eEurope2005

Inicjatywa została przyjęta na spotkaniu Rady Europejskiej w Sewilli w czerwcu 2002 roku¹²⁷. Uważana była za drugi etap realizacji postulatów strategii lizbońskiej i logiczną kontynuację eEurope2002 choć w przeciwieństwie do tej ostatniej, cele eEurope2005 były bardziej ukierunkowane. Skoncentrowano się na większym i jeszcze bardziej powszechnym zastosowaniu Internetu szerokopasmowego dla wsparcia działalności sektora publicznego

126 Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions eEurope 2002 Final…, op. cit.

127 Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions - eEurope 2005: An information society for all - An Action Plan to be presented in view of the Sevilla European Council, 21/22 June 2002 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52002DC0263:EN:NOT (dostęp: 01.10.2010).

67 i prywatnego. Działania tej inicjatywy, rozpisane na lata 2003–2005, miały dwa kierunki:

dalszy rozwój infrastruktury technologicznej, przy zachowaniu standardów bezpieczeństwa, oraz społeczno-obywatelski, przejawiający się w tworzeniu nowych usług, aplikacji i platform informacyjnych, dostępnych dla obywateli zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym.

Prace w obrębie obydwu dziedzin musiałby być zsynchronizowane, gdyż rozwój jednej z nich wpływał na kształt i charakter działań drugiej. Opracowanie nowych systemów technologicznych odpowiadać miało konkretnym potrzebom z zakresu e-handlu, e-rządu czy e-zdrowia. Z kolei nowoczesne rozwiązania nie mogłyby być wprowadzone do użycia, gdyby wcześniej nie zostały zaprojektowane. Zatem cele inicjatywy eEurope2005 w zakresie zdefiniowanych działań można podzielić na dwie grupy, które skupiają się na:

1. nowoczesnych usługach online sektora publicznego (rząd, learning, e-zdrowie) oraz dynamicznym środowisku e-biznesowym;

2. powszechnym dostępie do szerokopasmowego Internetu po obniżonych cenach oraz zapewnieniu bezpieczeństwa w sieci w zakresie przepływu informacji¹²⁸.

Kwestie związane z edukacją przyporządkowano do grupy pierwszej, w ramach działań w sektorze publicznym, a konkretniej – e-learningu. Podobnie jak w poprzednich inicjatywach, wyszczególniono daty graniczne odnoszące się do poszczególnych działań.

Przyjęto więc, że:

• Z inicjatywy Komisji uruchomiony zostanie Learning Program na lata 2004–

2006¹²⁹, skupiający się na integracji ICT w systemach edukacji.

• Do końca 2003 roku Komisja podejmie działania pilotażowe o charakterze badawczym. Ich zadaniem będzie odpowiednie rozmieszczenie takich rozwiązań technologicznych (platform, sieci), które umożliwią współpracę, wymianę materiałów źródłowych oraz korzystanie z nich w przestrzeni wirtualnej.

• Do końca 2003 roku państwa członkowskie, wykorzystując fundusze strukturalne i wsparcie Komisji, uruchomią programy edukacyjne na poziomie

128 Tamże.

129 Wcześniej Learning Initiative postrzegana była jako część eEurope2002 za: Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions - eEurope 2005…, op. cit.

68 krajowym, które zapobiegną wykluczeniu społecznemu ze względu na brak dostępu do Internetu lub brak umiejętności IT. Szkolenia takie skierowane będą do osób starszych, bezrobotnych oraz kobiet powracających na rynek pracy. Warto zauważyć, że choć w eEurope2002 problem wykluczenia społecznego również został podjęty, to jednak tam koncentrowano się raczej na zawodowym aspekcie osób szkolonych. Walka z wykluczeniem grup niebędących aktywnymi zawodowo ograniczało się do zapewnienia im dostępu do Internetu w domu lub miejscu publicznym. Postulat ten, tak wyraźnie tu sformułowany, będzie się pojawiał w kolejnych programach i inicjatywach, aż do roku 2013. Z perspektywy czasu można więc powiedzieć, że przy wyznaczaniu daty realizacji tego celu sytuacja w Europie była zbadana niekompletnie; nie uwzględniono dużego zapotrzebowania na tego typu szkolenia.

• Do roku 2005 państwa członkowskie przy wsparciu programów eLearning i eTen, zapewnią dostęp do Internetu wszystkim uniwersytetom oraz studentom i naukowcom.

• Również do roku 2005 wszystkie szkoły i uniwersytety będą mieć dostęp do szerokopasmowego Internetu. Taki sam dostęp powinien być zapewniony innym instytucjom kulturalno-edukacyjnym, takim jak muzea, biblioteki i centra kultury. Cel ten wydaje się – podobnie jak w przypadku opisywanym powyżej – nierealny, biorąc pod uwagę fakt, że w 2005 roku Unia liczyła już nie 15, a 23 członków. Wyniki realizacji programu eEurope+ (zakończonego w 2003 roku) nie były na tyle zadowalające, by można stwierdzić, że poziom rozwoju infrastruktury technologicznej został zrównany ze średnim poziomem

„piętnastki”. Dlatego użycie stwierdzenia wszystkie państwa członkowskie przy definiowaniu celu do roku 2005 już na samym początku wiązało się z mało realnymi szansami pełnej jego realizacji.

Przyznać jednak należy, że w kontekście integracji ICT w systemach szkolnictwa oraz popularyzacji e-learnigowych rozwiązań inicjatywa ta odegrała znaczącą rolę. eEurope2005, podobnie jak poprzednia inicjatywa, nie miała organu zarządzającego i koordynującego działania, co niewątpliwie przyczyniło się do niewystarczająco efektywnej alokacji środków, a tym samym gorszego ich zagospodarowania. Finansowanie obu inicjatyw odbywało się

69 bowiem ze środków zewnętrznych, to znaczy pochodzących z innych programów wspierających w ramach strategii lizbońskiej rozwój społeczeństwa informacyjnego. W wypadku eEurope2002 był to głównie rozpoczęty w 1998 roku program PROMISE oraz fundusze strukturalne, natomiast dla eEurope2005 opracowano na podstawie PROMISE program MONDIS. Korzystając z doświadczeń współpracy i powiązań między PROMISE a eEurope2002, tym razem wyraźnie określono relacje i sposób realizacji każdego z programów. Dodatkowymi źródłami finansowania dla eEurope2005 były – ponownie – fundusze strukturalne, realizowane równolegle programy eContent, eTen, eLearning oraz 6 Program Ramowy¹³⁰. W ten sposób zwiększono środki na realizację inicjatywy oraz skupiono się na ich lepszej alokacji i wykorzystaniu. Dla oceny inicjatywy raz jeszcze wykorzystano system wskaźników, zmodyfikowany i rozszerzony odpowiednio do celów programu.

Zwiększenie ilości wskaźników związane było z uszczegółowieniem celów inicjatywy, co oznaczało dalsze rozdrobnienie działań oraz zwiększenie machiny biurokratycznej. Kwestie te nie umknęły krytykom strategii lizbońskiej i były wyraźnie sygnalizowane przy śródokresowej ocenie strategii.

Raporty końcowe dotyczące ewaluacji eEurope2005 były – bez zaskoczenia – pozytywne. Wszystkie wskaźniki, statystyki i wykresy stanowiły twarde dowody na kolejny sukces prowadzonej polityki unijnej. Mimo to przedstawiona w roku 2005 śródokresowa ocena wszystkich działań realizowanych w ramach strategii lizbońskiej przejawiała umiarkowany optymizm. Ocena ta była na tyle niezadowalająca i niespełniająca oczekiwań z roku 2000, że postanowiono redefiniować priorytety działań, określając i ogłaszając nową, zreformowaną strategię lizbońską¹³¹.