2. Grupa negatywna w języku polskim
2.1. Czasowniki niedokonane z określnikami krotności ograniczonej grupy negatywnej w języku polskim
2. Grupa negatywna w języku polskim
2.1. Czasowniki niedokonane z określnikami krotności ograniczonej grupy negatywnej w języku polskim
Z grupą negatywną w języku polskim wystąpiły czasowniki akcji dwukierunkowej:
(340) Po prostu szyja, barki, całe ciało, wiecznie sprężone w postawie królewskiej, tęskniło do spoczynku, a dziecinna dusza - do hańby. Bóg nigdy nie przychodził
Róży z pomocą. Od małego przekonywana o Jego istnieniu, próbowała z rzadka usprawiedliwić się przed Nim ze swoich grzechów albo wzywać GO na ratunek.(M.
Kuncewiczowa: Cudzoziemka; Korpus PWN).
W aspekcie niedokonanym wystąpiły także czasowniki percepcji (wzrokowej i słuchowej):
(341) Na samym dnie nie byłam, jeziora w naturze nigdy nie widziałam, ale tam właśnie wymyśliłam sobie miejsce ukrycia skrzynek z diamentami i złotem.
Pasowało to do siebie o tyle, że skrzynek z diamentami też nigdy w życiu nie widziałam. (J. Chmielewska: Całe zdanie nieboszczyka: PWN)
(342) Przez dwa lata ani razu nie widziałem Irlandczyków, którzy kupili pałac. (R.
Piela: Rozkradana perła; www.turystyka.tubanet.pl/CMS/Turystyka)
(343) Co musiała sobie w tej chwili myśleć o niej Krysia?! Krysia, która pewnie jeszcze nigdy w życiu nie słyszała podobnych wyrazów, która nie rozumiała, że czasem z ludźmi nie można inaczej, która nigdy nie byłaby zdolna...(H. Górska:
Druga brama; Korpus PWN)
(344) Podkreślił, że "razem z Juszczenką wiele razy spotykał się z wyborcami i ani razu nie słyszał, żeby Wiktor Andrijowycz osobiście obrażał Wiktora Janukowycza".
(„Rzeczpospolita”, Nr 10.11/ 2004; Korpus PWN).
Grupa negatywna łączy się także z czasownikami oznaczającymi akty mowy:
(345) To była dla mnie taka opowieść z innej planety. Nikt o tym po prostu nigdy nie mówił. (B. Dobraczyński, J. Owsiak: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc czyli:
monolog-wodospad Jurka Owsiaka: Korpus PWN)
(346) Gdy pytam Zofię, co jej zostało w pamięci z tych nocnych rozmów, zastanawia się chwilę. - Wie pan, że on przez te trzydzieści lat ani razu nie mówił o nikim źle? Nigdy. A przecież był szefem, posłem. Miał wiele kontaktów z ludźmi. (J.
Kowalski: Gustaw Holoubek; www.teatry.art.pl/portrety)
(347) Wiem skądinąd, że skończyła studia prawnicze i pielęgniarskie. Jest związana z AWS? - Nigdy jej o to nie pytałem, ale chyba nie. Nie zetknąłem się z nią wśród polityków, a znam dobrze to środowisko. („GazetaWrocławska”, Nr 10.02/
1999; Korpus PWN)
(348) - Rzadko się zdarza, żeby na pierwszym spotkaniu tak bardzo stopiła się nieufność dzieci. One od razu przylgnęły do nowych opiekunów. Mam nosa do ludzi i czuję, że to będzie naprawdę dobry dom. Spodobało mi się i to, że ani razu nie pytali o finanse. (A. Augustyn, M. Maciejewski: Spór wokół rodzinnego domu dziecka Klementynka; www.miasta.gazeta.pl/wroclaw).
W kontekście krotności ograniczonej z określnikami grupy negatywnej wystąpiły także czasowniki w formach aspektu niedokonanego oznaczające komunikatywny zamiar nadawcy. Brak reakcji adresata spowodowany jest niezaistnieniem aktu mowy:
(349) Ta opieka nad panem Jerzym wzruszała nas i robiliśmy, co można, aby tym dwóm starszym ludziom ułatwić jakoś życie. Wszystko, co Szaniawski otrzymywał, zawdzięczał Nikorowiczowi. Sam pan Jerzy nigdy nie prosił o cokolwiek. (T.
Kwiatkowski: Panopticum; Korpus PWN)
(350) Nikt nigdy nie proponował , by górnicy pracowali pod ziemią, aż skończą 65 lat -- mówi Marek Góra, dyrektor biura pełnomocnika rządu ds. reformy systemu zabezpieczenia społecznego. („Rzeczpospolita”, Nr 22.12/ 1998; Korpus PWN) (351) Ani razu nikt z UW, partii, która mnie rekomendowała do KRRiTV, nie prosił mnie o żadne stanowisko - tak tłumaczy powód tego rozróżnienia. Nie zgadza się, że polityka medialna SLD nie różni się niczym od PSL-owskiej. - Tam są różni ludzie.
(L. Zalewska: Sulik niejednego kompromisu; www.niniwa2.cba.pl).
Pojawiły się także czasowniki multiplikatywne:
(352) Nienawidzę ich. Nigdy nie strzelałem do Rosjan, staram się nie zabijać Afgańczyków, ale dla obcych nie mam litości. To przez nich ta wojna. Walczą tylko dla pieniędzy albo dla przyjemności, jaką daje im zabijanie. (W. Jagielski: Modlitwa o deszcz; Korpus PWN)
(353) Młodzi z powodzeniem unikają tego typu atrakcji. Pamiętam, że z mojej kompanii, z 500 osób szkoliło się zaledwie 50. Znam wielu żołnierzy, którzy przez cały okres służby ani razu nie strzelali. („Tygodnik Podhalański” 1999/17; Korpus PWN)
czasowniki oznaczające stan fizyczny i psychiczny
(354) "Według aktora Jerzego Kryszaka premier Leszek Miller jest głupi" - donosi
"TRYBUNA", stwierdzając, że audycja radia publicznego, w której Kryszak postawił tę diagnozę, "dotknęła poziomu rynsztoka". Cóż, kto nigdy nie leżał w rynsztoku, nie będzie cytowany w "Trybunie". („Rzeczpospolita”, Nr 11.24/ 2001; Korpus PWN) (355) Nigdy nie lubiłem staroświeckiego pitolenia na pianinie, ale wtedy to brzmiało naprawdę cudownie. Później nawet kupiłem sobie płytę z kawałkami Chopina, ale nie dałem rady przesłuchać jej do końca, co za nuda! Przeszedłem swoje jądro ciemności. (M. Bukowski: Wysłannik szatana; Korpus PWN)
(356) Nigdy nie wierzył w to, co pisali Messner i Kurtyka o omamach, jakie miewają podczas samotnej wspinaczki, o osobliwym towarzystwie. Nie przypuszczał, że to może być tak niewiarygodnie plastyczne, niemal fizyczne.(„Przekrój”, Nr 27/
2610/ 1995; Korpus PWN)
(357) Cha! Cha! Dziękuję wam, córeczki, żeście mnie wzięły w obronę. Nigdy nie kochałam Jezia. (S.I. Witkiewicz: W małym dworku; Korpus PWN)
czasowniki ruchu:
(358) Gdy Peter budził się rano, nigdy nie otwierał oczu, dopóki nie odpowiedział sobie na dwa proste pytania. Zawsze zadawał je w tej samej kolejności. Pytanie pierwsze: kim jestem? (I. Mc Ewan: Marzyciel: PWN)
(359) Firma Mammoet dysponuje największym na świecie dźwigiem zdolnym podnosić obiekty o wadze do 4400 ton. Budowała wprawdzie między innymi 3-kilometrowy most w Portugalii, ale nigdy nie podnosiła z dna zatopionych okrętów.
Jedynym jej doświadczeniem w tym względzie jest udział w operacji wydobycia z dna Morza Północnego szczątków... mamuta. („Rzeczpospolita”, Nr 05.19/ 2001;
Korpus PWN) oraz konatywne:
(360) Nigdy nie namawiałem nikogo do niczego. Po prostu szanuję osobowość moich studentów. Ale kiedy młody człowiek przychodzi do mnie i ma szalone aspiracje bycia wielkim artystą - a często nie ma cierpliwości do studium z natury (Najprostszą drogą. Rozmowy z artystami; Korpus PWN).
2.2. Czasowniki dokonane z określnikami krotności ograniczonej grupy negatywnej