W LATACH 1988-1989
Z asó b zbiorów sp ecjaln y ch B ib lio tek i G łów nej U M CS p o w ięk szan y je s t sy s te m a ty c z n ie o now e p o z y cje krajo w e i zag ran iczn e, zarów no w spółczesne, j a k i d aw n e. G ro m a d ze n ie o d b y w a się p o p rz e z e g zem p larz obow iązkow y, k u p n o krajo w e *— bieżące i an ty k w ary c zn e , a ta k ż e , sp o ra d y c z n ie , p o p rz e z w y m ian ę i dary .
D ro g ą eg ze m p la rza obow iązkow ego B ib lio tek a o trzy m u je: w y d a w n ictw a k a rto g ra fic z n e, tj.
p la n y m ia s t, ró żn eg o ty p u m a p y i a tla s y w yd aw an e p rzez P ań stw o w e P rz e d sięb io rstw o W y d aw n ictw K aro g raficzn y ch o ra z p rzez in n e w ydaw n ictw a k arto g raficzn e; d ru k i m u zy czn e; m a te ria ły ikonograficzne — re p ro d u k c je, d ru kow ane w y d aw n ictw a tekow e, p la k a ty o ra z d o k u m e n ty ż y c ia sp o łeczn eg o .
D ro g ą k u p n a B ib lio tek a n a b y w a w y b ra n e p o zy cje z b ieżącej p ro d u k c ji w y d aw n iczej, k tó ry c h n ie o trz y m u je z eg ze m p la rza obow iązkow ego, a k tó ry c h fo rm a i w a rto ść m e ry to ry c z n a m ieści się w p ro filu g ro m ad zo n y ch p rzez B ib lio tek ę zbiorów sp ecjaln y ch . S ą to : w y d a w n ictw a k a rto g ra fic z n e k rajo w e i zag ra n ic z n e, p ły ty i ta ś m y m agnetofonow e o ra z g rafik a o ry g in a ln a z n a n y c h tw órców lu b elsk ic h b ą d ź in n n y ch , jeżeli tem a ty c zn ie z w iąz an a je s t z L u b lin e m lu b re g io n e m lu b elsk im .
W a n ty k w a ria ta c h i n a a u k cjac h księg arsk ich B ib lio tek a k u p u je s ta r e d ru k i, p rz e d e w s zy s tk im p o lo n ic a o ra z d ru k i ob ce, sta n o w iąc e u z u p ełn ien ie p o sia d a n y c h p o z y cji a lb o m a ją c e szczeg ó ln ą w a rto ść ze w zględu n a czas i m iejsce w y d a n ia, oficynę d ru k a rs k ą lu b te m a t, a ta k ż e ciekaw sze rękopisy, s ta r e w y d aw n ictw a k arto g raficzn e, m a te ria ły ikonograficzne i d ru k i m u zy czn e.
W la ta c h 1989-1990 d o zbiorów sp ecjaln y ch B iblioteki w p ro w ad zo n o n a s tę p u ją c e ciekaw sze n a b y tk i:
S T A R E D R U K I
P o l o n i c a
1. Sokołow ski S ta n isła w : Spraw iedliw y Joseph, albo o męce y śm ie rc i P a n a naszego Ie zu sa K ry - słu sa r o z m y ś la n ia .. . P o łacin ie n ap isan y , p rzez . . . A te r a z n a p o lsk ie p rz e tłu m a c z o n y , p rz e z . . . J a n a B ogusław skiego. K raków , W d ru k a m i Lazarzow ey, 1596, 4 °, k n lb . 9, s. 315, n ib . 1.
2. D o b ro ciesk i M ik o łaj: In fo rm a c ia o niektó rych artikvlach, m ied zy d u ch o w n ym a sw ie ts k im s ta n e m : tych czasów ludziom do w ia dom ości potrzebna. P rz e z . . . K rak ó w , Z D ru k a rn ie y A n d rz e ia P io trk o w czy k a. 1607, 4 °, k n lb . 14, sy g n a. A -C , D 2 .
3. D rex eliu s Je rem ias: S ło n eczn ik albo porów nanie woli ludzkiey z wolą B o żą , które p iącią ksiąg ła ciń sk im ięzykiem o p is a ł... a na polską m ow ę p r ze tłu m a c zy ł y do dru ku podał U rbanus V allistius de S ta r i Las (R ad ziw iłł A lb e rt S ta n isła w ). L u b lin , w d ru k a m i P a w ła K o n ra d a , 1630 [rz.] 4° k .n lb . 3, s. 349, k n lb . 1.
4. K o jało w icz K a zim ierz W iju k , jez.: K a za n ie o M ęce P a n sk ie y p rzez . . . do ludu n a w ielki p ią te k m ia n e, teraz św ieżo po śm ierci iego do druku podane . . . , W iln o , w D ru k a m i A c a d . Soc. Iesu , 1675, 4 °, k .n lb . 2, s. 238, k .n lb . 1.
5. C hw alkow ski M ik o łaj: R egni P oloniae ius publicum a N icolao de C hw ałkow o C hw alkow ski . . . p e r a lte ra m e d itio n em a u c tiu s e x h ib itu m . R eg io m o n ti, T y p is R e u sn e ria n is, 1684, 4 °, k .n lb . 11, s. 587, n łb . 11, ta b l. 4.
6. D ługosz Jan: . . . Historia Polonica. (W yd. Henricus Liber Bare ab H uyssen). Lipsiae,
8. Szybiński Dom inik [Aleksander Gabriel], pijar: Atl as dziecinny czyli nowy sposob do nauc ze nia dzieci geografii, krotki, łatwy y naydoskonalszy przez przyłączone nowey in w encyi X X I V kart
Spośród cenniejszych nabytków , pochodzących z zakupu antykwarycznego, n a uwagę zasługują następujące m apy X V III-w ieczne (miedzioryty):
1. M apa Holandii — Accurat Land — Carten von H o llaen-disc h-Flande rn-und S e e l a n d . . . N u m b ers 1733 (cm 34 x 28).
2. M apa terenu Syberii w ydana w Holandii — Troiseme partie de la Carte d ’A sie, c o n te nant La Siberie. .. La Haye 1753 (cm 58 X 48).
3. M apa terenu wojny rosyjsko-tureckiej opracowana przez znanego kartografia francuskiego J ea n ’a d ’A n ville’a — Sc haup latz des R ussisc h T ur kisc he n Krieges e ntw or fen von H e r m d ’Anville. Verbessert und vermahrt von Herm F. A. Schraembl. W ien 1787 (cm 99 X 7 8 ,5 ).
4. M apa części Republiki Słoweńskiej w ydana przez znaną firmę niem iecką Johanna B ap tisty H o m a n n a — Tabula Ducatus Carnoliae V in d o r u m Marchiae et H i s t r i a e . . . Noribergae (br.r.
X V III w .), (cm 56 X 46).
Ciekaw sze n a b y tk i m a p X IX - i X X -w iecznych to:
6. T [om orow icz] K [azim ierz]: A utolitografie K . T. Ser. 1. L u b lin w szkicach. L u b lin 1921, N a k ła d a u to r a , (d ru k ) L ito g r. A. Jarzy ń sk ieg o . T ab l. lu źn . 10.
7. P olska w obrazach fotograficznych J a n a B ułhaka. W ilno, N a k ła d a u to r a . (S er.) L u b lin 1921, ta b l. 10.
8. S z w a jce r J e rz y [Jotes]: A lb u m k a ry ka tu r Izby Skarbow ej G rodzkiej w W a rsza w ie w w yko n a n iu Jo tesa . W arszaw a 1939 L ito g ra fia A rty sty c z n a W . G lów czew ski, N a k ła d J . S z w a jce ra ( J o te s a ), . ta b l. 20, il.
9. G eco w H e n ry k •. J ó z e f P iłsu d ski, m a rsza łek P olski. (A lb u m p ortretów ). R y s u n k i ... W arszaw a 1988 W y d . Z arz ąd z an ie i B ankow ość, S p ó łk a, ta b l. 8, il.
G r a fik a lu ź n a
W tej g ru p ie d o k u m en tó w w prow adzono d o zbiorów m .in .:
— s ta r e w idoki m ia s t: G d ań sk a, E lb lą g a, P u ła w i L u b lin a (X V II-X IX w .);
— J a n a L ew ickiego lito g rafię b a rw n ą P o d lasianie i R u sin i. L ith . d ’S im o n file e S tra s b . 1840.
— Ze w spółczesnej grafiki oryg in aln ej p ra c e lu b elsk ich grafików — A lfred a G a u d y i Z b ig n iew a Jó źw ik a (lin o ry ty o p a rte n a p e jz a ż u i roślin n o ści S p itsb e rg en u ), a ta k ż e n a jn o w sz e ekslibrisy.
— Z ak u p io n o rów nież ry su n k i tu sz em lubelskiego grafika — Z bigniew a S trzałk o w sk ieg o (w idoki L u b lin a i N ałęczow a).
— Z b ió r s ta ry c h p lak ató w pow iększony z o s ta ł o p la k a t L. K arczew skiego z 1931 r. M iesią c propagandy Śląska.
Z B IO R Y M U ZY C ZN E
P o z a b ież ąc y m w pływ em w ydaw nictw n u to w y c h z e g ze m p la rza obow iązkow ego, d o zbiorów w p ro w ad zo n o ok. 200 je d n . obi. n u t z z a k u p u an ty k w ary czn eg o , w ty m g łów nie w y d a w n ictw a p rz ed w o je n n e i z p ierw szy ch la t pow ojennych.
Z b ió r ta ś m m agn eto fo n o w y ch pow iększono o nowe w y d a n ia k u rsó w języków o b c y ch . N a to m ia s t p ły to te k a w z b o g ac iła się o nowe p ły ty z m u zy k ą p o w ażn ą, re lig ijn ą , lu d o w ą o ra z p o e z ją .
Z w y d aw n ictw p ły to w y ch zag ran iczn y ch n a uw agę z a s łu g u ją n a s tę p u ją c e a lb u m y p ły to w e:
— B ra h m s J o h a n n e s : K a m m e r m u sik . W y d . D e u tsc h e G ra m m o p h o n . (A lb u m 15 p ł y t p e łn e w y d an ie).
— L iszt F ran z: 12 E tu d es d ’execution tra n scen d a n te. 3 E tu d es de C oncert. [W yk.] C la u d io A rra u . W y d . P h ilip s . (A lb u m 2 p ły t) .
E lżb ieta G rzybow ska