wprowadzenia fragmentu zawierającego loci Glu-D1 kodującego pary alleli 1Dx5 + 1Dy10 i 1Dx2 + 1Dy12 do chromosomów 1R oraz 1A pszenżyta w celu poprawie-nia własności wypiekowych tego zboża.
Podsumowanie
R
ola jaką pełni pszenica w produkcji żywności oraz żywieniu człowieka przyczyniła się do prowadzenia dużej liczby badań nad tym gatunkiem. Jednym z kierunków jest analiza białek glutenowych. Białka glute-nowe dzielimy na dwie frakcje: rozpuszczalne w alkoholu gliadyny oraz nierozpuszczalne glute-niny. Różnią się one nie tylko budową, ale pełnią one również odmienne funkcje w kształtowaniu właściwości technologicznych makaronu oraz wypiekowych chleba. Uważa się, że gluten-iny odpowiadają za siłę i elastyczność glutenu, natomiast gliadyny wpływają na lepkość i rozciągliwość ciasta. Cechy te są warunkowane strukturą oraz zawartością poszczególnych frakcji glutenu. Gluteniny oraz gliadyny są kodowane przez poszczególne loci obecne na chromosomach homologicznych. Ich poz-nanie pozwala na zrozumienie kształtowania się właściwości technologicznych produktów z pszenicy, jak również stwarza szansę dla hodowców oraz naukowców zajmujących się ulepszaniem tego zboża na wprowadzanie i polepszenie cech jakościowych mąki pszennej.str. 37 - 44
WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (16)/2017 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (16)/2017 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (16)/2017
Literatura
BARAK, S., MUDGIL, D., KHATKAR, B.S.
2015. Biochemical and functional properties of gliadins: a review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 55 (3), 357-368.
CIAFFI M., LAFIANDRA D., TURCHET-TA T., RAVAGLIA S., BARIANA H., GUP-TA R., MACRITCHIE F. 1995. Breadmaking potential of durum wheat lines expressing both x and y type subunits at the Glu-A1 locus. Ce-real Chemistry. 72, 465–469.
D’OVIDIO R., MASCI S. 2004. The low-mo-lecular-weight glutenin subunits of wheat glu-ten. Journal of Cereal Science, 39, 321-339.
EDWARDS N.M., MULVANEY S.J., SCAN-LON M.G., DEXTER J.E. 2003. Role of Gluten and Its Components in Determining Durum Semolina Dough Viscoelastic Proper-ties. Cereal Chemistry. 80(6),755–763.
FAOSTAT 2015 (http://faostat3.fao.org/
browse/Q/QC/E).
FRANASZEK S., LANGNER
M., SALMANOWICZ M. 2013.
Niskocząsteczkowe białka gluteninowe i ich wpływ na jakość wypiekową pszenicy. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 269, 3-13.
GIANIBELLI M. C., GUPTA R. B., LAFIAN-DRA D., MARGIOTTA B., MACRITCHIE F. 2001. Polymorphism of high Mr glutenin subunits in Triticum tauschii: Characterisation by chromatography and electrophoretic meth-ods. Joural of Cereal Science. 33, 39–52.
HOSENEY R.C. 1994. Principles of ce-real science and technology (2nd ed.). St.
Paul,Minnesota, USA: American Association of Cereal Chemists. Inc.
HUANG S., SIRIKHACHORNKIT A., SU X., FARIS J., GILL B., HASELKORN R., GORNICKI P. 2002. Genes encoding plastid acetyl-CoA carboxylase and 3-phosphoglyc-erate kinase of the Triticum/Aegilops com-plex and the evolutionary history of polyploid wheat. Proceedings of the National Academy of Sciences. 99, 8133–8138.
IKEDA T., NAGAMINE T., FUKUOKA H., YANO H. 2002. Identification of new low-molecular-weight glutenin subunit genes in wheat. Theoretical and Applied Genetics. 104, 680 — 687.
KILIAN B., ÖZKAN H., DEUSCH O., EFF-GEN S., BRANDOLINI A., KOHL J. MAR-TIN W., SALAMINI F. 2007. Independent wheat B and G genome origins in outcrossing Aegilops progenitor haplotypes. Molecular Bi-ology and Evolution. 24, 217–227.
LAN W.X., LAN X.J., WEI Y. M., PU Z.E., ZHENG Y.L. 2009. Quality evaluation of gli-adins from Zhengmai 9023a99E18 in wheat.
Journal of Plant Sciences. 4,1-9.
LUKASZEWSKI A.J., CURTIS C.A. 1994.
Transfer of the Glu-D1 gene from chromo-some 1D to chromochromo-some 1A in triticale. Plant Breeding. 112, 177–182.
MASCI S., ROVELLI L., KASARDA D., VENSEL W., LAFIANDRA D. 2002. Char-acterization and chromosomal localization of C-type low-molecular- weight glutenin subunits in the bread wheat cultivar Chinese Spring. Theoretical and Applied Genetics. 104, 422 - 428.
MATSUOKA Y. 2011. Evolution of Polyploid Triticum Wheats under Cultivation: The Role of Domestication, Natural Hybridization and Allopolyploid Speciation in their
N 2(16)/2017 N P
43
GenetykairolabiałekGlutenowych
pszenicy str. 37 - 44
.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (16)/2017 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (16)/2017 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (16)/2017 tion. Plant Cell Physiology. 52(5), 750–764.
OHM J., HARELAND G., SIMSEK S., SE-ABOURN B., MAGHIRAN, E., DOWELL F. 2010. Molecular weight distribution of pro-teins in hard red spring wheat: relationship to quality parameters and intrasample uniformity.
Cereal Chemistry. 87, 553-560.
PARK S.H., BEAN S.R., CHUNG O.K., SEIB P.A. 2006. Levels of protein and pro-tein composition in hard winter wheat flours and the relationship to breadmaking. Cereal Chemistry. 83, 418-423.
PAYNE P.I., NIGHTINGALE M. A., KRATTIGER A. F., HOLT L.M. 1987. The relationship between HMW glutenin subunit composition and bread making quality of Brit-ishgrown wheat varieties. Journal of the Sci-ence of Food and Agriculture. 40,51-65.
PFLUGER L.A., D’OVIDIO R., MAR-GIOTTA B., PENA R., MUJEEB-KAZI A., LAFIANDRA D. 2001. Characterisation of high- and low-molecular weight glutenin sub-units associated to the D g enome of Aegilops tauschii in a collection of synthetic hexaploid wheats. Theoretical and Applied Genetics. 103, 1293–1301.
ROGERS W.J., MILLER T.E., PAYNE P.I., SEEKINGS J.A., HOLT L. M., LAW C.N.
1997. Introduction to bread wheat (Triticum aestivum L.) and assessment for breadmaking quality of alleles from T. boeoticum Boiss ssp.
thaoudar at Glu-A1 encoding two high mo-lecular weight subunits of glutenin. Euphytica.
93, 19–29.
SHEWRY P.R., NIGEL G., LAFIANDRA D. 2003. Genetics of Wheat Gluten Proteins.
Advances in Genetics. 49, 111-184.
AleksAndrA GoGół
TSUNEWAKI K. 2009. Plasmon analysis in the Triticum-Aegilops complex. Breeding Sci-ence. 59: 455–470.
UTHAYAKUMARAN S., TOMOSKOZI S., TATHAM A.S., SAVAGE A.W.J., GIANI-BELLI M. C., STODDARD, F.L., BÉKÉS F.
2001. Effects of gliadin fractions on functional properties of wheat dough depending on mo-lecular size and hydrophobicity. Cereal Chem-istry. 78, 138-141.
UTHAYAKUMARAN S., BEASLEY H.L., STODDARD F.L., KEENTOK M., PHAN-THIEN, N., TANNER R. I., BÉKÉS F. 2002.
Synergistic and additive effects of three HMW glutenin subunit loci. I. Effects on wheat dough rheology. Cereal Chemistry. 79, 294-300.
UTHAYAKUMARAN, S., TOMOSKOZI, S., TATHAM, A. S., SAVAGE, A. W. J., GIANIBELLI, M. C., WAN Y., SHEWRY P. R., HAWKESFORD M. J. 2013. A novel family of γ-gliadin genes are highly regulated by nitrogen supply in developing wheat grain.
Journal of Experimental Botany. 6(1), 161-168.
ZHANG Y., LI X., WANG A., AN X., ZHANG Q., PEI Y., GAO L., MA W., AP-PELS R., YAN Y. 2008. Novel x-Type High-Molecular-Weight Glutenin Genes From Ae-gilops tauschii and Their Implications on the Wheat Origin and Evolution Mechanism of Glu-D1-1 Protein. Genetics. 178, 23–33.
ZHANG X., LIU D., ZHANG J., JIANG W., LUO G., YANG W., SUN J., TONG Y., CUI D., ZHANG A. 2013. Novel insights into the composition, variation, organization, and expression of the low-molecular-weight glu-tenin subunit gene family in common wheat.
The Journal of Experimental Botany 64, 2027
— 2040.
str. 37 - 44