Dlatego zdając sobie sprawę z niedostatków, a nawet pokrętności dawnej ar-gumentacji, autor tego tekstu pozostaje przy stanowisku, że fi rma fundacji musi się różnić od nazwy fundacji17. Na zasadność takiego stanowiska wska-zywać się zdają także te argumenty przywołanych ostatnio innych autorów, w których podnoszą, że coraz częściej podmioty tworzone do celów niego-spodarczych uczestniczą w obrocie bezpośrednio, nie za pośrednictwem np. utworzonych spółek prawa handlowego, występując pod swoją nazwą, nie-spełniającą wymogów prawa fi rmowego (w szczególności uniwersytety, inne publiczne szkoły wyższe, w szczególności techniczne i rolnicze). Jeśli więc takie podmioty prowadzą także działalność gospodarczą bezpośrednio, wtedy jasne jest, że a) prowadząc swą działalność główną, niegospodarczą, powinny występować dalej pod swą, jak piszą J. Szwaja i I.B. Mika, „szacowną na-zwą”, nie stwarzając pozorów, że jest ona fi rmą, 2) natomiast ich działalność gospodarcza powinna być prowadzona pod fi rmą spełniająca wymogi pra-wa fi rmowego, np. wskazując inny od wynikającego z nazwy osoby prawnej przedmiot jej działalności gospodarczej. Dopiero wówczas wyraźną stanie się różnica między nazwą i fi rmą tego samego podmiotu. To, że wspomniane podmioty formalnie otrzymują swoje nazwy, a nie kształtują je same (w rze-czywistości otrzymują jednak nazwę przez siebie ukształtowaną), nie powin-no być argumentem usprawiedliwiającym je z zarzutu naruszania wymogów prawa fi rmowego18.
„Przedsiębiorca – to brzmi dumnie”
W tym miejscu usprawiedliwiona jest dygresja, czy status przedsiębiorcy jako przedsiębiorcy19, nie stanowi elementu stanu osobistego osoby fi zycznej
będą-17 J. Szwaja, I.B. Mika, op. cit., s. 872–873.
18 Zob. odmienny pogląd J. Szwaja, I.B. Mika, op. cit., s. 873. Autorzy nadto zwracają uwagę, że
w „praktyce mogą wystąpić przypadki naruszenia zasad wyłączności lub prawdziwości fi rmy”. Zob. także szerzej s. 819–820, gdzie jednak znajduję bardzo podobną, do przedstawionej tutaj, argumentację.
19 S. Gronowski, Ustawa antymonopolowa. Komentarz, Warszawa 1999, s. 61–62; J. Wolski, Prze-pisy ogólne, [w:] M.P. Ilnicki, J. Wolski, Prawo działalności gospodarczej. Komentarz, Kraków
Wskazanie w firmie statusu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną... 167
cej przedsiębiorcą20, podobnie jak osoby prawnej oraz jednostki organizacyj-nej, o której mowa w art. 331 § 1 k.c., będących przedsiębiorcami? W szcze-gólności jednak odnosi się to do osoby fi zycznej będącej przedsiębiorcą, nie tylko dlatego, że jedynie jej fi rma nie musi zawierać dodatku wskazującego na status tej osoby jako przedsiębiorcy.
Wydaje się, że dzisiaj jest to jedynie hipoteza, ale nie można wykluczyć, że w przyszłości także „bycie przedsiębiorcą” będzie stanowiło element sensu largo stanu osobistego podmiotu prawa, być może kiedyś stanie się nawet
dobrem osobistym? Nie jest to myśl oryginalna, choć jak dotąd podobne sugestie, odnoszące się do stanu zawodowego, były przed kilkudziesięciu laty w Polsce przedmiotem wyłącznie krytyki, uzasadnianej racjami ideologiczny-mi, płynącymi wbrew pozorom chyba głównie z sytuacyjnego przymusu, niż rzeczywistego przeświadczenia o ich wartości21.
oraz w innych aktach prawnych, RPEiS 2002, z. 2, s. 53, 55; Z. Gawlik, Nazwa przedsiębiorcy jako element jego identyfi kacji w obrocie, [w:] Bezpieczeństwo i porządek publiczny – historia, teo-ria, praktyka. Konferencja naukowa, Hadle Szklarskie, 26 września 2003 r., red. E. Ura, Rzeszów
2003, s. 132 i nast.; W.J. Katner, Podstawowe zagadnienia prawne nowej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, PPH 2004, nr 12, s. 6 i nast.; J. Olszewski, Pojęcie „przedsiębior-ca” w świetle ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, RPEiS 2004, z. 4, s. 70;
E. Grze-gorzewska-Mischka, Przedsiębiorca po nowemu wraz z tekstem ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Gdańsk 2004, s. 1–2; D. Szafrański, Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyj-noprawne, red. M. Wierzbowski, M. Wyrzykowski, Warszawa 2005, s. 62 i nast.; S. Koroluk, Przedsiębiorca jako podmiot działalności gospodarczej, [w:] A. Powałowski, S. Koroluk, Podej-mowanie działalności gospodarczej w świetle regulacji prawnych, Bydgoszcz–Gdańsk 2005, s. 51
i nast.; D. Szafrański, Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, [w:] Prawo go-spodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. H. Gronkiewicz-Waltz, M. Wierzbowski,
Warszawa 2007, s. 96 i nast.; J. Frąckowiak, Handlowe czynności kreujące, PPH 2008, nr 12,
s. 6–7; M. Gajewski, Działalność gospodarcza i przedsiębiorca, [w:] Podstawy prawa w gospodar-ce, red. S. Piątek, I. Postuła, Warszawa 2008, s. 96–97; M. Manowska, Postępowanie sądowe w sprawach gospodarczych, Warszawa 2008, s. 17; A. Stępień-Sporek, Działalność gospodarcza z udziałem małżonków, Warszawa 2009, s. 242; C. Kosikowski, Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, Warszawa 2009, s. 35; J. Frąckowiak, Handlowe czynności kreujące. Zagadnienia wybrane, [w:] Zaciąganie i wykonywanie zobowiązań. Materiały III Ogólnopolskiego Zjazdu Cywilistów (Wrocław, 25–27.9.2008 r.), red. E. Gniewek, K. Górska, P. Machnikowski,
Warszawa 2010, s. 82–83; M. Szydło, Nadużywanie pozycji dominującej w prawie konkurencji,
Warszawa 2010, s. 11, 23; S. Gurgul, Jasne i niejasne oblicza Prawa upadłościowego i naprawcze-go po nowelizacji z 6.3.2009 r. – cz. 1, „Monitor Prawniczy” 2010, nr 4, s. 191; T. Szymanek, Swoboda działalności gospodarczej, Warszawa 2010, s. 19 i nast.
20 J. Szwaja, O przyszłym uregulowaniu fi rmy, PiP 1994, z. 12, s. 46.
21 „O sytuacji prawnej jednostki w zbiorowości mogą decydować – stosownie do przepisów kon-kretnego ustawodawstwa – także właściwości inne [...], a w szczególności jego zawód, funkcja wykonywana w ramach administracji państwowej lub samorządowej oraz przynależność do określonego wyznania. Jednakże według przeważających obecnie poglądów, tych właściwo-ści człowieka nie traktujemy jako elementów jego stanu. W nauce burżuazyjnej pojawiają się głosy, które w ramach stanu człowieka wyróżniają jego stan zawodowy (l’état professionnel),
PIOTR ZAPOROWSKI 168
Abstract
Indication in the company of the status of an entrepreneur being a natural person and an entrepreneur being a foundation
Th e business name of an entrepreneur who is a natural person may be composed of its sole name and surname. Th e business name of an entrepreneur, who is the founda-tion, is the name of the foundation. Th is can sometimes lead to confusion as it is not always possible to determine whether the name and surname is a business name of an entrepreneur who is a physical or the name and surname refer to that entrepreneur in circumstances not related to her business activities. Similarly, there might be doubts whether the name of the foundation is its business name as an entrepreneur or is it her name in circumstances not related to its business activities. Author approves and proposes other solutions to prevent such threats.
Key words: business name, natural person, foundation, confusion
społecznego) przynależność do określonego zawodu wpływa na sytuację prawną jednostki, tworząc stan kupca, przedsiębiorcy, robotnika itp. W rzeczywistości jest to tendencja do nada-nia prawnego charakteru przywilejom klasowym. Rzecz oczywista, że w naszych warunkach ustrojowych brak jest jakichkolwiek podstaw do tworzenia pojęcia stanu zawodowego, skoro w świetle Konstytucji, której zasady znajdują pełne urzeczywistnienie w życiu, wszyscy obywa-tele mają równe prawa we wszystkich dziedzinach życia państwowego (art. 69), a o różnicach między ludźmi można mówić tylko ze względu na przynależność państwową i przynależność do rodziny oraz ze względu na inne ściśle osobiste właściwości każdego człowieka. Zatem w świetle naszego ustawodawstwa w rachubę wchodzi jedynie stan polityczny (obywatelstwo), stan cywilny i tzw. stan osobisty” (J. Ignatowicz, Stan cywilny i jego ochrona, Ann.UMCS, t. 10,
Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały Studies in Law: Research Materials: 2 (15): 169–180 (2014)