5. OCENA STANU ŚRODOWISKA
5.12 Działania edukacyjne
Edukacja ekologiczna jest zagadnieniem horyzontalnym, dotyczącym wszystkich obszarów ochrony środowiska. Konieczność prowadzenia działań z zakresu edukacji ekologicznej wynika z polskich i europejskich aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych. Głównym krajowym dokumentem dotyczącym edukacji ekologicznej jest opracowana w 2001 roku Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej. Głównym celem edukacji ekologicznej jest podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych społeczeństwa poprzez promowanie zasad zrównoważonego rozwoju, upowszechnianie wiedzy z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, kształtowanie zachowań prośrodowiskowych ogółu społeczeństwa, w tym dzieci i młodzieży.
Wciąż niewystarczająco często propagowane są działania edukacyjne w zakresie działań proekologicznych, co pokazują wyniki badań dotyczące świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski realizowanych przez Ministerstwo Środowiska. Z badań jasno wynika, że większość, bo ok. 56% mieszkańców Polski w codziennym życiu nie zastanawia się nad tym, czy ich działania mają wpływ na środowisko, a 88% badanych nie bierze udziału w kampaniach proekologicznych.
Edukację ekologiczną należy rozumieć szeroko, dotyczy wszystkich stref ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zgodnie ze Strategią Edukacji Ekologicznej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na lata 2013 – 2016 z perspektywą do 2020 roku, dla zrównoważonego rozwoju kraju niezbędne są nie tylko inwestycje w nowoczesne, proekologiczne technologie i racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi, ale również wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa. Strategia Edukacji Ekologicznej jest elastyczna i koncentruje się na wyznaczeniu kierunku, wskazując cel główny i 3 priorytety.
Kształtowanie właściwych postaw dostarcza korzyści zarówno dla zdrowia ludzi, jak i dla środowiska naturalnego. Edukację ekologiczną należy rozpowszechniać już wśród najmłodszych, aby móc ją kontynuować jak najdłużej.
Działania priorytetowe Strategii Edukacji Ekologicznej zakładają realizację poszczególnych celów. Działania te obejmują:
− zapewnienie źródeł finansowania i poprawa efektywności procesu dofinansowania przedsięwzięć z zakresu edukacji ekologicznej,
− współpraca z WFOŚiGW – realizacja Wspólnej Strategii działania,
− inicjowanie i prowadzenie szerokich konsultacji dla uzyskania nowoczesnych rozwiązań w zakresie edukacji ekologicznej.
Działania edukacyjne prowadzone w sposób uporządkowany i systematyczny mogą w istotny, pozytywny sposób wpłynąć na rozwój gospodarczy z poszanowaniem konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju. Szczególnie istotna jest edukacja ekologiczna na szczeblu lokalnym, zwłaszcza gminnym, mająca na celu ukształtowanie świadomości mieszkańców przejawiającej się w ich konkretnych działaniach związanych z troską o otaczające ich najbliższe środowisko.
Edukacja ekologiczna w powiecie jarosławskim i w jednostkach powiatowych prowadzona jest głównie przez:
− Starostwo Powiatowe w Jarosławiu,
− Urzędy Gminy i Urzędy Miejskie z terenu powiatu jarosławskiego,
− nadleśnictwa,
− jednostki oświatowe: szkoły, przedszkola.
Edukacja ekologiczna na terenie powiatu jarosławskiego przybiera różne formy. Poniżej przedstawiono wykaz działań zrealizowanych w latach 2016-2019, przekazany przez Starostwo Powiatowe w Jarosławiu.
Tabela 45. Edukacja ekologiczna na terenie powiatu jarosławskiego
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Rodzaj działania [jednorazowe,
cykliczne]
Poniesione koszty (w zł)
1. Olimpiada Wiedzy Ekologicznej (XXXI – XXXV edycja)
Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
2016 – 2020 cykliczne -
2. Konkurs „Energia Odnawialna”
- IX – XIII EDYCJA
Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
2016 – 2020 cykliczne -
3.
„Zbieraj baterie” – Ogólnopolski Program Edukacyjny prowadzony
przez firmę Biosystem S.A.
Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
2017 – 2020 cykliczne -
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Rajdy integracyjne z elementami edukacji ekologicznej –
„Sprzątanie świata”
„Ekologistycznie zakręceni na 100 kolejnych lat Niepodległej”
Zespół Szkół
„Segreguję odpady bo …”.
Zespół Szkół
8. Organizacja Powiatowego Konkursu „Energia Odnawialna’
Zespół Szkół każdego roku od
I-VI
cykliczny
Rocznie : 4700zł (rozłożone na: Miasta Jarosławia –
500zł, Szkoła- 200 zł) Koszty poniesione
w latach 2016-2019- 18800zł
9. Konkurs „Energia Odnawialna”
Zespół Szkół
2016-2019 Cyklicznie -
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji Beskid Sądecki i
Park
12. Akcja „Wszystkie dzieci zbierają elektor śmieci”
Marzec 2019 jednorazowo -
13.
Obchody Światowego Dnia Ziemi – wykonywanie sztucznych
ekosystemów w słoikach
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Kwiecień Cyklicznie 100,00
14.
Wyjazd dydaktyczny do Nadleśnictwa Czerniawka zorganizowany w ramach akcji
Światowego Dnia Ziemi
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Kwiecień Jednorazowo 600,00
15.
Wspieranie akcji profilaktycznych o charakterze ekologicznym:
Akcja Sprzątania Świata, Światowy Dzień Ziemi
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Cały rok Cykliczne -
16.
Współpraca z instytucjami, placówkami, uczelniami oparta na
promowaniu akcji o charakterze ekologicznym np.
Fundacja Rozwoju KUL, Poczta Polska, BOŚ, Nadleśnictwo
Jarosław
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Cały rok Cykliczne -
17. Ogólnopolski konkurs „Bliżej pszczół”
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Styczeń Cyklicznie -
18. Olimpiada Wiedzy Ekologicznej
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Styczeń Cyklicznie -
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Świat Oczami Młodych – Ogólnopolski Konkurs Plastyczny
na projekt znaczka pocztowego
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Kwiecień – maj Cyklicznie -
21.
Promowanie postaw proekologicznych podczas
warsztatów „Las w słoiku”
zorganizowanych w ramach Naukowego Pikniku Szkolnego
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Maj Cyklicznie 150,00
22.
Kształtowanie postaw proekologicznych w ramach zajęciach dydaktycznych na lekcji
geografii i biologii
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Cały rok Cyklicznie -
23. Ekologiczno – historyczny rajd rowerowy
Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Wrzesień –
październik Cyklicznie -
24. Powiatowy konkurs na temat Energii odnawialnej
Zespół Szkół Budowlanych i Ogólnokształcących
w Jarosławiu
Styczeń -
kwiecień cykliczne -
25.
Edukacja ekologiczna w ramach podstawy programowej na lekcjach: biologii, geografii
Zespół Szkół
Innowacyjnych w Jarosław Rok szkolny cyklicznie -
26. Obchody Światowego Dnia Ziemi Zespół Szkół
28. Olimpiada Ekologiczna
Zespół Szkół Innowacyjnych w Jarosławiu, Liga Ochrony Przyrody – okręg
podkarpacki
Styczeń -
kwiecień cyklicznie -
29. Akcja ,,Sprzątanie Świata’’ Zespół Szkół Innowacyjnych w Jarosław
Wrzesień/
Październik jednorazowo -
30. Światowy Dzień Krajobrazu
Zespół Szkół Innowacyjnych
w Jarosław, PTTK Październik cyklicznie -
31. Koło ekologiczne
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Ekowiosenalia – spotkanie szkolne, konkursy i przedstawienie o tematyce
ekologicznej
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Wiosna 2016, 2017,
2018
cykliczne – raz
w roku -
33. Ogólnopolski Program dla szkół
“Owoce i warzywa w szkole”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
2016-2019 cykliczne -
34. Apel szkolny dotyczący ochrony środowiska i segregacji odpadów
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
2018/2019
2019/2020 raz w roku -
35. Spotkanie z edukatorem leśnym
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Listopad 2018 jednorazowe -
36. Wyjście do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
29.05.2019 jednorazowe -
37. Wycieczka do Nadleśnictwa Koniaczów
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
12.06.2019 jednorazowe -
38.
Realizacja programu „Kubusiowi przyjaciele natury”.
Organizowanie zajęć w grupie przedszkolnej w ramach realizacji
projektu
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Realizacja Programu ,,Czyste powietrze wokół nas” – Organizowanie zajęć w grupie przedszkolnej w ramach realizacji
projektu
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Spotkania edukacyjne w Bibliotece Miejskiej Publicznej w Jarosławiu – dbamy o środowisko,
promujemy postawy ekologiczne, segregujemy śmieci
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
2019-2020 dwa razy w roku
-
41.
Imprezy o charakterze prozdrowotnym - „Jemy zdrowo –
warzywnie i owocowo”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Wycieczka do gospodarstwa sadowniczego - Spółdzielczej Grupy Producentów Owoców
„Szeliga” w Żurawicy.
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Październik 2016 jednorazowe -
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Spotkania czytelnicze i warsztaty w ramach realizowanego przez
Miejska Bibliotekę Publiczną projektu wspierającego działania
na rzecz przyrody „Czysty Jarosław”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Kwiecień 2018 cykliczne -
44. Impreza proekologiczna „Dzień Ziemi”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Kwiecień 2018 jednorazowe -
45. Inscenizacja proekologiczna
“Ufoludki na urlopie”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Kwiecień 2018 jednorazowe -
46.
Konkurs plastyczny “Odpady segreguję- Ziemię ratuję”
dotyczący ochrony środowiska i segregacji odpadów
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Kwiecień 2019
jednorazowe -
47. 7 edycja Ogólnopolskiego Konkursu “Żyj smacznie i zdrowo”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
Kwiecień 2017 jednorazowe -
48. “Sprzątanie świata” Obchody
“Dnia Ziemi”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
50. “Jestem przyjacielem Ziemi”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Spotkania czytelnicze i warsztaty w ramach realizowanego przez
Miejska Bibliotekę Publiczną projektu wspierającego działania
na rzecz przyrody „Czysty Jarosław”
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II w Jarosławiu
- - -
52. Cykl zajęć z zakresu ekologii
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Realizacja programu “Trzymaj formę” - organizacja zajęć, spotkań, konkursów, degustacji w ramach realizacji treści programu.
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Zajęcia z zakresu ogrodnictwa z elementami ekologii na terenie
Rodzinnych Ogrodów Działkowych
Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy
im. Jana Pawła II
XIII Powiatowy Konkursu Wiedzy o Zdrowiu pod hasłem „Wiem co
jem - zdrowie na widelcu”
Zespół Placówek Oświatowo-Wychowawczych w Jarosławiu Starostwo Powiatowe w Jarosławiu
21.04.2016 r. cykliczne 375,00
56.
XIV Powiatowy Konkurs Wiedzy o Zdrowiu pod hasłem: „Witaminy -
źródło zdrowia”
Zespół Placówek Oświatowo-Wychowawczych w Jarosławiu Starostwo Powiatowe w Jarosławiu
25.04.2017 r. cykliczne -
57. XV Powiatowy Konkurs Wiedzy o Zdrowiu „Dbamy o zdrowie”
Zespół Placówek Oświatowo-Wychowawczych w Jarosławiu Starostwo Powiatowe w Jarosławiu
16.05.2018 r. cykliczne 120,00
58. Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania
Zespół Placówek
udział wychowanki w XVI Powiatowym Przeglądzie Piosenki
Promującej Zdrowie pod hasłem
„Uśmiechnij się. Jutro będzie lepiej”
Zespół Placówek Oświatowo-Wychowawczych
w Jarosławiu
07.04.2017r. jednorazowo -
61.
„Oszczędne gospodarowanie zasobami wody i energii elektrycznej” – spotkania grupowe
z wychowankami
62. Akcja „Prawidłowa segregacja odpadów”
szkolnym cyklicznie -
Lp. Działanie / formy edukacji Jednostka realizująca Okres realizacji
Rodzaj działania [jednorazowe,
cykliczne]
Poniesione koszty (w zł)
65.
Akcja proekologiczna „Tanew nasza rzeka” działania edukacyjne, poszerzanie wiedzy z zakresu geografii, historii regionu, ekologii oraz działania praktyczne polegające na porządkowaniu ścieżek edukacyjnych i szlaków
turystycznych na Roztoczu
Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
w Jarosławiu
Maj – czerwiec, 2 lub 3 dniowa
Cyklicznie od
10 lat Sponsorzy
Źródło: Starostwo Powiatowe w Jarosławiu
Edukację ekologiczną we własnym zakresie prowadzą również gminy powiatu jarosławskiego.
Edukacja ekologiczna w gminach powiatu przybiera m.in. następujące formy:
− Materiały informacyjne (ulotki/ plakaty/kalendarze) m.in. związane z tematyką gospodarowania odpadami oraz OZE,
− Informacje edukacyjne na stronach internetowych gmin, publikacje w informatorach gminnych,
− Akcje dotyczące m.in. racjonalnego korzystania z zasobów wodnych i właściwego użytkowania urządzeń wodno-kanalizacyjnych, ochrony przyrody czy korzystania z odnawialnych źródeł energii (m.in. na terenie gminy Chłopice przeprowadzono konkurs
„Ekologiczny ogród przydomowy” oraz Piknik ekologiczny, których organizatorem była Lokalna Grupa Działania „Z tradycją w nowoczesność”),
− Akcje organizowane w szkołach i przedszkolach.