CZUJNIK WILGOTN2&,

=PLDQ\UR]PLDUyZOLQLRZ\FKV]NLHáSRURZDW\FKZZ\QLNXDGVRUSFMLZRG\]RVWDá\ Z\NRU]\VWDQHGRNRQVWUXNFMLF]XMQLNDZLOJRWQRFL3U]HGVWDZLRQ\F]Xjnik jest wyko-QDQ\ ] GZXID]RZHJR V]NáD VRGRZR-borokrzemianowego, na którego powierzchni XIRUPRZDQR ZDUVWZ V]NáD SRURZDWHJR :DUVWZD V]NáD SRURZDWHJR ]DZLHUD SRU\

o rozmiarach 10– QP NWyU\FK SRZLHU]FKQLD SRNU\WD MHVW *HOHP NU]HPLRQNRZ\P ,ORüDGVRUERZDQHMSDU\]DOH*\RGDEVROXWQHMZLOJRWQRFLURGRZLVNDZNWyU\P]QDj-GXMHVLV]NáRSRURZDWH:Z\QLNXWHJRVSU*\VWDZDUVWZDV]NáDSRURZDWHJRZ\JLQD VLUR]G]LDá(NVSHU\PHQW\SRND]Dá\*HZLHONRüXJLFLDMHVWSURSRUFMRQDOQD GR ZLOJRWQRFL 1D U\VXQNX  SU]HGVWDZLRQR Z\NUHV ]DOH*QRFL NWD XJLFLDα od

ZLOJRWQRFL0DNV\PDOQHRGFK\OHQLHSá\WNLSU]\ZLOJRWQRFLZ\QRVLáRµm. 3URFHVDEVRUSFMLMHVWRGZUDFDOQ\=DOHWSU]HGVWDZLRQHJRHOHPHQWXMHVWWR*HFDáRü Z\NRQDQDMHVW]MHGQHJRPDWHULDáXQLHPD]DWHPSUREOHPXDGKH]MLPLG]\SRURZDW ZDUVWZDSRGáR*HPVSU*\VWHZáDFLZRFLZDUVWZ\SRURZDWHMQDSU*HQLDZWHMZDr-VWZLHVáDER]DOH*RGWHPSHUDWXU\ 5\V=DOH*QRüNWDXJLFLDZDUVWZ\V]NáDSRURZDWHJR,RGZLOJRWQRFL>@ ,VWQLHMFHREHFQLHF]XMQLNLZLOJRWQRFLXPR*OLZLDMSRPLDUZ]JOGQHMZLOJRWQRFL w zakresie 20–-HGQDN*HLFK]DVWRVRZDQLHMHVWRJUDQLF]RQHSRQL*HMWHPSHUDWXU\ .+LJURPHWU\ZáRVRZHZ\ND]XMMX*PDáGRNáDGQRüZSU]HG]LDOHRG.GR  . =H Z]JOGX QD PR*OLZRFLFLJáHJR PRQLWRURZDQLDL NRPSXWHURZ REUyEN RGSRZLHGQLFK V\JQDáyZ QD V]F]HJyOQ XZDJ ]DVáXJXMHOHNWU\F]QH VHQVRU\

PrzyNáDG\]DVWRVRZDV]NLHáSRURZDW\FK 81

QRFL %DGDQLD Z\ND]Dá\ *H NU]HPLRQNRZH V]NáR SRURZDWH PR*H E\ü ]DVWRVowane MDNRHOHNWU\F]Q\VHQVRUZLOJRWQRFLZREV]DU]e temperatury od 303 K do 253 K. Ta- NLHVHQVRU\Z\ND]\ZDá\]PLDQ\RSRUXHOHNWU\F]QHJRRZLFHMQL*RWU]\U]G\ZLHl-NRFLZSU]\SDGNX]PLDQZLOJRWQRFLRGGRU\V'RNáDGQRüSomiarów

E\áDQLHJRUV]DQL*:REV]DU]HZLOJRWQRFLGODNWyU\FKZ\VWSRZDá\SWOHKi-sterezy, wykonano odpowiednie korekcje.

5\V=DOH*QRüRSRUXV]NáDSRURZDWHJR,,RGZLOJRWQRFL ZUy*QHMWHPSHUDWXU]HD.E.F.>@

82 5R]G]LDá

6.3. ZASTOSOWANIE SZ.,(à3252:$7<&+:23TYCE

6]NáR SRURZDWH ] DPRUILF]Q\P ZJOHP L VUHEUHP QD SRZLHU]FKQL SRUyZ PR*H ]QDOH(ü]DVWRVRZDQLHZZLHOXXU]G]HQLDFKRSW\F]Q\FK6]NáDSRURZDWHZ\SHáQLRQH ZJOHPRUy*QHMNRQFHQWUDFMLZ\ND]XMSU]HVXQLFLHSDVPDDEVRUSFMLZV]HURNLP]a-NUHVLHGáXJRFLIDOLU\V0RJRQH]DWHPE\üVWRVRZDQHMDNRILOWU\NUDZG]LRZH GODZLDWáD]]DNUHVXZLG]LDOQHJRLSRGF]HUZLHQL'ODX]\VNDQLDILOWUXNUDZG]LRZHJR MHVWNRQLHF]QHZSURZDG]HQLHGRV]NáDLPSUHJQRZDQHJRZJOHPPDWHULDáXLPPHUV\j-QHJR QS VWDá\FK SROLPHUyZ 3ROLPHU\ PDM ]EOL*RQ\ ZVSyáF]\QQLN ]DáDPDQLD GR ZVSyáF]\QQLND]DáDPDQLDV]NáDSRURZDWHJR&LHNáHOXEZSRVWDFL*HOXSROLPHU\QS RUJDQLF]QHPRQRPHU\VZSURZDG]DQHGRSRUyZV]NáDLSRGGDZDQHSURFHVRZLSo-OLPHU\]DFML >@:LGPD ZVSyáF]\QQLND WUDQVPLVMLV]NáD SRURZDWHJR , GOD Uy*Q\FK NRQFHQWUDFMLZSURZDG]RQHJRZJODU\VX]\VNDQRSRZ\SHáQLHQLXSRUyZSROime-WDNU\ODWHP 3ROLPHWDNU\ODW MHVW VWRVRZDQ\ MDNR PDWHULDá LPPHUV\MQ\ GR SURGXNFML

elementów holograficznych [48, 49].

5\V:LGPDZVSyáF]\QQLNDWUDQVPLVMLV]NáDSRURZDWHJR,GODUy*Q\FK koncentraFMLZSURZDG]RQHJRZJOD– 0%, 2 – 4%, 3 – 8%, 4 – 16% [101]

,VWQLHMHUyZQLH*PR*OLZRü]DVWRVRZDQLDV]NáDSRURZDWHJRSRLPSUHJQDFMLZ

glem jako medium do zapisywania informacji optycznej. Jak pokazano w rozdziale 5.2.3 obróbka terPLF]QD V]NáD SRURZDWHJR ]DZLHUDMFHJR ZJLHO Z WHPSHUDWXU]H

673– . SURZDG]L GR XWOHQLHQLD DPRUILF]QHJR ZJOD :\JU]DQD SUyEND RVLJD VZRM SLHUZRWQ SU]HSXV]F]DOQRü RSW\F]Q 7DNL VDP HIHNW PR*QD REVHUZRZDü

wówczas, kiedy wygrzewanie jest prowadzone lo NDOQLHQS]X*\FLHPZLDWáDODVe-URZHJR-H*HOLFLHQNZDUVWZV]NáDSRURZDWHJRµ PXWZRU]RQQDOLW\PSRd-áR*X]Z\MFLRZHJRV]NáDVRGRZR-ERURNU]HPLDQRZHJREG]LHP\QDZLHWODOLSU]H] PDVN V]NáR NZDUFRZH ] SDVNDPL QLNOX ODVHUHP 1G λ = 1,06 µm), po]RVWDá\

PrzyNáDG\]DVWRVRZDV]NLHáSRURZDW\FK 83

w ZDUVWZLHSRURZDWHMZJLHOEG]LHG]LDáDáMDNOLQLHVLDWNLG\IUDNF\MQHMU\V'OD X]\VNDQLDVLDWNLG\IUDNF\MQHMNRQLHF]QHMHVWX]\VNDQLHV]NáDSRURZDWHJRRRGSRZLHGQLP UR]NáDG]LHSorów.

Rys. 60. Wytwarzanie siatki dyfrakcyjnej na szkle porowatym [135]

6.4. ZASTOSOWANIE SZ.,(à3252:$7<&+:2.ULISTYCE

:PHG\F\QLHEDUG]RZD*Q\PSUREOHPHPMHVWZ\EyUPDWHULDáXRGSRZLHGQLHJRGOD SURWH]Uy*QHJRURG]DMXRUJDQyZ7DNLHPDWHULDá\SRZLQQ\E\üELRORJLF]QLHLQHUF\MQH L PDNV\PDOQLH NRPSHQVRZDü XWUDFRQ\ RUJDQ =ZáDV]F]D Z RNXOLVW\FH QDSRW\ND VL ZLHOHWUXGQRFL]ZL]DQ\FK]H]MDZLVNLHP]DVWRMXLWDUFLD:RVWDWQLFKODWDFK]DPLDVW WUDG\F\MQ\FKSURWH]]DF]WRVWRVRZDüELRORJLF]QHSURWH]\Z\NRQDQH]Uy*Q\FKPDWe-ULDáyZ>–@7DNDSURWH]DVNáDGDVL]D]Z\F]DM]ZHZQWU]QHMF]FLGRNWyUHM ZUDVWDMQHUZ\LLQQHWNDQNLRUD]F]FLV]NODQHMNWyUDRSUyF]F]\VWRNRVPHW\F]QHM IXQNFMLSRZLQQD]DEH]SLHF]DüRG*\ZLDQLHRWDF]DMF\FKWNDQHNL SRGWU]\P\ZDüZRNyá VLHELHRGSRZLHGQLLORüELRORJLF]QLHDNW\ZQ\FKVXEVWDQFML7HIXQNFMHPRJE\üUe- DOL]RZDQHMHOLPDWHULDá]NWyUHJRZ\WZRU]RQRF]üSURWH]\QDVF]RQ\QLH]EGQy-PLVXEVWDQFMDPLRGSRZLHGQLRGáXJREG]LHXWU]\P\ZDáWHVXEVWDQFMHRUD]stopniowo Z\G]LHODá MH GR Sá\QX á]RZHJR =DSURSRQRZDQR ]DVWRVRZDQLH V]NáD Sorowatego

w NRQVWUXNFMLV]NODQHMF]FLSURWH]\RND&LHQNDZDUVWZDV]NáDSRURZDWHJRVWyka- MFDVL]SURWH]JDáNLRF]QHMZ\WZRU]RQDE\áDE\QDOLW\PSRGáR*X]HV]NáDZ\j-FLRZHJR :FHOX]QDOH]LHQLDRSW\PDOQHJRV]NáDSRURZDWHJRZ\NRQDQRSRPLDU\HIX]MLDQWy- ELRW\NXSRPLDU\ZáDFLZRFLPHFKDQLF]Q\FKSUyEHNSRGGDQ\FKG]LDáDQLXDQW\ELRWy-NXLSá\QXá]RZHJRRUD]EDGDQLDELR]JRGQRFL

=H Z]JOGX QD PR*OLZRFL Uy*Q\FK PHWRG EDGDQLD V]NáD SRURZDWHJR SRPLDU\

przeprowadzono na próbkach monolitów (badania zmian rozmiDUyZOLQLRZ\FKV]NLHá SRGZSá\ZHPZLOJRWQRFLRWDF]DMFHJRURGRZLVNDLVWUXNWXU\V]NLHáRUD]QDSUyb-NDFK GZXZDUVWZRZ\FK EDGDQLD HIX]ML DQW\ELRW\NX GR Sá\QX á]RZHJR XJLFLD

w ]DOH*QRFLRGZLOJRWQRFL*UXERüSá\WNLOLWHMQDNWyUHMZ\WZRU]RQRZDUVWZ

84 5R]G]LDá

URZDWSU]\MWR]DRSW\PDOQQDSRGVWDZLHEDGDXJLFLDVWUXNWXUGZXZDUVWZRZ\FK 0HWRG\ EDGDZF]H RPyZLRQR ZH ZF]HQLHMV]\FK UR]G]LDáDFK 3U]HGPLRWHP EDGD E\á\V]NáDSRURZDWH$%&L'

:LDGRPR*HSURWH]DJDáNLRF]QHMMHVWRWDF]DQDSá\QHPá]RZ\P2Sracowano za- WHPPHWRGGDMFPR*OLZRüRNUHOHQLDV]\ENRFLHIX]MLDQW\ELRW\NX]HV]NáDSRUo- ZDWHJRGRRWDF]DMFHJRJRURGRZLVNDZRGQHJR>@'RPRGHORZDQLDUHDOQe-JR ]HZQWU]QHZDWHJRGRRWDF]DMFHJRJRURGRZLVNDZRGQHJR>@'RPRGHORZDQLDUHDOQe-JR RWRF]HQLD V]NODQHM F]FL SURWH]\ Sá\QX á]RZHJR ]DVWRVRZDQR

roztwór IL]MRORJLF]Q\ =D ELRORJLF]QLH DNW\ZQ VXEVWDQFM VWRVRZDQR DQW\ELRW\N –

gentamicinD]DVXEVWDQFMRG*\ZF]–ZLWDPLQ%6. Wszystkie te trzy ciecze

wyka-]XMZáDFLZRFLOXPLQHVFHQF\MQHGODWHJRWH*PHWRGOXPLQHVFHQFML]DVWRVRZDQRGR SRPLDUyZV]\ENRFLHfuzji antybiotyku i witaminy. Badano struktury dwuwarstwowe, D ZLF WDNLH NWyUH QDMEOL*V]H V NRQVWUXNFML SURWH]\ JDáNL RF]QHM 6]NáR SRURZDWH ZF]HQLHMQDV\FRQHDQW\ELRW\NLHPZLWDPLQZNáDGDQRGRUR]WZRUXIL]MRORJLF]QHJR

Codziennie mierzono intensywnoü IRWROXPLQHVFHQFML ]DUyZQR V]NáD SRURZDWHJR

w UR]WZRU]H MDN L UR]WZRUX 3RPLDU\ SURZDG]RQR WDN GáXJR GRSyNL LQWHQV\ZQRü

IRWROXPLHVFHQFMLV]NáDSRURZDWHJRE\áDUyZQDOXPLQHVFHQFMLZ\MFLRZHJRV]NáDSo-rowatego. Pomiary efuzji antybiotyku i witaminy B6 wykonano dla wszystkich czte-rech typów warstw porowatych.

            F]DV>GQL@ SR]LRPDQW\ELRW\NX>MX@ V]NáR$ V]NáR% V]NáR& V]NáR' 5\V=PLDQ\SR]LRPXDQW\ELRW\NXZZ\QLNXHIX]MLZ]DOH*QRFLRGF]DVX QDU\VRUD]]DSR]LRPRGQLHVLHQLDSU]\MWR]DZDUWRüDQW\ELRW\NX w szkle C po specjalnej obUyEFHZJOHPU\VZSLHUZV]\PGQLXHNVSHU\PHQWX>@

PrzyNáDG\]DVWRVRZDV]NLHáSRURZDW\FK 85

1D U\VXQNDFK   SU]HGVWDZLRQR ]DOH*QRü OXPLQHVFHQFML RG F]DVX GOD EDGa-Q\FK V]NLHá SR QDSHáQLHQLX LFK DQW\ELRW\NLHP U\V  L ZLWDPLQ %6 (rys. 62). Na podstawie uzyskanych wyników EDGDVWZLHUG]RQR*HQDMEDUG]LHMSHUVSHNW\ZLF]Q\P GODSURWH]\JDáNLRF]QHMVV]NáD$L&6]NáD%L'Z\ND]XM]QDF]QLHPQLHMV]]GRl-QRüQDVF]DQLD DQW\ELRW\NLHP L QDVWSQLHMHJRHIX]ML8]\VNDQHUH]XOWDW\ZVND]XM LVWRWQUROVWDQXSRZLHU]FKQLSRUyZZ procesie wydzielania antybiotyku i witaminy. $QW\VHSW\NSRZRGXMHSRZROQHWUDZLHQLH*HOXNU]HPLRQNRZHJR-HGQRF]HQLHWZRU]\ VL QRZ\ *HO NU]HPLRQNRZ\ Z Z\QLNX WUDZLHQLD V]NLHOHWX V]NáD FR XZLGDF]QLD VL IOXNWXDFMDPL OXPLQHVFHQFML $QDOL]D UR]NáDGX ZLHONRFL SRUyZ SUyEHN V]NáD $ SR ZLHORNURWQ\PQDVF]DQLXJRDQW\ELRW\NLHPZVND]XMHQDSU]HVXQLFLHPDNVLPXPURz-NáDGXPDá\FKSRUyZ]QPGRQPLSRMDZLHQLHVLQLH]QDF]QHMIUDNFMLZLNV]\FK

porów w zakresie 30–50 nm [168].

Rys. 62. Zmiany poziomu witaminy B6ZZ\QLNXHIX]MLZ]DOH*QRFL RGF]DVXV]NáD$%&L'>@

8QLNDOQ URO *HOX NU]HPLRQNRZHJR Z GáXJRWUZDá\P XWU]\P\ZDQLX gentamicin

i GáXJLHM MHM HIX]ML GR UR]WZRUX IL]MRORJLF]QHJR SRWZLHUG]Lá\ UyZQLH* EDGDQLD HIX]ML

antybiotyku warstw porowatycK X]\VNDQ\FK PHWRG ]RO–*HO 3RUyZQDQLH NU]\Z\FK HIX]MLSUyENLV]NáD$%RUD]SUyENLRWU]\PDQHMWHFKQLN]RO–*HOU\VSR]ZROLá\ QD VWZLHUG]HQLH *H QLH UR]PLDU SRUyZ RNUHOD V]\ENRü HIX]ML DOH REHFQRü *HOX

krzemionkowego. Znacznie krótszy czas efu]MLREVHUZXMHVLGODSUyEHN%ZNWyU\FK Z\WUDZLRQRF]FLRZR*HONU]HPLRQNRZ\MDNLGODSUyEHN]RO-*HORZ\FKZNWyU\FK SRUDFKQLHZ\VWSXMH*HONU]HPLRQNowy.

86 5R]G]LDá            F]DV>GQL@ SR]LRPHIX]ML>MX@ 5\V=PLDQ\SR]LRPXDQW\ELRW\NXZZ\QLNXHIX]MLZ]DOH*QRFLod czasu V]NáD$%RUD]NU]ePLRQNRZHV]NáR]RO–*HORZH

6]NODQD F]ü SURWH]\ JDáNL RF]QHM QDUD*RQDMHVW QD VWDá\ NRQWDNW ] Sá\QHP á]o- Z\PFRPR*HSRZRGRZDüWZRU]HQLHGX*\FKQDSU*H.RQLHF]QH]DWHPE\á\EDGa- QLDPDMFHQDFHOXRNUHOHQLHZSá\ZXG]LDáDQLDDQW\ELRW\NXLSá\QXá]RZHJRQDZáa-FLZRFLPHFKDQLF]QHEDGDQ\FKSUyEHNV]NLHáSRURZDW\FK6]NáDSRGGDQRSURFHGXU]H ]EOL*RQHM GR WHM NWyUD EG]LH VWRVRZDQD SRGF]DV HNVSORDWDFML SURWH]\ JDáNL RF]QHM 3UyENLV]NáDSRURZDWHJRQDVF]DQRDQW\ELRW\NLHPLXPLHVzczano na 10 dni w roztwo- U]HVROLIL]MRORJLF]QHMSá\Qá]RZ\1DVWSQLHSUyENZ\FLJDQRQDVF]DQRSRQRw-QLH DQW\ELRW\NLHP L ZNáDGDQR GR UR]WZRUX IL]MRORJLF]QHJR 5R]WZyU IL]MRORJLF]Q\

zmieniano codziennie. Proces ten prowadzono 3–4-krotnie. Dla tak przygotowanych

SUyEHNZ\NRQDQRSRPLDU\]PLDQOLQLRZ\FKUR]PLDUyZZ]DOH*QRFLRGZLOJRWQRFL %DGDQLD SURZDG]RQR GOD SUyEHN $ L & : UH]XOWDFLH GáXJRWUZDáHJR SU]HP\ZDQLD V]NáD SRURZDWHJR DQW\VHSW\NLHP L Sá\QHP á]RZ\P ]DREVHUZRZDQR GZXNURWQH

zmniejszenie maksymaOQHMZDUWRFL]PLDQ∆L/L = f(HGODREXV]NLHáZ porównaniu ]H V]NáDPL SRURZDW\PL QLH SRGGDQ\PL WDNLHM REUyEFH :VND]XMH WR QD ]ZLNV]HQLH UROLFLVNDMF\FKVLáNDSLODUQ\FK6Lá\SRZRGXMFHSF]QLHQLH*HOXVQHXWUDOL]RZDQH G]LDáDQLHPDQWybiotyku.

W celu ]PQLHMV]HQLHQDSU*HPHFKDQLF]Q\FKSRMDZLDMF\FKVLZSUyENDFKV]NáD

porowatego po periodycznym wprowadzeniu antyseptyka i jego efuzji wykonano

ba- GDQLDZSá\ZXUy*Q\FKREUyEHNV]NáDSRURZDWHJRQD]DOH*QRü]PLDQOLQLRZ\FKZy- PLDUyZRGZLOJRWQRFL:SURZDG]HQLHSRWDVXRUD]VSHFMDOQDREUyENDZJOHPSRZo-GXMMDNSRND]DQRZUR]G]LDáDFKRUD]]PQLHMV]HQLHGHIRUPDFMLEDGDQ\FK V]NLHáVSRZRGRZDQ\FK]PLDQZLOJRWQRFL7DNLZQLRVHNVXJHUXMHNRU]\VWQ\ZSá\Z ♦ V]NáR$ ◊V]NáR% ∗ zol-*HO

PrzyNáDG\]DVWRVRZDV]NLHáSRURZDW\FK 87 WDNLHMREUyENLGODV]NLHáSU]H]QDF]RQ\FKQDSURWH]\JDáNLRF]QHM=PQLHMV]HQLHLORFL *HOXNU]HPLRQNRZHJRZ Z\QLNXZ\JU]HZDQLDV]NLHá]ZJOHPF]\WH*SRZSURZa- G]HQLXSRWDVXZSá\ZDMHGQDNQLHNRU]\VWQLHQDZáDFLZRFLVRUpF\MQHV]NáDL]PQLHj-V]DV]\ENRüHIX]MLDQW\ELRW\NXU\V              F]DV>GQL@ SR]LRPDQW\ELRW\NX>MX@ 5\V=PLDQ\SR]LRPXDQW\ELRW\NXZZ\QLNXHIX]MLZ]DOH*QRFL RGF]DVXV]NáR$L&SRVSeFMDOQHMREUyEFHZJOHP>@

1D SRGVWDZLH DQDOL]\ Z\QLNyZ EDGD VWZLHUG]RQR *H QDMOHSV]\P PDWHULDáHP

w NRQVWUXNFMLSURWH]\JDáNLRF]QHMMHVWV]NáRSRURZDWH$:FHOXRNUHOHQLDoptymal-QHMJUXERFLSá\WHNV]NáDOLWHJRLJUXERFLZDUVWZ\SRURZDWHMZ\NRQDQRSUyENLV]NáD$

o wymiarach 0,5–PPLUy*QHMJUXERFLZDUVWZ\F]DVWUDZLHQLDZNZDVLH–0,5 h). %DGDQLD XJLFLD VWUXNWXU GZXZDUVWZRZ\FK Z\ND]Dá\ *H QDMOHSV]H ZáDFLZRFL me-FKDQLF]QHZ\ND]XMHZDUVWZDSRURZDWDJUXERFLµPQDSRGáR*XPPV]NáDOLWego. $E\RNUHOLüZSá\ZV]NáDSRURZDWHJRQDRUJDQL]P*\Z\Z\NRQDQREDGDQLDELo-ORJLF]QHQDP\V]DFK'RRFHQ\UHDNFMLRUJDQL]PX]DVWRVRZDQRPLG]\LQQ\PL anali-]NUZLP\V]\SRLGQLDFKSRLPSODQWDFMLV]NáDSRURZDWHJR$%&L D.

%DGDQRUHDNFMRUJDQL]PXQDF]\VWHV]NáRSRURZDWHRUD]QDPDWHULDáQDVF]RQ\DQWy-biotykiem. Na podstawie przeprowaG]RQ\FKEDGDVWZLHUG]RQR*H

a) DNW\ZQRü*\FLRZDP\V]\SU]HMDZLáDVLMX*SR–2 godzinach,

b) VWDQRSHURZDQHMUDQ\E\á]DGRZDODMF\MX*SRGRELH

c) QLH]DREVHUZRZDQRUHDNFML]DSDOQHMZWUDNFLHWUZDQLDFDáHJRHNVSHU\PHQWX

”V]NáR$ ‘V]NáR&

88 5R]G]LDá

'DQHWHZVND]XMQDGRVWDWHF]QLHGX*ELRORJLF]QLQHUFMV]NáDLWROHUDQFM*y-Z\FKWNDQHN1DSRGVWDZLHX]\VNDQ\FKUH]XOWDWyZEDGDVWZLHUG]RQR*HV]NáRW\SX &ZSRUyZQDQLX]HV]NáHP$NUyFHMXWU]\PXMHDQW\ELRW\NLV]\EFLHMQDVWSXMHMHJR XZROQLHQLHFRREMDZLDVL]PQLHMV]HQLHPOLF]E\OHXNRF\WyZXEDGDQ\FK]ZLHU]W3R PLHVLFX XVXQLWR LPSODQW\ ] EDGDQ\FK P\V]\ 1LH VWZLHUG]RQR UHDNFML ]DSDOQ\FK ]PLDQ PRUIRORJLF]Q\FKWNDQHNDWDN*HLFKZUDVWDQLDGRV]NáD%DGDQLDELRORJLF]QH SRWZLHUG]Lá\VáXV]QRüZ\ERUXV]NáDSRURZDWHJR$MDNRPDWHULDáXGRZ\NRQDQLDSUo-WH]\JDáNLRF]QHM

Na podstawie danych uzyskanych od lekarzy zaprojektowano i wykonano prototyp

HOHPHQWX SURWH]\ JDáNL RF]QHM VNáDGDMFHM VL ] GZXZDUVWZRZHM VRF]HZNL ZDUVWZD V]NáDSRURZDWHJR$RGVWURQ\ZNOVáHMQDOLW\PSRGáR*XRGVWURQ\Z\SXNáHM

7. PODSUMOWANIE

: SUDF\ SU]HGVWDZLRQR WHFKQRORJL NU]HPLRQNRZ\FK V]NLHá SRURZDW\FK

rezultaW\EDGDLFKZáDFLZRFLRUD]SRND]DQRPR*OLZRFLLFK]DVWRVRZD0HWRG

traG\F\MQ SRSU]H] áXJRZDQLH ID]\ VRGRZR-boranowej z dwóch dwufazowowych

V]NLHáVRGRZR-borokrzemianowych)RWU]\PDQRV]HüV]NLHáSRURZDW\FKRUy*QHMWHk-sturze. ParameWU\WHNVWXU\ZLHONRüSRUyZSRZLHU]FKQLZáDFLZREMWRüSRUyZ

wyznaczono nowoczesnymi metodami badawczymi: adsorpcji–desorpcji, porozyme-trii i mikroskopii elektronowej. ZastoVRZDQLH ZV]\VWNLFK Z]DMHPQLH X]XSHáQLDM

F\FKVLPHWRGXPR*OLZLáRRNUHOHQLHQLHW\ONRZLHONRFLSRUyZZV]HURNLP]DNUe-sie (od 4 nm GR  QP LFK UR]NáDGX DOH UyZQLH* XG]LDáX SRV]F]HJyOQ\FK IUDNFML

(mikro-, mezo- i makroporów) w badaQ\FKV]NáDFK

Na podVWDZLH DQDOL]\ Z\QLNyZ EDGD ZLGP )7,5 X]\VNDQ\FK Z ]DNUHVLHOLF]E

falowych 600–4000 cm^–1VWZLHUG]RQR*HREVHUZRZDQHZ]DNUHVLH–4000 cm–1

paVPDV]ZL]DQH]REHFQRFLJUXS2+QDSRZLHU]FKQLSRUyZSDVPD]DSRQL*HM

2000 cm^–1 przypisano drganiom grup krzemowo-tlenowych i borowo-krzemowych

Z\VWSXMF\PZNU]HPLRQNRZ\PV]NLHOHFLHV]NáDSRURZDWHJR

2EHFQRüJUXSK\GURNV\ORZ\FKVLOQLHZSá\ZDQDZáDFLZRFLV]NLHáSRURZDW\FK 3DVPDOXPLQHVFHQFMLSRMDZLDMFHVLGODGáXJRFLIDOLQP]ZL]DQR]REHFQRFL PROHNXá ZRG\ ]DDGVRUERZDQ\FK QD SRZLHU]FKQL SRUyZ 6WZLHUG]RQR *H REUyEND

chemiczna w hexamethyldisilazanie (HMDS) prowadzi do dehydratacji powierzchni

SRUyZ 'UXJ PHWRG XVXZDQLD ZRG\ ] SRZLHU]FKQL SRUyZ MHVW ZSURZadzenie do V]NáDSRURZDWHJRWROXHQX:\QLNLEDGDLPSHGDQFMLLSoMHPQRFLZVND]XM*HWROXHQ QDMSLHUZ Z\SLHUD ZRG ] PDá\FK SRUyZ WZRU]F SHUNRODF\MQH NDQDá\ ZRGQH

w GX*\FKSRUDFK

6]F]HJyOQLHGX*RXZDJLSRZLFRQREDGDQLRPUHODNVDFMLGLHOHNWU\F]QHM3UH]Hn-WRZDQH Z\QLNL EDGD UHODNVDFML GLHOHNWU\F]QHM Z\ND]Dá\ *H VSHNtra dielektryczne RGSRZLDGDMUy*Q\PVWDQRPZRG\]DDGVRUERZDQHMQDSRZLHU]FKQLSRUyZ:FLHnkiej ZDUVWZLHZRG\REVHUZXMHVL]DUyZQRUHRULHQWDFMSRMHG\QF]\FKPROHNXáZody, jak

i ruch defektów w strukturze podobnej do lodu. Woda adsorbowana w szkle

porowa- W\PQLHZ\VWSXMHDQLZSRVWDFLF]\VWHJRORGXDQLZRG\:\ND]XMHRQDNLONDZáa- FLZRFLSRGREQ\FKGRZáDFLZRFLORGXDOHUyZQLH*GRZRG\ZLFHMMHGQDNSRGo-ELHVWZ GR ZáDFLZRFL ORGX : EDGDQ\FK V]NáDFK QLH PD MHGQDN Z\VWDUF]DMFHM OLF]E\PROHNXáZRG\GRXWZRU]HQLDKHNVDJRQDOQHMVWUXNWXU\ORGX'ODWHJRWH*SU]\M

90 Podsumowanie

WR GR VFKDUDNWHU\]RZDQLD VWDQX ZRG\ SRMFLH ZRG\ Z\VWSXMFHM Z ÄVWUXNWXU]H po-GREQHM GR ORGX´ 6WZLHUG]RQR *H SURFHV\ UHODNVDFMLGLHOHNWU\FzQHM V uwarunkowane

tekVWXU V]NáD RUD] Z]DMHPQ UHDNFM PROHNXá ZRG\ L ZHZQWU]QHM SRZLHU]FKQL So-UyZ6LOQ\ZSá\ZZHZQWU]QHMSRZLHU]FKQLSRUyZSRZRGXMHSRZVWDQLHGX*HMOLF]E\

defektów, co w NRQVHNZHQFMLSURZDG]LGRF]FLRZHJR]QLV]F]HQLDXSRU]GNRZDQLD

struktury wody. Proces UHODNVDFMLGLHOHNWU\F]QHM]ZL]DQ\] transportem wzbudzenia HOHNWU\F]QHJR Z]GáX* UR]ZLQLWHM VWUXNWXU\ SRáF]RQ\FK SRUyZ DQDOL]RZDQRNRU]y-VWDMF]NRQFHSFMLIUDNWDOL3RND]DQR*HZ\PLDU\IUDNWDOQHGUyJWUDQVSRUWXZ]EXG]enia UHSUH]HQWXMU]HF]\ZLVW powiHU]FKQLIUDNWDOQLPRJE\ü]DVWRVRZDQHGRRNUHOenia SRURZDWRFL8]\VNDQHZDUWRFLSRURZDWRFLEDGDQ\FKV]NLHáVZGREUHM]JRGQRFL

z ZDUWRFLDPLX]\VNDQ\PLPHWRGNRQZHQFMRQDOQSU]H]SRPLDUXE\WNXPDV\ 'X*\P RVLJQLFLHP SUDF\ E\áR ZSURZDG]HQLH Petody pomiarów interferencyj-Q\FKGREDGDQLD]PLDQZ\PLDUyZOLQLRZ\FKV]NLHáSRURZDW\FKZZ\QLNXDGVRUSFML ZRG\ 3RND]DQR *H GURJ SRPLDUyZ LQWHUIeUHQF\MQ\FK PR*QD Z\NU\ZDü REHFQRü *HOX NU]HPLRQNRZHJR Z SRUDFK 0HWRGD WD SR]ZDOD WDN*H Z\MDQLü ZSá\Z NDSLOar-Q\FK VLá FiVNDQLD L UR]FLJDMF\FK VLá SF]QLHQLD *HOX QD PHFKDQLF]QH GHIRUPDFMH V]NáDSRURZDWHJR6WZLHUG]RQR*HSU]HGVWDZLRQPHWoGPR*QDáDWZRNRQWURORZDü ZSá\ZGRGDWNRZHMREUyENLPDMFHMQDFHOXXVXQLFLH*HOXNU]HPLRQNRZHJR]SRUyZ

oraz modyfikacMSRZLHU]FKQLSRUyZREUyENDZ.2+RUD]+0'6ZJOHP.123).

:SU]HGVWDZLRQHMSUDF\SRUD]SLHUZV]\]DVWRVRZDQREDGDQLDXOWUDG(ZLNRZHXPR* OLZLDMFHRNUHOHQLHSDUDPHWUyZVSU*\VWRFLV]NLHáSRURZDW\FK3RND]DQR*HG\QDPLFz-Q\PRGXáVSU*\VWRFL]DOH*\QLHW\ONRRGVWUXNWXU\EDGDQ\FKV]NLHáDOHUyZQLH*RGVWDQX

powierzchni porów. Przedstawiono prosty model teoretyczny umo*OLZLDMF\QDSRGVWDZLH Z\QLNyZEDGD]PLDQ\Z\PLDUyZOLQLRZ\FKSUyEHNV]NáDSRURZDWHJRQDZVNURRUD] XJLFLD VWUXNWXU GZXZDUVWZRZ\FK cienka warVWZD V]NáD SRURZDWHJR QD OLW\P SRGáR*X Z\NRQDQ\P]Z\MFLRZHJRV]NáDVRGRZR-ERURNU]HPLDQRZHJRRV]DFRZDQLHZHZQWUz-Q\FKQDSU*HZV]NOHSRURZDW\P

=DZD*Q\HIHNWSUDF\XZD*DPX]\VNDQLHLQIRUPDFMLRZáDFLZRFLDFKV]NLHáSo-rowatych po impregnacji Uy*Q\PL VXEVWDQFMDPL %DGDQLD SU]eZRGQLFWZD V]NLHá SR ZSURZDG]HQLXGRQLFKPLHG]LFH]XLSRWDVXZVND]XMREHFQRüMRQyZW\FKPHWDOLQD

powierzchni porów. Na podstawie przeprowadzonej dyskusji wyników pomiarów g VWRFLRSW\F]QHMV]NLHáSRURZDW\FKSRLPSUHJQDFMLVUHEUHPLZJOHPVWZLHUG]RQR*H ]DUyZQRZJLHOMDNLVUHEURZ\VWSXMQDSRZLHU]FKQLSRUyZZSRVWDFLPDá\FKF] VWHNDQLHFLJáHMZDUVWZ\%DGDQLDUHQWJHQRZVNLHZ\ND]Dá\REHFQRüZJODZSo-staci amorficznej. 'X*RXZDJLSRZLFRQRWDN*HEDGDQLRPZáDFLZRFLV]NLHáSRVSHFMDOQHMRbróbce ZJOHP3RGRELHVWZRZLGPOXPLQHVFHQFMLX]\VNDQ\FKGODV]NáDSRURZDWHJRSRRb-UyEFHZJOHPV]NáDSRURZDWHJRSRGGDQHJRSURFHVRZLZ\áDGRZDQLDLVNURZHJRRUD] XWOHQLRQHJR SRURZDWHJR NU]HPX XPR*OLZLáR RNUHOHQLH SRFKRG]HQia pasma lumine-VFHQFML Z\VWSXMFHJR Z W\FK PDWHULDáDFK Z ]DNUHVLH GáXJRFL IDOL –540 nm. 6WZLHUG]RQR *H Z Z\QLNX Z\JU]HZDQLD SUyEHN V]NáD SRURZatego impregnowanego ZJOHP Z WHPSHUDWXU]H – . QD SRZLHU]FKQL SRUyZ SRMDZLDM VL NODVWHU\

Podsumowanie 91

krzemu. PoND]DQR*HLQWHQV\ZQRüIRWROXPLQHVFHQFMLV]NáDSRUowatego po obróbce ZJOHP]DOH*\QLHW\ONRRGWHNVWXU\Z\MFLRZHJRV]NáDSRURZDWHJRDOHWDN*HRGF]a-VXLWHPSHUDWXU\Z\VRNRWHPSHUDWXURZHJRZ\JU]HZDQLD1LH]Z\NOHLVWRWQUROZ wy-MDQLHQLX QDWXU\ IRWROXPLQHVFHQFML RGHJUDá\ SRPLDU\ ZLGPD UR]G]LHORQHJR Z czasie SUyEHN V]NáD SRURZDWHJR SR REUyEFH ZJOHP 8PR*OLZLá\ RQH Z\G]LHOHQLH GZyFK VNáDGRZ\FK IRWROXPLQHVFHQFML NUyWNR- L GáXJRF]DVRZHM 1D SRGVWDZLH G\VNusji

wyników eksperymentalnych i danych literaturowyFK VWZLHUG]RQR *H WHUPDOL]DFMD

i UHNRPELQDFMD ZHZQWU] SRMHG\QF]HJR NODVWHUD RGSRZLDGD ]D SRMDZLHQLH VL

IRWROu-minescencji krótkoczasowej 'áXJRF]DVRZ IRWROXPiQHVFHQFM ]ZL]DQR QDWRPLDVW

z WXQHORZ\PL SU]HMFLDPL QLHUyZQRZDJRZ\FK áDGXQNyZ PLG]\ NODVWerami krzemu. 3RGGDQLH V]NáD SRURZDWHJR ZLHORNURWQHM REUyEFH ZJOHP ]PLHQLD VWUXNWXU So-ZLHU]FKQL SRUyZ =DREVHUZRZDQR ]PLDQ\ UR]NáDGX ZLHONRFL SRUyZ RUD] VWRSQLD UR]ZLQLFLD ZHZQWU]QHMSRZLHU]FKQL SRUyZ 6WZLHrG]RQR *H Z SURFHVLH WZRU]HQLD

klasterów krzemXRJURPQURORGJU\ZD*HONU]emionkowy.

'X*\P RVLJQLFLHP SU]HGVWDZLRQHM SUDF\ MHVW RSUDFRZDQLH NRQNUHWQHJR ]DVWo-VRZDQLD X]\VNDQ\FK V]NLHá SRURZDW\FK 3RND]DQR *H SR LPSUHJQDFML ZROIUDPHP PR*QDX]\VNDüF]XMQLNHOHNWURFKURPRZ\:SURZDG]HQLHZJODXPR*OLZia otrzyma-QLHILOWUyZNUDZG]LRZ\FKOXEHOHPHQWyZGR]DSLVXLQIRUPDFMLRSW\F]QHM1Le]Z\NáD F]XáRüV]NáDSRURZDWHJRQD]PLDQ\ZLOJRWQRFL]RVWDáDZ\NRU]\VWDQDGR]DSURMHk-WRZDQLD F]XMQLND ZLOJRWQRFL %DUG]R LQWHUHVXMFH Z\QLNL X]yskano w badaniach V]NLHáSRURZDW\FKMDNRSRWHQFMDOQ\FKHOHPHQWyZV]NODQHMF]FLSURWH]\JDáNLRF]QHM :SUDF\SRUD]SLHUZV]\]DVWRVRZDQRPHWRGSRPLDUXOXPLQHVFHQFMLGREDGDQLDHIu- ]MLDQW\ELRW\NXLZLWDPLQ\]HV]NáDSRURZDWHJRGRUR]WZRUXIL]MRORJLF]QHJRSU]\So-PLQDMFHJRSá\Qázowy).

1DOH*\ SRGNUHOLü *H G\VNXVMD X]\VNDQ\FK GDQ\FK HNVSHU\PHQWDOQ\FK E\áD

w ZLHOX SU]\SDGNDFK PR*OLZD L RSDUWD QD Z\QLNDFK EDGD X]\VNDQ\FK GOD LQQ\FK NU]HPLRQNRZ\FKPDWHULDáyZSRURZDW\FKV]NLHá]RO-*HORZ\FKSRURZDWHJRNU]HPX