Opis charakteru doradczego w celu zapewnienia odpowiedniego doradztwa i wsparcia w zakresie wymogów prawnych i działań związanych z innowacjami, aby wykazać działania zakresie wymogów prawnych i działań związanych z innowacjami, aby wykazać działania

podjęte zgodnie z wymogami art. 8 ust. 1 lit. c) ppkt (vi)

Doradztwo rolnicze w Polsce świadczą wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego (ODR-y), izby rolnicze, prywatne, akredytowane podmioty doradcze, prywatne podmioty doradcze nie posiadające akredytacji, branżowe związki producentów rolnych (niektóre posiadają akredytację), instytuty badawcze resortu rolnictwa i wyższe uczelnie. Doradztwo może też być świadczone przez służby surowcowe przemysłu rolno-spożywczego, służby marketingowe podmiotów wytwarzających i dystrybuujących środki do produkcji rolnej prowadzące doradztwo w zakresie doboru odpowiednich, do danej uprawy i warunków glebowo-klimatycznych, środków plonotwórczych. W przypadku przemysłu rolno-spożywczego oraz podmiotów wytwarzających i dystrybuujących środki do produkcji rolnej, korzystają one głównie z własnej kadry inżynieryjno-technicznej.

Zadania ustawowe publicznych jednostek doradztwa rolniczego (16 ODR-ów i CDR) finansowane są w ramach dotacji celowej z budżetu państwa, udzielanej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Instytucje te mogą także prowadzić działalność gospodarczą, a przychody przeznaczać na finansowanie swojej działalności statutowej. ODR-y mogą otrzymywać również dotacje podmiotowe z budżetów jednostek samorządu terytorialnego (JST) na wykonywanie zadań z zakresu doradztwa rolniczego.

Zatrudnienie w doradztwie rolniczym w Polsce (publicznym i prywatnym) na przestrzeni ostatnich 4 lat kształtuje się na podobnym poziomie ok. 5 000 osób, zaś na doradcę w 2013r. przypadało ok. 300 gospodarstw. Dane nie uwzględniają działalności osób, związanych z przemysłem, produkującym środki i artykuły do produkcji rolnej.

Duża liczba „punktów” doradczych gwarantuje dostęp do usług doradczych wszystkim zainteresowanym rolnikom, dając im możliwość wyboru zarówno podmiotu doradczego jak i doradcy. Na stronie internetowej MRiRW zamieszczone są adresy publicznych i akredytowanych podmiotów doradczych, natomiast na stronie internetowej Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie znajdują się wykazy certyfikowanych doradców.

Ośrodki doradztwa rolniczego funkcjonują na podstawie ustawy z 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (t.j. Dz. U. z 2013 r ., poz.474 ). Ośrodki doradztwa znajdują się w każdym z 16 województw. Zatrudniają łącznie około 4 100 osób. Struktura organizacyjna tych instytucji wynika z podziału administracyjnego kraju i obejmuje: centralę z działami, zatrudniającymi doradców-specjalistów;

biura powiatowe i biura na poziomie gmin, zatrudniające doradców terenowych. Na jedną gminę przypada prawie dwóch doradców, zaś biorąc pod uwagę gospodarstwa powyżej 4 ESU, w 2009r. na 1 doradcę przypadało ok. 122 gospodarstwa.

Izby rolnicze działają na podstawie ustawy z 14.12.1995 r. (t.j. Dz.U. z 2002 nr 101, poz.927 z późn.zm) o izbach rolniczych. W każdym z 16 województw Izby rolnicze zatrudniają doradców, którzy ściśle współpracują z ośrodkami doradztwa rolniczego.

Prywatne podmioty doradcze działają na podstawie ustawy z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz.672). Aby świadczyć usługi w ramach działania „Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, firmy prywatne muszą uzyskać akredytację ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Aktualnie akredytację w zakresie doradztwa rolniczego posiada 180 prywatnych podmiotów doradczych, które zatrudniają łącznie 363 doradców, natomiast w zakresie doradztwa leśnego akredytowano 269 podmioty (w tym 266 to jednostki Lasów Państwowych, a 3 podmioty prywatne), zatrudniające łącznie 364 doradców.

Centrum Doradztwa Rolniczego (CDR), jest instytucją wspomagającą funkcjonowanie systemu doradztwa rolniczego i funkcjonuje, podobnie jak ODR-y, na podstawie ustawy z 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 474 ) i podlega bezpośrednio ministrowi

rolnictwa i rozwoju wsi. Do zadań CDR należy w szczególności:

 doskonalenie zawodowe i certyfikacja doradców,

 prowadzenie list specjalistów – doradców, posiadających uprawnienia do doradzania w ramach PROW,

 opracowywanie materiałów i narzędzi pracy doradczej dla doradców, w tym opracowanie metodyki świadczenia usług doradczych w zakresie przepisów prawnych UE, dotyczących gospodarstwa rolnego oraz kontrola prywatnych, akredytowanych podmiotów doradczych.

Ponieważ do obowiązków CDR należy kontrola, to instytucja ta ma ustawowy zakaz świadczenia usług rolnikom w zakresie objętym kontrolą

Doradca, świadczący doradztwo na rzecz wnioskodawców lub beneficjentów programu, niezależnie od zatrudnienia (w prywatnym lub publicznym podmiocie), wpisany ma być na listę prowadzoną przez CDR.

W CDR prowadzone są następujące listy doradców:

 rolniczych - posiadających uprawnienia do doradzania na temat przepisów prawnych UE, dotyczących gospodarstw rolnych, w tym cross-compliance,

 rolnośrodowiskowych - posiadających uprawnienia do sporządzania planów rolnośrodowiskowych/ekologicznych,

 ekspertów przyrodniczych - przygotowujących rolnikom dokumentacje przyrodnicze w ramach programów rolnośrodowiskowych,

 doradców leśnych, posiadających uprawnienia do doradzania na podstawie certyfikatu, wydanego przez Lasy Państwowe.

Liczbę certyfikowanych doradców – specjalistów w ww. specjalnościach oraz szacowane potrzeby przygotowania kadry do świadczenia usług w związku z okresem programowania 2014-2020 przedstawia poniższa tabela, opracowana na podstawie danych i potrzeb oszacowanych przez Centrum Doradztwa Rolniczego.

W związku z nowymi zadaniami i wyzwaniami, stojącymi przed doradztwem rolniczym, takimi jak:

przeciwdziałanie zmianom klimatycznym i upowszechnianie metod korzystnych dla klimatu i środowiska, ochrona różnorodności biologicznej, zarządzanie zasobami wodnymi, zintegrowane stosowanie pestycydów, zorientowanie na rynek, a także promowanie przedsiębiorczości, podjęte zostały działania w celu przygotowania systemu doradztwa rolniczego do efektywnej realizacji zadań. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zleciło Centrum Doradztwa Rolniczego przeszkolenie doradców na temat integrowanej ochrony roślin. Obecnie jest już 712 wykwalifikowanych doradców z tego zakresu, ale wg szacunków CDR potrzeba jeszcze ok. 492, aby zapewnić doradztwo wszystkim rolnikom. W latach 2012-2013 w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym zorganizowano szkolenia dla doradców, w roku 2014 planuje się szkolenia na temat ochrony różnorodności biologicznej, natomiast do świadczenia usług doradczych na temat odnawialnych źródeł energii CDR zorganizował w ww. okresie 115 szkoleń dla 4392 osób. W nowo utworzonym przez CDR, Centrum Szkolenia Praktycznego w Zakresie Małego Przetwórstwa, przeszkolono w latach 2012-2013 ponad 4000 osób na temat przetwórstwa na poziomie gospodarstwa i skracania łańcucha żywnościowego.

W odniesieniu do PROW 2014 -2020 planuje się rozszerzyć obecna listę doradców przynajmniej o doradcę z zakresu integrowanej ochrony. Ponadto przepisy krajowe określą warunki wpisania na listę doradców prowadzoną przez CDR oraz wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych (w tym odpowiedniego wykształcenia). Doradca będzie musiał ukończony kurs specjalizacyjny, zdany egzamin, nie może być skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Proponowane przepisy zakładają także udział doradców, wpisanych na listę w obowiązkowych szkoleniach

uzupełniających. Osoba, która nie zda egzaminu uzupełniającego lub zostanie skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe, będzie skreślana z listy doradców.

Sieć na rzecz innowacji

W celu zapewnienia efektywnego upowszechniania wiedzy i doświadczeń we wdrażaniu innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich utworzona jest sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR), w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW). W ramach sieci realizowane będą działania z zakresu aktywizacji potencjalnych partnerów współpracy na rzecz innowacji, podnoszące wiedzę i umiejętności w zakresie zarządzania projektami badawczo-wdrożeniowymi oraz upowszechniania wyników prac badawczo-wdrożeniowych.

W szczególności sieć będzie realizowała następujące zadania:

 identyfikowanie partnerów do współpracy w zakresie wdrażania projektów innowacyjnych,

 rozpowszechnianie informacji i wiedzy na temat sposobu współpracy w projektach naukowo-badawczych,

 opracowanie metodologii tworzenia i identyfikowania projektów współpracy i prowadzenie bazy projektów,

 współpraca z krajowymi jednostkami naukowo-badawczymi, instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz innowacji oraz Europejską Siecią na rzecz Innowacji, w tym w selekcji projektów zgłaszanych do Europejskiej nagrody za realizację najlepszych projektów innowacyjnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich,

 prowadzenie działań animacyjnych i sieciujących wśród interesariuszy (rolników, przedsiębiorców, jednostek naukowo - badawczych i doradców), w tym moderowanie prac grup tematycznych dotyczących tematów o potencjale innowacyjnym powstających w ramach sieci,

 doradztwo i pomoc w tworzeniu i organizacji grup operacyjnych na rzecz innowacji,

 doradztwo i pomoc w tworzeniu projektów przez grupy operacyjne i partnerstwa na rzecz innowacji.

Realizację zadań sieci na poziomie krajowym zapewnia Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, a na poziomie regionalnym wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego.

Liczba doradców, pracujących w ODR-ach i gospodarstw wg ESU przypadających na 1 doradcę, wg ESU (dane z 2009 r. wg GUS i IRWIR):

 Liczba gospodarstw 0-2 ESU: 1 624 236

 Liczba gospodarstw >4 ESU: 466 906

 Liczba doradców na gminę: 1,8

 Liczba gospodarstw ogółem na 1 doradcę: 367,3

 Liczba gospodarstw 0-2 ESU na 1 doradcę: 78,8

 Liczba gospodarstw >4 ESU na 1 doradcę: 128,8.

Liczba certyfikowanych doradców – specjalistów

6 O

tym przetwarzania i

P5: Promowanie

rozwoju