RANKING POLSKICH FIRM Z SEKTORA TRANSPORT-SPEDYCJA-LOGISTYKA
2. CHARAKTERYSTYKA POLSKICH FIRM Z SEKTORA TSL
Charakteryzując polski sektor TSL (Transport Spedycja Logistyka) wzięto pod uwagę 66 firm2 posiadających największe odnotowane przychody ze sprzedaży świadczonych
1Dr Tomasz Pisula, Katedra Metod Ilościowych, Wydział Zarządzania, Politechnika Rzeszowska.
2 Trade Trans, Schenker, DHL Express (Poland), Adampol, DPD Polska, PEKAES, Rohlig Suus Logistics, Kuehne+Nagel, Wincanton Polska, DHL Global Forwarding, JAS-FBG, Vos Logistics Polska, ND Polska, C.Hartwig Gdynia, Erontrans, Cargosped, Omega Pilzno, ITiS Godawski & Godawski, Cemet, Hellmann Worldwide Logistics, CJ International, Cargoforte, Siódemka, Fresh Logistics, Solid Logistics, Mexem, Polfrost Internationale Spedition, Logwin Air + Ocean Poland, SM Logistic, PKS Gdańsk-Oliwa, Logistics Service, Apreo Logistics, Spedimex, Batim Transport Międzynarodowy i Spedycja, Tirsped, Asstra Polska, Giraud International Pologne, Express Polska, Targor –Truck, P.W. Podkowa, Dachser, a.hartrodt (Polska), Jura Polska, Spedycja Międzynarodowa Agroland, ZET Transport, Spedycja Polska Spedcont, Zasada Trans Spedition, No Limit Transport, Botrans, Ponetex, Anneberg Transpol Int., RB Logistic, ATC Cargo, Nowakowski Logistics, Kociuk & Magier, LOG-WAY-Solution, Trade Trans Logistic, Pol-Levant Linie Żeglugowe, Trans Logistyka -
148 T. Pisula
usług w swojej działalności w 2008 roku. Są to firmy bardzo zróżnicowane, od bardzo małych, zatrudniających kilkanaście osób - jak np. PLI Logistik & Service (12 osób), do takich gigantów jak DHL Express – zatrudniających ponad 2650 osób. Rozrzut przycho-dów ze sprzedaży w badanych firmach jest także bardzo duży i zawiera się w granicach od 6 mln do ponad 1,3 mld zł.
Wykres (rys. 1) przedstawia rozkład wielkości przychodów ze sprzedaży badanych firm z sektora TSL w 2008 roku, zaś wykres (rys. 2) pokazuje rozrzut wielkości przycho-dów dla analizowanych firm. Prawie 60% badanych firm posiada przychody ze sprzedaży w granicach do 100 mln zł., a tylko 8% firm posiada przychody największe, przekraczają-ce 400 mln zł.
Rys. 1. Rozkład firm pod względem przychodów ze sprzedaży w 2008 r.
59%
Prawie połowa analizowanych firm (48%) posiada swoją siedzibę w województwie mazowieckim, 14% jest zarejestrowanych w województwie pomorskim, 8% posiada sie-dzibę w wielkopolskim i łódzkim, 6% w małopolskim, a w sześciu województwach (pod-karpackim, podlaskim, śląskim, zachodniopomorskim, lubuskim i lubelskim) zarejestro-wanych jest tylko 2-3% badanych firm z sektora TSL. W pozostałych pięciu wojewódz-twach Polski w ogóle nie było zarejestrowanych żadnych firm spośród badanych (zob.
rys. 3).
W zdecydowanej większości analizowane firmy to firmy prywatne (95% - zob. rys. 4), a tylko bardzo niewielki odsetek 2-3% stanowią firmy czysto państwowe i mieszane pu-bliczno-prywatne. Analizując strukturę kapitałową badanych firm (zob. rys. 4) pod kątem zaangażowanego kapitału można zauważyć, że większość z nich, bo 35 (co stanowiło 53%) posiada kapitał rodzimy polski, z kapitałem zagranicznym było 20 firm (co stanowi 30% wszystkich badanych), zaś z kapitałem mieszanym polsko-zagranicznym było tylko 17% przedsiębiorstw.
Olga Juchniewicz, Intertransports Centre Polska, ZTE Katowice, California Trailer, No Limit, Polsin Overseas Shipping LTD, PLI Logistik & Service, Transrem Gdańsk, Loxxess-Transteam.
Rys. 2. Wielkość przychodów ze sprzedaży w 2008 r. dla badanych firm
0 200000 400000 600000 800000 1000000 1200000 1400000
Trade TransSchenker DHL Express (Poland)DPD PolskaAdampolPEKAES Rohlig Suus LogisticsWincanton PolskaKuehne+Nagel DHL Global ForwardingVos Logistics PolskaC.Hartwig GdyniaCargospedND PolskaErontransJAS-FBG Omega Pilzno ITiS Godawski & GodawskiPolfrost Internationale SpeditionHellmann Worldwide LogisticsLogwin Air + Ocean PolandCJ InternationalFresh LogisticsSolid LogisticsSM LogisticCargoforteSiódemkaMexemCemet Przedsiębiorstwo Przewozu Towarów PKS Gdańsk-OliwaBatim Transport Międzynarodowy i SpedycjaSpedycja Międzynarodowa AgrolandTrans Logistyka - Olga JuchniewiczPolsin Overseas Shipping LTDIntertransports Centre PolskaGiraud International PolognePol-Levant Linie ŻeglugoweSpedycja Polska SpedcontZasada Trans SpeditionAnneberg Transpol Int.Nowakowski LogisticsPLI Logistik & ServiceTrade Trans LogisticsLoxxess-TransteamLOG-WAY-Solutiona.hartrodt (Polska)No Limit TransportTransrem GdańskLogistics ServiceKociuk & MagierCalifornia TrailerApreo LogisticsExpress PolskaP.W. PodkowaZET TransportAsstra PolskaZTE KatowiceTargor-TruckJura PolskaRB LogisticATC CargoSpedimexNo LimitDachserPonetexBotransTirsped
Przychody netto ze sprzedaży [tys. PLN]
Źródło: opracowanie własne.
Rys. 3. Struktura firm według województw, w których zarejestrowane są badane firmy
48%
8%
3% 3%
8%
14%
2%
6%
3% 3% 3%
mazowieckie wielkopolskie podlaskie śląskie łódzkie pomorskie podkarpackie małopolskie zachodniopomorskie lubuskie lubelskie
0 5 10 15 20 25 30 35
Liczba firm
0%
8%
15%
23%
30%
38%
45%
53%
Odsetek firm
48%
8%
3% 3%
8%
14%
2%
6%
3% 3% 3%
Źródło: opracowanie własne
Na rynku polskim oraz w obszarze całej Europy oferuje swoje usługi 38% firm, przy czym tylko dla 11% obszarem działalności są kraje UE. Na innych kontynentach prowa-dzi swoją prowa-działalność niewiele firm – na przykład na kontynencie azjatyckim tylko 3%, w
150 T. Pisula
obszarze Azji, Ameryki Północnej i Afryki tylko 2%, a na rynkach całego świata 5% firm (zob. rys. 5).
Zakres usług firm sektora TSL jest bardzo różnorodny. Większość badanych firm (zob. rys. 6) oferuje usługi transportowe i spedycyjne (94% - usługi spedycyjne, 92% - usługi transportowe). Usługi magazynowe i usługi logistyczne posiada w swojej ofercie 79%, a usługi celne oferowało 64% firm.
Rys. 4. Struktura kapitałowa i forma własności badanych firm
m i e s z a n y 1 1 1 7 %
Rys. 5. Struktura firm ze względu na obszar działalności
38% 38%
11%
3% 5% 3% 2% 2%
Polska Europa kraje UE wybrane kraje europejskie cały świat Azja Polska, Europa, Azja Europa, Azja, Ameryka Pn., Afryka
02
Rys. 6. Zakres oferowanych usług badanych firm
Rys. 7. Rodzaj obsługiwanego ładunku w zakresie oferowanych usług
Tak; 42%
Masowy - sypki Masowy - płynny lub gaz Kontenery Drobnica
Paczki Przesyłki kurierskie Ładunki ponadgabarytowe Ładunki niebezpieczne
Ładunki w temp. kontrolowanej Przesyłki celne
Źródło: opracowanie własne
152 T. Pisula
Wykres na rysunku (zob. rys. 7) przedstawia szczegółową charakterystykę komplek-sowej obsługi różnego rodzaju ładunków, przewożonych w ramach prowadzonej przez firmy działalności transportowej. Głównym rodzajem usług oferowanym w zakresie przewozu ładunków przez badane firmy jest przewóz drobnicy (usługa oferowana przez 85% firm). Dużo firm oferuje przewóz ładunków niebezpiecznych (73% firm), ładunków kontenerowych (68% firm), ładunków w temperaturze kontrolowanej i ładunków ponad-gabarytowych (62% firm) oraz przesyłek celnych (61% firm). Najmniejszy odsetek firm oferuje usługi związane z dostarczaniem przesyłek kurierskich (17% firm) oraz transpor-tem towarów masowych płynnych lub gazu (18% przedsiębiorstw).
Rys. 8. Rodzaj wykorzystywanego transportu w prowadzonej działalności
Tak; 100%
Rys. 9. Charakterystyka zakresu usług transportowych oferowanych przez firmy
Nie; 32%
Transport w oparciu o w łasne środki Transport w oparciu o środki kontraktow e
Przew óz ładunków
Przew óz osób Przew ozy całopojazdow e Ładunki drobnicow e
Ładunki częściow e
Źródło: opracowanie własne
Rys. 10. Charakterystyka zakresu usług spedycyjnych oferowanych przez firmy
Rys. 11. Charakterystyka zakresu usług logistycznych oferowanych przez firmy
Tak; 42%
Logisty ka zaopatrzenia i dy stry bucji (obsługa supermarketów )
154 T. Pisula
Wszystkie firmy (zob. rys. 8) w swojej działalności wykorzystują transport drogowy.
Ponad połowa (58%) firm wykorzystuje transport morski, 48% transport kolejowy, zaś transport lotniczy tylko 36% badanych firm.
Zakres usług spedycyjnych (zob. rys. 10) oferowanych przez firmy z sektora TSL jest również bardzo zróżnicowany. Żadna z firm nie oferuje spedycji w zakresie osób, a spe-dycję w zakresie ładunków oferuje większość firm - 94%. Spespe-dycję w zakresie ładunków całopojazdowych oferuje 94% firm, ładunków częściowych 83%, a ładunków drobnico-wych 73% firm. Organizację procesów przewozów w zakresie działalności spedycyjnej oferuje 91% firm. Przygotowanie dokumentacji - 85% firm, ubezpieczenie ładunku 80%
firm, doradztwo w zakresie bazy dostawczej - 65% firm. Stosunkowo mały odsetek firm oferuje w swojej działalności spedycyjnej inkaso spedytorskie (tylko 26% firm).
Rys. 12. Charakterystyka zakresu usług magazynowych oferowanych przez firmy
Tak; 44%
Nie; 56%
Nie; 26%
Tak; 74%
Tak; 26%
Nie; 74%
Tak; 44%
Nie; 56%
Nie; 26%
Tak; 74%
Tak; 26%
Nie; 74%
Magazynowanie w magazynie zamkniętym
Magazynowanie w naczepach (kontenerach)
Magazynowanie na placu składowym
Źródło: opracowanie własne
Zakres usług logistycznych oferowanych przez firmy sektora TSL przedstawia wykres (zob. rys. 11). W zakresie logistyki terminalowej najczęściej świadczonymi usługami przez firmy są: usługa co-packing – 50% firm, usługa kompletacja palet – 48% firm, usłu-ga inwentaryzacja zapasów – 48% firm, usłuusłu-ga mausłu-gazynowania przyzakładowego – 42%
badanych firm. Stosunkowo mało firm oferuje usługi: co-manufacturing – tylko 28% firm oraz usługę napraw terminalowych – tylko 12% firm.
W zakresie logistyki zaopatrzenia i dystrybucji najczęściej oferowanymi usługami są:
obsługa supermarketów (44% firm), kompleksowa obsługa dystrybucji (42% firm) oraz logistyka zwrotna (41% firm). Stosunkowo mały odsetek firm oferuje w tym zakresie obsługę dostaw w systemie VMI i inwentaryzację stanu zaopatrzenia sieci dystrybucji (tylko 23% firm) a także obsługę sklepów internetowych (26% firm) i obsługę JIT (35%
firm). Większość firm w ramach oferowanych usług proponuje system doradztwa logi-stycznego. Jest to głównie doradztwo w zakresie wybranych procedur logistycznych (61%
firm), a w zakresie kompleksowych rozwiązań logistycznych - 56% firm. Badane firmy stosują także rozwiązania e-logistyki, takie jak: track&trace (48% analizowanych firm) oraz e-fullfilmerit (tylko 15% firm). Niewiele firm oferuje także usługę: one stop shop-ping, gdyż oferuje ją tylko 26% analizowanych firm z sektora TSL.
Zakres usług magazynowych oferowanych przez firmy przedstawiają wykresy (rys.
12). Większość badanych firm oferuje usługi magazynowe w magazynie zamkniętym (jest to aż 74% firm), magazynowanie na placu składowym oferuje 44% firm, a w naczepach (kontenerach) tylko 26% firm.
Zakres pozostałych usług oferowanych przez analizowane firmy z sektora TSL przed-stawia się następująco. Usługi celne w zakresie prowadzenia agencji celnej oferuje 59%
badanych firm, w zakresie magazynu celnego 48% firm, a w zakresie składu celnego tylko 35% firm. Większość badanych firm oferuje także usługi kurierskie w zakresie do-staw w czasie (w dniu gwarantowanym) – odsetek ten stanowi aż 91% firm oraz ubezpie-cza przesyłki na ubezpie-czas dostawy (91% firm).
Rys. 13. Stosowane przez firmy z sektora TSL sposoby oceny satysfakcji z prowadzonej działalności
59%
41%
71%
29%
86%
14%
Nie Tak
0 20 40 60 80 100 120 140 160
Liczba firm Odsetek firm
Badanie satysfakcji - Klienci Badanie satysfakcji - Pracownicy Badanie satysfakcji - Dostawcy
Źródło: opracowanie własne
Bardzo ważne z punktu widzenia efektywności funkcjonowania firm sektora TSL jest stosowanie polityki poprawy jakości oferowanych usług oraz stosowanie mechanizmów kontroli i oceny funkcjonowania całego przedsiębiorstwa. Pomocne w tym względzie są różnego rodzaju mechanizmy badania satysfakcji oraz zadowolenia klientów, pracowni-ków i dostawców, a także posiadanie i wdrażanie przez firmę systemów kontroli jakości opartych na różnego rodzaju certyfikatach (zob. rys. 13 i rys. 14). Stosunkowo mały odse-tek firm prowadzi badania satysfakcji klientów (tylko 41% firm). Jeszcze mniej, bo 29%, bada zadowolenie pracowników, a tylko 14% zadowolenie dostawców.
156 T. Pisula
Z punktu widzenia wdrażanych certyfikatów jakości najwięcej firm realizuje i posiada certyfikat ISO (aż 79% firm). Natomiast pozostałe certyfikaty jakości są posiadane tylko przez nieliczne firmy: np. certyfikat HACCP posiada tylko 26% firm, a ISO 14000/1
3. WYKORZYSTANIE UOGÓLNIONEJ MIARY ODLEGŁOŚCI GDM DO