DIAGNOZA WYCHOWAWCZA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 w ZAKOPANEM NA ROK SZKOLNY 2020/2021

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przeprowadzono ewaluację Szkolnego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego na rok 2020/2021 opartą na badaniach ankietowych, wywiadach, obserwacjach oraz analizie dokumentów – badaniami objęto uczniów i nauczycieli. Ponadto przeprowadzono aktualizację diagnozy dotyczącej czynników chroniących i czynników ryzyka, diagnozę sytuacji wychowawczej, diagnozę w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych, a także diagnozę poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole, ponieważ wszystkie te obszary uznano za ważne w monitorowaniu programu oraz decydowaniu o aktualizacji treści.

Przeprowadzono następujące badania:

1. Jak się czujesz w naszej szkole? (ankieta dla uczniów)

2. Diagnoza w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych (skierowana do nauczycieli)

3. Ewaluacja programu profilaktyczno – wychowawczego ( ankieta do nauczycieli)

4. Arkusze diagnostyczne klas – czynniki chroniące i ryzyka ( sytuacja rodzinna i szkolna)

38

Wyniki i wnioski z przeprowadzonych badań:

Ad 1

Analiza wyników ankiety przeprowadzonej wśród uczniów:

• 92 % uczniów uważa szkołę za miejsce bezpieczne, 52% uczniów deklaruje asertywność, co oznacza, że należy wzmocnić działania podnoszące poziom tej kompetencji. 80% respondentów deklaruje dzielenie się sytuacjami trudnymi z rodzicem, co oznacza wysoki poziom bezpieczeństwa w rodzinie;

• warto natomiast zadbać o budowanie relacji na poziomie uczeń – nauczyciel, 46% uczniów deklaruje gotowość zwrócenia się o pomoc do nauczycieli;

• 34% uczniów określa, że rzadko czuje się smutnym w szkole, 26 % czasami czuje się smutno, 8% czuje się często smutnym, należy zwracać uwagę na obniżony nastrój uczniów, dostrzegać uczniów izolujących się;

• większość uczniów radzi sobie w sytuacjach trudnych , stresujących nie mniej jednak należy zwracać uwagę na pozostałych, dbać o formę i sposób przekazywania informacji zwrotnej;

• zwrócić uwagę na pogłębianie takich wartości jak: wiara 8%, odwaga 14%, dobro 28%, przydatność wartości wiedzy 20%, wartości wysoko oceniane przez młodzież to zaufanie 60%, szczerość 44%i sprawiedliwość 46%,

• mobilizować uczniów do aktywnego spędzania wolnego czasu i dbania o relacje rówieśnicze 32% uczniów deklaruje spotykanie się ze znajomymi w czasie wolnym, 14 % uprawia sport, 18% słucha muzyki , 14 % spędza czas z najbliższą rodziną;

• prawie 50 % uczniów oceniło atmosferę panująca w szkole w skali 1-10 na 5 punktów i poniżej, co oznacza, że należy dbać o podniesienie poziomu przyjaznej atmosfery w szkole poprzez pozytywną postawę nauczycieli, uśmiech, podnoszenie kompetencji wychowawczych, dbanie o atrakcyjność i adekwatność lekcji wychowawczych dostosowanych do potrzeb rozwojowych uczniów,

39

można rozważyć wprowadzenie tzw. szczęśliwego numeru jako osoby niepytanej w tym dniu , uruchomić skrzynkę spraw ważnych, wykorzystać radiowęzeł , rozważyć prowadzenie facebooka szkoły czy innych grup dyskusyjnych;

• stworzyć bazę materiałów do pracy wychowawczej poprzez umożliwienie dostępu do płatnych portali, co pozwoli dbać o poziom prowadzonych zajęć

• uwzględniać propozycje uczniów dotyczące poprawy poziomu bezpieczeństwa i panującej atmosfery poprzez:

- zachęcanie do kontaktu osobistego z pedagogiem (z uwzględnianiem zasad rygoru sanitarnego), - umożliwienie korzystania z pomocy psychologa ( kontakt osobisty, telefoniczny),

- udostępnienie informacji uczniom o możliwościach uzyskania pomocy psychologicznej (adresy telefony), - zadbać o estetykę i przyjazny wystrój szkoły, zagospodarowanie gazetek szkolnych,

- zadbać o higienę pracy , w miarę możliwości lekcje na świeżym powietrzu,

- lekcje wychowawcze poświęcić na rozwijanie umiejętności społecznych, komunikacyjnych interpersonalnych w formie warsztatów z wykorzystaniem metod aktywizujących.

Ad.2

Z diagnozy w zakresie zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych nie wynika, aby w szkole występowało podwyższone zagrożenie dotyczące używania przez uczniów środków psychoaktywnych.

Wyniki ankiety pozwalają na utrzymanie profilaktyki na poziomie profilaktyki pierwszorzędowej adresowanej do grupy niskiego ryzyka, należy utrzymywać działania prewencyjne, promocję zdrowego stylu życia wskazywać atrakcyjne sposoby spędzania wolnego czasu, planować działania profilaktyczne dostosowane do obecnej sytuacji.

40

Należy zachować czujność i monitorować sytuację ze środowisk zagrożonych, (określanych jako 11% społeczności szkolnej) Ad. 3

Wnioski z ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli:

• kontynuować działania profilaktyczne podejmowane w szkole,

• utrzymywać poziom opieki nad uczniami z problemami szkolnymi i rodzinnymi,

• propagować wiedzę na temat zagrożeń i uzależnień na poziomie adekwatnym do wieku rozwojowego,

• zachęcać uczniów do korzystania z oferty spędzania czasu wolnego w możliwych obecnie formach,

• przeciwdziałać przejawom agresji i przemocy (wulgaryzmy, dokuczanie przezywanie),

• wzmocnić kontrolę zachowania uczniów na przerwach z uwzględnieniem bezpieczeństwa w toaletach, na boisku szkolnym, w trakcie wycieczek,

• kontynuować indywidualną pracę z uczniem w sytuacjach interwencyjnych z wykorzystaniem elementów mediacji,

• korzystać ze wsparcia pedagoga,

• dbać o samoocenę uczniów poprzez wykorzystywanie ich mocnych stron,

• promować właściwe zachowania uczniów poprzez wzmocnienia pozytywne i rozbudowywanie przywilejów,

• kontynuować diagnostykę przyczyn trudnych zachowań uczniów z uwzględnieniem uwarunkowań rodzinnych,

• uwzględnić propozycje do programu profilaktyczno- wychowawczego takie jak:

-procedury związane z zagrożeniem epidemiologicznym, -zapobieganie skutkom stresu i lęku,

41

-kształtowanie umiejętności dyskusji,

- pracowanie nad asertywnością , samoświadomością, odpowiedzialnością,

- rozwijanie umiejętności organizacyjnych oraz związanych z ekonomią, np. zarządzanie finansami, przedsiębiorczość,

- upowszechnianie wśród uczniów i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowaniu właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.

Nauczyciele zgłaszali również następujące propozycje do programu wychowawczo - profilaktycznego: przemoc werbalna, wpływ telefonów komórkowych na zdrowie człowieka, empatia, dbanie o relacje, tolerancja, zwrócenie uwagi na ekologię – zaśmiecanie środowiska, zagrożenia w sieci , uzależnienie od gier komputerowych i telefonów, brak empatii i wzajemnego szacunku, spotkania, prelekcje prowadzone przez specjalistów.

Ad.4

Analiza arkuszy diagnostycznych wypełnianych przez wychowawców oraz rozmowy z nimi na temat sytuacji wychowawczej w klasie nie wskazują na istotne zmiany w tym zakresie. Sytuacja w poszczególnych klasach jest zróżnicowana, w związku z czym wymaga innego podejścia ze strony nauczycieli i specjalistów. Konieczne jest kontynuowanie intensywnej pracy wychowawczej, zwrócenie uwagi na trudności pojawiające się na bieżąco, sygnalizowane przez nauczycieli rodziców i uczniów . Podsumowanie czynników ryzyka określa je na niskim poziomie.

1. Uczniowie z rodzin z problemem uzależnień, przemocy : 4%

2. Uczniowie z rodzin mało wydolnych wychowawczo: 5%

3. Uczniowie opuszczający lekcje: 5%

4. Uczniowie z trudnościami w pracy zdalnej: 7%

42

5. Uczniowie bez opinii a wymagający pomocy w nauce: 8%

6. Nowi uczniowie w zespole z zaznaczeniem cudzoziemców i powracających z zagranicy: 2%

7. Problemy w zespołach klasowych wymagające pomocy pedagoga: konflikty, niedojrzałość emocjonalna, integracja cudzoziemców i powracających z zagranicy

Podsumowując, za priorytety w pracy wychowawczej i profilaktycznej na rok szkolny 2020/2021 wybrano:

• utrzymywanie dotychczasowego poziomu bezpieczeństwa,

• dbanie o pozytywne relacje nauczyciel – uczeń,

• budowanie hierarchii wartości opartej na wzajemnej trosce, zrozumieniu, akceptacji, bezpieczeństwie,

• zachęcanie do aktywnego spędzania wolnego czasu,

• dbanie o pozytywną atmosferę w szkole,

• podnoszenie poziomu kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców,

• rozwijanie umiejętności przedsiębiorczych i organizacyjnych,

• poruszanie ważnych kwestii społecznych ukierunkowanych na dbanie o klimat i ochronę środowiska,

• upowszechnianie wśród uczniów i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowaniu właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.