Do gatunków bardzo rzadkich na niżu należy zaliczyć gatunek górski - paprotnik ostry Polystichum lonahitis, znaleziony przez O l a c z k a (1968) na Górze Św. Genowefy. Innymi gatunkami gór skimi występującymi nielicznie w parku jest zachyłka Roberta Phe-
gopteria robertiana, starzec Fuchsa Senecio fhohaii, trzcinnik owło
siony Calamagroatia villosa i irga zwyczajna Cotoneaster integerrima.
Do dość rzadkich na niżu zaliczyć można także nasięźrzał po spolity Ophioglosaum vulgatum, narecznicę szeroKolistną Dryopteria
austriaoa, rzęśl hakowatą Callitriohe humulata, poziomkę twardawą
Fragaria viridia, koniczynę długokłosową Trifolium rubens, turzycę
obłą Carex dian dra, turzycę tunikową C. paradoxa i sit drobny Jun-
cu8 hulboaus.
stanowiska rozproszone na niżu. W p a rku są to: widłak wroniec
Lycopodium selago, widłak torfowy L. inundatum, lepnica zielonawa
Silene chlorantha, fiołek skalny Viola rupestris, krzyżownica gorz
kawa Polygala amarella, namulnik brzegowy Limosella aąuatica, w e r bena pospolita Vevbena officinalis, starzec bagienny Senecio palu-
do8us, lilia złotogłów Lilium martagón i ponikło skąpokwiatowe He-
leochari8 pauciflora.
Gatunków chronionych w parku znajduje się 29 (Rozporządzenie
Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1982), w tym
objętych ochroną całkowitą 18 gatunków: wawrzynek wilczełyko Da
phne mezereum, bluszcz pospolity Hederá helix, widłak wroniec Ly
copodium selago, wi d ł a k torfowy L. inundatum, widłak jałowcowaty
L. annotinum, widłak goździsty L. clavatum, goździk piaskowy Dian-
thu8 arenarius, orlik pospolity Aquilegia vulgaris, grążel żółty
Nuphar luteum, rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia, rojnik
pospolity Sempervivum soboliferum, pomocnik baldaszkowy Chimaphila
umbellata, barwinek pospolity Vinca minor, lilia złotogłów Lilium
martagón, śniedek baldaszkowaty Omithogalum umbellatum, storczyk
szerokolistny Orchis latifolia, kruszczyk szerokolistny Epipactis
latifolia i listera jajowata Listera ovata. Ochroną częściową ob
jęte jest 12 gatunków: porzeczka czarna Ribes nigrum, kruszyna pospolita Frangula alnus, kalina koralowa Viburnum opulus, bagno zwyczajne Ledum palustre, mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi,
paprotka zwyczajna Polypodium vulgare, kopytnik pospolity Asarum
europaeum, grzybienie północne Nymphaea candida, pierwiosnka w y
niosła Primula elatior, centuria pospolita Centaurium umbellatum, ko
canki piaskowe Helichrysum arenarium i konwalia majowa Convallaria
maialie.
5. PODSUMOWANIE
1. Flora naczyniowa Wyżyny Krakowsko-Wieluiiskiej w g M i- c h a 1 i k a (1974) liczy około 1600 gatunków. W ZPX, leżącym w północno-wschodniej części Wyżyny Wieluńskiej, stwierdzono w y
stępowanie 768 gatunków.
2. Z porównania flory ZPK, OPN i PCz okazało się, że ZPK p o siada 630 gatunków wspólnych z OPN, a 493 - z PCz. OPN, choć po- wierzchnionowo mniejszy, posiada florę bogatszą o 180 gatunków od
ZPK. Przy t y m jest to flora inna ze względu na inny układ i w i e l kość powierzchni siedlisk. W OPN więcej jest gatunków leśnych, kserotermicznych i górskich, stąd też aż 300 gatunków tych grup jest innych, nie występujących w ZPK. OPN cechuje natomiast mniejszy udział gatunków muraw piaskowych, łąkowych, bagiennych i torfowiskowych, których w ZPK jest więcej. Stąd też 138 gatunków występujących w ZPK nie występuje w OPN. PCz ma też 20 gatunków odrębnych, które nie występują w OPN i ZPK, a także 37 gatunków wspólnych z OPN.
3. Flora ZPK może być traktowana jako reprezentatywna dla W y żyny Wieluńskiej. Jest ona uboższa niż flora Wyżyny Krakowskiej 1 Częstochowskiej.
4.
Prawie połowa taksonów ZPK występuje rzadko i bardzo rzad ko, gdyż niektóre siedliska, np. muraw kserotermicznych i torfo wisk, należą do rzadkich w parku. Około 20% gatunków zaliczyć można do pospolitych i bardzo pospolitych, reszta to gatunki dość częste i częste.5. We florze ZPK występują gatunki charakterystyczne z 27 klas zespołów. Zastosowano dla nich podział na klasy częstotliwości u- zyskując w ten sposób obraz zróżnicowań siedlisk. Najczęstsza w parku jest roślinność łąkowa, choć powierzchniowo zajmuje niewiel kie obszary, muraw piaskowych, borów iglastych i upraw polnych.
6. Rysunki zagęszczenia gatunków charakterystycznych, podane przykładowo z klasy Molinio-Arrhenatheretea, Phragmitetea, Seheuchzerio-
-Carieetea fusoae, Festuco-Brometea, Trifolio-Geranietea i Rharmo-Prunetea,
ilustrują rozmieszczenie przestrzenne niektórych zbiorowisk w par ku. Wykres trzech przekrojów przez teren parku wskazuje, że u- dział różnych grup zespołów fitosocjologicznych kształtuje się zupełnie inaczej w centrum parku (przewaga muraw piaskowych), i- naczej w północno-wschodniej części, gdzie istnieją siedliska lasów liściastych, inaczej w południowej części.
7. Na podstawie analizy grup syntaksonomicznych i obserwacji terenowych można sądzić, że oprócz opisanych już 24 zespołów z muraw piaskowych i kserotermicznych, leśnych i pól uprawnych występuje tu prawdopodobnie jeszcze 65 zespołów lub ich frag menty .
8. We florze ZPK zanotowano 130 gatunków syna n t r o p i j n y c h , w tym 76 archeofitów, 4 h o l o - , 9 hemia g r i o f i t ó w , 19 epekofitów, 2 1 ergazjofigofitów i 1 efemerofit.
9. Przy analizie archeofitów w ZPK stwierdzono, że archeofi tów adwentywnych jest 63 (82,9%), w tym najwięcej jest pochodze nia śródziemnomorskiego (35,5%) oraz śródziemnomorsko-iranoturari- skiego (17,1%). Z prowincji pontyjsko-pannońskiej, z Azji Połud niowej i Południowo-Wschodniej (5,3%) oraz pochodzenia środkowo europejskiego (2,6%) jest mało.
10. Wskaźnik stopnia synantropizacji S obliczony dla całego ZPK wynosi 108, a wskaźnik stopnia modernizacji M wynosi 0,42. Obliczono te wskaźniki także dla1 29 miejscowości parku w y k a z u j ą c , że są one zróżnicowane w zależności od wielkości osiedla, jego położenia od dróg, odległości od rzeki Warty i innych cieków, a także od gleby i kultury rolnej.
11. Zaproponowano zastosowanie współczynnika archeofityzacji
A, który jest stosunkiem liczby archeofitów do całej flory oraz współczynnika synantropizacji flory kS otrzymanego ze stosunku wskaźnika synantropizacji
(s)
do całej flory. Obliczono w s p ó ł czynniki te dla 5 miejscowości ZPK i dla całego parku oraz dla kilku miast. Próbowano wyjaśnió ich użyteczność. Współczynniki o- bliczone dla miast są znacznie wyższe niż w ZPK, gdzie we florze znajdowały się także gatunki roślinności naturalnej. W ma łych osiedlach trudno jest bowiem wyeliminować i rozdzielić ga tunki niesynantropijne od apofitów.12. W ZPK występuje dużo rzadkich i dość rzadkich oraz inte resujących gatunków. Rosną one na ogół w nielicznych okazach. Ga tunków chronionych jest 29, w tym 17 gatunków objętych jest o- chroną całkowitą i 12 gatunków częściową.
13. ZPK jest bogatym w gatunki i zespoły obiektem chronionym Wyżyny W i e l u ń s k i e j . Przedstawia duże wartości poznawcze i nau kowe .
6 . P IŚ M IE N N IC T W O
A n i o ł - K w i a t k o w s k a , J . 1 9 7 4 . Flora i z biorowiska synantropij- ne Legnicy, Lubina i Polkowic. A c t a U n i v . W r a t i s l . P r a c e b o t . , 1 9 : 1 - 1 5 2 . C z e p p e , Z . 1 9 7 2 . Rzeźba Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. S t u d i a O ś r . D o k .
F i z j o g r . , 1 : 2 0 - 3 0 .
C z y ż e w s k a , K . 1 9 7 9 . Załęczański Prak Krajobrazowy. P r z y r . p o i . , 1 ' :
C z y ż e w s k a , K . 1 9 8 6 . M urawy piaskowe w Załę c z a ń s k i m Parku K r a j o b r a z o w y m (.Wyżyna W i e l u ń s k a ) . A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a s o z o l . , 2 : 4 7 1 - 5 2 2 . D u b a n i e w i c z , H . 1 9 7 4 . Klimat województwa łódzkiego. A c t a g e o g r .
L o d z . , 3 4 : 1 - 1 2 0 .
F a g a s i e w i c z , L . 1 9 7 8 . M a t e riały d o flory Polski w H e r b a r i u m Uni- versitatis Lodziensis. C z . 6 . Z e s z . n a u k . U n i w . Ł ó d z k i e g o , s e r . I I , F o l i a b o t . , 2 0 : 3 0 9 - 3 4 0 .
F a g a s i e w i c z , L . 1 9 7 9 . Mater i a ł y do flory Polski w H e r b a r i u m Uni- versitatis L o d z i e n s i s . C z . 8 . Z e s z . n a u k . U n i w . Ł ó d z k i e g o , s e r . I I , F o l i a b o t . , 2 7 : 1 6 3 - 1 8 5 .
F a g a s i e w i c z , L . 1 9 8 1 . M a t e riały do flory Polski w H e r b a r i u m Uni- versitatis Lodziensis. C z . 9 . A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a b o t . , 1 : 2 0 7 - 2 2 3 . F a g a s i e w i c z , L . 1 9 8 4 . M a t e r i a ł y do flory Polski w H e r b a r i u m Uni-
versitatis Lodziensis. C z . 1 0 . A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a b o t . , 3 ( w d r u k u ) . F a g a s i e w i c z , L . , C z y ż e w s k a , K . , O l a c z e k , R . 1 9 8 6 .
Flora naczyniowa Z a łęczańskiego Parku Kraj o b r a z o w e g o (wyżyna W i e l u ń s k a) . A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a s o z o l . , 2 : 2 2 5 - 2 7 6 .
H e r e ź n i a k , J . , K r a s o w s k a , H . , Ł a w r y n o w i c z , M . 1 9 7 3 . Flora przełomu Warty ko ł o Częstochowy. R o c z n i k M u z e u m w C z ę s t o c h o w i e , 3 : 3 5 - 8 0 .
K o n d r a c k i , J . 1 9 7 8 . Geografia fizyczna Polski. P W N , W a r s z a w a : 1 - - 4 6 3 .
K o r n a ś , J . 1 9 6 8 . Ge o g r a f i c zno-historyczna klasyfikacja roślin synan- tropijnych. M a t e r i a ł y Z a k ł . F i t o s o c . S t o s . U n i w . W a r s z a w s k i e g o , 2 5 : 3 3 - 5 3 . K o r n a ś , J . 1 9 7 7 . Analiza flor synantropijnych. W i a d . b o t . 2 1 : 8 5 - 9 1 . K r z e m i ń s k i , T . 1 9 6 5 . Pr z e ł o m doliny Warty przez Wyżynę Wieluńską.
A c t a g e o g r . L o d z . , 2 1 : 1 - 9 5 .
K r z e m i ń s k i , T . 1 9 8 6 . Paleooeograficzne tło rozwoju doliny w Za ł ę c zańskim Ł u k u Warty. A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a s o z o l . , 2 : 1 4 9 - 1 7 8 .
K u r z ą c , M . 1 9 8 6 . Flora i roś l i n n o ś ć proj e k t o w a n e g o r e z e rwatu Dąbrowa w Niżankowicach. A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a s o z o l . , 2 : 5 6 7 - 5 9 9 .
M a t u s z k i e w i c z , W . 1 9 8 1 . P r z ewodnik do oznaczania zbi o r o w i s k r o ślinnych Polski. P W N , W a r s z a w a : 5 - 2 9 8 .
M i c h a l i k , S . 1 9 7 4 . Wyżyna Krakowsko-Wieluńska. W i e d z a P o w s z e c h n a : 5 - 2 5 4 .
M i c h a l i k , S . 1 9 7 8 . Rośliny n a c zyniowe O j c o w s k i e g o P a rku Narodowego. PW N , W a r s z a w a - K r a k ó w : 1 - 1 7 1 .
M o w s z o w i c z , J . 1 9 6 0 . C onspectus florae Lodziensis. C z . 1 , Ł T N , P r a c e W y d z . I I I : 1 - 3 7 5 .
O l a c z e k , R . 1 9 6 3 . Nie k t ó r e r z a dkie lub n o w e gatunki roślin dla flory w o jewództwa łódzkiego. Z e s z . n a u k . U n i w . Ł ó d z k i e g o , s e r . I I , 1 4 : 7 3 - 7 9 . O l a c z e k , R . 1 9 6 8 . R o ś l i n n o ś ć k s erotermiczna okolic Działoszyna i d o
liny środkowej Warty. C z . 1 . Z e s z . n a u k . U n i w . Ł ó d z k i e g o , s e r . I I , 2 8 : 8 3 - 1 0 2 .
O l a c z e k , R . 1 9 6 9 . R o ś l i n n o ś ć k s e r o t ermiczna o k o l i c D ziałoszyna i d o liny środkowej Warty. C z . 2 . Z e s z . n a u k . U n i w . Ł ó d z k i e g o , s e r . I I , 3 1 : 6 3 - 9 0 .
O l a c z e k , R . 1 9 8 6 . R o ś l i n n o ś ć leśna Z a ł ę c z ańskiego P arku K r a j o b r a z o wego. A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a s o z o l . , 2 : 3 9 3 - 4 7 0 .
R ozporządzenie M inistra Leśnictwa i Przem y s ł u D r z e w n e g o z dnia 30 kwietnia 1983, 2 7 : 3 9 7 - 3 9 9 .
S c h w a r z , Z . 1 9 7 1 . Flora synant r o p i j n a miasta Elbląga. M a t e r i a ł y Z a k ł . F i t o s o c . S t o s . U n i w . W a r s z a w s k i e g o , 2 7 : 1 4 5 - 1 6 5 .
S i c i ń s k i , J . 1 9 8 6 . A grofito c e n o z y Załę c z a ń s k i e g o Parku K r a j o b r a z o w e g o ( Wyżyna Wieluńska). A c t a U n i v . L o d z . , F o l i a s o z o l . , 2 : 5 2 3 - 5 6 6 . S o w a , R . 1 9 7 1 . Flora i roś l i n n e zbiorowiska ruder a l n e n a obs z a r z e w o j e
wództwa łódzkiego ze s z c z e g ó l n y m u w zględnieniem miast i miasteczek. W y d . U n i w . Ł ó d z k i e g o , Ł ó d ź : 1 - 2 8 2 .
S o w a , R . 1 9 7 4 . Wykaz ga t u n k ó w flory s y n a n t ropijnej Łodzi oraz zarys ich analizy geograficzno-hi story czr.ej. Z e s z . n a u k . U n i w . Ł ó d z k i e g o , s e r . I I , 5 4 : 1 1 - 2 6 . S o w a , R . , W a r c h o l i ń s k a , A . U . 1 9 8 0 . Flora synantropijna B e ł chatowa. Ł T N , S p r a w o z d . z C z y n n o ś c i i P o s i e d z e ń N a u k . , 3 4 , 1 2 : 1 - 7 . S o w a , R . , W a r c h o l i ń s k a , A . U . 1 9 8 1 a . Flora s y n a ntropijna R a domska. Ł T N . S p r a w o z d . z C z y n n o ś c i i P o s i e d z e ń N a u k . , 3 5 , 7 : 1 - 8 . S o w a , R . , W a r c h o l i ń s k a , A . U . 1 9 8 1 b . Flora synantropijna K a mieńska. Ł T N . S p r a w o z d . z C z y n n o ś c i i P o s i e d z e ń N a u k . , 3 5 , 1 2 : 1 - 7 . S z a f e r , W . 1 9 7 2 . S zata roślinna Polski niżowej. W : Szata roślinna
Polski. R e d . W . S z a f e r , K . Z a r z y c k i . T . 2 . W y d . 2 . P W N , W a r s z a w a : 1 7 - 1 8 8 .
S z a f e r , W. , K u l c z y ń s k i , S . , P a w ł o w s k i , B . 1 9 6 7 . R o ś l iny polskie. PW N , W a r s z a w a : V - X X V I I I + 1 - 1 0 2 0 .
Z a j ą c , A . , 1 9 7 9 . P o chodzenie arche o f i t ó w występujących w Polsce. W y d . U n i w . J a g i e l l o ń s k i e g o , K r a k ó w , 2 9 : 1 - 2 1 3 .
7 . SUMMARY T h e a i m o f t h e w o r k i s a n a l y s i s o f v a s c u l a r f l o r a i n Z d ł ę c z e N a t u r e P a r k s i t u a t e d i n t h e N o r t h - E a s t e r n p a r t o f W i e l u ń U p l a n d . T h e p a r k ’ s a r e a a m o u n t s 2 t o 1 5 4 . 8 k m . S t u d i e s o n t h e f l o r a w e r e c o n d u c t e d o v e r t h e y e a r s 1 9 7 6 - 1 9 8 1 . T h e y w e r e p r e s e n t e d o n c a r t o g r a m s ( F a g a s i e w i c z , C z y ż e w s k a , O l a c z e k 1 9 8 6 ) . S i m u l t a n e o u s l y c o m p r e h e n s i v e s t u d i e s w e r e c o n d u c t e d o n f o r e s t v e g e t a t i o n ( K u r z a c 1 9 8 6 , O l a c z e k 1 9 8 6 ) , p s a m m o p h i l o u s g r a s s l a n d s ( C z y ż e w s k a 1 9 8 6 ) a n d s e g e t a l c o m m u n i t i e s ( S i c i r i s k i 1 9 8 6 ) . T h e w o r k a i m s a t d e s c r i p t i o n o f t h e f l o r a i n s t a t i s t i c a l t e r m s . A n a t t e m p t h a s b e e n a l s o m a d e a t l i s t i n g c o m m u n i t i e s , w h i c h h i t h e r t o h a v e n o t b e e n a n o b j e c t o f d e t a i l e d s t u d i e s , o n t h e b a s i s o f p r e s e n c e o f s y n t a x o n o m i - c a l g r o u p s a n d f i e l d o b s e r v a t i o n s . T h e f l o r a i n Z a ł ę c z e N a t u r e P a r k t o t a l l i n g 7 6 8 s p e c i e s w a s c o m p a r e d w i t h t h e f l o r a i n O j c ó w N a t i o n a l P a r k ( M i c h a 1 i k 1 9 7 8 ) a n d t h e f l o r a n e a r t h e B r e a k o f t h e W a r t a R i v e r i n t h e v i c i n i t y o f C z ę s t o c h o w a ( H e r e ź n i a k , K r a s o w s k a , Ł a w r y n o w i c z 1 9 7 3 ) . S i m i l a r i t y a n d d i f f e r e n c e s a r e p r e s e n t e d o n F i g . 1 a n d T a b l e s I - I I I . T h e f l o r a i n Z a ł ę c z e N a t u r e P a r k w a s s t u d i e d o n i t s 1 7 7 l o c a l i t i e s - s q u a r e s w i t h s i d e s o f o n e k i l o m e t r e . F r e q u e n c y o f s p e c i e s a p p e a r a n c e i s s h o w n o n T a b l e I V . T h e f l o r a w a s d i v i d e d a c c o r d i n g t o c h a r a c t e r i s t i c s p e c i e s ( M a t u s z k i e w i c z 1 9 8 1 ) i n t o 2 7 s y n t a x o n o m i c a l g r o u p s , w h i c h a r e p r e s e n t e d o n T a b l e V . C o n g e s t i o n o f s o m e s y n t a x o n o m i c a l g r o u p s i n t h e P a r k i s s h o w n o n F i g . 2 - 7 . F i g . 8 i l l u s t r a t e s t h e s h a r e o f c l a s s e s o f a s s o c i a t i o n s i n e a c h s q u a r e i n t h r e e c r o s s - s e c t i o n s a c r o s s t h e P a r k . S y n t a x o n o m i c a l a n a l y s e s a l l o w t o s u p p o s e t h a t a n o t h e r 6 5 p l a n t a s s o c i a t i o n s l i s t e d i n c h a p t e r 4 . 4 c a n b e a d d i t i o n a l l y f o u n d i n t h e P a r k . 7 6 s p e c i e s o f a r c h a e p h y t a a n d 3 2 o f k e n o p h y t a ( T a b l e V l ) w e r e d i s c o v e r e d i n t h e P a r k ’ s f l o r a . B e s i d e s t h a t , t h e r e w e r e r e c o r d e d 2 1 e r g a s i o p h y g o p h y t a a n d 1 e p h e m e r o p h y t a . T h u s , i n a l l 1 3 0 s y n a n t h r o p i c s p e c i e s w e r e r e c o r d e d . C o m p a r i s o n o f t h e n u m b e r a n d o r i g i n o f a r c h a e o p h y t a p r e s e n t i n t h e P a r k a n d i n P o l a n d c a n b e s e e n o f F i g u r e 9 . T h e i n d i c a t o r o f f l o r a s y n a n t h r o p i z a t i o n d e g r e e S a n d t h e i n d i c a t o r o f f l o r a m o d e r n i z a t i o n d e g r e e M ( K o r , n a ś 1 9 7 7 ) w e r e e s t i m a t e d f o r 2 9 l o c a l i t i e s i n t h e P a r k a n d f o r t h e e n t i r e P a r k ( s e e : T a b l e s V I I - V I I l ) . T h e r e w a s a l s o p r o p o s e d e s t i m a t i o n o f t h e i n d e x o f a r c h a e o p h y t e s :
A _ n u m b e r o f a r c h a e o p h y t e s t o t a l n u m b e r o f s p e c i e s a n d - t h e i n d e x o f s y n a n t h r o p i z a t i o n o f f l o r a : n u m b e r o f a n t h r o p o p h y t e s d u r a b l e n a t u r a l i z e d _______ _ _______ S _________ t o t a l n u m b e r o f s p e c i e s t o t a l n u m b e r o f s p e c i e s T h e y w e r e e s t i m a t e d f o r s e v e r a l l o c a l i t i e s i n Z a ł ę c z e N a t u r e P a r k ( T a b l e I X ) , a n d t h e y a l l o w t o o b j e c t i v i z e r e s u l t s o b t a i n e d f r o m l o c a l i t i e s w i t h v a r y i n g a b u n d a n c e o f f l o r a , a n d n e x t c o m p a r e t h e m . T h e s e i n d i c e s e s t i m a t e d f o r s y n a n t h r o p i c f l o r a s o f s o m e t o w n s ( T a b l e I X ) a r e m u c h h i g h e r a s t h e y d o n o t h a v e s p e c i e s o f n a t u r a l f l o r a . R a r e s p e c i e s , v e r y r a r e s p e c i e s , t h o s e o f g r e a t e r i n t e r e s t o r t h o s e u n d e r l a w p r o t e c t i o n a n d p a r t i a l p r o t e c t i o n a r e l i s t e d i n c h a p t e r 4 . 6 . F o r t h e i r m o s t p a r t , t h e s e s p e c i e s a r e r a r e a n d s c a r c e i n t h e P a r k a s w e l l . D r L u c y n a F a g a s i e w i c z W p ł y n ę ł o d o R e d a k c j i Z a k ł a d B o t a n i k i / " F o l i a s o z o l o g i c a " I n s t y t u t u B i o l o g i i Ś r o d o w i s k o w e j 1 5 . 0 6 . 1 9 8 3 U n i w e r s y t e t u Ł ó d z k i e g o u l . B a n a c h a 1 2 / 1 6 , 9 0 - 2 3 7 Ł ó d ź