Definicje schorzeo współistniejących

Nadciśnienie tętnicze

Ciśnienie tętnicze skurczowe ≥140mmHg i/lub ciśnienie tętnicze rozkurczowe ≥90mmHg, rozpoznawane na podstawie 2 lub więcej pomiarów ciśnienia tętniczego, wykonanych podczas 2 lub więcej wizyt. Przyjmowanie 1 lub więcej leków obniżających ciśnienie tętnicze było równoznaczne z obecnością nadciśnienia tętniczego.

Nadciśnienie tętnicze powikłane

Subkliniczne lub kliniczne cechy uszkodzeo narządowych w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Do klinicznych powikłao nadciśnienia tętniczego zaliczano: obecnośd niewydolności serca, upośledzenia czynności nerek lub ich niewydolności, przerostu lewej komory serca, przebycie zawału mięśnia serca, udaru mózgu, rozwarstwienia aorty, występowanie zmian w naczyniach siatkówki oka oraz przyśpieszonego rozwoju miażdżycy w tętnicach szyjnych, wieocowych, nerkowych, tętnicach kooczyn dolnych z manifestacją objawów. Do subklinicznych cech uszkodzeo narządowych zaliczano: ciśnienie tętna (różnica pomiędzy ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym) u osób w podeszłym wieku ≥ 60mmHg, cechy przerostu lewej komory serca w EKG lub echokardiogramie, zgrubienie ściany tętnicy szyjnej (IMT > 0,9mm) lub obecnośd blaszki miażdżycowej, PCHN z eGFR 60 ml/min/1,73m2, albuminurię 300 mg/24h lub stosunek albumina/kreatynina 30-300 mg/g (3,4-34 mg/ml).

Choroba niedokrwienna serca

Stany niedokrwienia mięśnia sercowego rozpoznawane na podstawie objawów klinicznych, z uwzględnieniem wieku, płci, obecności czynników ryzyka (cukrzyca, hiperlipidemia, nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu, wywiad rodzinny, towarzysząca miażdżyca tętnic obwodowych i mózgowych). Badania uzyskane w czasie konsultacji kardiologicznej (elektrokardiograficzna próba wysiłkowa, koronarografia i inne) dodatkowo potwierdzały rozpoznanie.

147 Niewydolnośd serca

Typowe objawy podmiotowe i przedmiotowe dla niewydolności serca oraz cechy skurczowej lub rozkurczowej dysfunkcji serca w badaniu echokardiograficznym, uzyskanym podczas konsultacji kardiologicznej lub w czasie pobytu w szpitalu. Ocenę stopnia ciężkości niewydolności serca oparto o klasyfikację niewydolności serca według New York Heart Association (klasyfikacja NYHA).

Migotanie przedsionków

Definiowane wspólnie, jako występowanie napadowego, bądź przetrwałego lub utrwalonego migotania przedsionków, rozpoznawanego na podstawie EKG, a w przypadku napadowego migotania przedsionków także EKG metodą Holtera.

Przewlekła choroba nerek (PCHN)

Zgodnie z wytycznymi z 2012 r KDIGO: występujące powyżej 3 miesięcy zaburzenia czynności nerek (eGFR < 60 ml/min/1,73m2, obecnośd albuminurii lub nieprawidłowości osadu moczu lub zaburzenia cewek nerkowych) lub budowy nerek (np. wielotorbielowatośd, dysplazja, wodonercze, bliznowacenie kory nerek, zwężenie tętnicy nerkowej, zmiany histopatologiczne nerek, stan po transplantacji nerek) będące istotne dla zdrowia. Stopieo zaawansowania PCHN oceniano na podstawie wielkości eGFR. Niepełne dane na temat wielkości albuminurii nie pozwoliły na użycie tego parametru do oceny funkcji nerek. Wielkośd przesączania kłębuszkowego określano za pomocą wartości szacunkowych eGFR, wyliczanej automatycznie, przy badaniu kreatyniny, korzystając z wersji skróconej wzoru MDRD (Modification of Diet in Renal Diseases). W tym wzorze wartośd eGFR jest standaryzowana względem powierzchni ciała, gdzie 1,73 to pole powierzchni ciała przeciętnej młodej dorosłej osoby.

eGFR (ml/min/1,73m2) = 175 x [Skr] - 1,154 x wiek - 0,203 Skr - stężenie kreatyniny w surowicy w mg/dl.

U kobiet uzyskany wynik był pomnożony przez 0,742

148 Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Rozpoznawana na podstawie klinicznego prawdopodobieostwa, przy wykorzystaniu skali Wellsa, oznaczenia dimeru D i/lub ultrasonograficznego testu uciskowego albo na podstawie informacji zawartych w kartach wypisów szpitalnych o przebytym epizodzie zakrzepowo-zatorowym.

Zatorowośd płucna

Diagnozowana w czasie hospitalizacji na podstawie angio-TK, a latach wcześniejszych scyntygrafii perfuzyjnej płuc lub arteriografii płucnej.

Choroby płuc

Obecnośd przewlekłego schorzenia płuc, takiego jak astma oskrzelowa, POCHP, przewlekłego zapalenia oskrzeli, przewlekłej śródmiąższowej choroby płuc. Ostre schorzenia płuc nie były brane pod uwagę.

Przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POCHP) definiowano na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego oraz wyniku spirometrii, zgodnie z wytycznymi GOLD (Global Initiative for Obstructive Lung Disease) 2014. Wskaźnik FEV1/FVC < 0,7 po zastosowaniu leku rozszerzającego oskrzela pozwalał na rozpoznanie POCHP.

Astma oskrzelowa rozpoznawano zgodnie z wytycznymi GINA (Global Initiative for Asthma), na podstawie typowego wywiadu oraz objawów przedmiotowych i podmiotowych o charakterystycznym dla astmy zmiennym nasileniu. Spirometria była badaniem pomocniczym. Stwierdzenie odwracalności obturacji w czasie próby rozkurczowej (przyrost FEV1 o > 12% i > 200ml w porównaniu do wartości początkowej) potwierdzało obecnośd astmy oskrzelowej, ale nie był warunkiem koniecznym do rozpoznania. Przewlekłe przyjmowanie leków wziewnych przeciwastmatycznych wraz z typowym wywiadem w przeszłości było równoznaczne z rozpoznaniem astmy oskrzelowej.

Choroby tarczycy

Przewlekłe choroby tarczycy, takie jak niedoczynnośd i nadczynnośd tarczycy, wole nietoksyczne tarczycy.

Kryterium ustalenia nadczynnośd tarczycy były typowe objawy kliniczne przy obniżonym stężeniu TSH (< 0,05 mIU/l) i zwiększonym stężeniu FT4, FT3. Nadczynnośd

149 tarczycy wtórną stwierdzano przy prawidłowym lub zwiększonym stężeniu TSH. Stosowanie tyreostatyków traktowano jako diagnozę nadczynności tarczycy.

Pierwotna niedoczynnośd tarczycy rozpoznawano na podstawie zmniejszenie stężenia FT4 i zwiększonego stężenia TSH. Wtórną lub trzeciorzędową niedoczynnośd tarczycy rozpoznawano jeśli zmniejszeniu FT4 towarzyszyło prawidłowe lub zwiększone TSH. Substytucja hormonami tarczycy świadczyła o obecności niedoczynności.

Cukrzyca

Rozpoznawana na podstawie przygodnej glikemii ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl), przy obecności typowych objawów cukrzycy, takich jak wzmożone pragnienie, wielomocz, osłabienie lub 2 krotnie stwierdzonej glikemii na czczo ≥ 7,0 mmol/l (126 mg/dl) lub wartości glikemii ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl) w 120 minucie po doustnym obciążeniu 75 g glukozy. Stosowanie leków przeciwcukrzycowych oraz insuliny potwierdzało obecnośd cukrzycy. Cukrzycę insulinozależną definiowano jako cukrzycę leczoną insuliną.

Cukrzyca powikłana

Cukrzyca z obecnością powikłao makroangiopatycznych oraz mikroangiopatycznych. Występowanie choroby niedokrwiennej serca, niedokrwienia kooczyn dolnych, przebytego udaru mózgu świadczyło o powikłaniach makroangiopatycznych. Z kolei stwierdzenie stopy cukrzycowej, neuropatii cukrzycowej, retinopatii cukrzycowej (na podstawie badania oftlmoskopowego w czasie konsultacji okulistycznej, niekiedy badao dodatkowych np. angiografii fluoresceinowej dna oka), neuropatii cukrzycowej (na podstawie objawów podmiotowych i przedmiotowych) czy nefropatii cukrzycowej (na podstawie obecności albumin w badaniu przesiewowym moczu lub dobowego wydalanie albumin z moczem lub jawnego białkomoczu w badaniu ogólnym moczu) potwierdzało powikłania mikroangiopatyczne.

Choroby reumatyczne

Do analizy włączano pacjentów z rozpoznanym reumatoidalnym zapaleniem stawów i z innymi chorobami układowymi tkanki łącznej oraz chorych z zapaleniem stawów z towarzyszącym zapaleniem kręgosłupa, rozpoznawane zgodnie z wytycznymi.

150 Choroby nowotworowe

Potwierdzone oceną mikroskopową preparatów barwionych (badanie cytologiczne, histologiczne i inne) nowotwory złośliwe pochodzące z różnych tkanek.