4. świadectwo dopuSzczenia – Istota dokumentu
4.2. kluczowe definicje i dane o wyrobach
4.2.10. elementy systemów
alarmowania i powiadamiania
Urządzenia służące do wysterowania sygnałów alarmowych i powiadamia-jących116.
Centrala sygnalizacji pożarowej – część składowa systemu sygnalizacji poża-rowej, mogąca zasilać inne jego elementy, kontrolująca poprawne działanie tego systemu oraz sygnalizująca - akustycznie i optycznie, wykrycie pożaru lub uszko-dzenie instalacji117.
Dane techniczne
• Typ: [określenie typu centrali]a)
• Rodzajcentrali [określenie rodzaju centrali]b)
• Stopieńochronyobudowyc) [określenie stopnia ochrony obudowy IP]
• Zakrestemperaturpracyd) [określenie zakresu temperatur w °C]
• Wymiary:długośćxszerokośćxwysokość [określenie wymiarów w mm]
• Wersjaoprogramowania [określenie wersji oprogramowania]
• Zasilaniegłówne–napięciezasilaniae) [określenie napięcia zasilania w V AC]
• Maksymalnypobórprąduf) z sieci: [określenia poboru prądu w A]
• Wewnętrznenapięcieroboczeg): [określenie napięcia wewnętrznego w V DC]
• Zasilanieawaryjne–typakumulatorówh) [określenia typów akumulatorów]
• Maksymalnapojemnośćakumulatorówi) [określenia pojemności akumu-latorów Ah]
• Napięcieładowaniaakumulatorówj) [określenie napięcia ładowania akumu-latora w V DC]
116 Oprac. własne.
117 PN-EN 54-1.
164 CZERWONA KSIĘGA ŚWIADECTW DOPUSZCZENIA
• Maksymalnarezystancjawewnętrznabateriik) [określenie maksymalnej rezy-stencji baterii]
• Liniedozorowe–rodzajliniidozorowychl) [określenie rodzaju linii dozorowych]
• Liczbaliniidozorowychm) [określenie liczby linii dozorowych]
• Maksymalnaliczbaelementównaliniidozorowej [określenie maksymalnej liczby elementów na linii dozorowej]n)
• Napięcieliniidozorowejo) [określenie napięcia linii dozorowej w V DC]
• Maksymalnyprądw staniedozorup) [określenie prądu w stanie dozoru w mA]
• Nadzorowaneliniesygnałowe [określenie nadzorowanych linii sygnałowych]
• Wejścia [określenie liczby wejść]
• Wyjścia [określenie liczby wyjść]
a) Typ: zawiera określenie, nazwę własną i/lub handlową nadaną przez produ-centa wyrobu.
b) Rodzaje centrali:
• adresowalna–CSP,w którejnaliniachdozorowychmożnazidentyfikować
poszczególne przyłączone elementy za pomocą nadanego im niepowtarzalne-go kodu, adresu. Umożliwia identyfikację np. uszkodzonych elementów linio-wych bądź – w stanie alarmowania pożarowego – identyfikację, która czujka została wzbudzona lub który ręczny ostrzegacz pożarowy został wciśnięty.
• konwencjonalna–CSP,w którejnaliniachdozorowychniemamożliwości
rozpoznania poszczególnych przyłączonych elementów. Uszkodzenie choć jednego elementu liniowego sygnalizowane jest jako uszkodzenie całej linii dozorowej. W przypadku przejścia CSP w stan alarmowania pożarowego centrala przekazuje informację o alarmie na całej linii, bez wskazania, który element liniowy został wyzwolony.
c) Stopień ochrony obudowy: system klasyfikacji stopni ochrony, oznacza-nych kodem, zapewnianej przez obudowy urządzeń elektryczoznacza-nych o napię-ciu znamionowym nie większym niż 72,5 kV przed przedostawaniem się ciał stałych, wnikaniem wody i pyłu oraz przed dotykiem bezpośrednim części czynnych118.
d) Zakres temperatur pracy: wyrażony w °C zakres wartości, w których po-twierdzono możliwość prawidłowej pracy centrali sygnalizacji pożarowej.
e) Zasilanie główne – napięcie zasilania: napięcie zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC) niezbędne do dostarczania do wyrobu celem jego uruchomienia oraz poprawnego działania.
f) Maksymalny pobór prądu z sieci: najwyższa wartość prądu, podawana w amperach, którą pobiera (może pobierać) maksymalna konfiguracja cen-trali sygnalizacji pożarowej z sieci elektroenergetycznej.
g) Wewnętrzne napięcie robocze: napięcie służące do zasilania modułów we-wnętrznych centrali sygnalizacji pożarowej, np. płyty głównej centrali sy-gnalizacji pożarowej czy modułów pętlowych.
118 http://sklep.pkn.pl/pn-en-60529-2003p.html [dostęp 10.11.2016].
h) Zasilanie awaryjne – typ akumulatorów: opis typu akumulatora zasilają-cego centralę sygnalizacji pożarowej w energię elektryczną w przypadku utraty zasilania z sieci elektroenergetycznej. Najczęściej spotykany typ aku-mulatorów to SLA (ang. Sealed Lead-Acid Battery): akumulatory szczelne, kwasowo-ołowiowe.
i) Maksymalna pojemność akumulatorów: opisana w amperogodzinach (Ah) ilość energii zgromadzonej w akumulatorze (ilość ładunku elektrycznego).
j) Napięcie ładowania akumulatorów: napięcie służące do poprawnego utrzy-mywania przez zasilacz centrali sygnalizacji pożarowej akumulatorów w sta-nie gotowości (naładowania).
k) Maksymalna rezystancja wewnętrzna baterii: PN-EN 54-4:2001+A1:2004 +A2:2007.
l) Linie dozorowe: tor transmisji łączący elementy podłączone do linii dozoro-wej, zdolne do nadawania lub odbioru informacji związanej z wykrywaniem pożaru, z centralą sygnalizacji pożarowej119. Rodzaje linii dozorowych:
• liniadozorowapętlowa:linia,którejkonieci początekdołączonyjestdocen-trali. Ze względu na możliwość wpływu uszkodzenia na stan linii dozorowych dzielą się one na linie typy A i B. Linia dozorowa typu A to taka, w której pojedyncze uszkodzenie (przerwa lub zwarcie) nie eliminuje z dozorowania żadnego ostrzegacza pożarowego; linia typu B to linia, w której takie uszko-dzenia mogą wyeliminować z dozorowania wszystkie ostrzegacze pożarowe,
• liniadozorowaotwarta:liniadołączonajednymkońcemdocentrali,a jej
przebieg kończy się na ostatnim elemencie liniowym, np. czujce pożaro-wej, i której uszkodzenie – przerwanie – eliminuje działanie elementów zawierających się między uszkodzeniem i końcem linii120.
m) Liczba linii dozorowych: wyrażona w cyfrach liczba linii dozorowych moż-liwych do podłączenia do centrali sygnalizacji pożarowej.
n) Maksymalna liczba elementów na linii dozorowej: wyrażona w cyfrach mak-symalna liczba elementów podłączonych do jednej linii dozorowej, zdol-nych do nadawania informacji związanej z wykrywaniem pożaru do centrali sygnalizacji pożarowej lub odbioru takiej informacji z centrali.
o) Napięcie linii dozorowej: napięcie służące do poprawnego utrzymywania przez centralę sygnalizacji pożarowej elementów zdolnych do nadawania in-formacji związanej z wykrywaniem pożaru do centrali sygnalizacji pożarowej lub odbioru takiej informacji z centrali w stanie alarmowania pożarowego.
p) Maksymalny prąd w stanie dozoru: najwyższa wartość prądu podawana w amperach [A] lub miliamperach [mA], którą pobiera maksymalna konfi-guracja centrali sygnalizacji pożarowej z sieci elektroenergetycznej w stanie dozorowania, gdy centrala zasilana jest przez zasilacz, zgodnie z EN 54-4, i nie jest sygnalizowany inny stan pracy121.
119 PN-EN 54-2:1997/A1:2007.
120 W. Wnęk, Materiały szkoleniowe dla projektantów, instalatorów i konserwatorów systemów sygnalizacji pożaru, CNBOP-PIB, Józefów 2013.
121 Oprac. własne na podst. PN-EN 54-2:1997/A1:2007.
166 CZERWONA KSIĘGA ŚWIADECTW DOPUSZCZENIA Panele obsługi dla straży pożarnej – umożliwiają obsługę systemu sygnali-zacji pożaru z miejsca oddalonego od lokalisygnali-zacji centrali, powielając jej interfejs użytkownika. Dzięki niemu centrala może być zainstalowana tam gdzie to najbar-dziej dogodne z punktu widzenia topologii systemu, podczas gdy panel może zo-stać umieszczony w miejscu najkorzystniejszym do obsługi przez straż pożarną122.
Dane techniczne
• Typ [określenie typu panelu obsługi]a)
• Rodzajurządzenia [określenie rodzaju: adresowalny bądź konwencjonalny]b)
• Współpracuje z centralą sygnalizacji pożarowej [określenie typu centrali sygnalizacji pożarowej, z którą współpracuje panel obsługi]c)
• Stopieńochronyobudowyd) [określenie stopnia IP]
• Zakrestemperaturpracy [określenie zakresu temperatury w °C]e)
• Wymiary [określenie wymiarów w mm]f)
• Wersjaoprogramowania [określenie aktualnej wersji oprogramowania panelu obsługi]g)
• Napięciezasilaniah) [określenie wartości napięcia zasilania w V DC]
• Maksymalnypobórprądui) [określenie maksymalnego poboru prądu w A]
• Maksymalnaliczbaurządzeńzdalnejsygnalizacjii obsługiwspółpracujących
z CSPj) [określenie maksymalnej liczby urządzeń zdalnej sygnalizacji i obsługi współpracujących z CSP]
• Zasilaniegłówne:napięciezasilaniak) [określenie napięcia zasilania dla zasila-nia głównego w V AC]
• Zasilanieawaryjne:typakumulatorówl) [określenie typu akumulatorów dla zasilania awaryjnego w V]
• Maksymalnapojemnośćakumulatorówm) [określenie maksymalnej pojemno-ści akumulatorów w Ah]
• Napięcieładowaniaakumulatorówn) [określenie napięcia ładowania akumu-latorów w V DC]
a) Zawiera nazwę własną i/lub handlową nadaną przez producenta wyrobu.
b) Rodzaj urządzenia:
• adresowalny:panelobsługidlastrażypożarnej,którynaliniachdozoro-wych może zidentyfikować przyłączone elementy za pomocą nadanego im adresu. Umożliwia identyfikację uszkodzonych elementów liniowych,
• konwencjonalny:panelobsługidlastrażypożarnej,którynaliniachdo-zorowych nie ma możliwości rozpoznania przyłączonych elementów.
Uszkodzenie choć jednego elementu liniowego sygnalizowane jest jako uszkodzenie całej linii dozorowej.
c) Określenie typu centrali sygnalizacji pożarowej, z którą może współpraco-wać panel obsługi dla straży pożarnej.
d) Stopień ochrony obudowy: system klasyfikacji stopni ochrony, oznaczanych kodem, zapewnianej przez obudowy urządzeń elektrycznych o napięciu
zna-122 Oprac. własne.
mionowym nie większym niż 72,5 kV przed przedostawaniem się ciał stałych, wnikaniem wody i pyłu oraz przed dotykiem bezpośrednim części czynnych123.
e) Wyrażony w °C zakres wartości, w których potwierdzono możliwość prawi-dłowej pracy urządzenia.
f) Podana w mm głębokość, długość i wysokość ręcznego ostrzegacza poża-rowego.
g) Określenie aktualnej wersji oprogramowania (software) urządzenia.
h) Napięcie zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC) niezbędne do do-starczania do wyrobu celem jego uruchomienia oraz poprawnego działania.
i) Najwyższa wartość prądu, podawana w amperach, który pobiera (może po-bierać) z sieci elektroenergetycznej centrala sygnalizacji pożarowej w mak-symalnej konfiguracji.
j) Określenie maksymalnej liczby urządzeń zdalnej sygnalizacji i obsługi mo-gących współpracować z centralą sygnalizacji pożarowej.
k) Napięcie zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC) niezbędne do do-starczania do wyrobu celem jego uruchomienia oraz poprawnego działania.
l) Opis typu akumulatora odpowiedzialnego za zasilanie w energię elektrycz-ną centrali sygnalizacji pożarowej w przypadku utraty możliwości zasilania z sieci elektroenergetycznej. Najczęściej spotykany typ akumulatorów to SLA (ang. Sealed Lead-Acid Battery): akumulatory szczelne, kwasowo-ołowiowe.
m) Opisana w amperogodzinach (Ah) ilość zgromadzonej w akumulatorze energii (ilość ładunku elektrycznego).
n) Opisana w woltach (V) wartość napięcia prądu stałego (DC) w trakcie ła-dowania akumulatorów.
Urządzenie zdalnej sygnalizacji i obsługi niewchodzące w skład centrali sy-gnalizacji pożarowej – umożliwia obsługę systemu sysy-gnalizacji pożaru z miejsca oddalonego od lokalizacji centrali, powielając jej interfejs użytkownika. Dzięki niemu centrala sygnalizacji pożarowej może być zainstalowana tam gdzie jest to najbardziej dogodne z punktu widzenia topologii systemu, podczas gdy panel może zostać umieszczony w pobliżu personelu obsługowego124.
Dane techniczne
• Typ [określenie typu rządzenia zdalnej sygnalizacji i obsługi]
• Rodzajurządzenia [określenie rodzaju urządzenia: adresowalny bądź konwen-cjonalny]a)
• Współpracujez centraląsygnalizacjipożarowej [określenie typów centrali sy-gnalizacji pożarowej, z którymi współpracuje urządzenie zdalnej sysy-gnalizacji i obsługi]
• Stopieńochronyobudowy [określenie stopnia ochrony IP]
• Zakrestemperaturpracy [określenie zakresu temperatury w °C]
123 http://sklep.pkn.pl….
124 PN-EN 54-1.
168 CZERWONA KSIĘGA ŚWIADECTW DOPUSZCZENIA
• Wymiary:długośćxszerokośćxwysokość [określenie wymiarów w mm]
• Wersjaoprogramowania [określenie wersji oprogramowania]
• Maksymalnypobórprądub) [określenie maksymalnego poboru prądu w A]
• Maksymalnaliczbaurządzeńzdalnejsygnalizacjii obsługiwspółpracujących
z CSP [określenie maksymalnej liczby urządzeń zdalnej sygnalizacji i obsługi współpracujących z centralą sygnalizacji pożarowej]
• Zasilaniegłówne:napięciezasilaniac) [określenie maksymalnego napięcia w V AC]
• Zasilanieawaryjnetypakumulatorów [określenie akumulatorów w V]
• Maksymalnapojemnośćakumulatorów [określenie maksymalnej pojemności akumulatorów Ah]
• Napięcieładowaniaakumulatorów [określenie napięcia ładownia akumulato-rów w V DC]
a) Rodzaj urządzenia:
• adresowalne–urządzeniezdalnejsygnalizacjii obsługi,którenaliniachdo-zorowych może zidentyfikować przyłączone elementy za pomocą nadanego im adresu. Pozwala na identyfikację uszkodzonych elementów liniowych,
• konwencjonalne–urządzeniezdalnejsygnalizacjii obsługi,którenali-niach dozorowych nie ma możliwości rozpoznania przyłączonych ele-mentów. Uszkodzenie choć jednego elementu liniowego sygnalizowane jest jako uszkodzenie całej linii dozorowej.
b) Najwyższa wartość prądu, podawana w amperach, który pobiera (może pobierać) maksymalna konfiguracja centrali sygnalizacji pożarowej z sieci elektroenergetycznej.
c) Napięcie zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC) niezbędne do dostarczania do wyrobu celem jego uruchomienia oraz poprawnego działania.
Urządzenia transmisji sygnałów alarmów pożarowych i uszkodzeniowych – system składający się z urządzenia transmisji alarmów pożarowych, stacji od-biorczej sygnałów uszkodzeniowych i stacji odod-biorczej alarmów pożarowych.
Jego zadaniem jest przekazywanie sygnałów alarmów pożarowych z obiektu, na którym zainstalowana jest stacja nadawcza alarmów pożarowych i sygnałów uszkodzeniowych, do jednostek PSP, w których zamontowano stację odbiorczą alarmów pożarowych125.
Dane techniczne
• Typ: [określenie typu urządzenia transmisji alarmów pożarowych]
• Opóźnienietransmisjia) [określenie opóźnienia transmisji dla toru komuto-wanego i/lub radiowego]
• MonitorowaniesprawnościUTAb) [określenie monitorowania sprawności UTA]
125 Zob. tamże.
• Dostępnośćsystemutransmisjialarmuc) [określenie dostępności systemu transmisji alarmu]
• Napięciezasilania [określenie napięcia zasilania w V]
• Maksymalnapojemnośćakumulatorów/typ [określenie pojemności akumu-latorów w Ah]
• Temperaturapracyd) [określenie temperatury pracy w °C]
• Pasmołączaradiowegoe) [określenie łącza radiowego w MHz]
• CzęściskładoweUrządzeniaTransmisjiAlarmówUTAf) [określenie części składowych wyrobu]
a) Dopuszczalna wartość maksymalna czasu transmisji (tj. czas mierzony od chwili zmiany stanu interfejsu nadajnika/odbiornika chronionego obiektu z systemem alarmowym do chwili odebrania nowego stanu poprzez interfejs nadajnika/odbiornika centrum odbiorczego z urządzeniem powiadamiają-cym), po której przekroczeniu czas transmisji powinien być klasyfikowany jako uszkodzenie systemu transmisji126.
b) W systemach z automatycznym monitorowaniem okres między wykryciem uszkodzenia w systemie transmisji alarmu a przekazywaniem raportu uszko-dzenia do alarmowego centrum odbiorczego i/lub centrum monitoringu127.
c) Dostępność systemu transmisji alarmu jest określona jako procent czasu, w którym system transmitujący stan alarmu jest – dla transmisji stanów alar-mu – rozpoznawany jako dostępny z każdego systealar-mu alarmowego połączo-nego z wyznaczonym alarmowym centrum (centrami) odbiorczym(i), bez zaburzeń i w wymaganym czasie transmisji128.
d) Wyrażony w °C zakres wartości, w których potwierdzono możliwość prawi-dłowej pracy urządzenia.
e) Wydzielony zakres częstotliwości łącza radiowego, który jest stale dostępny do połączenia systemu alarmowego ze związanym z nim alarmowym centrum odbiorczym (centrami odbiorczymi), niewymagający komutacji ani włączenia przed rozpoczęciem transmisji indywidualnych zdarzeń alarmowych129.
f) Zawiera opis elementów składowych urządzenia, np. „urządzenie do trans-misji alarmów pożarowych i sygnałów uszkodzeniowych typu xxx, urządze-nia odbiorcze typu xxx, urządzenie pośredniczące typu xxx, stacja odbiorcza alarmów pożarowych xxx, stacja odbiorcza sygnałów uszkodzeniowych xxx, centrum monitorowania xxx, sieć komunikacyjna xxx”.
Ręczny ostrzegacz pożarowy – część systemu sygnalizacji pożarowej używa-na do ręcznego inicjowania alarmu130.
126 Oprac. własne na podst. PN-EN 50136-1-1, cz. 1-1.
127 Tamże.
128 Tamże.
129 Oprac. własne na podst.: tamże.
130 PN-EN 54-1.
170 CZERWONA KSIĘGA ŚWIADECTW DOPUSZCZENIA Dane techniczne
• Odmiana [określenie odmiany ręcznego ostrzegacza pożarowego]a)
• Znamionowenapięciezasilaniab):
– napięcie zasilania – dolna wartość [określenie dolnej wartości w V DC]c) – napięcie zasilania – górna wartość [określenie górnej wartości w V DC]d)
• Prąddozorowania [określenie prądu dozorowania w mA]
• Prądalarmowania [określenie prądu alarmowania w mA]
• Kategoriaśrodowiskowa [określenie kategorii środowiskowej – do użytku we-wnętrznego bądź zewe-wnętrznego]
• Stopieńochronyobudowye) [określenie stopnia ochrony obudowy IP – in-formacja, czy ROP jest odpowiednio chroniony przed dostępem wody]
• Zakrestemperaturpracy [określenie zakresu temperatury pracy w °C]
• Dopuszczalna wilgotność względna [określenie dopuszczalnej wilgotności w %]f)
• Wymiary [określenie wymiarów w mm]
• Rodzajuruchomiania [określenie rodzaju uruchamiania – bezpośrednie (A) bądź pośrednie (B)]g)
a) Zawiera nazwę własną i/lub handlową nadaną przez producenta wyrobu.
b) Napięcie zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC) niezbędne do do-starczania do wyrobu celem jego uruchomienia oraz poprawnego działania.
c) Minimalna wartość napięcia zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC) niezbędna do dostarczania do wyrobu celem jego uruchomienia oraz poprawnego działania.
d) Maksymalna wartość napięcia zasilania prądem zmiennym (AC) lub stałym (DC), przy której nie dojdzie do elektrycznego i fizycznego uszkodzenia ręcz-nego ostrzegacza pożarowego z potwierdzeniem poprawności jego działania.
e) Stopień ochrony obudowy: system klasyfikacji stopni ochrony, oznacza-nych kodem, zapewnianej przez obudowy urządzeń elektryczoznacza-nych o napię-ciu znamionowym nie większym niż 72,5 kV przed przedostawaniem się ciał stałych, wnikaniem wody i pyłu oraz przed dotykiem bezpośrednim części czynnych131.
f) Wyrażony w procentach [%] stopień kondensacji pary wodnej, dla któ-rego potwierdzono możliwość prawidłowej pracy ręcznego ostrzegacza pożarowego.
g) Rodzaj uruchomienia:
• A (uruchomianybezpośrednio,działaniepojedyncze) – ręczny ostrzegacz pożarowy, w którym przejście do stanu alarmowania następuje automa-tycznie (bez potrzeby dodatkowych ręcznych czynności) po zbiciu lub przemieszczeniu szybki. Rozbicie szybki nie powinno powodować zra-nienia osoby uruchamiającej132,
131 http://sklep.pkn.pl….
132 PN-EN 54-11:2004/A1, cz. 11.
• B(uruchomianypośrednio,działaniepodwójne) – ręczny ostrzegacz po-żarowy, w którym przejście do stanu alarmowania wymaga dodatkowego ręcznego wciśnięcia przycisku przez użytkownika po zbiciu lub przemiesz-czeniu szybki. Rozbicie szybki nie powinno powodować zranienia osoby uruchamiającej133.
4.2.11. elementy systemów