K
siążka ks. Jarosława M. Popławskiego* została opublikowana w wydawnictwie św. Pawła w Częstochowie w roku obcho-dów stulecia istnienia Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Słu-żebnic Krzyża. Mimo tej jubileuszowej cezury, Autor skupia swo-ją uwagę na całe duchowe dziedzictwo Dzieła Lasek, co oznacza, że nie oddziela go od całokształtu jego oddziaływania, wykracza-jącego poza problematykę wychowania osób niewidomych. Ten jedyny w swoim rodzaju fenomen formacji edukacyjno-religijnej utożsamiany jest z szeroko rozumianym środowiskiem nazna-czonym przez Założycieli – Sług Bożych: Matki Elżbiety Róży Czackiej i ks. Władysława Korniłowicza.Na łamach naszego periodyku wiele już napisano na ten te-mat. Dlatego w tej prezentacji spróbujmy wyeksponować tylko te aspekty, które wydają się szczególnie ważne i w książce również zostały bardziej rozbudowane; choć dla niektórych mogą stano-wić zbyt trudny obszar refleksji. Chodzi mianowicie o trynitar-no-chrystocentryczny charakter duchowości Dzieła Lasek.
Mimo pozorów zbyt teologicznego myślenia, ten klucz poszu-kiwań jest czytelny dla współczesnego człowieka; co więcej, wyda-je się być najwłaściwszym podejściem nie tylko z punktu widzenia historycznej analizy, ale także aktualnego zapotrzebowania na optymalny model duchowości, który pozwoliłby zainspirować i od-naleźć „na dzisiaj” najgłębszy sens ludzkiego istnienia.
W oparciu o ten klucz powstało Dzieło Lasek nazwane – w nawiązaniu do dogmatu o Trójcy Świętej – TRIuNO. Księdzu Korniłowiczowi i Matce Czackiej chodziło o wskazanie na
tryni-* Ks. Jarosław M. Popławski, Dziedzictwo duchowe Dzieła Lasek, Edycja św. Pawła, Częstochowa 2018.
Józef Placha – Dziedzictwo duchowe 53
tarny model ścisłej współpracy między trzema ugrupowaniami ludzkimi: niewidomymi, duchownymi i osobami świeckimi. Było to „novum” nie tylko na ów czas, ale także dzisiaj, już po II So-borze Watykańskim, którego nauczanie wciąż czeka na pełne wcielenie w życie. Wydaje się, że w Dziele Lasek został zrobiony już ważny krok w tym kierunku, ale z pewnością jest jeszcze wiele do zrobienia na tym odcinku.
Trynitarny model relacji osobowych to próba budowania wspólnoty, w ramach której przygotowujemy się do życia w at-mosferze miłości i wolności, zmierzając do jedności w wielości – tak jak analogicznie w przypadku życia wewnętrznego Boga w Trójcy Jedynego.
Jednocześnie należałoby dodać, że tworząc w Dziele Lasek trynitarny model relacji międzyludzkich w oparciu o życie Trój-cy Świętej, nie chodzi tylko o model w sensie zewnętrznego punk-tu odniesienia – tak jak funkcjonują inne modele socjologiczne, psychologiczne bądź nawet pedagogiczne. Chodzi o coś znacznie więcej, a mianowicie o życie wewnętrzne Boga w nas.
Z KSIęGARSKIE PÓŁKI
54
Przez fakt Bożego Wcielenia druga osoba Trójcy Świętej sta-ła się Człowiekiem, wynosząc tym samym naturę człowieka do poziomu szczególnej godności. Przy czym, jakkolwiek myślimy wówczas o Jezusie, to trzeba odnieść ten fakt do całej istoty Boga, czyli Trójcy Świętej. W tym właśnie ujawnia się ów trynitarno--chrystocentryczny charakter duchowości Dzieła Lasek
Wzajemne relacje trzech osób w Trójcy Świętej, poprzez zamiesz-kanie w naszym wnętrzu, niejako obligują nas do nawiązywania analogicznych relacji na płaszczyźnie ludzkich kontaktów z innymi.
Matka Czacka, tworząc Dzieło Lasek jako TRIuNO, chciała zapewne pokazać, że mimo iż nieraz bardzo różnimy się między sobą, mamy możliwość, a nawet obowiązek – kierując się jej założeniami – nawiązywania między nami relacji miłości, z my-ślą o budowaniu prawdziwej jedności, wspólnoty.
Również eklezjalny wymiar duchowości Dzieła Lasek został wyeksponowany w rekomendowanej książce, jako że Dzieło to ze swej natury jest także osadzone w tajemnicy Kościoła, rozu-mianej jako Lud Boży, w którym dochodzi do szczególnej więzi między ludźmi i Bogiem, z uwzględnieniem dążenia do jedności i wspólnoty – mimo różnorodności powołań.
Wszystko to powinno zmierzać do wzajemnej odpowiedzial-ności i solidarodpowiedzial-ności, a także apostolstwa duchowego, które w przy-padku Dzieła Lasek nabrało szczególnego znaczenia w zakresie duszpasterzowania wśród warszawskiej inteligencji, działalności
„Kółka” ks. Korniłowicza, apostolatu słowa drukowanego (Bi-blioteka Wiedzy Religijnej i kwartalnik „Verbum”), funkcjono-wania Domu Rekolekcyjnego, życia liturgią Kościoła, i wreszcie szczególnego oddziaływania osób fizycznie niewidomych na osoby niewidome na duszy, które w Laskach odnajdowały nie-jednokrotnie wiarę i najgłębszy sens własnego życia..
Cechą charakterystyczną środowiska – zwłaszcza z okresu działalności ks. Korniłowicza – był franciszkańsko-tomistyczny duch Dzieła Lasek.
Józef Baran – Opowieść autobiograficzna Ludwiki Amber 55 Konkludując, ks. Jarosław M. Popławski stwierdza, że „praca apostolska Dzieła Lasek »wśród widzących, ślepych duchowo, nieznających Boga i dalekich od Niego« okazała się ze wszech miar owocna, na różnych szczeblach działalności apostolskiej jego współtwórców, zwłaszcza Matki Czackiej i ks. Korniłowicza.
Możemy tu zatem mówić o społecznym wymiarze duchowości środowiska Lasek”.
Ze swojej strony chciałbym dodać, że po lekturze książki jeszcze bardziej jasne i wciąż aktualne stały się dla mnie założenia twórców Dzieła Lasek. Trzeba wciąż na nowo sięgać do źródeł i tam szukać inspiracji i klucza do lepszego zrozumienia nie tylko małego Kościoła, jakim są niewątpliwie Laski, ale także po to, by odnaleźć tutaj odpowiedni kierunek własnych, najgłębszych egzystencjalnych poszukiwań.
Józef Baran