Rzeczownik i przymiotnik
Co do czego pasuje? Dopasuj numery do obrazków.
1
Co do czego pasuje? Połącz kolumny zgodnie z podanym przykładem.
2
0 garść
1 worek
2 karta
3 kiść
4 półmisek
5 paczka
6 komplet
7 pucharek
8 bukiet
A tulipanów, róż, liści B orzechów, malin, jagód C przekąsek, ryb, wędlin
D lodów, owoców
E sztućców, talerzy, garnków F ziemniaków, ogórków G chipsów, przypraw, ziaren H bananów, winogron, porzeczek
I dań, deserów, napojów
0 1 2 3 4 5 6 7 8
B 0
0 1 2 3 4 5 6 7 D
Jakie słowo tu nie pasuje? Wykonaj ćwiczenie zgodnie z podanym przykładem.
Co do czego pasuje? Dopasuj tytuły książek do okładek.
3
4
0 kilka tulipanów, kiść porzeczek, pięć hiacyntów, siedem róż zestaw kwiatów 1 pucharek lodów, talerz gofrów, półmisek wędlin, kilka ciast zestaw deserów 2 kiść winogron, kilo jabłek, garść wiśni, pięć ogórków zestaw owoców 3 sześć widelców, sześć talerzy, sześć noży, sześć łyżek komplet sztućców 4 kilka kefi rów, kilka soków, kilka koktajli, kilka surówek zestaw napojów 5 pięć batoników, kilo cukierków, dziesięć czekolad, pięć bułek zestaw słodyczy 6 sześć kubków, sześć talerzy, sześć noży, sześć szklanek komplet naczyń 7 kilo ziemniaków, kilka pomidorów, pięć ogórków, pięć jabłek zestaw warzyw
Co do czego pasuje? Dopasuj tytuły książek do okładek.
0 1
6
8
7 4 2
5
3
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
H.
I.
20 koktajli z owoców 30 dań rybnych 50 pysznych ciast 200 dań z ziemniaków Dania z jabłek
Atlas grzybów polskich Księga ziół i przypraw Księga sałatek i surówek Słodki świat dżemów i konfi tur
„Gramatyka z kulturą”, dopełniacz liczby mnogiej
48
rodzaj męski -ów (po spółgłoskach twardych oraz po -j, -c)*-i (po spółgłoskach miękkich)-y (po spółgłoskach stwardniałych)** naleśniki – kilka ............................ orzechy – garść .................. napoje – zestaw ..................... owoce – koszyk ........................
śledzie – puszka ........................... łososie – kilka ................... liście – bukiet .................................. koktajle – zestaw ............................
grosze – dziesięć ........................ noże – zestaw ............................... talerze – komplet............................... klucze - pięć ........................... rodzaj żeński ø-i (czasem po spółgłoskach miękkich)-y (czasem po spółgłoskach stwardniałych) maliny – dzbanek ............................ przyprawy – zestaw .............. frytki – porcja ..................... surówki – zestaw ........................
wiśnie – kilo ........................... czereśnie – miska ................... garście – kilka ..................................... porcje – dużo ...............................
noce – parę .................................... słodycze – koszyk ........................ podróże – wiele ........................... twarze – kilka ............................ rodzaj nijaki ø-ów (w rzeczownikach, które w l.poj. kończą się na -um) winogrona – kiść ............................ ciasta – zestaw ........................ miejsce – kilka ...........................
jabłka – kilo ................................... ciastka – paczka ......................... krzesła – dwanaście .......................
muzea – pięć ................................. licea – kilka .................................. akwaria – pięć ................................
Dopełniacz liczby mnogiej Rzeczownik (kogo? czego?)
Uzupełnij tabelę zgodnie z podanymi przykładami.5 naleśników malin frytek*** winogronjabłek*** muzeów
śledzi wiśni
groszy nocy * Wszystkie rzeczowniki rodzaju męskoosobowego zakończone w mianowniku l. mn. na -owie mają w dopełniaczu końcówkę -ów (panów, uczniów, mistrzów). Rzeczowniki z tematami na -j często mają formy wariantywne: pokojów – pokoi, napojów – napoi, tramwajów – tramwai, ale popularniejsza jest tu forma z -ów. ** Rzeczowniki z tematami na -cz, -sz, -rz, -ż często mają formy wariantywne: koszy – koszów, bagaży – bagażów, garaży – garażów, ale popularniejsza jest tu forma z -y. *** Przy zbitce spółgłosek często pojawia się e ruchome: frytki – frytek, bułka – bułek, sałatki – sałatek, truskawki – truskawek, jabłka – jabłek, jajka – jajek.
Dopełniacz liczby mnogiej Przymiotnik (jakich?)
rodzaj męski, żeński i nijaki -ych / -ich
kilka dużych talerzy kubek świeżych malin kosz czerwonych jabłek
kilka głębokich talerzy kubek słodkich malin
kosz polskich jabłek
Jakich form gramatycznych potrzebujemy? Uzupełnij tekst zgodnie z podanym przykładem.
Jakich form gramatycznych potrzebujemy? Uzupełnij tekst zgodnie z podanym przykładem.
6
7
W naszej kulturze kulinarnej bardzo ważny jest chleb. Łatwo zauważyć, jak dużo jest jego
……… (rodzaje)0. Są chleby ciemne i jasne z różnych ………(mąki)1 żytnich i pszennych. Są chleby z dodatkiem ………(ziarna)2 maku lub słonecznika. Są chleby z dodatkiem ………(orzechy)3 albo suszonych ………(owoce)4. Są jeszcze chleby z domieszką ……… (zioła)5,
które dodają nie tylko smaku, ale i aromatu.
Niestety, nie brakuje też chemicznych
……… (dodatki)6, dzięki którym
pieczywo wygląda pięknie, ale nie jest bardzo smaczne. Mało jest teraz tradycyjnych
……… (piekarnie)7, w których robi się chleby według starych ………
(przepis)8. A szkoda!
Czym się różni kuchnia polska od ……… (inne kuchnie)0? Łatwo zauważyć, że Polacy jedzą dużo ……… (czerwone mięsa)1 i ……… (gęste sosy)2. Niestety, jedzą dość mało
……… (dania rybne)3, choć w święta Bożego Narodzenia ta
sytuacja wygląda inaczej.
Według ……… (ostatnie badania)4 Polacy kupują coraz więcej ………(warzywa)5 i ………(owoce)6. To dobra wiadomość, bo mają one wiele ……… (cenne witaminy)7.
Polska kuchnia bywa dość ciężka, czego dobrym przykładem jest bigos. Dawniej z powodu ……… (ostre zimy)8 trzeba było spożywać dużo
……… (kalorie)9. Dziś klimat nie jest tak surowy, mniej pracujemy fizycznie, więc nie potrzebujemy aż tylu ……… (tłuste potrawy)10 jak kiedyś.
rodzajów
innych kuchni
„Gramatyka z kulturą”, dopełniacz liczby mnogiej
50
Jakich potraw możemy spróbować w różnych regionach Polski? Uzupełnij tekst zgodnie z podanym przykładem.
8
Jakie dania są typowe dla ……… (różne regiony)0 Polski? Popatrzmy na kulinarną mapę naszego kraju.
Pomorze ma dostęp do Bałtyku, więc popularne są tam potrawy z ………
……… (marynowane śledzie)1. Warmia i Mazury to krainy ………
……… (piękne jeziora)2 oraz ……… (wielkie
lasy)3. Typowe dla tych regionów są potrawy z ……… (ryby)4, a także dania i sosy z ……… (grzyby)5.
Na Kujawach musimy spróbować ……… (pierniki toruńskie)6. Wyjątkowy jest smak ……… (te ciasteczka)7 z aromatycznymi przyprawami!
Wielkopolska jest znana z ……… (placki ziemniaczane)8, które są podawane z cukrem albo konfi turami. W Małopolsce warto spróbować
……… (małe bułeczki)9 z dziurką. To tak zwane bajgle.
W Lublinie możemy poznać smak……… (cebularze)10, czyli pszennych placków z cebulą. Warto też spróbować ……… (pierogi)11 po lubelsku (z kaszą i serem).
Na Śląsku powstał ciekawy przepis na gołąbki wegetariańskie – do ………
……… (gotowane liście)12 z kapusty wkłada się ziemniaki (zamiast ryżu i mięsa).
Podczas ……… (wakacyjne podróże)13 po Polsce warto próbować ……… (regionalne dania)14 i szukać tego, co wyjątkowe.
Smacznego!
różnych regionów
Co wypada, a czego nie wypada robić? Uzupełnij tekst zgodnie z podanym przykładem.
Na podstawie przeczytanych informacji i poniższych rysunków napisz, czego nie wypada robić przy stole.
9a
9b
Czy wiesz, jak się zachować przy stole? Co wypada, a czego nie wypada robić? Oto kilka
……… (ważne rady)0!
Gdy jako pierwszy dostaniesz danie, nie możesz go od razu jeść. Musisz poczekać aż reszta
………(goście)1 też będzie mieć pełne talerze. I pamiętaj, że nie wolno trzymać
………(łokcie)2 na stole.
Wypada spróbować ……… (wszystkie dania)3. Możesz jednak odmówić skosztowania czegoś ze ……… (względy ideologiczne)4, bo np. nie jesz mięsa. Możesz też odmówić z ………
(przyczyny zdrowotne)5, bo np. musisz unikać ………(orzechy włoskie)6.
Pamiętaj, żeby nie nakładać na talerz zbyt ………(duże porcje)7. Nieładnie to wygląda i być może nie zjesz wszystkiego, a pozostawianie ………
(resztki)8 też nie jest eleganckie.
Czego jeszcze nie należy robić? ……… (Użyte
sztućce)9 nie kładziemy na stole i nie opieramy ich o talerze. I najważniejsze – nie korzystamy z ………(telefony komórkowe)10!
ważnych rad
0. Przy stole nie wolno ……….……… . 1. Nie wolno ……….……… . 2. Nie można ……….……… . 3. Nie wypada ……….…..……… . 4. Nie należy ………..………..………. .
korzystać z telefonów komórkowych 0
1
2
3
4
„Gramatyka z kulturą”, celownik liczby pojedynczej
52