NUR - LSD
Również i w 1980 r. zakażanie bulw w lutym powodowało silniejsze ich pora¬
żenie przez patogena aniżeli w badaniach przeprowadzonych w styczniu/rys.2/
Na zmianę terminu zakażania, wzrostem średnicy i głębokości porażenia, za¬
reagowały najsilniej odmiany Certa, Kora, Proana i Noteć. Istotnym wzros¬
tem średnicy porażenia bulw nie zareagowały na zmianę terminu odmiany Aza¬
lia i Bryza, a wzrostem głębokości ich penetracji przez P. s. f. fove-
ata odmiamy Azalia, Tarpan i Flisak.
< <
NJ
<
cC^ ^ s ^ ^
<r ;
52
= <
o
Oi I—
o
<
ad a. cj
Rys. 2. Porażenie bulw odmian ziemniaka przez Phoma solanicola f. foveata w zależności od ter¬
minu badań /1980/
Infection of tubers of potato varieties by Phoma solanicola f. foveata depending on the terms of examination /1980/
głębokość - depth średnica - diameter NUR - LSD
Różnie silna reakcja poszczególnych odmian na zmianę terminu prowa¬
dzenia badań oraz odmienne ich uszeregowanie w tych terminach pod wzglę¬
dem wrażliwości /r dla średnicy porażenia = 0,338<Co,444’*; r dla głę¬
bokości porażenia = 0,336<^0,444*/ zdają się wskazywać na możliwość u-
Metodyczne aspekty laboratoryjnej oceny reakcji bulw ziemniaka 43
zyskauiia różnej precyzji badań. Aby wyjaśnić w jakim stopniu terminy ba¬
dań wpływają na zróżnicowanie odmian pod względem wrażliwości na Phoma sp., podzielono je stosując test Duncana na grupy jednorodne /tab. 3/.
Tabela 3 Table 3
Podział odmian na grupy jednorodne pod względem porażenia przez Phoma solanicola f.foveata w poszczególnych terminach badani Dlvision of varletles into homogeneous groups as regai?ds infec- tlon by Phoma solanicola f. foyeata In particular terms of exa-
mination
Wyniki tej analizy wskazują, że opóźnianie terminu prowadzenia badań powodowało nie tylko wzrost porażenia ale i silniejsze zróżnicowanie odmian pod względem średnicy i głębokości porażenia bulw przez P. s. f. foveata.
Tak więc w 1979 r. odmiany sklasyfikowane zostały pod względem średnicy i głębokości porażenia bulw w grudniu odpowiednio w jednej i dwóch, w sty-
cznlu - dwóch i trzech, a w lutym w czterech grupach Jednorodnych. W 1980 roku liczba grup Jednorodnych wynosiła dla tych kryteriów - po cztery, gdy badania prowadzono w styczniu oraz siedem i pięć, gdy prowadzono Je w lu¬
tym. W późniejszych terminach badań wyższa była także zgodność wyników uzyskanych przy pomocy dwóch stosowanych kryteriów oceny porażenia. War¬
tości współczynników korelacji, obliczone dla 1980 r. wynosiły;
- dla badań prowadzonych w styczniu r * 0,759^0,661**
- dla badań prowadzonych w lutym r = 0,964^0,661**.
4. WNIOSKI
Termin prowadzenia badań odpornościowych wywierał istotny wpływ na:
a/ stopień porażenia bulw przez P. s. f. foyeata. W przypadku więk¬
szości odmian opanowanie bulw przez tego sprawcę, określane śre¬
dnicą i głębokością porażenia było w lutym silniejsze aniżeli w terminach wcześniejszych;
b/ zróżnicowanie odmian pod względem reakcji bulw na sprawcę fomozy.
W późniejszym terminie badań /luty/ uzyskiwano lepsze zróżnicowa¬
nie odmian pod względem wrażliwości bulw na P. s. f. foyeata ani¬
żeli w styczniu lub w gt^dnlu;
o/ zgodność wyników uzyskiwanych przy pomocy dwóch stosowanych kry¬
teriów oceny wrażliwości. Zgodność wyników była wyższa w lutym aniżeli w styczniu.
LITERATURA
[lj BangaH., 1972: Mottaglighet for Phoma - rota i syenskt potatis ma¬
teriał. Vaxtakydds - Notlser, 36, 3 - 4, 46 - 47
JaJ Boyd E. A. W., 1967; The effect of lenght of the growth period and of nutrition upon potato tuber susceptibility to dry rot /HUs. coerule- um/. Ann. appl. Biol., 60, 231 - 240
[3] Cltćlewioz I., 1967; Zmiany wrażliwości ziemniaka na grzyb Phyto- phthora Infestans /de Bary/ w okresie wegetacji roślin. Praca dok¬
torska, IKAR Radzików
[j4j Durska B., 1975 Wykorzystanie różnych metod w określaniu odporności bulw na zarazę ziemniaka /Phytophthora infestans /Mont/ de Bary/ na podstawie badań odporności ziemniaków zrejonizowanych w Polsce. Biul.
I. Ziem., 16, 19 - 39
Metodyczne aspekty laboratoryjnej oceny reakcji bulw ziemniaka... 45
Fox R. A., Dashwood E.P.,
1975:
Obseryation on the relationships between viable counts on tubersphere and soils data from tuber ba- iting emd the incidenoe in stored tubers of gangrenę /Phoma exigua var. foveata/.6
th Trien, Conf. EAPR, Wageningen,24
-25
l6j Henniger H.,
1965:
Untersuchungen uber Knollen und Lagerfaulen der Kartoffel. Der Zuchter35, 4, 174
-180
[jj Komorowska - Jędrys J.,
1975:
Laboratoryjna metoda oceny odporności bulw ziemniaka na mokrą zgniliznę wywoływaną przez Erwinia carotoyo- ra var. atroseptica. Biul. I. Ziem.,15, 85
-96
[sj Langton F. A.,
1971:
The development of laboratory test for asse- ssing potato varietal susceptibility to gangrenę caused by Phoma exigua var. foyeata. Pot. Res.,14, 29
-38
JgJ Malcolmson J. F.,
1958:
Some factors affecting the occurrence and development in pótatoes of gangrenę caused by Phoma solainicola Prill., Delacr., Ann. appl. Biol.,46, 4, 639
-650
[iol
Mooi J.C.,1963:
A laboratory method for testing tubers of potato yarieties for „field resistemce to late blight. Proc 2 nd trien.Conf. EAPR, Pisa,
195
|ll] Nielsen A. F., 1977:Unders)<gelser af nogle kartoffelsorters mogta- gelighed for Phoma angreb. Tidsskrift for Planteayl 81, 2, 228-234
|l2j Pietkiewicz J., 1977: Zmienność reakcji bulw ziemniaka na Phytoph- thora infestans /Mont/ de Bary w badaniach laboratoryjnych. Biul.
I. Ziem., 19, 49 - 60
ji^ Piotrowski W., Lachowska H., Sas-Piotrowska B., 1983: Metodyczne a- spekty laboratoryjnej oceny reakcji bulw ziemniaka na Phoma solani- cola f. foyeata. III. Kształtowanie się porażenia bulw w różnych terminach jego oceny. Zesz. Nauk. ATR 108, Rolnictwo 16 , 79 - 87 [i^ Piotrowski W., Trętowski J., 1979: Określenie minimalnej wielkości
próby w laboratoryjnych badaniach odporności bulw na grzyb Phytoph- thora infestans /Mont/ de Bary. Biul. I. Ziem., 14, 19 - 27 [i^ Sas-Piotrowska B., 1983: Poróymawcze badania nad patogenicznością i-
zolatów Fusarium sulphureum w stosunku do bulw ziemniaka. Zesz.
Nauk. ATR 108, Rolnictwo 16 , 37-48
[i^ Sas-Piotrowska B., Lachowska
H.
, Piotrowski W., 1983: Metodyczne as¬pekty laboratoryjnej oceny reakcji bulw ziemniaka na Phoma solemi- cola f. foyeata. II. Wpływ głębokości zakażania na porażenie bulw.
Zesz.Nauk. ATR 108,^Rolnictwo 16 , 73 - 78
Sas-Piotrowska B., Śliwińska E., 1983: Metodyczne aspekty laborato¬
ryjnej oceny reakcji bulw ziemniaka na Phoma solanicola f. foyeata.
I. Wpływ podłoża na wzrost i patogeniczność grzyba. Zesz. Nauk. ATR 108, Rolnictwo 16 , 59 - 71
[i^
Trętowski J., Komorowska-Jędrys J., 1976: Wpływ wielkości próby i i- lości powtórzeń na dokładność oznaczania poziomu odporności bulw ziemniaka na mokrą zgniliznę. Biul. I. Ziem., 17, 19 - 25me;thodical aspects of laboratory estimation of potato TUBERS REACTION TO PHOMA SOLANICOLA F.FOYEATA
Summary
During laboratory experiments, oonducted by the method of point ino- oulation of the whole tubers, there was analysed the formation of tubers infeotion by Phoma solanicola f,. foveata in several terms of examina- tion.
It has been asoertained that during the examination oonducted in Fe- bruary, the infection ratę of tubers is larger, the differentiation of varieties in respect to tubers resistance is better,'as well as the oon- sistence of the results, when they are obtained by means of measuring the diameter and depth of the tubers infection, is greater than in earlier terms.
METOSmECKHE ACnEKIbl JIAEOPATOPHOM OUEHKH PEAKUHH IOIYEMEM KAPT04>EJIfl HA
PHOMA SOLANICOLA E. FOYEATA,IV