D. Dział socjologiczny
I.
Wydawnictwa zbiorowe. Podręczniki i systemy. Historja socjologji i krytyka.
P r z e g l ą d S o c j o l o g i c z n y . K w a r t a l n i k Polskiego Instytutu Socjologicznego. Poznań, 1930. T o m I/1.
Ze szczerem uznaniem i serdecznemi życzeniami dla nowej inicjatywy profesora Znanieckiego, witamy P r z e g l ą d S o c j o l o g i c z n y . Potrzeba pisma, poświęconego specjalnie socjologji, dała się oddawna uczuć; rozwój naszej nauki, fenomenalny w ciągu ostatnich kilkunastu lat, także i w Polsce zaznacza się coraz wy
raźniej; dysponujemy już dziś kilku k a t e d r a m i socjologji (sama myśl o wykładach socjologji przed wojną wydawała się tradycjona-listom uniwersyteckim herezją), słyszymy o coraz to częstszych wy
kładach socjologji w rozmaitych szkołach specjalnych, m a m y Insty
tut Socjologiczny w Poznaniu, rozwijający żywą działalność. Osta
tecznie, także i twórczość naukowa na tern polu nie przedstawia się najgorzej; jest ona dość rozstrzelona, ale jest wcale bogata i nie obawia się podejmowania wielkich (i nowych!) zagadnień. Otóż dla skupienia tych wysiłków, znalezienia wspólnej podstawy do poro
zumienia, platformy współpracy i wymiany myśli konieczne było pismo ; R u c h , niegdyś tylko p r a w n i c z o - e k o n o m i c z n y , dziś już także s o c j o l o g i c z n y , był próbą zrealizowania tego pomysłu w skromnych zresztą wymiarach, w k i e r u n k u przede-wszystkiem informacyjnym. Dzisiaj, gdy socjologja coraz to lepiej
się rozwija, powstaje specjalne pismo, wyłącznie socjologji po
święcone.
Pismo to powstało oczywiście w P o z n a n i u ; jedyne to miasto, w którem praca w zakresie socjologji przestała być udziałem jedno
stek, w którem dziesięcioletnia praca profesora Znanieckiego zdo
łała stworzyć ożywione centrum naukowe, „poznańską szkołę" i wy
kształcić szereg pracowników naukowych. P r z e g l ą d S o c j o l o g i c z n y jest nowym objawem aktywności tej g r u p y ; z wiel-kiem uznaniem zaznaczamy, że pismo, stworzone przez „poznańską szkołę", nie jest jednak jej organem, zamkniętym dla innych pra
cowników, lecz że stara się pozyskać współpracę wszystkich socjo
logów polskich, jakkolwiek rozbieżne mogą być ich tereny pracy i poglądy teoretyczne. W pierwszym zeszycie widzimy obok siebie artykuły nestora socjologów polskich Ludwika Krzywickiego, dalej Bronisława Malinowskiego, który po kilkunastu latach znów po polsku się odezwał, Czesława Znamierowskiego, tak dalekiego
teo-Ruch I. 1931 10
retycznie od „szkoły poznańskiej", wreszcie niżej podpisanego;
w recenzjach obok Florjana Znanieckiego i znanych już czytelni
k o m „ R u c h u " Tadeusza Szczurkiewicza i Józefa Chałasińskiego występuje kilku młodszych. Całości n u m e r u dopełnia przegląd cza
sopism, wyszukujący w powodzi piśmiennictwa naukowego war
tościowsze artykuły, dalej kronika, polemiki, bibljografja. Zakres poruszonych zagadnień bardzo szeroki: od najwcześniejszych form życia społecznego do zjawisk współczesnych, od ściśle teoretycz
nych ujęć do systematyki faktów.
Podział pracy pomiędzy P r z e g l ą d e m a działem socjo
logicznym R u c h u przedstawia się j a s n o : R u c h pozostanie nadal pomocą informacyjną, przeznaczoną w pierwszym rzędzie dla prawników i ekonomistów, wskazującym na nowe publikacje, pro
wadzącym obszerniejszą bibljografję, podczas gdy P r z e g l ą d o wi przypadnie rola twórcza: wnoszenie nowych wartości do do
r o b k u nauki polskiej. W pracy tej towarzyszyć będą nowo powsta
łemu kwartalnikowi socjologicznemu najlepsze życzenia.
Dr. Prof. Jan St. Bystroń (Kraków) E n c y c l o p a e d i a o f t h e S o c i a l S c i e n c e s : Tom I .
Główny wydawca Edwin R. A. Seligman, prof. ekonomiki w Columbia University. Mc Millian, 1930, str. 646.
O potrzebie, jaką widocznie odczuwał czytelnik angielski, dzieła, w encyklopedycznej formie obejmującego dorobek nauk społecznych, świadczy najlepiej powodzenie wydawnictwa, k t ó r e omawiamy. Tom I ukazał się w styczniu 1930; w lutym zjawiło się już drugie wydanie. A cena tego tomu nawet na angielskie stosunki dość wysoka (31 szylingów).
Dzieło to jest zbiorowe i zakrojone na ogromną miarę: pięt
naście tomów in quarto, drobna, wyraźna czcionka; dwie długie szpalty na stronicy.
Do tego rozmiaru wydawnictwa przystosowany jest aparat re
dakcyjny. Głównym wydawcą jest prof. Seligman; jego pomocni
kiem Alwin Johnson. Kierownikiem wydawniczym jest Max Ler
n e r ; stały sztab wydawniczy tworzy poza t e m siedmiu assistant edi
t o r s : Ida Crawen, Alice C. Klein, Solomon Kuznets, Clara Mayer, K o p p e l S. Pinson, William Seagle i Elizabeth Todd. Najprawdo
podobniej powyżej wymienieni współpracownicy prowadzą wszy
stkie agendy wydawnictwa o charakterze administracyjnym i de
cydują między innymi o doborze współpracowników naukowych Encyklopedji.
D. Dział socjologiczny 147 Wydawnictwo to ma wprawdzie jeszcze jedną kategorję wy
dawców, advisory editors; są nimi najwybitniejsi i wybitni uczeni różnych krajów. Ich rola doradcza nie musi być jednak zbyt ak
tywna wobec odległości przestrzennej. Poza tem czuwa nad wydaw
nictwem komitet, składający się z delegatów dziesięciu towarzystw naukowych amerykańskich oraz „biuro dyrektorów", w którem powtarzają się częściowo nazwiska doradców wydawczych.
Jak widzimy, organizacja sztabu redakcyjnego jest wielowar
stwowa i złożona. Świadczy w każdym razie o staranności wykona
nia planu i pozwala przypuszczać, że nic się tu nie dzieje przez brak dojrzałego namysłu i przez przypadkowe przeoczenie.
Poza sztabem redakcyjnym jest lista współpracowników, na czterech stronach druku obejmująca największe nazwiska nauki światowej.
Oczywista, trudno wydawać sąd ogólny o tej Encyklopedji, nie znając całości dzieła. Tom pierwszy jest tylko próbą całego dzieła.
Dalsze tomy mogą przynieść zmiany, przekształcające sąd ogólny.
Właściwa encyklopedja alfabetyczna rozpoczyna się nazwi
skiem „Aaronson Aaron" dopiero w połowie tomu. Poprzedza ją podwójny wstęp historyczny: dzieje kultury i myśli społecznej, oraz dzieje nauk społecznych. Wstęp ten dużą posiada wartość: w zwię
złej i jasnej formie daje plastyczny obraz przeobrażeń ustroju spo
łecznego i kolejnego następstwa doktryn polityczno-społecznych, wpływających na ustrój; przyczem sięga aż do początków historji Grecji, kończy się zaś na czasach powojennych. Ten wstęp, wzięty oddzielnie, ma wartość bardzo dobrego, popularyzującego dzieła, które może poinformować czytelnika szybko i rzeczowo. Z przy
jemnością, naprzykład, przeczytałem rozdział, dotyczący kultury greckiej, oraz rozdział, dotyczący prądów współczesnych.
W części alfabetycznej uderzyła mnie duża bardzo ilość życio
rysów. Tak duża, że powziąłem pewną wątpliwość, czy nie została przekroczona proporcja należna pomiędzy treścią rzeczową, a bio
graficzną. Artykuły natomiast, które wybrałem do czytania, jako próbki, dają podstawę do dodatniego sądu o wydawnictwie. Co prawda, czytałem takie artykuły, jak Abnormal Psychology Jastro-wa lub Agrarian Movements zbiorowego autorstJastro-wa. Obszerny arty
kuł Jastrowa jest poprostu wzorem jasnego, syntetycznego, ujęcia.
Podobnych znalazłem wiele.
Na podstawie dotychczasowego zapoznania się z tym tomem, gotów jestem oczekiwać, że Encyklopedja ta będzie w swej całości dziełem wartościowem. Ten sąd ogólny muszę jednak zaopatrzyć w pewne zastrzeżenia.
10*
Przedewszystkiem już pobieżna perlustracja wykazuje, że światowe nazwiska, podane w liście współpracowników, spotyka się pod artykułami rzadko. Większość pracy dokonana została „do-mowemi siłami" komitetu redakcyjnego i kręgu łudzi, blisko sto
jących, zapewne uczniów prof. Seligmana. Zapewne, może to nie wpływać ujemnie na wartość poszczególnych artykułów, jeżeli je opracują ludzie uzdolnieni i kompetentni. Zachodzi natomiast oba
wa, aby w ten sposób Encyklopedja nie nabrała charakteru jedno
stronnego w całości swej, lub pod jakimś określonym względem. En
cyklopedja powinna być centralnym magazynem, gromadzącym plon z pod różnych szerokości geograficznych.
Tymczasem słabą stroną tej Encyklopedji jest to właśnie, że jej komitet najwęższy tak dalece nie ma sympatji do pewnych sze
rokości i długości geograficznych, iż w pewnych przypadkach stwa
rza dla czytelnika fikcję, jak gdyby one nie istniały, w innych zaś przesłania je co najmniej nadmierną zwartością wzmianki o nich.
Poszczególne artykuły wprawdzie dają często wrażenie wy
sokiej objektywności. Ale w zestawieniu wielu artykułów z ich napomknieniami, z ich charakterystycznemi cudzysłowami prze
ziera zupełnie wyraźnie tendencyjność polityczna. Encyklopedja ta, mimo kilku dotychczas artykułów francuskich, będzie, jak się zdaje, wytworem łącznym germano-amerykańskim, o ile tego „surowo i ściśle nordyjskiego" charakteru komplikować nie będą imiona współpracowników, zanadto licznie zaczerp
nięte ze starego testamentu. W każdym razie jedno jest pewne:
swoisty h u m a n i t a r y z m Keynes'a, niby na najwyższych wartościach oparty i niby umocniony bezstronnem rozumowaniem ekonomicz-nem, przesyca atmosferę tej Encyklopedji w sposób, grożący cza
sem jej bezstronności. Czy niebezpieczeństwu temu całkowicie ulegnie, o t e m przekonają nas następne tomy.
Dziś już natomiast możemy stwierdzić z pewnością i bezstron
nie, że komitet w dziwny sposób potraktował Polaków i Polskę. Na liście współpracowników niema ani jednego nazwiska polskiego;
nawet piszący po angielsku i znany w Ameryce prof. Znaniecki nie został zaproszony do współpracy. Dalej, pominięto Polskę i kraje słowiańskie w historycznem przedstawieniu rozwoju nauk społecz
nych. Sprawę tę potraktowała redakcja nie bez pewnej dozy hu
moru, więc na niej zatrzymam się przez chwilę. Obraz rozwoju nauk społecznych postanowiła redakcja rozczłonkować terytorjalnie, co nie może wywoływać żadnego sprzeciwu, rzecz to bowiem utarta, że mówi się o nauce w Anglji, we Francji i t. d. Ale nie mając sym
patji do mapy T r a k t a t u Wersalskiego, redakcja przyjęła za
pod-D. Dział socjologiczny 149
stawę mapę przedwojenną, na której niema tworów, tak narusza
jących równowagę europejską, jak Polska i Czechy. Można więc z Encyklopedji tej dowiedzieć się, jak się nazywał autor, k t ó r y w roku 1825 napisał geografję polityczną Paraguaju. Że natomiast pisał o sprawach ekonomicznych Kopernik, że istniał Staszic, Wo
łowski, Abramowski, o tem niema wzmianki w Encyklopedji. Pol
ska z jej dość bogatą myślą społeczną została przemilczana całkowi
cie. O Rosji natomiast są aż dwa artykuły: Piotra Struwego o nauce przedwojennej i M. Pokrowskiego o nauce bolszewickiej. W prze
ciwstawieniu do Rosji, Austro-Węgry zostały p o t r a k t o w a n e mniej życzliwie. Mając widocznie żywo w pamięci dawną unję personalną, redakcja powierzyła przedstawienie nauki austrjackiej i nauki wę
gierskiej jednemu autorowi, którego nazwisko: Theo Surányi-Un-ger. Autor tego artykułu potraktował zadanie swoje bardzo wąsko i nie uwzględnił, poza Dolną Austrją, żadnego z krajów k o r o n n y c h : tak więc nawet drogą legalną z p u n k t u widzenia czasów z przed Traktatu Wersalskiego nie dostały się do Encyklopedji żadne wia
domości choćby o nauce w Galicji i Lodomerji.
Polska nie ma wogóle szczęścia w tej Encyklopedji. Wiele jest w niej, naprzykład życiorysów. Ale na nazwisko Abramowskiego Edwarda, który wiele swych p r a c pisał po francusku, nie znalazło się miejsca, choć samo to nazwisko nie zdradza, przypadkiem, iż jego posiadacz był pełnym t e m p e r a m e n t u szlachcicem z Ukrainy.
0 Polsce mówi się w rzeczowych artykułach. Tak naprzykład, czytałem krótki, poprawny artykuł o sprawie agrarnej w Polsce, pióra Estery Mangel. Ale w wielu razach uderza przemilczenie Pol
ski. Mówi się, powiedzmy, o eksporcie z państw, powstałych na dawnych terytorjach zachodnich Rosji. Twierdzenia wypowiadane byłyby opisem dokładniejszym, gdyby wciągnięto Polskę w krąg rozważań. Ale głucho o niej. Podobnie, bez wymienienia tego kraju dyskutuje się problem polityki gospodarczej państw „sukcesyjnych'', w k t ó r y c h młody przemysł rodzimy wymaga ochrony obok rol
nictwa.
Uczeni powinni mówić całą znaną im prawdę bez przysięgi.
Od tej dyrektywy odbiegali już nieraz w stosunku do Polski histo-rjografowie niemieccy i rosyjscy. Celu swego na dłuższą metę nie osiągnęli. Życząc tedy, na zakończenie, nowej Encyklopedji, by miała jak największą wartość naukową i zdobyła autorytet bez
stronności, życzymy jej jednocześnie, by nie stawiała sobie celów nieosiągalnych.
Czesław Znamierowski (Poznań).
A m e r i c a n S o c i o l o g i c a l S o c i e t y . Studies i n quantitative a . cultural sociology. London, Cambr. Univ. Pr., 1930.
A y a d M. Kamil: Die Geschichts- u. Gesellschaftslehre. Ibn Halduns. [Forschun
gen z. Geschichts- u. Gesellschaftslehre 2.]. Stuttgart, Cotta, 1930, str. X + 209, 9,50 mk.
B ü s h e e Frederick Alexander: Social organization. New-York, Holt, 1930, str. 374.
J o h n D e w e y t h e m a n a . h i s p h i l o s o p h y . Adresses delivered i n New-York in celebration of his 70. birthday. London, Oxford Univ.
Pr. 1930.
G i l l i n John Lewis a. B l a c k m a r Frank Wilson: Outlines of sociology. 3. ed.
New-York, Macmillan, 1930, str. 702.
W a l l i s Wilson Dallam a. W i l l e y Malcolm M.: Readings in sociology.
New-York, Knopf, 1930, str. 689.
II.
Metodologja. Zagadnienia graniczne i ogólne.
E c k e r Eduard: Voraussetzungen u. Elemente e. erziehungswissenschaftlichen Begriffsbildung. Heidelberg, Winter 1930, str. VIII + 232 (12 mk).
J a e n s c h Erich: Wirklichkeit u. Wert in d. Philosophie d. Kultur der Neuzeit Prolegomena zur philosoph. Forschung auf d. Grundlage philosophischer Anthropologie nach empirischer Methode. [Monographien z. Grundlegung d. philosoph. Anthropologie u. Wirklichkeitsphilosophie 1.] Berlin, Elsner, 1929, str. XVI + 254 (10 mk).
H e r t z Friedrich: Hans Günther als Rassenforscher. Berlin, Philo-Verlag, 1930, str. 16.
K a p l a n Simon: Das Geschichtsproblem i d. Philosophie Hermann Cohens.
Berlin, Reuter & Reichard, 1930, str. VIII + 103 (6 mk).
K e r n e r Robert Joseph: Social sciences in the Balkans a. in Turkey; a survey of resources for study a. research in these fields of Knowledge. Berkeley, Cal., Univ. of Cal. Press, 1930, str. 137.
M o m m s e n Wilhelm: „Legitime" u. „illegitime" Geschichtsschreibung. Eine Auseinandersetzung mit Emil Ludwig. München, Oldenbourg, 1930, str. 21.
O g b u r n William: Social changes in 1929. Chicago: Univ. of Chicago Press, 1930, str. 232.
R e i k Theodor: Freud als Kulturkritiker. Mit e. Briefe Prof. Sigm. Freuds.
Wien, Löwit, 1930, str. 89 (2,50 mk).
S c h w a r z Hermann: Gemeinschaft u. Idee. Berlin, W. de Gruyter, 1930, str.
17 (1,50 mk).
S e i d 1 e r Ernst: Die sozialwissenschaftliche Erkenntnis. Ein Beitrag z. Metho
dik d. Gesellschaftslehre. Jena, G. Fischer, 1930, str. VII + 284 in 4°
(12,50 mk).
D. Dział socjologiczny 151
S i m s John Green: Why history repeats itself; or, are we getting anywhere.
Forth Worth, Tex., Author, 1930, str. 275.
S p a h r Walter Earl a. S w e n s o n Rinehart John: Methods a. status of scien
tific research; with particular application to social sciences. New-York, Harper, 1930, str. 554.
T u t t l e Charold: Character education by state a. church. New-York, Abing
don, 1930, str. 164.
III.
Podłoże biologiczne. Warunki zewnętrzne.
D e w e y John: Human nature and conduct; an introduction to social psycho
logy. New i n t r o d . by the author. New-York, Modern Library, 1930, str. 352.
G e s c h l e c h t s k r a n k h e i t e n u . Geschlechtskrankenfürsorge. Münster, Aschendorff, 1930, str. V + 295. Beiträge z. soz. Fürsorge, 13/14 (9,50 mk).
G o s s e t Hélène: Nitchevo! L'amour en Russie soviétique. Paris, Ed. de la
„Rev. mondiale", 1929, str. 287 (12 fr).
H u t Albert: Exacte Persönlichkeitsforschung. Begutachtungsmethoden d. prakt.
Psychologie. Leipzig, Klinkhardt, 1930, str. 211. (8,40 mk.).
J a e n s c h Erich u. a.: Grundformen menschlichen Seins. Mit Berücks. ihrer Beziehungen z. Biologie u. Medizin, z. Kulturphilosophie u. Pädagogik.
[Monographien z. Grundlegung d. philosoph. Anthropologie u. Wirklich-keitsphilosophie. 2.] Berlin, Elsner, 1929, str. VX + 524 (20 mk).
K ü n k e l Hans: Der furchtlose Mensch. Eine Lehre vom Wachstum d. Seele.
Jena, Diederichs, 1930, str. 136 (4,50 mk).
L e P r o b l è m e e u g é n i q u e e n B e l g i q u e . Roma, Soc. ital. d e génetique et d'eugenique 1929, str. 232. (Biblioth. int. d'eugéniques 1).
L e i t n e r Hans: Psychologie jugendlicher Religiosität innerhalb des deutschen Methodismus. [Arbeiten z. Entwicklungspsychologie. 9.] München, Beck, 1930, str. VI + 142 (7 mk.)
M a y e r August: Gedanken zur modernen Sexualmoral. Stuttgart, Enke, 1930, str. 68 (2,80 mk).
M i r o t L.: Manuel de géographie historique de la France. Préf. de Camille Jullian. Paris, Picard, 1930, str. XXIV + 375.
P l a c e Francis: Illustrations a. proofs of the principle of population. Note6 by N. E. Himes. London, Allen & Unwin, 1930, str. 356.
P o p p Walter: Milieu u. Selbstbestimmung in der individuellen Entwicklung.
Langensalza, Beyer, 1930, str. VIII + 166 (4,30 mk).
S a l l e r K.: Die Fehmaraner. Eine anthropolog. Untersuchung aus Ostholstein.
Jena, Fischer, 1930, str. VIII + 236 in 4° (26 mk).
S c h n e i d e r Ernst: Psychoanalyse u. Pädagogik. Langensalza, Beyer, 1930, str.
IV + 72 (2,30 mk).
S m i t h John Jeffrey: Social psychology. The psychology of attraction a. re-pulsion. Boston, Badger, 1930, str. 468.
T h y e n Hermann: Über Geschlechtsunterschiede d. intelektuellen Leistungs
fähigkeit auf Grund statistischer Erhebungen an höheren Koedukations
schulen, Langensalza, Beltz, 1929, str. 76 (2,50 mk).
T u m l i r z Otto: Pädagogische Psychologie. Leipzig, Klinkhardt, 1930, str.
IV + 364 (11,60 mk).
IV.
Życie społeczne.
A c k e n J. van: Das katholische caritative Anstaltswesen in d. Gegenwart. Frei
burg in Br., Caritasverlag, 1930, str. 121.
A l l e n Edith Louise: American housing; as affected by social a. economic conditions. Peoria, III. 1930: Manual Arts Pr., str. 216.
T ' A n g , Leang-Li: The inner-history of the Chinese Revolution. London, Rout-ledge, 1930, str. 392.
A r b e i t e r o f f e n s i v e gegen Unternehmeroffensive. Berlin, Int. Arbeiter
verlag, 1930, str. 16.
A r ma g e d d o n. The world war in literature. Ed. by Eug. William Löhrke, New-York, Cape & Smith, 1930, str. 833.
B a u s c h Paul: Die politischen Gegenwartsaufgaben des christlich-sozialen Volksdienstes. Korntal-Stuttgart, Christi. Volksdienstverlag, 1930, str. 26.
B e r n h a r d t Ludwig u. H ö r i n g Paul: Waisenpflege u. Kinderfürsorge im Laufe d. Jahrhunderte. Berlin, Waisenhilfe, 1930, str. 168 in 4° (10 mk).
B o r g i u s Walter: Die Schule — ein Frevel an d. Jugend. Berlin-Wenden
schloss, Verlag Radikaler Geist, 1930, str. 218 (3,80 mk).
B r a u e r Erwin: Der Ruhraufstand von 1920. Berlin, Int. Arbeiter-Verlag, 1930, str. 112 (1 mk).
B u t t e r Ladson a. J o h n s o n O. R.: Management control trough business forms. New-York, Harper, 1930, str. 221.
C a r d y n Jos.: La I. O. C., et la détrèsse intellectuelle et morale des jeunes travailleurs. Bruxelles, Secrètariat gén, 1930, str. 36.
C a s s o n Herbert N. : Die Kunst neue Kunden zu finden. Dt. Bearb. v. Fritz Kaufmann. Berlin, Singer, 1930, str. 125 (3 mk).
C h u r c h i l l Winston S.: Parliamentary government a. the economic problem.
London, Oxford Univ. Press., 1930.
C h a u m e t Charles: La politique nouvelle. Paris, Fasquelle, 1930, str. 252.
C o l e D. H.: Changing conditions of imperial defence. London, Sifton Praed, 1930, str. 184.
C o n f e r e n c e i n t e r n a t i o n a l e d u t r a v a i l . 14. session. Genève, 1930. Rapport du Directeur. P. 1. Activité générale de l'Organisation, str. IV + 331 in 4°. P. 2. Résumé des rapports annuels présentés en
exécu-tion de l'article 408, str. 315 in 4°. Genève, Bureau Int. du Travail, 1930.
D. Dział socjologiczny 153
C o r c o s Fernand: Une visite à la Russia nouvelle Préf. de Maurice Violette.
Paris, Montaigne, 1929, str. XVI + 431.
C o u n t s George Sylvester: The american road to culture. A social interpreta-tion of educainterpreta-tion in the United States. New-York, Day, 1930, str. 207.
D e c e n t r a l i s a t i o n of population a. industry. A new principle in town planning. Ed. by Herb. Warren a. W. R. Davidge. Introd. by R. Unwin.
London, King, 1930, str. 154.
D o n n a Giovanni: L'odierna politica emigratoria italiana. Biela, Unione biel-lese, 1930, str. 56.
D u c h a t e l - B i d a u l t Suzanne: Le féminisme intellectuel. Mayenne, Floch, 1930, str. 390.
D u p o r t a l Margueritte: Tradition et progrès. Paris, Lethielleux, 1930, str. 48.
F a r s o n Negley: Seeing red to-day in Russia. London, Eyre & S. 1930, str. 276.
F e i l e r Arthur: Das Experiment d. Bolschevismus. 3. durch ein Nachw. erg.
Auflg. Frankfurt a. M., Frankf. Sozietäts Dr. Abt. Buchverl., 1930, str. 278 (5 mk).
F e i t e n Josef: Der Tag unseres Volkstums oder Politik aus d. ganzen Men-schen. Paderborn, Junfermann, 1930, str. III + 79. (2,20 mk).
F o t h Joseph Henry: Trade associations, their services to industry New-York, Ronald, 1930, str. 349.
F r e n z e l Franz: Die Erziehung, Bildung u. Versorgung anormaler Kinder nach d. gesetzlichen Bestimmungen usw. in Deutschland u. anderen europäisch. Ländern. Zum Gebrauch f. Heilpädagogen. 2. völlig umg.
Auflg. Halle, Marhold, 1930, str. VIII + 186. (4,90 mk).
Lo G a t t o Ettore: Dall'epica alla cronaca nella Russia soviettista. Roma, Ist.
per l'Europa orientale, 1929, str. XV + 213.
G a m i s Manuel: Mexican immigration to the United States. London, Cambr.
Univ. Press, 1930.
G r o s j e a n Georges: La politique extérieure de la restauration et l'Allemagne.
2. éd. Paris, Attinger, 1930, str. IV + 215. (5,25 fr. szw.).
H a r t n a c k e Wilhelm: Naturgrenzen geistiger Inflation d. Bildung, schwin-dendes Führertum, Herrschaft d. Urteilslosen. Leipzig, Quelle & Meyer, 1930, str. VIII + 212 (5,20 mk).
H e b e r l e Rudolf: Die soziale Bedeutung der Mobilität der Bevölkerung in d. Vereinigten Staaten. Hamburg, 1930, str. 33—44. (Abdr. aus „Hamburg
—Amerika-Port", 1930, 2. H.).
H e r r m a n n Carl: Geheimkrieg. Dokumente u. Untersuchungen eines Polizei-chefs an d. Westfront. Hamburg, Hanseat. Verlagsanstalt, 1930, str. 213.
(4,50 mk).
H ü f n e r Adam: Das Schlichtungswesen als staatspolitisches Problem. Berlin, Verlagsanst. Courrier, 1930, str. 58.
I n g e V. R.: The social teaching of the Church. London, Epworth, 1930, str. 94.
I s h w a r Nath Topa: The growth a. development of national thought in India.
New-York, Stechert, 1930, str. 176.
J u g e n d p f l e g e in P r e u s s e n . Aus Anlass d. 10-jährigen Bestehens d.
Preuss. Ministeriums f. Volkswohlfahrt, hrsgb. von H. Hirtsiefer. Ebers
walde, R. Müller, 1930, str. VIII + 266. (6 mk).
K e h r Eckart: Schlachtflottenbau u. Parteipolitik 1894—1901. Versuch e.
Querschnitts durch d. innenpolit., sozialen u. ideolog. Voraussetzungen d. deutschen Imperialismus. Berlin, Ebering, 1930, str. IX + 464 in 4°.
(18 mk).
K e n n e d y Louise Venable: The negro peasant turns cityward; effect of recent migrations to northern centers. New-York, Columbia Univ. Pr., 1930, str. 270.
K i r c h g r a b e r Ernst: Die Reklame im Schweizerischen Recht. Zürich, Ver
lag-Organisator, 1930, str. 60. (2,50 fr. szw.).
26. K i r c h l i c h - s o z i a l e r K o n g r e s s , Greifswald 1929. Verhandlungs-bericht. Hrsgb. v. Kirchlich-sozialen Bund. Berlin—Spandau, Wichern-Verlag, 1930, str. 82. (3 mk).
K l a f k o w s k i Maximilian: Das Fremdenführungswesen. Seine Ausgestaltung in Deutschland. Berlin, Haude & Spener, 1930, str. XI + 236. (12 mk).
K l u g Ignaz: Kriminalpädagogik. Paderborn, Schöningh, 1930, str. 142 (4 mk).
K n o x Wilfred L.: The Catholic movement in the Church of England. 2. ed.
rev. London, Allan, 1930, str. 278.
L a n g Cosmo Gordon: The oppression of religion in Russia. London, Hodder
& S, 1930.
L e b o u r g Paul e. L e b o u r g Jean: Les consciences se réveillent. Réponse à „L'appel aux consciences" de Victor Margueritte. Paris, Delpeuch, 1929, str. 148.
L e i t f a d e n d. deutschen Sozialversicherung. Bearb. v. Mitgliedern d. Reichs-versicherungsamtes Berlin. Neubearb. Berlin, Springer, 1930, str. 63.
1,20 mk).
L e n z Max: Bismarcks Plan einer Gegenrevolution im März 1848. Berlin, Verlag d. Akad. d. Wissenschaften; de Gruyter in Komm. 1930, str. 28 in 4°.
(2 mk).
L e w i s o h n Sam. A.: Neue Führerprobleme in d. Industrie. Autor. deutsche Ausg. mit Einf. von C. Duisberg. Berlin, Hobbing, 1929, str. 172 (6 mk).
L i n d b e r g John S.: The background of Swedish emigration to the United States. An economic a. sociological study in the dynamics of migration.
Minneapolis, Univ. of Minn. Press, 1930, str. 286.
L o m b r o s o Gina: La tragedia del progresso. Origine, ostacoli, trionfi, scon-quassi del macchinismo. Torino, Bocca, 1930, str. VIII + 312.
L ó p e z de O c h o a E.: De la dictadura a la republica. Pról. de Eduardo Ortega y Gasset. Madrid, Reus, 1930, str. 265.
D. Dział socjologiczny 155
L o s o w s k y Alexander: Der Streik. 5 Vorträge. Berlin, Führer-Verlag, 1930, str. 111 (1,20 mk).
M a n h e i m Louis: Etudes sur la gestion composée des entreprises publiques et des entreprises privée. Paris, Libr. du „Recueil Sirey", 1930, str. 187.
M e i s t e r Martin: 50 Jahre Gewerkschaftsbewegung in d. Schweiz. Berlin, Verlagsgesellsch. d. Allg. Dt. Gewerkschaftsbundes, 1930, str. 91.
M e l a n o Rossi L.: Difesa della madre patria. Discorsi e scritti di propaganda italiana negli Stati Uniti d'America. Roma, Sapientia, 1930, str. 312.
M o e d e Walter: Zur Methodik d. Menschenbehandlung. Vom Vorgesetzten, seiner Psychologie u. seinen Massnahmen. Berlin—Charlottenburg, Buch
holz-Weisswange, 1930, str. 32. (1,20 mk).
M ü l l e r Wilhelm: Rationelle Menschenführung als Grundlage e. erfolgreichen Personalpolitik. Berlin—Charlottenburg, Buchholz & Weisswange, 1930, str. XVI & 254. (5 mk).
M ü n c h Traugott: Das Hotelunternehmen im Lichte betriebswirtschaftlicher Lehre u. Praxis. Zürich, Orell Füssli, 1930, str. 469 in 4°. (19,20 mk).
N a k e Franz: Die deutsche Nachkriegsauswanderung, Berlin, Ebering, 1930, str. 69. (2,40 mk).
N e u Heinrich: Die revolutionäre Bewegung auf d. deutschen Flotte 1917—1918.
Stuttgart, Kohlhammer, 1930, str. XI + 82 (3 mk).
N o r w o o d Cyrill: The english tradition of education. New-York, Dutton, 1930, str. 348.
P a l a n c a Romuald: Nel turbine della storia. Dalla democrazia al fascismo.
Milano, S. E. D. A. I., 1929, str. 150. (18 1).
P r o c e e d i n g s of the National Conference of social work. At the 56. annual session held in San Francisco, Col., June 126 — July 3, 1929. Chicago.
P r o c e e d i n g s of the National Conference of social work. At the 56. annual session held in San Francisco, Col., June 126 — July 3, 1929. Chicago.