -10% 527 -11 309 -833 -11 615 0 0 0 0
Ekspozycja na ryzyko walutowe ulega zmianom w ciągu roku w zależności od wolumenu transakcji przeprowadzanych w walucie. Niemniej powyższą analizę wrażliwości można uznać za reprezentatywną dla określenia ekspozycji Spółki na ryzyko walutowe.
38.3. Ryzyko cen towarów
Struktura zakupowa komponentów Spółki bazuje głównie na 3 surowcach: stal, miedź i aluminium. Surowce te stanowią wartość ok. 18% całego budżetu zakupowego. Po silnych wzrostach cen metali kolorowych w latach 2007-2008 związanych głównie z popytem spekulacyjnym, wynikającym ze zmiany portfeli zakupowych funduszy inwestycyjnych z powodu kryzysu finansowego, w ostatnich latach ceny tych surowców znacznie spadły, po czym ustabilizowały się na średnim poziomie, na którym utrzymują się od ponad 2 lat. W tym momencie Spółka nie widzi przesłanek do większych wzrostów cen surowców. Mogą być widoczne niewielkie ruchy cenowe, w przypadku znacznego przyspieszenia globalnego wzrostu gospodarczego, natomiast nie ma uzasadnienia do silnych wzrostów, które mogły by mieć wpływ na sytuację finansową Spółki w dłuższym okresie.
38.4. Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe jest głównie związane z należnościami Spółki od klientów kiedy to nas skutek niewypełnienia przez kontrahenta swoich kontraktowych zobowiązań Spółka może ponieść stratę finansową.
Ryzyko kredytowe w Spółce dotyczy głównie należności z tytułu dostaw i usług.
Spółka dokonuje bieżącej oceny zdolności kredytowej odbiorców oraz w uzasadnionych przypadkach wymaga stosownych zabezpieczeń. Ponadto większość należności Spółki jest objętych polisą ubezpieczenia należności.
Kontrahenci, w stosunku do których Grupa nie posiada historii współpracy lub sprzedaż następuje sporadycznie, dokonują zakupów w formie przedpłaty. Natomiast kredyt kupiecki jest przyznawany odbiorcom, z którymi istnieje pozytywna historia współpracy oraz posiadają zdolność kredytową ocenioną na podstawie źródeł zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Ponadto, dzięki bieżącemu monitorowaniu stanów należności, narażenie Spółki na ryzyko nieściągalnych należności jest nieznaczne.
W odniesieniu do innych aktywów finansowych Spółki, takich jak środki pieniężne i ich ekwiwalenty, aktywa finansowe dostępne do sprzedaży oraz niektóre instrumenty pochodne, ryzyko kredytowe Spółki powstaje w wyniku niemożności dokonania zapłaty przez drugą stronę umowy, a maksymalna ekspozycja na to ryzyko równa jest wartości bilansowej tych instrumentów.
W Spółce nie występują istotne koncentracje ryzyka kredytowego.
Spółka monitoruje ryzyko braku funduszy przy pomocy narzędzia okresowego planowania płynności. Narzędzie to uwzględnia terminy wymagalności/ zapadalności zarówno inwestycji jak i aktywów finansowych (np. konta należności, pozostałych aktywów finansowych) oraz prognozowane przepływy pieniężne z działalności operacyjnej.
Celem Spółki jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością a elastycznością finansowania, poprzez korzystanie z rozmaitych źródeł finansowania, takich jak kredyty w rachunku bieżącym, kredyty bankowe, obligacje, umowy leasingu finansowego.
Tabela poniżej przedstawia zobowiązania finansowe Spółki na dzień 31 grudnia 2013 roku oraz na dzień 31 grudnia 2012 roku według daty zapadalności na podstawie umownych niezdyskontowanych płatności, za wyjątkiem instrumentów pochodnych wykazanych w wartości godziwej na dzień bilansowy.
31 grudnia 2013 roku Na żądanie Poniżej 3
39.1. Wartości godziwe poszczególnych klas instrumentów finansowych
Poniższa tabela przedstawia porównanie wartości bilansowych i wartości godziwych wszystkich instrumentów finansowych Spółki, w podziale na poszczególne klasy i kategorie aktywów i zobowiązań.
Wartość bilansowa Wartość godziwa Aktywa finansowe – Pożyczki i należności
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności 314 565 220 839 314 565 220 839
Pożyczki 21 175 18 605 21 175 18 605
Razem 335 740 239 444 335 740 239 444