Gminny program opieki nad zabytkami Gminy Rogowo na lata 2017 – 2020 został uchwalony przez Radę Gminy Rogowo uchwalą Nr XX/131/2017 z dnia 14 marca 2017 r.
( Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. z dnia 10 kwietnia 2017 r. poz. 1647 ).
Wypełniając obowiązek wynikający z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067) Wójt Gminy sporządził sprawozdanie z realizacji w/w Programu, które przedłożył Radzie Gminy na sesji w dniu 16 marca 2021 r.
W 2020 r. nastąpiła kontynuacja realizacji założeń programowych ujętych w trzech priorytetach, i tak :
W odniesieniu do Priorytetu I „Rewaloryzacja dziedzictwa kulturowego jako elementu rozwoju społeczno – kulturalnego gminy” w ostatnich dwóch latach uległ zmianie stan ewidencyjny zabytków nieruchomych wpisanych do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków.
Na wniosek Proboszcza Parafii pw. św. Doroty w Rogowie decyzją z dnia 30 sierpnia 2019 r.
Kujawsko – Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków został wpisany do rejestru zabytków województwa kujawsko – pomorskiego Kościół rzymskokatolicki parafialny pw. św. Wawrzyńca w Czewujewie pod numerem A/1763. Obecnie w rejestrze zabytków zarejestrowanych jest:
- 7 zabytków nieruchomych, - 1 zabytek ruchomy,
- 2 zabytki archeologiczne.
Natomiast w Gminnej Ewidencji Zabytków bez zmian ujętych jest 119 zabytków nieruchomych.
Spośród zabytków ewidencyjnych większość stanowią zabytki będące własnością osób prywatnych, kościoły oraz budynek stanowiący własność Banku Spółdzielczego.
50
W związku z powyższym Gmina nie ma bezpośredniej możliwości wpływania na ich stan oraz zahamowanie procesów degradacji. Wiele z nich zostało lub jest remontowanych przez właścicieli w sposób, który zmienia lub niweluje ich wartość zabytkową. Ponadto w miarę możliwości finansowych prowadzone są bieżące remonty zabytków ewidencyjnych tj. budynków szkolnych, mieszkalnych, siedziby Urzędu Gminy stanowiących własność Gminy Rogowo.
Tut. Urząd na bieżąco prowadzi rozpoznanie potrzeb oraz monitoruje programy w ramach, których można pozyskać środki zewnętrzne na ich renowacje oraz deklaruje gotowość udzielania informacji w tym zakresie zainteresowanym właścicielom, a także doradztwa w zakresie właściwego przygotowania stosownej dokumentacji.
W odniesieniu do zabytków archeologicznych w okresie sprawozdawczym wykonano okresowe wykaszanie trawy na zabytku archeologicznym Grodzisku Kultury Łużyckiej położonym w miejscowości Izdebno.
W zakresie grobownictwa znajdujące się na terenie gminy pomniki i groby upamiętniające wydarzenia historyczne otoczone są patronatem i opieką. Urząd Gminy w ramach środków własnych oraz dotacji otrzymanej od Wojewody Kujawsko – Pomorskiego jak co roku sfinansował zakup kwiatów i zniczy, środków czystości wykorzystywanych do wykonania prac porządkowych. Opiekę nad grobami i miejscami pamięci narodowej sprawują szkoły na podstawie zawartych umów. Ponadto w okresie pandemii koronawirusa Urząd Gminy Rogowo zakupił od kwiaciarni rogowskich chryzantemy, które z okazji święta Wszystkich Zmarłych zostały złożone na grobach wojennych i miejscach pamięci narodowej.
W ramach Priorytetu II „Ochrona i świadome kształtowanie krajobrazu kulturowego” na mocy przepisów o ochronie zabytków, a także zgodnie z zapisami Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami w uchwalonym przez Radę Gminy Rogowo w dniu 29 września 2015 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Rogowo, stanowiącym załącznik Nr 1 do uchwały Nr VII/48/2015 r. uwzględnione zostały zagadnienia związane z ochroną zbytków. W dokumencie tym w rozdziale II, dokonano opisu krajobrazu kulturowego oraz przestawiono uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Co jednak istotniejsze w rozdziale III w punkcie „Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej„ określony został podstawowy kierunek działań konserwatorskich. Wyznaczono trzy strefy ochrony konserwatorskiej zabytków:
Strefę „ A” – pełnej ochrony konserwatorskiej, Strefę „B„ – ochrony konserwatorskiej,
Strefę „W„ – ochrony archeologicznej.
W związku z powyższym na etapie uzgadniania projektów decyzji o warunkach zabudowy i celu publicznego inwestycje zlokalizowane w w/w strefach ochrony konserwatorskiej każdorazowo uzgadniane są z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
W odniesieniu do obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków lub do Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Rogowo w Studium ustalone zostały zasady zapewniające ich ochronę oraz określono działania jakie należy przyjąć dla ochrony posiadanych zasobów kulturowych przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przyjęto, że na etapie sporządzania w/w planu należy ustalić właściwy sposób ochrony zabytków, a zwłaszcza obiektów o szczególnych walorach kulturowych i historycznych poprzez odpowiednie działania konserwatorskie.
Biorąc powyższe pod uwagę do uchwalonych przez Radę Gminy Rogowo w dniu 23 grudnia 2020 r. miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wprowadzono zapisy jak poniżej.
W uchwale Nr XXIV/171/2020 Rady Gminy Rogowo z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Niedźwiady dla obszaru położonego w rejonie Jeziora Kołdrąskiego oraz wsi Recz dla obszaru położonego w rejonie Jeziora
51
Niedźwiady wprowadzono następujące zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej:
strefę „W” ochrony archeologicznej, zgodnie z rysunkiem planu, obejmującą zewidencjonowane stanowiska archeologiczne podlegające ochronie zgodnie z przepisami odrębnymi;
nie określa się zasad ochrony dóbr kultury współczesnej z uwagi na brak takich obiektów na obszarze objętym planem.
W uchwale Nr XXIV/172/2020 Rady Gminy Rogowo z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Skórki i Szkółki dla obszaru położonego w rejonie rzeki Wełny i Jeziora Tonowskiego wprowadzono następujące zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej:
1) w zakresie ochrony zabytków:
a) nakaz ochrony obiektu zabytkowego wpisanego do rejestru zabytków, b) dla ochrony obiektu zabytkowego wpisanego do rejestru zabytków:
- nakaz zachowania lub odtworzenia pierwotnego pokrycia dachów, detali
architektonicznych, tynków i kolorystyki, z zakazem ocieplania ścian frontowych i stosowania żaluzji zewnętrznych zasłaniających obramienia okienne,
- zakaz zastosowania zewnętrznego ocieplenia ścian budynków z elewacjami ceglanymi lub z dekoracją architektoniczną,
- nakaz zachowania lub odtworzenia pierwotnej stolarki z zachowaniem podziałów i kształtu;
2) strefę „A” ochrony konserwatorskiej, zgodnie z rysunkiem planu, w której obowiązuje:
a) zakaz lokalizacji nowej zabudowy,
b) nakaz zachowania historycznego drzewostanu;
3) strefę „B” ochrony konserwatorskiej, zgodnie z rysunkiem planu, w której obowiązuje:
a) zakaz lokalizacji nowej zabudowy,
b) nakaz zachowania historycznej kompozycji cmentarza,
c) nakaz zachowania historycznych obiektów małej architektury, d) nakaz zachowania historycznego drzewostanu;
4) strefę „W” ochrony archeologicznej, zgodnie z rysunkiem planu, obejmującą zewidencjonowane stanowiska archeologiczne podlegające ochronie zgodnie z przepisami odrębnymi;
5) nie określa się zasad ochrony dóbr kultury współczesnej z uwagi na brak takich obiektów na obszarze objętym planem.
Zapisy dotyczące stref ochrony konserwatorskiej ustanowione w m. p. z. p. obowiązujących na terenie gminy Rogowo, przestrzegane są w działalności inwestycyjnej zarówno w stosunku do inwestycji indywidualnych jak i gminnych. Przyszli inwestorzy na etapie wydawania wypisów i wyrysów z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, każdorazowo informowani są o ustanowionych dla danego terenu strefach ochrony konserwatorskiej. W stosunku do inwestycji gminnych przestrzeganie zapisów dotyczących stref ochrony konserwatorskiej obejmuje każdorazowo zarówno etap projektowania jak i wykonawstwa.
W zakresie Priorytetu III „Dokumentacja dziedzictwa kulturowego oraz promocja i edukacja służąca budowaniu tożsamości” dotychczas corocznie organizowane zajęcia mające na celu uwrażliwienie w szczególności dzieci i młodzieży na wartości płynące z sfery życia kulturalnego i zachęcenie do poznawania lokalnych zabytków oraz konkurs historyczny
pn. „Historia i Zabytki Gminy Rogowo – naszym wspólnym dziedzictwem ” z oczywistych powodów tj. wystąpienia pandemii COVID-19 nie odbyły się.
52